Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Σύλλογος Γονέων Κηδεμόνων Ειδικών Σχολείων Κωφών και Βαρήκοων Θεσσαλονίκης' | 16 Ιουλίου 2025, 23:28

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Πρόταση για τον Μετασχηματισμό των Σχολείων Κωφών – Βαρηκόων σε Πρότυπες Μονάδες Δίγλωσσης και Συμπεριληπτικής Εκπαίδευσης. Ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων των Ειδικών Σχολείων Κωφών – Βαρηκόων Πανοράματος Θεσσαλονίκης καταθέτει πρόταση προς το Υπουργείο Παιδείας, η οποία θα συμβάλει ουσιαστικά και καθοριστικά στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης των Κωφών και Βαρήκοων μαθητών στην Ελλάδα. Η πρόταση αφορά τον μετασχηματισμό των υφιστάμενων Σχολείων Κωφών – Βαρηκόων σε Πρότυπες Σχολικές Μονάδες, με έμφαση στη δίγλωσση εκπαίδευση (Ελληνική Νοηματική Γλώσσα και ελληνική γραπτή γλώσσα), τη συμπερίληψη, την επιστημονική τεκμηρίωση και την εκπαιδευτική καινοτομία. Επιπλέον η πρόταση δεν αποτελεί απλώς αίτημα των γονέων, αλλά μια ώριμη και θεσμικά κατοχυρωμένη εκπαιδευτική ανάγκη, επιβεβαιωμένη από τη σύγχρονη βιβλιογραφία και το ισχύον νομικό πλαίσιο Πλαίσιο και Ανάγκη για Μετασχηματισμό Η ανάγκη αυτή προκύπτει από την καθημερινή εκπαιδευτική πραγματικότητα των παιδιών μας, η οποία χαρακτηρίζεται από: • περιορισμένη προσβασιμότητα σε περιβάλλοντα γενικής εκπαίδευσης • ανεπαρκή θεσμική στήριξη της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας (ΕΝΓ) ως γλώσσα διδασκαλίας • περιορισμένο επιστημονικό σχεδιασμό για την παιδαγωγική των Κωφών παιδιών. • ελλείψεις σε τεχνικά, γλωσσικά και εκπαιδευτικά υποστηρικτικά μέσα, ιδίως με φυσικούς νοηματιστές και προσβάσιμο υλικό με εξαίρεση το «Προσβάσιμο» μέχρι την Δ Δημοτικού (https://prosvasimo.iep.edu.gr/el/) • κοινωνικό στίγμα που συνοδεύει τα Ειδικά Σχολεία και αποθαρρύνει πολλές οικογένειες από την ένταξη των παιδιών τους σε αυτά. Το 95% των κωφών παιδιών έχουν ακούοντες γονείς, οι οποίοι συχνά επιλέγουν γενικά σχολεία λόγω ανησυχιών για το "περιθώριο" που ίσως θεωρούν ότι συνεπάγεται ένα ειδικό σχολείο. Επίσης η δίγλωσση εκπαίδευση και η χρήση της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας υποστηρίζεται και από τη σχετική νομοθεσία: • Ν. 2817/2000, άρθρο 1 παρ. 4α: Αναγνωρίζει ρητά την ΕΝΓ ως «γλώσσα των Κωφών και Βαρηκόων μαθητών» και θέτει ως απαραίτητο προσόν για διορισμό στις ΣΜΕΑ Κωφών τη γνώση της ΕΝΓ. • Ν. 3699/2008, άρθρο 7: Αναγνωρίζει την ΕΝΓ ως πρώτη γλώσσα των Κωφών μαθητών και τη Νέα Ελληνική ως δεύτερη, εισάγοντας επίσημα την αρχή της ισότιμης δίγλωσσης εκπαίδευσης. Η πιστοποιημένη γνώση της ΕΝΓ παραμένει απαραίτητη προϋπόθεση για τοποθέτηση εκπαιδευτικών στις ειδικές σχολικές μονάδες. • Ν. 4074/2012 (επικύρωση της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ), άρθρο 24: Επιβάλλει στο κράτος την υποχρέωση να διασφαλίζει τη διδασκαλία μέσω κατάλληλων γλωσσικών μέσων (π.χ. νοηματική γλώσσα), να προωθεί τη γλωσσική ταυτότητα των Κωφών και να προσλαμβάνει εκπαιδευτικούς με επάρκεια στην ΕΝΓ. • Ν. 4488/2017, άρθρο 65.2: Αναγνωρίζει ρητά την ΕΝΓ ως ισότιμη με την ελληνική γλώσσα και υποχρεώνει το κράτος να προωθεί την εκμάθηση και χρήση της για την κάλυψη όλων των αναγκών επικοινωνίας των Κωφών και Βαρήκοων πολιτών. • Υπουργική Απόφαση ΦΕΚ 2103/Β΄/2017: Εντάσσει τη διδασκαλία της ΕΝΓ στο ωρολόγιο πρόγραμμα των ειδικών σχολείων για Κωφούς/Βαρήκοους. • Υπουργική Απόφαση 3586/ΦΕΚ 5491/’Β/2018: Θέτει την ΕΝΓ ως βασικό μέσο πρόσβασης των Κωφών στα οπτικοακουστικά μέσα. Όραμα και Πρόταση Με στόχο τη δημιουργία Πρότυπων Σχολικών Μονάδων, προτείνουμε: Θεσμική Αναγνώριση της Δίγλωσσης Εκπαίδευσης. • Καθιέρωση της ΕΝΓ ως ισότιμης γλώσσας διδασκαλίας και μάθησης. • Ανάπτυξη προγραμμάτων σπουδών προσαρμοσμένων στις γλωσσικές και πολιτισμικές ανάγκες των Κωφών μαθητών. • Καλλιέργεια της λειτουργικής δίγλωσσης ικανότητας μέσω της παράλληλης διδασκαλίας της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας και της γραπτής ελληνικής, ενισχύοντας την ακαδημαϊκή και κοινωνική ανάπτυξη των μαθητών. Ενίσχυση Εκπαιδευτικού Προσωπικού • Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στη δίγλωσση εκπαίδευση Κωφών παιδιών και στη χρήση ΕΝΓ. • Πρόσληψη διερμηνέων και ειδικών συνεργατών (Κωφών σύμβουλων, γλωσσικών προτύπων). • Συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα για την ανάπτυξη επιστημονικά τεκμηριωμένων μεθόδων. • Ανάπτυξη ψηφιακής πλατφόρμας με δίγλωσσο υλικό για χρήση και από τη γενική εκπαίδευση. Εκσυγχρονισμός Υποδομών • Εξοπλισμός των σχολείων με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, διαδραστικό και προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό και οπτικοποιημένο περιβάλλον μάθησης. • Δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας με διγλωσσικό εκπαιδευτικό υλικό για χρήση σε όλα τα σχολεία της χώρας. • Πρότυπα εργαστήρια τεχνολογίας και επαγγελματικού προσανατολισμού. Καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος • Η αναβάθμιση των σχολείων Κωφών σε Πρότυπα θα συμβάλει καθοριστικά στη βελτίωση της κοινωνικής αντίληψης για αυτά, ενισχύοντας παράλληλα την εμπιστοσύνη των γονέων. • Η διατήρηση και ανάδειξη της ιδιαίτερης ταυτότητας των Κωφών δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται ως παράγοντας κοινωνικού αποκλεισμού, αλλά να αναγνωρίζεται ως δικαίωμα και συνειδητή επιλογή. Μετασχηματισμός σε Κέντρα Υποστήριξης Συμπερίληψης • Τα ειδικά σχολεία μπορούν να λειτουργούν παράλληλα ως κέντρα υποστήριξης (resource centers), παρέχοντας επιμόρφωση σε εκπαιδευτικούς γενικής εκπαίδευσης για τη χρήση της Νοηματικής Γλώσσας και την εξοικείωση με τις ανάγκες των Κωφών μαθητών. Επίσης θα παρέχουν υπηρεσίες διάγνωσης, παρέμβασης και συμβουλευτικής σε οικογένειες. Άνοιγμα στην Κοινωνία και τον Πολιτισμό • Τα Πρότυπα Σχολεία Κωφών μπορούν να λειτουργούν και ως κέντρα πολιτιστικής και γλωσσικής διάχυσης, επιμορφώνοντας εκπαιδευτικούς της γενικής εκπαίδευσης και προσφέροντας δράσεις προς την τοπική κοινωνία όπως δωρεάν μαθήματα Νοηματικής γλώσσας. • Συμμετοχή σε διεθνή εκπαιδευτικά δίκτυα και ανταλλαγές με σχολεία από χώρες που εφαρμόζουν επιτυχημένα μοντέλα δίγλωσσης εκπαίδευσης (π.χ. Σουηδία, Δανία, ΗΠΑ). Διατήρηση του Πολιτισμικού Χαρακτήρα της Κοινότητας των Κωφών • Τα σχολεία μπορούν να λειτουργήσουν ως χώροι όπου οι Κωφοί μαθητές αποκτούν όχι μόνο γνώσεις, αλλά και περηφάνια για την κουλτούρα και την ταυτότητά τους. • Εισαγωγή μαθημάτων πολιτισμού, ιστορίας και κουλτούρας των Κωφών τα οποία θα είναι ανοιχτά και σε ακούοντες μαθητές. Προτάσεις Υλοποίησης Πιλοτική εφαρμογή: Επιλογή υφιστάμενων Σχολείων Κωφών (σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Ηράκλειο) ως πιλοτικά Πρότυπα. Διαβούλευση: Συγκρότηση διεπιστημονικής ομάδας με τη συμμετοχή του ΥΠΑΙΘ, της Ομοσπονδίας Κωφών Ελλάδος, ακαδημαϊκών, εκπαιδευτικών και γονέων. Χρηματοδότηση: Εξασφάλιση ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης) για τη στήριξη του εγχειρήματος. Θεσμική κατοχύρωση: Εισαγωγή νομοθετικής ρύθμισης που αναγνωρίζει τη δίγλωσση εκπαίδευση ως δικαίωμα και την ΕΝΓ ως βασικό εκπαιδευτικό εργαλείο. Η πρότασή μας αυτή τεκμηριώνεται από διεθνείς (Marschark & Spencer, 2010) και εγχώριες έρευνες και πρακτικές, και εξασφαλίζει την ισότητα και την ποιότητα στην εκπαίδευση των παιδιών μας. Είναι αναγκαία θεσμική αλλαγή που σέβεται τις σύγχρονες παιδαγωγικές, τα δικαιώματα των παιδιών και την αρχή της συμπερίληψης ενώ ταυτόχρονα ευθυγραμμίζεται απόλυτα με την Ατζέντα 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη και αποτελεί την ώριμη συνέπεια θεσμικών, παιδαγωγικών και κοινωνικών μετασχηματισμών που απαιτεί η εποχή. Εξασφαλίζοντας την κατάλληλη γλωσσική και ακαδημαϊκή προετοιμασία των Κωφών μαθητών και εξοπλίζοντάς τους με πολύτιμες γνώσεις και δεξιότητες, διασφαλίζουμε ότι θα αξιοποιήσουν στο έπακρο τις ευκαιρίες που θα τους παρουσιαστούν για να αποτελέσουν χρήσιμα και ισότιμα μέλη της κοινωνίας.