Αρχική Σύσταση νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (ν.π.δ.δ.) με την επωνυμία Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (Υ.Π.Α.) και άλλες διατάξειςΆρθρο 26 Διαχείριση των ποσών που αποδίδονται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας (EUROCONTROL) – Αντικατάσταση άρθρου 65 και προσθήκη παρ. 7, 8 και 9 στο άρθρο 66 του ν. 4427/2016Σχόλιο του χρήστη ΙΩΑΝΝΑ ΚΛΩΝΑΡΑΚΗ | 1 Οκτωβρίου 2025, 12:21
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΙΩΑΝΝΑ ΚΛΩΝΑΡΑΚΗ' | 1 Οκτωβρίου 2025, 12:21

    ΙΩΑΝΝΑ ΚΛΩΝΑΡΑΚΗ Αν. Προϊσταμένη Λογιστικού Διεύθυνσης Οικονομικού και Εφοδιασμού ΥΠΑ Προς απάντηση σχολίων που στερούνται επαρκούς και τεκμηριωμένης γνώσης και νομικής επιχειρηματολογίας και προκειμένου να επιτευχθεί ο σκοπός της δημόσιας διαβούλευσης, που συνίσταται στην εξαγωγή ορθών συμπερασμάτων και στην υποβοήθηση της ορθής νομοθέτησης, θα ήθελα να παραθέσω τα κάτωθι σχόλια επί της νομικής φύσης των τελών αεροναυτιλίας, της δυνατότητας συμπερίληψης αμοιβών προσωπικού και συστημάτων κινήτρων (incentive schemes) στη βάση κόστους, καθώς και της τυχόν υπαγωγής τους στην κατηγορία των γενικών κρατικών εσόδων. Η ανάλυση ερείδεται πρωτίστως στον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/317 για το ενιαίο πλαίσιο απόδοσης και χρέωσης των υπηρεσιών αεροναυτιλίας, και στο ισχύον ευρωπαϊκό και εθνικό δίκαιο που ρυθμίζει τα ζητήματα αεροναυτιλίας και δημοσιονομικής διαχείρισης. ________________________________________ 1. Νομική βάση χρηματοδότησης. Σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ. 1–3 του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/317: •Τα έσοδα από τα τέλη χρηματοδοτούν αποκλειστικά τα καθορισμένα κόστη (determined costs) των υπηρεσιών αεροναυτιλίας. •Απαγορεύεται η διάθεση των εσόδων αυτών για σκοπούς ξένους προς την παροχή υπηρεσιών αεροναυτιλίας ή για εμπορικές δραστηριότητες. Το άρθρο 22 του ίδιου Κανονισμού καθορίζει τη «βάση κόστους» (cost base) και ρητά περιλαμβάνει τα κόστη προσωπικού, όπως μισθοί, υπερωρίες, εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, συντάξεις, παροχές και λοιπές συναφείς δαπάνες. Η έννοια του «προσωπικού» κατά τον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/317 καταλαμβάνει κάθε κατηγορία εργαζομένων που είναι λειτουργικά και οργανικά συνδεδεμένοι με την παροχή υπηρεσιών αεροναυτιλίας. Σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Οδηγίες του Eurocontrol για τη βάση κόστους, στα κόστη αυτά περιλαμβάνονται και τα λεγόμενα υποστηρικτικά κόστη (support costs), ήτοι δαπάνες διοικητικών, τεχνικών και οικονομικών υπηρεσιών. Εκ τούτων συνάγεται ότι οι αμοιβές προσωπικού, που συμμετέχουν στην παροχή υπηρεσιών αεροναυτιλίας αποτελεί νόμιμη και θεμελιωμένη δαπάνη στα πλαίσια των τελών. ________________________________________ 2. Συστήματα κινήτρων Το άρθρο 11 του Κανονισμού προβλέπει συστήματα κινήτρων που συνδέονται με την επίδοση του Παρόχου υπηρεσιών ως προς στόχους ασφάλειας, χωρητικότητας, περιβαλλοντικής επίδοσης και οικονομικής αποδοτικότητας. Τα συστήματα αυτά έχουν χρηματοοικονομικό χαρακτήρα και δύνανται να επιφέρουν θετικές ή αρνητικές οικονομικές συνέπειες. Η διάθεση των θετικών οικονομικών επιπτώσεων στο προσωπικό είναι επιτρεπτή, εφόσον αυτές εντάσσονται στο στοιχείο των «staff costs» και τεκμηριώνεται η συνάφειά τους με την παροχή υπηρεσιών αεροναυτιλίας καθώς επιφέρουν θετικές ή αρνητικές οικονομικές συνέπειες ανάλογα με την επίδοση σε σχέση με προκαθορισμένα επίπεδα (pivot values). ________________________________________ 3. Η συμμετοχή των οικονομικών υπηρεσιών στη διαχείριση των τελών αεροναυτιλίας, συνίσταται σε : α. Κατάρτιση και παρακολούθηση του ετήσιου προϋπολογισμού των καθορισμένων δαπανών. β. Yλοποίηση προμηθειών αεροναυτιλίας. γ. Διαχείριση της τιμολόγησης και της είσπραξης των τελών (σε συνεργασία με το CRCO/Eurocontrol). δ. Υπολογισμό των αποσβέσεων, προβλέψεων και λοιπών λογιστικών καταχωρήσεων σχετιζόμενες με την παροχή υπηρεσιών αεροναυτιλίας. ε. Λογιστική διαχείριση και διαφάνεια: - Τα τέλη πρέπει να εντάσσονται σε διακριτό λογαριασμό (ring-fencing), ώστε να διασφαλίζεται ότι χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την παροχή υπηρεσιών εναέριας κυκλοφορίας (Άρθρο 20 και 22). - Η εποπτεία από τις οικονομικές υπηρεσίες εξασφαλίζει διαφάνεια, ορθότητα και τήρηση λογιστικών προτύπων. - Η συμμετοχή των οικονομικών υπηρεσιών εγγυάται ότι οι αποδόσεις, τα συστήματα κινήτρων και οι αμοιβές προσωπικού καταχωρίζονται αντικειμενικά και ελεγχόμενα, μειώνοντας τον κίνδυνο υπερτιμολογήσεων ή κακής κατανομής πόρων. στ. Εφαρμογή λογιστικών προτύπων: - Το σχέδιο απόδοσης συντάσσεται σύμφωνα με τα λογιστικά πρότυπα ( διεθνή λογιστικά πρότυπα IFRS ή εθνικά), οπότε οι οικονομικές υπηρεσίες παρέχουν εξειδικευμένη εποπτεία και έλεγχο για την τήρηση των λογιστικών κανόνων. - Η εποπτεία αυτή ενισχύει τη νομιμότητα και τεκμηρίωση της χρήσης των τελών, ειδικά όσον αφορά αμοιβές προσωπικού και κίνητρα. ζ. Διασφάλιση της ορθής κατανομής: - Η εμπλοκή των οικονομικών υπηρεσιών εγγυάται ότι τα έσοδα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για αμοιβές προσωπικού, λειτουργικές δαπάνες, επενδύσεις σε υποδομές και συστήματα κινήτρων (Άρθρο 11). - Αυτό αποτρέπει την παράνομη χρήση των τελών για γενικά κρατικά έξοδα και διασφαλίζει ότι τα κονδύλια κατανέμονται με διαφανή και ελεγχόμενο τρόπο. η. Εποπτεία συμμόρφωσης: - Η συμμετοχή των οικονομικών υπηρεσιών επιτρέπει συστηματικό έλεγχο της συμμόρφωσης με τον Κανονισμό 2019/317. - Υποστηρίζει τον έλεγχο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή την PRB (Performance Review Body) και τεκμηριώνει ότι οι δαπάνες είναι καθαρά ανταποδοτικές. Συμπέρασμα: Η συμμετοχή των οικονομικών υπηρεσιών στη διαχείριση των τελών ενισχύει τη διαφάνεια, διασφαλίζει τη νομιμότητα και την τήρηση λογιστικών προτύπων, εγγυάται την ορθή κατανομή για αμοιβές και κίνητρα, και προστατεύει το κράτος από ενδεχόμενες παραβάσεις του Κανονισμού. Υπό αυτές τις συνθήκες, υπάρχει ισχυρή νομική και λογιστική βάση για να δικαιούνται οι Οικονομικές Υπηρεσίες να εποπτεύουν ή και να διαχειρίζεται τα τέλη, πάντα με σεβασμό στις διατάξεις περί ανταποδοτικότητας. Είναι συνεπώς πρόδηλο ότι χωρίς την εργασία των οικονομικών υπηρεσιών, η νόμιμη και διαφανής λειτουργία του μηχανισμού χρέωσης και χρηματοδότησης των υπηρεσιών αεροναυτιλίας δεν είναι εφικτή. Η μη συμπερίληψη των εν λόγω υπαλλήλων στη βάση κόστους θα είχε ως αποτέλεσμα την τεχνητή μείωση των «καθορισμένων δαπανών» και την ανάγκη κάλυψης του κενού μέσω γενικών κρατικών εσόδων, το οποίο απαγορεύεται. ________________________________________ 4. Περί τελών αεροναυτιλίας και εάν δύνανται να θεωρούνται έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού. Τα τέλη αεροναυτιλίας έχουν σαφή ανταποδοτικό χαρακτήρα: εισπράττονται από τους χρήστες του εναέριου χώρου αποκλειστικά για την κάλυψη των δαπανών παροχής υπηρεσιών αεροναυτιλίας. Το άρθρο 20 παρ. 3 του Κανονισμού απαγορεύει τη χρήση τους για άλλους σκοπούς. Η εγγραφή τους στον κρατικό προϋπολογισμό είναι επιτρεπτή μόνο υπό τη μορφή ειδικευμένων εσόδων δεσμευμένης χρήσης (ring-fenced revenues). Η μετατροπή τους σε γενικά κρατικά έσοδα θα συνιστούσε παράβαση του ενωσιακού δικαίου και θα εξέθετε τη χώρα σε διαδικασία επί παραβάσει. ________________________________________ 5. Τελικό πόρισμα: Η συμπερίληψη των αμοιβών κάθε κατηγορίας εργαζομένων που είναι λειτουργικά και οργανικά συνδεδεμένοι με την παροχή υπηρεσιών αεροναυτιλίας περιλαμβανομένων των οικονομικών υπαλλήλων, στη βάση κόστους των τελών αεροναυτιλίας, είναι όχι μόνο επιτρεπτή αλλά και αναγκαία, προκειμένου να διασφαλισθεί η πλήρης ανάκτηση του κόστους, η διαφάνεια και η συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο.