Αρχική Αναδιάρθρωση Πολιτικής Προστασίας - Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Διάσωσης και ΑεροδιακομιδώνΆρθρο 20 Μεταφορά Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής ΠροστασίαςΣχόλιο του χρήστη Θεόδωρος Ν. Κολυδάς | 22 Νοεμβρίου 2023, 22:34
  • Σχόλιο του χρήστη 'Θεόδωρος Ν. Κολυδάς' | 22 Νοεμβρίου 2023, 22:34
    Το βλέπω Θετικά/Αρνητικά:  

    1. Η αλλαγή της υπαγωγής της ΕΜΥ σήμερα στο ΥΚΚΠΠ αποτελεί μια επιλογή ανάλογη αυτής που είχε εφαρμοστεί προ 100ετιας όταν η ΕΜΥ διασπάστηκε από το ΕΑΑ και βρέθηκε κάτω από το Υπουργείο Αεροπορίας . Τότε μετά την κύρωση από την Ελλάδα το 1921 της πρώτης Αεροπορικής Σύμβασης των Παρισίων του έτους 1919 για τη διεθνή Αεροπλοΐα, η χώρα μας αναλάμβανε πλέον συμβατικές υποχρεώσεις στον τομέα της μετεωρολογικής υποστήριξης των πτήσεων των αεροσκαφών Η Διεθνής Μετεωρολογική Διάσκεψη της Ουτρέχτης το 1923 διατύπωσε την άποψη ότι η μετεωρολογική υπηρεσία κάθε χώρας θα πρέπει να βρίσκεται υπό την εξάρτηση υπηρεσιών, με τις οποίες είχε στενή σχέση από άποψη πρακτικών εφαρμογών της αεροναυτιλίας. Ο ιδρυτικός νόμος της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΜΥ) του ελληνικού κράτους (Ν. 5258/1931), παρά τους φιλόδοξους στόχους των οραματιστών, του Πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου και του Υπουργού Αεροπορίας Αλέξανδρου Ζάννα και τη ρητή σε αυτόν διατύπωση ότι η νέα ΜΥ «αποτελεί τη μόνη Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία του κράτους», δυστυχώς, στις δεκαετίες που ακολούθησαν χαλκεύτηκε. Στο πέρασμα του χρόνου έμειναν άλυτες οι παθογένειες μας στο κομμάτι της εθνικής μας μετεωρολογικής συνεργασίας για την πραγματοποίηση των εθνικών μας στόχων. Ούτε, δυστυχώς, και το μεταγενέστερο νομικό καθεστώς που αφορούσε την ΕΜΥ (ΠΔ161/97) , συντέλεσε στην επίλυση τους, γιατί κυρίως είχε συντελεστεί η διάσπαση και η κατοχύρωση θεσμικά των μετεωρολογικών αρμοδιοτήτων του κράτους μας, σε επικαλυπτόμενα πεδία διαφόρων δημοσίων φορέων, δίχως υποχρεωτικές στρατηγικές στη συνεργασία τους. Εντός της ΕΜΥ, υπήρξαν παράλληλα και εσωτερικά προβλήματα, καθώς η μείωση του πολιτικού προσωπικού την τελευταία 20ετία στην Υπηρεσία έφτασε στο 70%, ενώ από το 2010 και μετά ξεπέρασε το 58%. 2.Η θέση της ΕΜΥ, ως εθνικού μας αντιπροσώπου στον Οργανισμό του ΟΗΕ, τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO), θέση που επιβάλλεται από τη σύμβαση του και έχει τις εξ αυτής υποχρεώσεις που απορρέουν, χρειάζεται να είναι ουσιαστικά η αρμόζουσα κεντρική και καθοριστική σε μια αναθεώρηση του όλου θεσμικού πλαισίου των κατακερματισμένων μετεωρολογικών δραστηριοτήτων της χώρας μας. Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, αποτελεί τον βασικό σύμβουλο του κράτους, όχι μόνο στα θέματα πρόγνωσης του καιρού, αλλά και της παρακολούθησης των περισσότερων μετεωρολογικών παραμέτρων, καθώς και στον σχεδιασμό βέλτιστων πρακτικών για επίλυση προβλημάτων που αφορούν την προστασία του πολίτη από τις φυσικές καταστροφές και την ένταση των καιρικών φαινομένων. Σε όλα τα κράτη οι Μετεωρολογικές Υπηρεσίες αποτελούν υπηρεσίες Δημοσίου συμφέροντος και το έργο τους υποβοηθείται από ερευνητικά Ινστιτούτα και Πανεπιστήμια. Ως πρόσφατο παράδειγμα αναφέρεται το νεοσυσταθέν Κέντρο Έρευνας Φυσικών Καταστροφών και Διαχείρισης Κρίσεων του Ν. 5029/2023,το οποίο όμως μελλοντικά θα πρέπει και αυτό να υπαχθεί στην Πολιτική Προστασία και η λειτουργία του θα πρέπει να συνδεθεί και με τις δράσεις της ΕΜΥ. 3. α. Στο υπό ψήφιση Νομοσχέδιο θα πρέπει να διευκρινιστούν οι περιπτώσεις ορισμένων επικαλυπτόμενων αρμοδιοτήτων που παρουσιάζονται μεταξύ φορέων. Ως παράδειγμα αναφέρεται οτι στο προσφάτως ψηφισθέν ΠΔ. 82/2022 του ΕΑΑ, παρότι στο άρθρο 1 ορίζεται ότι αυτό αποτελεί Ερευνητικό Φορέα του Δημοσίου Τομέα, στο άρθρο 12 αυτού αναφέρεται ότι στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) ορίζονται δύο επιχειρησιακές μονάδες, όπου μια από αυτές είναι η Μονάδα Παρακολούθησης και Πρόγνωσης καιρού (ΜΕΤΕΟ). Η Μονάδα αυτή -σύμφωνα με το ΠΔ- λειτουργεί “εξειδικευμένα επιχειρησιακά μοντέλα πρόγνωσης: καιρού, πλημμυρικών επεισοδίων σε επιλεγμένες λεκάνες, κεραυνικής δραστηριότητας, κυματισμού, μεταφοράς αφρικανικής σκόνης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών. Επίσης λειτουργεί συστήματα εντοπισμού και παρακολούθησης καταιγιδοφόρων συστημάτων μέσω δορυφορικής τηλεπισκόπησης, ευρωπαϊκής εμβέλειας δίκτυο εντοπισμού κεραυνών, καθώς και δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών της χώρας, με εκατοντάδες σταθμούς σε όλη την επικράτεια”. Με άλλα λόγια ασκούνται ακριβώς οι ίδιες αρμοδιότητες και αντικείμενα τα οποία αποτελούν επιχειρησιακές δράσεις με αυτά της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας. Ανάλογες επικαλύψεις μικρότερης κλίμακος παρουσιάζονται στο ΙΑΑΔΕΤ κυρίως στον τομέα της τηλεπισκόπησης, καθώς επίσης και στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) το οποίο είναι υπεύθυνο για την παρακολούθηση των εσωτερικών υδάτων, καθώς και του συστήματος ΠΟΣΕΙΔΩΝ . Οι ανωτέρω περιπτώσεις είναι ενδεικτικές, ενώ παράλληλα από πλευράς υποδομών υπάρχουν Οργανισμοί και Υπηρεσίες του Δημοσίου που διαθέτουν μετεωρολογικούς σταθμούς ανά την επικράτεια όπου λίγοι από αυτούς πληρούν τα κριτήρια του WMO . β. Συγκεκριμένα υπάρχει μεγάλη διασπορά σε δίκτυα μετεωρολογικών σταθμών μεταξύ των υπηρεσιών Δημοσίου αλλά και Ιδιωτικού συμφέροντος,όπως είναι οι Υποδομές Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η ΔΕΗ (ιδιωτική ΑΕ πλέον από το 2001), ο ΕΛΓΑ – Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών, παραχωρησιούχοι οδικών αξόνων κ.α. Εφόσον οι δύο βασικοί φορείς ΕΜΥ και ΕΑΑ στο μέλλον θα εντάσσονται και θα λειτουργούν εφεξής κάτω από την ίδια «ομπρέλα», είναι ευκαιρία και προς όφελος της κοινωνίας, να εφαρμοστεί το Άρθρο 1 του π.δ. 161/1997 παρ.2 εδαφιο στ. σύμφωνα με το οποίο «η ΕΜΥ θα συντονίζει τη λειτουργία των μετεωρολογικών σταθμών ειδικών δικτύων άλλων δημόσιων υπηρεσιών και οργανισμών της χώρας για τυποποίηση και εκμετάλλευση δεδομένων». Η Ενιαία Βάση Γεωχωρικών Πληροφοριών θα πρέπει να υλοποιηθεί , κάτω από το νέο σχήμα με εκχώρηση αρμοδιοτήτων του Ν3882/10 που υλοποίησε την Οδηγία Inspire γ. Με την υπαγωγή της ΕΜΥ στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, θα μπορούν να υλοποιηθούν πολλές δράσεις ακόμη , όπως η έκδοση Χάρτη Κινδύνου Πλημμύρας ή φυσικών καταστροφών, αντίστοιχου με τον Χάρτη Κινδύνου Πυρκαγιάς. Η δράση αυτή δεν είναι άλλη παρά η εφαρμογή του Χάρτη Meteoalarm o οποίος παρότι παράγεται από το 2007 δεν έχει ενσωματωθεί μέχρι σήμερα στα Επιχειρησιακά Σχέδια της ΓΓΠΠ . 4.α. Η αξιοποίηση των προγραμμάτων Ευρωπαϊκής Ένωσης του προγράμματος Copernicuς είναι επιτακτική. Είναι γεγονός, ότι τα τελευταία χρόνια η διάκριση ερευνητικών και επιχειρησιακών φορέων και προγραμμάτων στον τομέα της Μετεωρολογίας γίνεται όλο και πιο δυσδιάκριτη, ειδικά στα ερευνητικά-επιχειρησιακά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως παράδειγμα αναφέρεται το πρόγραμμα EFFIS του COPERNICUS το οποίο πριν λίγα χρόνια ήταν ερευνητικό και πειραματικό, ενώ αργότερα και μετά από την αξιολόγησή του από το JRC, έγινε καθαρά επιχειρησιακό. Το πρόγραμμα αυτό πλέον είναι ελεύθερο και διαθέσιμο προς όλους τους πολίτες . Με τον ίδιο τρόπο θα αναβαθμιστεί πολύ σύντομα και το πρόγραμμα EFAS για τις πλημμύρες. β. Μαζί με την αναδιάταξη των φορέων θεωρείται σκόπιμο η σημερινή ΕΜΥ να μετασχηματιστεί σε Εθνική Μετεωρολογική και Υδρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥΥ) όπου στο πλαίσιο λειτουργίας της θα ενταχθεί η Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Γενικής Γραμματείας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, (πρώην Ειδική Γραμματεία Υδάτων -ΕΓΥ) , που πλέον ανήκει στο Υπουργείο ΚΚΠΠ. Η αλλαγή αυτή θα σηματοδοτήσει και τις νέες κατευθύνσεις της νέας ΕΜΥΥ, όπου συμβολικά αλλά και ουσιαστικά, θα δίνει την πρέπουσα βαρύτητα στο τμήμα της Υδρολογίας για την πρόληψη των πλημμυρών. Η απλούστερη και πιο αποτελεσματική πολιτική υλοποίησης θα ολοκληρωθεί με την Σύσταση Επιτροπής Εκτίμησης Κινδύνου από την εκδήλωση καιρικών φαινομένων και πάσης φύσεως κινδύνων πολιτικής προστασίας που περιγράφεται στο άρθρο 7 του Νομοσχεδίου. Εκεί όπου οι μετεωρολογικοί φορείς της χώρας, θα αξιολογούν τα δεδομένα και θα συμβουλεύουν την Πολιτεία. 5. Σχετικά με την υποστήριξη της αεροναυτιλίας καθίσταται σαφές οτι θα γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για την κάλυψη των κενών θέσεων που θα δημιουργηθούν. Η ΕΜΥ μετά την ψήφιση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης για την αξιοποίηση των εσόδων της από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας έχει πλέον την δυνατότητα να στηρίξει τη σταθερή στελέχωση και ροή προσωπικού, καθώς και την άμεση (επανα)λειτουργία όλων των βασικών υποδομών (σταθμοί, ραντάρ, lightnings). Με βάση τον τελευταίο εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2017/373 της Επιτροπής, της 1ης Μαρτίου 2017, που θέτει υψηλές προδιαγραφές οι προκλήσεις είναι μεγάλες και είναι απαραίτητο να γίνουν αλλαγές κυρίως στην ενδυνάμωση του ρόλου του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου που παράγει αυτές τις υπηρεσίες. 6. Οι μελλοντικές αλλαγές θα πρέπει να υλοποιηθούν μέσα από ένα νέο Κανονισμό Λειτουργίας της ΕΜΥ με ένα σύγχρονο Προεδρικό Διάταγμα λειτουργίας, κάτι το οποίο δεν ευοδώθηκε το τελευταίο χρονικό διάστημα. Για τη νέα δομή της ΕΜΥ Θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι σε ορισμένα κράτη υπάρχει συνύπαρξη Υδρολογικών και Μετεωρολογικών Υπηρεσιών οι οποίες υπάγονται στα Υπουργεία Κλίματος και Περιβάλλοντος, Γεωργίας , Ενέργειας Μεταφορών και Επικοινωνιών. Στον σύνδεσμο που ακολουθεί, υπάρχει αναλυτικός πίνακας που περιγράφει σε ποια υπουργεία υπάγονται οι μετεωρολογικές υπηρεσίες ανά τον κόσμο, όπου για λόγους στρατηγικής ενίοτε και χρηματοδότησης, συνυπάρχουν οι Υδρολογικές, Μετεωρολογικές και οι Γεωφυσικές Υπηρεσίες σε ενιαία μορφή, είτε ως φορείς Δημοσίου συμφέροντος, είτε ως Ινστιτούτα. Πριν από λίγα χρόνια για ανάλογους λόγους η Μετεωρολογική Υπηρεσία της Αγγλίας (το Met Office) άλλαξε φορέα υπαγωγής και από Υπουργείο Άμυνας που βρισκόταν υπήχθη στο Τμήμα Επιχειρήσεων, Ενέργειας και Βιομηχανικής Στρατηγικής. Το ίδιο έγινε και στο Ισραήλ, όπου πλέον η μετεωρολογία ανήκει στο Υπουργείο Μεταφορών, Εθνικών Υποδομών και Οδικής Ασφάλειας, ενώ και στη γειτονική Ιταλία έχει δρομολογηθεί μεταβατικό στάδιο αλλαγής του φορέα της.