Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Θεόδωρος Χαλκίδης, συμβολαιογράφος' | 29 Νοεμβρίου 2023, 15:22

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Α. Στο σχέδιο που έχει υποβληθεί στη διαβούλευση δεν υφίσταται διάταξη που να περιορίζει τον έλεγχο νομιμότητας στις επί ποινή απολύτου ακυρότητας περιπτώσεις. Αυτό καθίσταται αναγκαίο διότι τα ΚΓ εξακολουθούν να υπεισέρχονται σε ζητήματα που άπτονται της αρμοδιότητας των συμβολαιογράφων ενώ προβαίνουν σε ελέγχους επί εγγράφων ή ζητημάτων που ουδόλως σχέση έχουν με τις εκ του νόμου προϋποθέσεις της καταχώρησης. Πρόταση: Στο τέλος του άρ.16 παρ. 1 περίπτωση γ) προστίθεται η φράση "επί ποινή απολύτου ακυρότητας" και η συγκεκριμένη περίπτωση γ) αντικαθίσταται ως εξής: "γ) αν για την πράξη της οποίας ζητείται η καταχώριση, συντρέχουν όλες οι απαιτούμενες από τον νόμο προϋποθέσεις για την επέλευση των έννομων αποτελεσμάτων της. Ο έλεγχος αφορά αποκλειστικώς και μόνο στη νομιμότητα της πράξεως, της οποίας ζητείται η καταχώριση, χωρίς να δύναται να επεκταθεί σε άλλες πράξεις, σε προγενέστερο τίτλο κτήσης, σε εξέταση και συσχετισμό μεταγεγραμμένων τίτλων ή στον έλεγχο της ορθότητας της πρώτης έγγραφης και περιορίζεται στο αν από το περιεχόμενο της πράξης προκύπτει ότι έχουν τηρηθεί εκείνες οι διατυπώσεις, που αν δεν τηρηθούν, ο νόμος ρητώς επί ποινή απολύτου ακυρότητας απαγορεύει την καταχώριση," Β. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν επιφέρουν την επιθυμητή επιτάχυνση της διαδικασίας διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων καθώς: 1) διατηρείται η δυνατότητα της σιωπηρής απόρριψης του Προϊσταμένου του ΚΓ καθώς ναι μεν αναφέρεται στην περ. β) της παρ.1 ότι «Στις υποπερ. αα), ββ), γγ), δδ), η διόρθωση γίνεται υποχρεωτικά, επιτρεπομένης μόνο της αιτιολογημένης άρνησης για λόγους μη συνδρομής των προϋποθέσεων που αναφέρονται στις οικείες περιπτώσεις», όμως στην παρ.2 διατηρείται η δυνατότητα της σιωπηρής άρνησης χωρίς να γίνεται, νομοτεχνικά τουλάχιστον αλλά και ουσιαστικά, σαφές ότι η ευχέρεια της σιωπηρής άρνησης περιορίζεται σε περιπτώσεις διαφορετικές από τις υποπερ. αα), ββ), γγ), δδ) της προηγούμενης παραγράφου. Αλλά ακόμα κι αν γινόταν δεκτή αυτή η διαφοροποίηση, θα δημιουργούταν μία αδόκιμη διοικητική διαδικασία, σύμφωνα με την οποία στις υποπερ. αα), ββ), γγ), δδ) το ΚΓ θα μπορούσε να εκδώσει απόφαση χωρίς χρονικούς περιορισμούς, δεσμεύσεις και συνέπειες ενώ για τις «λοιπές» περιπτώσεις θα είχε την ευχέρεια της σιωπηρής απόρριψης. Συνεπώς, τελικά, καμία πρόοδος δεν θα επιτυγχανόταν τόσο στην επιτάχυνση της διαδικασία διόρθωσης προδήλου σφάλματος όσο και στην ουσία, καθώς το ΚΓ θα μπορεί να επικαλείται με ευκολία ότι η σκοπούμενη διόρθωση δεν εμπίπτει στις υποπερ. αα), ββ), γγ), δδ), θα το απορρίπτει σιωπηρά, και ο αιτών θα αναγκάζεται να προσφύγει στην εκουσία δικαιοδοσία από φόβο μήπως χαθούν τα νόμιμα δικαιώματά του. Επιπλέον, η αύξηση του χρόνου της άσκησης της ευχέρειας της σιωπηρής άρνησης από 15 σε 30 εργάσιμες ημέρες από την υποβολή της αίτησης, αυξάνει το χρόνο άσκησης της προσφυγής στην εκουσία δικαιοδοσία κατά της σιωπηρής άρνησης από 30 σε εξήντα εργάσιμες ημέρες! Θα πρέπει συνεπώς να καταργηθεί η ευχέρεια της σιωπηρής άρνησης και να εισαχθεί η τεκμαιρόμενη αποδοχή της αίτησης μετά την παρέλευση της σχετικής προθεσμίας έστω αν αυτή αυξηθεί στις 30 εργάσιμες ημέρες από την αίτηση. Διαφορετικά τα ΚΓ θα εξακολουθούν να χρησιμοποιούν συστηματικά την ευχέρεια της σιωπηρής άρνησης με ότι αυτό συνεπάγεται στην καθυστέρηση των διαδικασιών. Επίσης, προτείνεται ο καθορισμός ότι το δικαίωμα της προσφυγής θα ασκείται εντός της προθεσμίας από την παραλαβή της απορριπτικής απόφασης αντί του ασαφούς "αφότου έλαβε γνώση...". Πρόταση: Η παρ.2 του άρ.18 αντικαθίσταται ως εξής: "2. α) Αν ο Προϊστάμενος του Κτηματολογικού Γραφείου δεν αποφανθεί μέσα σε τριάντα (30) εργάσιμες ημέρες από την υποβολή της αίτησης ή την απορρίψει χωρίς ειδική αιτιολογία, τεκμαίρεται ότι η αίτηση έγινε δεκτή. Στην δεύτερη περίπτωση η πράξη που εκδόθηκε χωρίς ειδική αιτιολογία είναι αυτοδικαίως άκυρη και διαγράφεται από το οικείο κτηματολογικό φύλλο οίκοθεν και αυτεπαγγέλτως και ο Προϊστάμενος δεν μπορεί να συμπληρώσει την έλλειψη ειδικής αιτιολογίας β) Αν ο Προϊστάμενος του Κτηματολογικού Γραφείου απορρίψει την αίτηση με ειδική αιτιολογία, ο αιτών δικαιούται να προσφύγει στον Κτηματολογικό Δικαστή μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) εργάσιμων ημερών από την παραλαβή της απορριπτικής απόφασης. Η ανωτέρω προθεσμία απάντησης του Προϊσταμένου του Κτηματολογικού Γραφείου αναστέλλεται για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η προθεσμία απάντησης του ελληνικού Δημοσίου σύμφωνα με την υποπερ. αα’ της περ. β’ της παρ. 1, εκτός εάν, εν τω μεταξύ, περιέλθει σε γνώση του Προϊσταμένου ρητή απάντηση της αρμόδιας υπηρεσίας του Ελληνικού Δημοσίου. Η αίτηση προς τον Κτηματολογικό Δικαστή καταχωρίζεται στα Κτηματολογικά φύλλα στη θέση που καταχωρίζεται και η κατά την παρ. 2 του άρθρου 13 αγωγή. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται όσα ορίζονται στην παρ. 5 του άρθρου 16." Γ. Διατηρείται η αποδεδειγμένα ατελέσφορη προδικασία με το Ελληνικό Δημόσιο. Έχει παγιωθεί πλέον και νομοθετικά (βλ. σχετικές ρυθμίσεις και της δασικής νομοθεσίας) ότι το Ελληνικό Δημόσιο προκειμένου να προβάλλει δικαιώματα επί ακινήτων θα πρέπει να θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας σε αυτά βάσει τίτλου. Συνεπώς και κατά την διαδικασία διόρθωσης προδήλου σφάλματος αγνώστου ιδιοκτήτη, όπου το Ελληνικό Δημόσιο εμπλέκεται λόγω του δικαιώματος προσδοκίας του άρ.9, θα πρέπει να προβάλει αντιρρήσεις μόνον όταν θεμελιώνει τα δικαιώματά του βάσει τίτλου. Πρόταση: Η υποπ. αα) της περ. α) της παρ.1 του άρ.18 αντικαθίσταται ως εξής: "αα) προκύπτει από δημόσιο έγγραφο που καταχωρίσθηκε στα βιβλία του υποθηκοφυλακείου πριν από την ανάρτηση των στοιχείων της κτηματογράφησης, η οποία προηγείται της έκδοσης της διαπιστωτικής πράξης του άρθρου 11 του ν. 2308/1995, ή και μετά από αυτήν, εφόσον στηρίζεται σε προηγούμενη πράξη καταχωρισθείσα στα βιβλία του υποθηκοφυλακείου πριν από την εν λόγω ανάρτηση, υπό την προϋπόθεση ότι μέσω της διορθώσεως δεν αντικαθίσταται (εκτοπίζεται) δικαίωμα τρίτου, εκτός αν ο τρίτος συναινεί στη διόρθωση, συνυπογράφοντας την αίτηση, η συναίνεση δε αυτή δεν υποκρύπτει άτυπη μεταβίβαση ή μεταβολή τίτλου του ακινήτου. Εκτοπισμός δεν υφίσταται και δεν απαιτείται συναίνεση, εάν ο τρίτος συμπεριλήφθηκε ως δικαιούχος, ο οποίος αναγράφεται στις κτηματολογικές εγγραφές, λόγω σφάλματος που εμφιλοχώρησε κατά την επεξεργασία της δήλωσης και των δημοσίων εγγράφων που συνυπέβαλε κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης του ν. 2308/1995 (Α’ 114) και τούτο προκύπτει από το αρχείο κτηματογράφησης και τα δημόσια βιβλία του Υποθηκοφυλακείου. Στην περίπτωση ακινήτου με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη», η αίτηση επιδίδεται υποχρεωτικά εντός δέκα (10) ημερών από την κατάθεσή της στο Ελληνικό Δημόσιο. Το Ελληνικό Δημόσιο τεκμαίρεται ότι συναινεί στην αίτηση και ο προϊστάμενος οφείλει να προβεί στην αιτούμενη διόρθωση, εάν δεν αποσταλεί από την αρμόδια υπηρεσία αιτιολογημένη αρνητική απάντηση που απευθύνεται στον Προϊστάμενο του αρμόδιου κτηματολογικού γραφείου εντός εξήντα (60) ημερών από την επίδοση της αίτησης στο Ελληνικό Δημόσιο. Αιτιολογημένη είναι η άρνηση του Ελληνικού Δημοσίου να συναινέσει στην διόρθωση ακινήτου με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη» μόνον όταν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας σε αυτό βάσει τίτλου. Σε περίπτωση αιτιολογημένης αρνητικής απάντησης σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, ο προϊστάμενος οφείλει να απορρίψει την αίτηση. Η παραπάνω επίδοση δεν απαιτείται εάν πρόκειται για δημόσιο έγγραφο, με βάση το οποίο έχουν καταχωρισθεί στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου δικαιώματα συνδικαιούχων. Επίδοση στο Ελληνικό Δημόσιο δεν απαιτείται και στην περίπτωση που το δημόσιο έγγραφο, με βάση το οποίο ζητείται η διόρθωση της εγγραφής, αποτελεί τίτλο εγγραπτέου δικαιώματος επί άλλου κτηματογραφηθέντος ακινήτου της ίδιας κτηματογραφηθείσας περιοχής, το οποίο δηλώθηκε και καταχωρίσθηκε στο κτηματολόγιο, καθώς και όταν ο τίτλος του αιτούντος τη διόρθωση ή των δικαιοπαρόχων του (άμεσων ή απώτερων) είναι παραχωρητήριο του Ελληνικού Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ.. Το ίδιο ισχύει επίσης όταν το ακίνητο με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη», για το οποίο ζητείται η διόρθωση, είναι οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία και από τον συσχετισμό του προσκομιζόμενου τίτλου κτήσης του αιτούντος και των δικαιοπαρόχων του προς την πράξη σύστασης της οριζόντιας ή κάθετης, αντίστοιχα, ιδιοκτησίας, διαπιστώνεται ότι εξαντλείται το σύνολο των εξ αδιαιρέτου ποσοστών του εγγραπτέου δικαιώματος επί της οριζόντιας ή κάθετης αυτής ιδιοκτησίας. Το προηγούμενο εδάφιο εφαρμόζεται και στην περίπτωση που στην οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία δεν αντιστοιχεί αυτοτελές κτηματολογικό φύλλο, αλλά το αντιστοιχούν σε αυτήν ποσοστό συγκυριότητας επί του γεωτεμαχίου εμφανίζεται με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη». Στην περίπτωση αυτή, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της διορθώσεως της αρχικής εγγραφής με τη διαδικασία του πρόδηλου σφάλματος, δημιουργείται αυτοτελές κτηματολογικό φύλλο για την οριζόντια ή κάθετη, αντίστοιχα, ιδιοκτησία," Δ. Δεν χρειάζεται το σύνολο των εγγράφων να συνυποβάλλονται με την αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος καθώς τα περισσότερα εξ αυτών αναζητούνται με αίτηση προς το αρμόδιο ΚΓ επ’ ευκαιρία του προδήλου. Άλλωστε τα έγγραφα αυτά εκδίδονται από το ΚΓ και δίδονται προς τον αιτούντα προκειμένου αυτός με την σειρά του να τα "ξαναδώσει" στο ίδιο ΚΓ για την εξέταση του προδήλου. Συνεπώς, αρκεί ο συσχετισμός των εγγράφων αυτών με την ήδη υποβληθείσα αίτηση. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί ο χρόνος της διαδικασίας καθώς δεν θα χρειάζεται να περιμένει κανείς το χρόνο έκδοσής τους από το ΚΓ αλλά αυτά θα συσχετίζονται άμεσα με την αίτηση. Πρόταση: Το δεύτερο και τρίτο εδάφιο της περ. α) της παρ.1 του άρ.18 αντικαθίστανται ως εξής: "Ο αιτών την διόρθωση προδήλου σφάλματος μπορεί με αίτησή του να ζητήσει την έκδοση πιστοποιητικών, αντιγράφων και αποσπασμάτων που εκδίδονται από τα βιβλία των Υποθηκοφυλακείων και των Κτηματολογικών Γραφείων, προκειμένου να ληφθούν υπόψη στην αίτηση διόρθωσης πρόδηλου σφάλματος. Η αίτηση για την χορήγηση των ανωτέρω στοιχείων συνυποβάλλεται με την αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος και συσχετίζεται με αυτή όπως και αντίστοιχα τα εκδοθέντα στοιχεία. Τα ανωτέρω στοιχεία καθώς και οι αιτήσεις που υποβάλλονται για την έκδοσή τους, απαλλάσσονται από κάθε τέλος και δικαίωμα, πάγιο ή αναλογικό. Σχετική αιτιολογία αναγράφεται στο έντυπο της αίτησης προς έκδοση με ευθύνη και επιμέλεια του αιτούντα και επισημείωση ανάλογου περιεχομένου τίθεται από το αρμόδιο Υποθηκοφυλακείο ή Κτηματολογικό Γραφείο στα εκδιδόμενα στοιχεία για τη νόμιμη χρήση τους."