Αρχική Αναδιάρθρωση Πολιτικής Προστασίας - Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Διάσωσης και ΑεροδιακομιδώνΆρθρο 19 Μεταφορά Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής ΠροστασίαςΣχόλιο του χρήστη Δρ Αθανάσιος Γκανάς Διευθυντής Ερευνών ΓΕΙΝ/ΕΑΑ | 28 Νοεμβρίου 2023, 17:38
Σχόλια / προτάσεις επί της νομοθετικής πρωτοβουλίας YΚΚΠΠ, που περιλαμβάνει και την υπαγωγή του ΕΑΑ (άρθρο 19). Η διεξαγωγή της βασικής έρευνας απο κρατικούς φορείς είναι θέμα λυμένο διεθνώς εδώ και δεκαετίες: τα Ερευνητικά Κέντρα - Ινστιτούτα υπάγονται είτε σε Υπουργεία έρευνας, παιδείας και τεχνολογίας (Ευρωπαϊκή Ένωση), είτε σε Ακαδημίες Επιστημών (κυρίως σε πρώην ανατολικές χώρες) είτε είναι ενσωματωμένα σε Πανεπιστήμια και Πολυτεχνεία (π.χ. το διάσημο Southern California earthquake center). Κάθε προσπάθεια αμφισβήτησης αυτού του μοντέλου είναι καταδικασμένη να αποτύχει βάσει της διεθνούς εμπειρίας, ανεξαρτήτως των προθέσεων. Έτσι, είναι αντιληπτό ότι η προτεινόμενη υπαγωγή του ΕΑΑ στο ΥΚΚΠΠ γίνεται για καθαρά επιχειρησιακούς λόγους διότι προφανώς αξιολογείται από την πολιτεία ότι με την αλλαγή αυτή εξυπηρετείται καλύτερα α) το τρέχον μοντέλο διαχείρισης κρίσεων και β) η καλύτερη απόκριση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας. Όμως, αν δούμε το παράδειγμα της διαχείρισης σεισμικών κρίσεων συμπεριλαμβανομένου και των τσουνάμι, ο επιστημονικός φορέας δηλ. το ΕΑΑ/Γεωδυναμικό Ινστιτούτο το οποίο υπάγεται στην ΓΓΕΚ/Υπουργείο Ανάπτυξης, από το 2004 λειτουργεί 24άωρη βάρδια όπου η σεισμική δράση στη χώρα μας, καταγράφεται, αναλύεται και εκτιμάται σε 24ωρη βάση, με τη χρήση δεδομένων του σύγχρονου ψηφιακού Εθνικού Σεισμολογικού Δικτύου (ΕΑΑ + 4 ΑΕΙ) και το ανακοινωθέν σεισμού είναι διαθέσιμο εντός 2 λεπτών (η προκαταρκτική λύση), χρόνος απόκρισης από τους καλύτερους παγκοσμίως. Η λειτουργία του Εθνικού Δικτύου και της 24άωρης βάρδιας είναι άρρηκτα συνυφασμένη με διεξαγωγή της βασικής έρευνας στο Εθνικό Αστεροσκοπείο γιατί μέσω αυτής προάγεται η γνώση για την δομή του εσωτερικού της γής, για τον εντοπισμό και χαρακτηρισμό των σεισμικών ρηγμάτων, για τους αλγορίθμους επεξεργασίας των δεδομένων, την αλληλεπίδραση εδάφους - κατασκευών και σε πολλά άλλα επιστημονικά πεδία. Επιπλέον, η επιχειρησιακή σχέση του Εθνικού Αστεροσκοπείου με την Πολιτεία (δηλ. με ΟΑΣΠ-ΥΚΚΠΠ και με άλλες υπηρεσίες) είναι άψογη και υποδειγματική με τελευταίο παράδειγμα την έκδοση προειδοποιητικού μήνυματος 112 για την πρόκληση τσουνάμι στις 30/10/2020 μετά τον υποθαλάσσιο σεισμό στην Σάμο, γεγονός που έχει καταγραφεί με τον πλέον θετικό τρόπο στην διεθνή βιβλιογραφία. Από τα παραπάνω άμεσα θα διαπιστώσουμε ότι η υπάρχουσα ΔΙΑΚΡΙΤΗ σχέση μεταξύ ΕΑΑ και άλλων φορέων της πολιτείας δεν έχει δημιουργήσει κανένα απολύτως πρόβλημα στην διαχείριση σεισμικών κρίσεων, δεν αποτελεί κανένα εμπόδιο στην άμεση επικοινωνία/συνεργασία με τους επιχειρησιακούς φορείς της πολιτείας και λειτουργεί προς όφελος της κοινωνίας, της εθνικής οικονομίας και των πολιτών. Ανάλογη συντονισμένη προσπάθεια θα μπορούσε να καταβληθεί από την πολιτεία και για την διαχείριση κρίσεων που προκύπτουν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα (πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές κλπ.) λόγω της επιτεινόμενης κλιματικής κρίσης. Τα εργαλεία υπάρχουν, η επιστημονική γνώση είναι διαθέσιμη, η νοοτροπία συνεργασίας είναι δεδομένη. Οι βιαστικές κινήσεις είναι πιθανότερο ότι θα δημιουργήσουν περισσότερα προβλήματα από όσα επιχειρούνται να επιλυθούν. Προτάσεις: 1) Να αποσυρθεί το άρθρο 19 2) Να υπάρξει θεσμικός διάλογος μεταξύ της πολιτείας και του ΕΑΑ με σαφή προσδιορισμό των επιχειρησιακών προϊόντων και των χρόνων απόκρισης. 3) Να παραμείνει το ΕΑΑ ΝΠΔΔ υπαγόμενο στην ΓΓΕΚ και να υπογραφεί προγραμματική συμφωνία με το ΥΚΚΠΠ για την παροχή 24/7/365 υπηρεσιών από τις επιχειρησιακές μονάδες του. 4) Να συμπεριληφθεί εκπρόσωπος του ΕΑΑ στην Επιτροπή του άρθρου 7 του παρόντος σχεδίου νόμου. με τιμή, Δρ Αθανάσιος Γκανάς Διευθυντής Ερευνών Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών