Αρχική Εκσυγχρονισμός της μουσειακής πολιτικής και ζητημάτων διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάςΆρθρο 1 ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Ένωση Αποφοίτων ΕΣΔΔΑ | 28 Ιανουαρίου 2023, 12:39
  • Σχόλιο του χρήστη 'Ένωση Αποφοίτων ΕΣΔΔΑ' | 28 Ιανουαρίου 2023, 12:39

    Τοποθέτηση Διοικητικού Συμβουλίου Ένωσης Αποφοίτων Ε.Σ.Δ.Δ.Α. σχετικά με το νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμός της μουσειακής πολιτικής και ζητημάτων διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς» Το ΔΣ της Ένωσης Αποφοίτων Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης εκφράζει τον προβληματισμό και την έντονη ανησυχία του απέναντι στο παρόν νομοσχέδιο για τη μετατροπή των δημόσιων Μουσείων σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Επίσης είναι αντίθετο απέναντι στη διαδικασία που έχει ακολουθηθεί αφενός γιατί δεν πραγματοποιήθηκε προηγούμενη διαβούλευση μεταξύ των φορέων αφετέρου γιατί απουσιάζει χρηματοοικονομική μελέτη για τη δομή και βιωσιμότητα των Μουσείων μετά την εφαρμογή του προτεινόμενου μοντέλου. Η αποκοπή των πέντε μεγαλύτερων Μουσείων της χώρας από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και κατ’ επέκταση από την Κεντρική Διοίκηση δυστυχώς όχι μόνο εκτοξεύει το κόστος με τον ορισμό Δ.Σ. αλλά επιπλέον ανοίγει ένα νέο πλαίσιο διοικητικής λειτουργίας, ιδιαίτερα ευάλωτο σε εξωγενείς παρεμβάσεις όπου έννοιες όπως αυτές της “Χρηστής διοίκησης” και του “Δημοσίου συμφέροντος” απλώς καταστρατηγούνται. Επιπρόσθετα, αξίζει να υπογραμμιστεί ότι τα όργανα του ΝΠΔΔ εκδίδουν εκτελεστές διοικητικές πράξεις που δεν υπόκεινται σε ιεραρχικό έλεγχο από τον Υπουργό, ο οποίος περιορίζεται σε άσκηση απλής εποπτείας. Πιο αναλυτικά, το προτεινόμενο σχέδιο Νόμου: 1) Αλλάζει άρδην τη μουσειακή πολιτική της χώρας, χωρίς να εντάσσεται σε ένα ευρύτερο στρατηγικό σχέδιο. Ως εκ τούτου μια τέτοια μεταρρύθμιση θα έπρεπε να υπολογίζει τις συνέπειες τόσο προς τα μουσεία που είναι από τις ιστορικότερες υπηρεσίες του νεότερου ελληνικού κράτους, όσο και προς την ίδια την Αρχαιολογική Υπηρεσία και να αντιμετωπίζει το ζήτημα ολιστικά. 2) Διασπά την ενότητα προστασίας των αρχαιοτήτων, που το επιτάσσει το Σύνταγμα και πάνω σε αυτή τη βάση έχουν επιχειρηματολογήσει έγκριτοι νομικοί. «Υπάρχουν όμως τρεις δημόσιοι σκοποί τους οποίους το ίδιο το Σύνταγμα θεωρεί τόσο θεμελιώδεις, ώστε ρητά τους επιφυλάσσει αποκλειστικά στο νομικό πρόσωπο του Κράτους. Οι σκοποί αυτοί είναι η παιδεία, στοιχειώδης και μέση, η χωροταξία και πολεοδομία και η προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς με ιδιαίτερη έμφαση στα μνημεία. Πρόκειται για το άρθρο 24 παρ. 1 και 6 του Συντάγματος» επισημαίνει η επίτιμη Αντιπρόεδρος του ΣτΕ κα Καραμανώφ και συνεχίζει σημειώνοντας με έμφαση «Όπως είναι αδιάσπαστη η ενότητα του πολιτισμού αυτού, έτσι είναι αδιάσπαστη και η ενότητα των υλικών έργων, κινητών και ακινήτων, που τον ενσωματώνουν, έτσι είναι αδιάσπαστη και η ενότητα της Δημόσιας Υπηρεσίας που είναι επιφορτισμένη με το βαρύ και απαιτητικό καθήκον της διοίκησης και διαχείρισής τους, δηλ. του Υπουργείου Πολιτισμού». 3) Η διοίκηση και διαχείριση της αρχαιολογικής κληρονομιάς αποτελεί ένα ενιαίο σύστημα που συνίσταται στο πλέγμα των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού. Οι αρμοδιότητες αυτές εκτείνονται σε πολλούς τομείς και ασκούνται κατά πολλά στάδια, από την ανασκαφή, αποκάλυψη, διάσωση, μελέτη και ερμηνεία των ευρημάτων μέχρι την ασφαλή φύλαξη, συντήρηση, ανάδειξη και προβολή τους, ώστε να παραδοθούν εν τέλει αναλλοίωτα στις επόμενες γενιές. Η ενιαία διοικητική αντιμετώπιση της πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί κρίσιμο παράγοντα της προστασίας και ανάδειξής της. 4) Δεν υπάρχει δημοσιευμένη χρηματοοικονομική μελέτη για τη δομή και βιωσιμότητα των Μουσείων. Με βάση την υφιστάμενη κατάσταση (εισιτήρια, είδη που πωλούνται κ.λπ.) ούτε καν το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου (που έχουν την μεγαλύτερη επισκεψιμότητα μεταξύ των πέντε μουσείων) θα μπορούσαν να επιβιώσουν οικονομικά. 5) Για το παρόν νομοθετικό κείμενο θα μπορούσε να έχει προηγηθεί διαβούλευση των εμπλεκόμενων φορέων για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε άλλες χώρες (π.χ. Ολλανδία, Γερμανία) η μετάβαση από το ένα καθεστώς στο άλλο και η νομοθέτηση διήρκεσαν περί τα πέντε χρόνια. Στην δε εκπόνηση του νομοσχεδίου δεν συμμετείχαν τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως τα Μουσεία δια των φυσικών προϊσταμένων τους, η αρμόδια Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, συνδικαλιστικοί φορείς, φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών. 6) Δεν υπάρχει ξεκάθαρος οδικός χάρτης ως προς τη μετάβαση, την τελική λειτουργία και την βιωσιμότητα του όλου εγχειρήματος. Αντ’ αυτού, προωθείται ένα ενιαίο διοικητικό πλαίσιο με 4 διευθύνσεις, χωρίς αξιολόγηση/ εξειδίκευση και προσαρμογή στις ανάγκες εκάστου μουσείου (one size fits all), στη λογική «βλέποντας και κάνοντας». 7) Θα επιφέρει μεγαλύτερη οικονομική επιβάρυνση στο Κράτος και άρα στον φορολογούμενο. Συγκεκριμένα: Θέσεις ΔΣ/ θέσεις ευθύνης που δημιουργούνται και επιβαρύνουν τον Προϋπολογισμό του ΕΑΜ και του Έλληνα φορολογούμενου Πρόεδρος ΔΣ ,Αντιπρόεδρος ΔΣ, Μέλη ΔΣ, Γραμματέας ΔΣ, Γενικός Διευθυντής, 4 Διευθυντές αντί για έναν, 8 τμηματάρχες (τουλάχιστον) αντί για επτά. Στα παραπάνω πρέπει να προστεθούν οι δύο δικηγόροι με έμμισθη εντολή για τη στελέχωση του αυτοτελούς γραφείου Νομικής Υποστήριξης. Με μία πρόχειρη εκτίμηση, μόνο τα έξοδα μισθοδοσίας των προσώπων που θα καλύψουν τις νέες θέσεις ευθύνης, όπως του Προέδρου, του Αντιπροέδρου, Γενικού Διευθυντή, Διευθυντών κοκ, συμπεριλαμβανομένων των αποζημιώσεων, εξόδων παραστάσεων. θα αυξηθούν τουλάχιστον κατά 100.000 € για κάθε Μουσείο x 5 = 500.000 €. Στο άρθρο 33 παρ. 4 καταστρατηγείται το ενιαίο μισθολόγιο, καθώς η αποζημίωση – μισθός του Γενικού Διευθυντή θα ορίζεται με ΚΥΑ και όχι κατά τα προβλεπόμενα του ν. 4354/2015. Το ΔΣ της ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ αντιτίθεται σε κάθε καταστρατήγηση του ενιαίου μισθολογίου και διασπάθιση δημόσιων πόρων, ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου οι μισθοί της πλειονότητας των ΔΥ παραμένουν στα ίδια επίπεδα εδώ και 12 χρόνια. 8) Μεταβάλλεται ο χαρακτήρας και οι στρατηγικοί σκοποί των Μουσείων, καθώς στρέφονται στη διοργάνωση πολιτιστικών ή άλλων εκδηλώσεων, για να μπορούν να επιβιώσουν, ενώ σε άλλο άρθρο (άρθρο 5) παρέχεται η δυνατότητα επιβολής επιπλέον του εισιτηρίου κομίστρου για δραστηριότητες του Μουσείου, που μέχρι τώρα παρέχονται δωρεάν (πχ εκπαιδευτικά προγράμματα, περιοδικές εκθέσεις). 9) Δεν διευκρινίζεται το εργασιακό καθεστώς όσων υπαλλήλων επιλέξουν να παραμείνουν στα υπό ίδρυση ΝΠΔΔ. Θα είναι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι; Τί θα γίνει με τους τρεις αποφοίτους της ΕΣΔΔΑ, που υπηρετούν στο ΕΑΜ: ειδικά ο ένας που έχει τοποθετηθεί σε προσωρινή θέση, θα μετατραπεί σε οργανική, η οποία θα μεταφερθεί, όπως οι υπόλοιπες στη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ; 10) Δεν είναι σαφές τί θα γίνει με τους υπαλλήλους, οι οποίοι κατέχουν και θέση ευθύνης. Θα διατηρήσουν τη θέση ευθύνης τους όταν εφαρμοστεί ο νέος Οργανισμός κάθε ΝΠΔΔ; 11) Δεν υπάρχει ουδεμία αναφορά του προσόντος «απόφοιτος της ΕΣΔΔΑ ή μάλιστα απόφοιτος του Τμήματος Πολιτιστικής Διοίκησης της ΕΣΔΔΑ» για την κάλυψη θέσεων είτε στο ΔΣ ή του Γενικού Διευθυντή, μολονότι απαιτούνται δεξιότητες και γνώσεις που η ΕΣΔΔΑ έχει προσφέρει. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΑΡΘΡΟ Άρθρο 2 Aντικείμενο Παρατήρηση: Εξετάστηκε η δυνατότητα δημιουργίας δύο ΝΠΔΔ; Στη Θεσσαλονίκη το 2018 συγκροτήθηκε το ΜοΜUS οργανισμός που περιέλαβε το σύνολο (κρατικών και ιδιωτικών) μουσείων σύγχρονου πολιτισμού, το οποίο συνέβαλε θετικά στη λειτουργία τους και στην εξασφάλιση της βιωσιμότητάς τους. Έχει εκπονηθεί κάποια διοικητική/τεχνικοοικονομική σχετική μελέτη; Θα μπορούσε τέλος να εξεταστεί η δυνατότητα σύστασης Γενικής Διεύθυνσης Μουσείων. Άρθρο 8 Επιλογή Προέδρου, Αντιπροέδρου και μελών Διοικητικού Συμβουλίου Παρατήρηση: Ο ορισμός των μελών του ΔΣ θα πρέπει να γίνει με αξιοκρατικά κριτήρια, να μην βρίσκεται υπό τον απόλυτο έλεγχο του εκάστοτε Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού και να ακολουθήσει τα πρότυπα ορισμού μελών Μουσείων του εξωτερικού όπως παραδείγματος χάρη το Μουσείο Λούβρου, τα Κρατικά Μουσεία του Βερολίνου κ.α. Σε κάθε περίπτωση θεωρούμε κρίσιμη την παράλειψη συμμετοχής Αποφοίτων της ΕΣΔΔΑ, ως πλέον καταρτισμένων Δ.Υ. με επαυξημένα προσόντα. Άρθρο 15 Προσόντα διορισμού Γενικού Διευθυντή Παρατήρηση: Ο Γενικός Διευθυντής οφείλει εκτός από «καταξιωμένος επιστήμονας», να έχει εμπειρία από διαχείριση προσωπικού και πόρων, βασικές αρχές δημοσίου λογιστικού ή πολιτιστικής διαχείρισης. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να συμπεριληφθούν και οι απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και μάλιστα αυτοί του Τμήματος Πολιτιστικής Διοίκησης, οι οποίοι ήδη έχουν στελεχώσει πολλές υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ.Α, ενώ έχουν παρακολουθήσει σχετικά μαθήματα, κατά τη φοίτηση τους στη Σχολή. Συνεπώς τα προσόντα θα μπορούσαν να διαμορφωθούν περαιτέρω ως εξής: α) Πτυχίο Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή αναγνωρισμένο ως ισότιμο της αλλοδαπής. Επιθυμητό πτυχίο στην προϊστορική, κλασική ή βυζαντινή αρχαιολογία ή εν γένει στις Ανθρωπιστικές Σπουδές β) Τουλάχιστον μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή αναγνωρισμένου ως ισοτίμου της αλλοδαπής σε αντικείμενο στην αρχαιολογία, μουσειολογία, στην ιστορία της τέχνης, στην πολιτιστική διαχείριση ή άλλη επιστήμη συναφή προς τους σκοπούς, το χαρακτήρα και τη λειτουργία του Μουσείου ή/και αποφοίτηση από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και μάλιστα από τα Τμήματα Πολιτιστικής Διοίκησης ή Διοίκησης Πολιτισμού και Τουρισμού Δεν χρειάζεται η άριστη ή μη γνώση δύο γλωσσών (πέραν των Ελληνικών) να λειτουργεί επί ποινή αποκλεισμού (κριτήριο on/off), καθώς θα αποκλείσει πολύπειρα στελέχη της Διοίκησης με τις δεξιότητες αλλά και την προσωπικότητα, που απαιτεί η θέση. Το επίπεδο γλωσσομάθειας (πέραν των ελληνικών και αγγλικών) να μοριοδοτείται αναλόγως. Άρθρο 18 Υπηρεσίες – Κάλυψη οργανικών θέσεων – Καταβολή διαχειριστικού επιδόματος Παρατηρήσεις: Α) Γιατί ακολουθείται η ίδια διοικητική δομή σε όλα τα Μουσεία; Δεν υπάρχουν ιδιαιτερότητες; Αριθμός εργαζομένων; Έχει γίνει κάποια σχετική μελέτη; Β) Στην αιτιολογική έκθεση αναγράφεται μηδενική επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό για την εφαρμογή της παρούσης ρύθμισης. Ποια η δαπάνη: Στην αιτιολογική έκθεση αναγράφεται μηδενική επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό για την εφαρμογή της παρούσης ρύθμισης. Ποια η δαπάνη: i. για την αποζημίωση των μελών ΔΣ (συμπεριλαμβανομένου Προέδρου και Αντιπροέδρου); ii. για τη μηνιαία μισθοδοσία πέντε Γενικών Διευθυντών ; iii. για τη μηνιαία μισθοδοσία 20 Διευθυντών; iv. για τη μηνιαία μισθοδοσία Τουλάχιστον 40 τμηματαρχών; v. για τη μηνιαία αποζημίωση 10 νομικών με έμμισθη εντολή; Άρθρα 22-32 Παρατήρηση: Γιατί καταργείται το σύνολο και όχι ένα μέρος των υφιστάμενων κενών οργανικών θέσεων του ΥΠ.ΠΟ.Α; Ο Οργανισμός των νέων ΝΠΔΔ, ο οποίος θα εκδοθεί εντός 8μηνου από την ψήφιση του νομοσχεδίου, θα μπορεί να αυξομειώσει τις θέσεις, να προσθέσει ή να αφαιρέσει Κλάδους και Ειδικότητες ανάλογα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε ΝΠΔΔ; Άρθρο 33 Εξουσιοδοτικές διατάξεις Παρατήρηση: Ποια ήταν τα έσοδα από τα πωλητήρια και τα αναψυκτήρια του ΟΔΑΠ στα πέντε Μουσεία το 2019; Πόσα από αυτά αποδίδονταν σε μουσεία της περιφερείας – Εφορείες Αρχαιοτήτων; Πώς θα αντικατασταθούν οι πόροι αυτοί; Υπάρχει κάποια σχετική μελέτη; Ή μελέτη αύξησης της επισκεψιμότητας/ των πωλήσεων; Άρθρο 34 Μεταβατικές διατάξεις Παρατήρηση: Πάγια θέση της ΕΝΑΠ είναι η επιλογή σε θέσεις ευθύνης δημοσίων υπαλλήλων με αξιοκρατικά κριτήρια και διαφανείς διαδικασίες και πάντως όχι με απευθείας αναθέσεις από τον εκάστοτε Υπουργό. Οι διορισμοί από την πολιτική ηγεσία προάγουν το πελατειακό κράτος και την ευνοιοκρατία, διαιωνίζουν καθεστώτα άλλων εποχών, δημιουργούν σχέσεις μεροληψίας και εξάρτησης μεταξύ πολιτικής και διοικητικής ιεραρχίας. Επιπλέον, οι τοποθετήσεις των μονίμων υπαλλήλων που σήμερα υπηρετούν στα εν λόγω Μουσεία - μεταξύ των οποίων και Απόφοιτοι της ΕΣΔΔΑ - θα πρέπει να προκύψουν μετά από ανοιχτή διαβούλευση μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών. Η κάθε άλλη επιλογή χωρίς προηγούμενη διαβούλευση εγείρει εύλογους προβληματισμούς και είναι εξ ορισμού καταδικασμένη να αποτύχει. Προτείνεται να ζητηθούν τρεις προτιμήσεις ανά υπάλληλο δεδομένου ότι υπάρχει προηγούμενο όπως στις αντίστοιχες περιπτώσεις των γραπτών διαγωνισμών για την τοποθέτηση υπαλλήλων σε κενές οργανικές θέσεις. Τέλος, το εργασιακό τοπίο αναφορικά με τις θέσεις του μόνιμου και ΙΔΑΧ προσωπικού είναι θολό και παρουσιάζει κενά, έναντι της έκθεσης συνεπειών, που θα πρέπει να αποσαφηνιστούν υπέρ των εργαζομένων. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Αποφοίτων Ε.Σ.Δ.Δ.Α.