• Αξιότιμη Κα Υπουργέ, Στο πλαίσιο της διαβούλευσης για την ψήφιση του σχεδίου Νόμου Ενσωμάτωσης της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/1564 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Σεπτεμβρίου 2017 σχετικά με «ορισμένες επιτρεπόμενες χρήσεις ορισμένων προστατευόμενων έργων κ.λπ.», κατ’ αρχάς επισημαίνουμε ότι η προβλεπόμενη διάταξη επιχειρεί ένα εξισορροπημένο πλαίσιο διευκόλυνσης της πρόσβασης των εντυποανάπηρων στα έργα συγγραφέων/δημιουργών που εκδίδουμε. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι συγγραφείς/δημιουργοί/εκδότες είμαστε στο πλευρό των εντυποανάπηρων συνανθρώπων μας. Όλοι, με κάθε μέσο, θέλουμε να συνδράμουμε τους ΑμεΑ εντυποανάπηρους στη διεκδίκηση δίκαιης και ισότιμης αντιμετώπισής τους από το Κράτος. Στόχος μας, μέσω της συγκεκριμένης παρέμβασης, είναι να συμβάλουμε στην άρση του κοινωνικού και εκπαιδευτικού αποκλεισμού τους. Είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία που δίδεται να οριστεί το σωστό πλαίσιο έτσι ώστε να δημιουργηθεί και να αναπτυχθεί εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό αναγνωστικό υλικό για τους ΑμεΑ συνανθρώπους μας. Όλοι οι Έλληνες Εκδότες Ανεξαιρέτως είμαστε υπέρμαχοι της Ενσωμάτωσης της Οδηγίας στην Ελληνική Νομοθεσία και τονίζουμε ότι διαχρονικά όλοι μας προσφέρουμε το υλικό των εκπαιδευτικών συγγραμμάτων μας (όπου είναι εφικτό) στους ΑμεΑ εντυποανάπηρους φοιτητές, έτσι ώστε να ανταπεξέρχονται με επιτυχία στις σπουδές τους. Ωστόσο, η προσφορά μας αυτή δεν είναι επαρκής καθώς ο εκάστοτε μεμονωμένος εκδότης δεν διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία και τον εξοπλισμό (ούτε θα μπορούσε να υποστηρίξει οικονομικά το εγχείρημα) που απαιτείται για να προετοιμάσει τα συγγράμματά του στις μορφές που το καθιστούν αναγνώσιμο από ΑμεΑ εντυποανάπηρους συνανθρώπους μας (π.χ μέθοδος Bright κ.ο.κ). - Προστασία Πνευματικής ιδιοκτησίας Συγγραφέων, Δημιουργών, και Εκδοτών Δυστυχώς, στην χώρα μας είναι ελάχιστοι οι θεσμικοί φορείς που έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόσουν, να αναπτύξουν, να διακινήσουν, και κυρίως να ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΟΥΝ, ένα σύγγραμμα που μετασχηματίζεται σε συγκεκριμένες μορφές ώστε να γίνεται αναγνώσιμο από ΑμεΑ εντυποανάπηρους φοιτητές και αναγνώστες. Ως εκδότες θεωρούμε ότι το μόνο θεσμικό όργανο που α) αντιμετωπίζει το θέμα με τη δέουσα σοβαρότητα, β) κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και, γ) διαθέτει το απαραίτητο εξοπλισμό (Hardware) και το κατάλληλο λογισμικό (Software), έτσι ώστε να διασφαλίζεται η μετατροπή του περιεχομένου του βιβλίου προς ανάγνωση από ΑμεΑ εντυποανάπηρους φοιτητές, σε απαρέγκλιτη αλληλοσυσχέτιση με τον σεβασμό και την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών, είναι το Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του τομέα Επικοινωνίας και Επεξεργασίας Σήματος του ΕΚΠΑ. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα της προαναφερθείσας εξειδικευμένης διαδικασίας υλοποίησης με το οποίο συνεργάζονται όλοι οι εκδότες ονομάζεται «ΕΡΜΟΦΙΛΛΟΣ». Όλοι οι υπόλοιποι φορείς (βιβλιοθήκες κ.λπ.) αδυνατούν να προσφέρουν τίποτε περισσότερο από ανάρτηση ψηφιακού περιεχομένου των βιβλίων σε απλή μορφή pdf δίχως την παραμικρή προστασία (υδατογραφήματα κ.ο.κ), σε βάσεις δεδομένων και ιστοσελίδες οι οποίες δεν θέτουν κανέναν περιορισμό είτε στα μέλη τους είτε στον οποιονδήποτε επισκέπτη τους. Η παρούσα νομοθετική προσπάθεια (και η κάθε μεταγενέστερες συμπληρωματικές Υπουργικές Αποφάσεις) θα πρέπει αφενός να προβλέπει με κρυστάλλινη διαφάνεια συγκεκριμένους όρους για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, οι οποίοι θα απαιτούν την ικανοποίηση συγκεκριμένων προδιαγραφών, και αφετέρου να απευθύνεται σε έμπειρους φορείς όσον αφορά την παραγωγή και διάθεση του υλικού στους ΑμεΑ εντυποανάπηρους φοιτητές και αναγνώστες. Είναι ο μόνος τρόπος έτσι ώστε να εμπιστευθούν, να συνεργαστούν όλοι οι συγγραφείς /δημιουργοί / εκδότες και να στεφθεί με απόλυτη επιτυχία όλη η προσπάθεια. Πρόταση Αρκεί στο παρόν νομοθέτημα να προβλεφθεί και να εφαρμοστεί ο Nόμος υπ’ αρίθμ. 4452 15 Φεβρουαρίου 2017 φεκ τευχος 1ο αρ 17 σελ 184 αρθρο (ια) Έχει την ευθύνη σε εθνικό επίπεδο του συντονισμού των δραστηριοτήτων για την ηλεκτρονική πρόσβαση των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ) στο περιεχόμενο των τεκμηρίων, τα οποία δημιουργούνται ή δημοσιεύονται στην Ελλάδα. Ιδίως η ΕΒΕ: αα) λειτουργεί ενοποιημένο εθνικό κατάλογο των προσβάσιμων τεκμηρίων από ΑμεΑ που διαθέτουν οι βιβλιοθήκες της χώρας, ββ)ορίζει πρότυπα και συντάσσει κατευθυντήριες οδηγίες, συνεργαζόμενη με επιστημονικούς, ερευνητικούς και άλλους σχετικούς φορείς για την παραγωγή και διάθεση από τις βιβλιοθήκες της χώρας προσβάσιμων τεκμηρίων για ΑμεΑ. Στο παρόν περιγράφονται με ακρίβεια οι αρμοδιότητες και η διαδικασία που θα πρέπει να αναλάβει η Εθνική Βιβλιοθήκη σε συνεργασία με επιστημονικούς-ερευνητικούς φορείς έτσι ώστε να τεθούν οι προδιαγραφές για την παραγωγή και διάθεση του υλικού για ΑμεΑ. Οι συγκεκριμένες, εξειδικευμένες προδιαγραφές που θα ορίσουν, θα πρέπει να ακολουθηθούν υποχρεωτικά ΚΑΙ από τους υπόλοιπους θεσμικούς φορείς που θα θελήσουν να εμπλακούν στις διαδικασίες παραγωγής υλικού για ΑμεΑ εντυποανάπηρους. Εφόσον εφαρμοστεί ο Νόμος 4452/2017 δεν υπάρχει λόγος πρόβλεψης απαράδεκτων τιμωρητικών διατάξεων για τους εκδότες, διότι όλοι θα έχουν την διάθεση να συνεργαστούν με πιστοποιημένους φορείς που θα διασφαλίζουν την αποφυγή της πειρατείας. ΕΥΛΟΓΗ ΑΜΟΙΒΗ Η επιχειρηματολογία που έχει αναπτυχθεί κατά καιρούς φαίνεται να περιφρονεί το βιβλίο (παρότι διεκδικεί μαχητικά τη δωρεάν παραχώρησή του) καθώς το θεωρεί άνευ αξίας (ως άυλο, προϊόν διανοητικής εργασίας) και, αυτονοήτως, ότι δήθεν θα μπορούσε να διαμοιραστεί άνευ τιμήματος. Σε πολλές περιπτώσεις, δυστυχώς, έχει εκφραστεί από διάφορους φορείς ότι είναι αναχρονιστικό να υφίσταται αμοιβή για τους πνευματικούς δημιουργούς - την οποία, σημειωτέων, ΔΕΝ καταβάλλουν οι ίδιοι οι εντυποανάπηροι, αλλά το Κράτος. Η εύλογη αμοιβή δεν είναι λόγος αντίδρασης των διαφόρων εμπλεκομένων φορέων που διαχειρίζονται εκατομμύρια Ευρώ ετησίως, τόσο από τον τακτικό προϋπολογισμό όσο και από κονδύλια επιδοτήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τη λειτουργία τους. Πώς είναι δυνατόν οι υπέρμαχοι φορείς της επιχειρηματολογίας περί κατάργησης της διάταξης για εύλογη αμοιβή να θεωρούν εύλογη τη δική τους αμοιβή συμμετέχοντας σε Ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα, εκμεταλλευόμενοι τον μόχθο και τη διανοητική εργασία των συγγραφέων/δημιουργών καθώς και την πνευματική και οικονομική επένδυση των εκδοτών - όπως π.χ. συνέβη και με μέρος της Ευρωπαϊκής χρηματοδότησης εκατοντάδων χιλιάδων Ευρώ από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020 ΠΑ) που εκταμίευσε πληθώρα Βιβλιοθηκών Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων και άλλων φορέων; Η εύλογη αμοιβή είναι υποχρέωσή προς τον δημιουργό προκειμένου να συνεχίσει να δημιουργεί, πόσο μάλλον όταν καταβάλλονται (από Εθνικά και Ευρωπαϊκά κονδύλια) εκατομμυρίων Ευρώ ετησίως προς τις Βιβλιοθήκες και άλλους φορείς προκειμένου να ανανεώσουν συνδρομές περιοδικών καθώς και να διεκπεραιώσουν άλλα συναφή θέματα που διαχειρίζονται. Θα πρέπει να κατανοήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι, ότι χωρίς την ύπαρξη και την επιβίωση αξιόλογων δημιουργών δεν θα υφίσταται στο μέλλον ούτε βιβλίο, ούτε εκπαίδευση, ούτε Βιβλιοθήκες. Και, ναι μεν έχει υιοθετηθεί η υπό συζήτηση Ευρωπαϊκή οδηγία από κάποιες χώρες, (όχι όλες), χωρίς την εύλογη αμοιβή συγγραφέων/δημιουργών/εκδοτών, αποκρύπτεται όμως εσκεμμένα, η πρακτική που προηγείται και ακολουθείται σε αυτές τις χώρες, όπου εφαρμόζονται αθροιστικά τα κάτωθι: Α) αγορά ικανού αριθμού αντιτύπων, από χιλιάδες βιβλιοθήκες, όλων των τίτλων που κυκλοφορούν ετησίως από όλους τους τοπικούς Εκδότες, Β) γνωστοποίηση στους κατόχους των πνευματικών, ηθικών και συγγενικών δικαιωμάτων (Εκδοτών Δημιουργών), του αριθμού ανά περίπτωση των εντυποανάπηρων δικαιούχων, του ακριβούς τρόπου μετατροπής κάθε βιβλίου, της μορφής εξυπηρέτησης των εντυποανάπηρων και της χρήσης του συγκεκριμένου πνευματικού πονήματος. Γ) ύπαρξη ειδικού εξοπλισμού Η/Υ και κατάλληλων λογισμικών (Hardware και Software) καθώς και συνεχή (μηνιαία) ενημέρωση των λογισμικών για την διασφάλιση και προστασία του εκάστοτε έργου σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή. Επίσης υφίσταται νομική υποστήριξη και κάλυψη των συγγραφέων/δημιουργών/εκδοτών στην περίπτωση παραβίασης των πνευματικών, ηθικών, εκδοτικών, γραμμικών και συγγενικών δικαιωμάτων τους. Δ) ύπαρξη και ΕΦΑΡΜΟΓΉ αυστηρού πλαισίου νομοθεσίας, περί προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων, το οποίο δεν επιτρέπει την ύπαρξη παραβάσεων και πειρατείας. Δυστυχώς όλα τα προαναφερθέντα δεν υποστηρίζονται από την εφαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας, συνεπώς θα πρέπει ΠΡΩΤΑ να ακολουθηθούν οι διεθνείς πρακτικές ώστε να συμμορφωθούν με τα αυτονόητα όλοι οι φορείς που εμπλέκονται στη συγκεκριμένη διαδικασία, και ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΟ ΧΡΟΝΟ να αποδεχθούμε τη δωρεάν διάθεση των έργων των δημιουργών. Έκπληκτοι διαπιστώνουμε ότι κάποιοι δεν αντιλαμβάνονται, ή δεν θέλουν να αντιληφθούν, ότι με το Νομοσχέδιο αυτό, το Κράτος έρχεται, στην ουσία, να βοηθήσει οικονομικά και να διασφαλίσει ότι δεν θα επωμιστεί το δυσβάσταχτο κόστος ο αποδυναμωμένος οικονομικά ιδιώτης. Διεκδικώντας να μην υπάρχει υποχρέωση καταβολής από το Κράτος εύλογης αμοιβής, υπονοείται ότι η κοινωνική πολιτική πέφτει στις πλάτες των εκδοτών/συγγραφέων/δημιουργών και αξιώνεται να ασκείται από αυτούς. Πρόταση Ορθώς η οδηγία προβλέπει την εύλογη αποζημίωση του εκπαιδευτικού συγγράμματος των ΑμεΑ φοιτητών, ωστόσο πρέπει να διευκρινιστεί ότι αυτό θα γίνεται μέσω του Π.Σ. ΕΥΔΟΞΟΣ, όπως συμβαίνει με όλους τους φοιτητές. Επιπλέον θα πρέπει να προβλέπεται η εύλογη αμοιβή και για όλες τις κατηγορίες βιβλίων όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα βιβλία που προμηθεύονται οι βιβλιοθήκες για τους υπόλοιπους αναγνώστες Θα έπρεπε, μάλιστα, να υπάρχει κάποια ειδική ένδειξη εντός της πλατφόρμας του Π.Σ. Εύδοξος, όπως π.χ. υπάρχει με τις αποστολές κούριερ, και να αποστέλλεται το βιβλίο από τον υπόχρεο προς τον τρίτο εμπλεκόμενο (βιβλιοθήκη). Έτσι θα είναι σύννομες και οι δύο πλευρές. Επιπλέον η εύλογη αμοιβή δεν θα πρέπει να περιορίζεται στο ύψος της ελάχιστης ή συμβολικής, σε περιπτώσεις επιδοτούμενων δράσεων του οιουδήποτε φορέα. Κυρία Υπουργέ, Δεν πρέπει να υπαναχωρήσει η Πολιτεία και θα πρέπει να ορίσει αυστηρές προδιαγραφές για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας όπως επίσης να διατηρήσει/ενισχύσει τη διάταξη που θεσπίζει την εύλογη αμοιβή. Διαφορετικά, παρόμοιες παρεμβάσεις θα προκαλέσουν εντελώς άδικα, σοβαρά και πολυδάπανα προβλήματα στους εκδότες στους δημιουργούς και στους συγγραφείς, εφόσον θα απειλούνται ακόμη περισσότερο τα δικαιώματά τους από την παράνομη αναπαραγωγή και από την απώλεια του αυτονόητου δικαιώματος της αμοιβής τους. Αυτό θα έχει ως επίπτωση, σε πληθώρα περιπτώσεων, 1. Το οριστικό κλείσιμο εκδοτικών επιχειρήσεων, τόσο μικρών, οικογενειακών όσο και ατομικών επιχειρήσεων, καθώς και μεσαίων ή μεγάλων - τουλάχιστον για τα ελληνικά δεδομένα. Ας μην λησμονούμε πως το κλείσιμο μιας επιχείρησης δεν πλήττει μόνο τον ιδιοκτήτη αλλά και τους εργαζόμενους υπαλλήλους τους και τις οικογένειές τους και όσους εξωτερικούς συνεργάτες βιοπορίζονται εξ αυτής. 2. Τη στέρηση των μοναδικών εσόδων των συγγραφέων, των μεταφραστών, των επιμελητών, των εικονογράφων, των γραφιστών και όλων γενικά των άμεσων συνεργατών των εκδοτών. 3. Την κατάρρευση των επιχειρήσεων που αναλαμβάνουν το τεχνικό κομμάτι της έκδοσης (έμποροι χάρτου, τυπογράφοι, βιβλιοδέτες, πυκμαντές, πλαστικοποιητές, μεταφορείς). Κι εδώ πρέπει να επισημανθεί ότι όλες αυτές οι επιχειρήσεις απασχολούν (με την ευρύτερη έννοια) πάρα πολύ κόσμο. Προτείνουμε τις παρακάτω βελτιώσεις-προσθήκες: 1- Να εφαρμοστεί ο Νόμος υπ’ αρίθμ. 4452 15 Φεβρουαρίου 2017 φεκ τευχος 1ο αρ 17 σελ 184 αρθρο (ια) 2- Οι αρμόδιοι φορείς να έχουν υποχρέωση λογοδοσίας έναντι των δικαιούχων συγγραφέων και εκδοτών (μέσω των οργάνων τους) για τα έργα/αντίγραφα που αναπαράγονται ή διατίθενται στο πλαίσιο της εξαίρεσης για τους εντυποανάπηρους. Η διαδικασία αυτή θα γίνεται πάντα υπό την επίβλεψη την διαχείριση και την καθοδήγηση του Ο.Π.Ι, υπηρεσία του ΥΠ.ΠΟΛ 3- να θεσμοθετηθούν και να εφαρμοστούν οι πρακτικές για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας που εφαρμόζονται διεθνώς, όπως σας περιγράψαμε πιο πάνω. 4- να παραληφθεί από το Νομοσχέδιο η υποχρέωση των Εκδοτών να παρέχουν ΟΛΑ τα πανεπιστημιακά συγγράμματα που εκδίδουν, όλη η διαδικασία να κινείται με βάση τη διεθνή εμπειρία, δηλαδή τις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε εκπαιδευτικού Ιδρύματος, το οποίο αυτονόητα να υποχρεούται να τηρεί λίστα με τους πιστοποιημένους εντυποανάπηρους φοιτητές του, αναφέροντας και ποια συγγράμματα χρησιμοποιούν, σε ποιο μάθημα, σε ποιο εξάμηνο, με ποιον διδάσκοντα. 5- να προβλεφθεί η δημιουργία ενός εξειδικευμένου φορέα υπό την εποπτεία του Ο.Π.Ι. (Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας), όπως συμβαίνει σχεδόν σε όλες τις χώρες, ο οποίος θα αναλάβει σε Εθνικό δίκτυο τη δράση μετατροπής και διαχείρισης των αρχείων pdf σε οποιαδήποτε μορφή αναγκαία για την εκπαίδευση των εντυποαναπήρων, έτσι ώστε να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα τεχνολογικά «μέτρα» για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και ο εξειδικευμένος φορέας να είναι υπόλογος για οποιαδήποτε παραβίαση. Με το συγκεκριμένο μέτρο θα γίνει οικονομία κλίμακας όσον φορά στα εργαλεία (εξοπλισμός Η/Υ Hardware και λογισμικό Software), ακόμα και στο μισθολογικό κόστος, που επιβάλλονται για την προστασία των αρχείων, καθώς δεν θα είναι απαραίτητη η πολλαπλή προμήθεια και η συνεχείς αναβάθμισή τους ανά Ίδρυμα και ανά φορέα. 6- να υπάρχει ρητή πρόβλεψη για συμμετοχή των Εκδοτών στην υλοποίηση της προτεινόμενης διαδικασίας και στον περαιτέρω έλεγχο της σωστής λειτουργίας της. Να πραγματοποιείται η νόμιμη ενημέρωση συγγραφέων/ δημιουργών/εκδοτών διαμέσου του Σωματείου τους σχετικά με τη μορφή στην οποία θα γίνει η μετατροπή του έργου τους, για ποια χρήση και από ποιούς. 7- να προβλεφθεί ότι σε περιπτώσεις επιδοτούμενων δράσεων η αμοιβή δεν θα πρέπει να περιορίζεται στο ύψος της ελάχιστης ή της συμβολικής, αλλά της λιανικής τιμής πώλησης ανά χρήση. Ελπίζουμε οι προτάσεις μας να συμβάλουν στην ενημέρωση σας για τη σωστή εφαρμογή του νέου Νομοθετήματος και ευχόμαστε να στεφθεί με απόλυτη επιτυχία. Σας Ευχαριστούμε Μετά τιμής, Για τον Σύλλογο Εκδοτών Επιστημονικών Βιβλίων Σ.Ε.Ε.ΒΙ