Αρχική Πράξεις εισφοράς σε γη και σε χρήμαΆρθρο 01: Ιδιοκτησία κατά την πράξη εφαρμογής – υπολογισμός εισφοράς σε γη – καταβολή εισφορών σε χρήμαΣχόλιο του χρήστη Στέφανος Κουνιάδος, Νομικός | 10 Ιουνίου 2014, 08:58
  • Σχόλιο του χρήστη 'Στέφανος Κουνιάδος, Νομικός' | 10 Ιουνίου 2014, 08:58

    Οι περιορισμοί που επιβάλλονται σε ακίνητα λόγω ένταξής τους στο σχέδιο πόλης ή λόγω επέκτασης του σχεδίου πόλης σ’ αυτά αποτελούν σύμφωνα με το Σύνταγμα, ειδικότερη περίπτωση απαλλοτριώσεων ιδιοκτησιών. Οι ιδιοκτησίες αυτές και οι ιδιοκτήτες τους υποχρεούνται να συμμετάσχουν όχι μόνο με εισφορά γης αλλά και χρήματος στη δημιουργία των απαραίτητων κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων και των έργων κοινής ωφέλειας. Οι πράξεις εφαρμογής καθορίζουν κάθε φορά τα τμήματα που αφαιρούνται από κάθε ιδιοκτησία για την εισφορά γης καθώς επίσης και τα τμήματα εκείνα που μετατρέπονται σε χρηματική εισφορά και εκείνα που ρυμοτομούνται για κοινόχρηστους χώρους κατά το Ν.1337/1983. Οι παραπάνω πράξεις κυρώνονταν με απόφαση του Νομάρχη και σήμερα από τον Περιφερειάρχη και αποτελούν ταυτόχρονα και πράξεις βεβαίωσης για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων εισφοράς σε γη και χρήμα. Στην ουσία η προΰπαρξη του Νόμου 1337/1983 της Συνταγματικής πρόβλεψης για την επιβολή αυτής της εισφοράς, μπορεί να θεωρηθεί ως αντισυνταγματική ρύθμιση, διότι χωρίς συνταγματική ρύθμιση επήρχετο, από του έτους 1983, στην ουσία απαλλοτρίωση ιδιοκτησιών χωρίς αποζημίωση. Οι διατάξεις του Νόμου αυτού ως επαχθείς, και τότε αλλά και σήμερα, εγείρουν ζητήματα Συνταγματικότητας του Νόμου αλλά και των τροποποιήσεων του. Οι διατάξεις του νόμου αυτού, όπως προτείνεται να τροποποιηθεί με το υπό διαβούλευση Σχέδιο Νόμου, στηρίζονται στο άρθρο 24 παρ.4 του Συντάγματος. Ωστόσο η κυριότητα ή άλλα εμπράγματα δικαιώματα επί των ακινήτων αυτών, στην ουσία αλλά και τυπικά, με τις διατάξεις του ανωτέρω Νόμου και των επιχειρούμενων τροποποιήσεων, απαλλοτριώνονται διότι μεταφέρονται στη δημόσια χρήση και κατά κυριότητα μεταβιβάζονται στους ΟΤΑ για δημόσιο σκοπό ή ωφέλεια χωρίς καταβολή αποζημίωσης. Στην ουσία αλλά και τυπικά θεωρείται «μερική δήμευση». Η κλασσική έννοια της απαλλοτρίωσης αφορά στην υποχρεωτική, βάσει νόμου, αφαίρεση της κυριότητας από τον κύριο και μεταβίβασή της στο δημόσιο με καταβολή της πλήρους αξίας του απαλλοτριούμενου ακινήτου. Η αντίληψη αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να μην εκλαμβάνονται ως απαλλοτρίωση περιορισμοί (μερικοί περιορισμοί) της ιδιοκτησίας οι οποίοι δεν συνεπάγοντο μεταβίβαση της κυριότητας και άρα να θεωρείται ότι για αυτούς δεν οφείλεται αποζημίωση. Κάτι τέτοιο όμως οδηγούσε σε μειωμένη συνταγματική προστασία της ιδιοκτησίας καθώς συνταγματική υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης αναγνωριζόταν μόνο στην προαναφερόμενη μορφή «στέρησης», όχι όμως και για τους περιορισμούς της. Για τους λόγους αυτούς η θέση αυτή απορρίφθηκε τόσο από την ελληνική θεωρία όσο και από τη νομολογία. Πολλώ μάλλον, όταν με τη διάταξη του άρθρου 24 παρ. 4 του Συντάγματος επέρχεται υποχρεωτική, που ρυθμίζεται βάσει νόμου, αφαίρεση της κυριότητας από τον κύριο και μεταβίβασή της στο δημόσιο, (ΟΤΑ) αυτή η ρύθμιση που επιχειρείται, συνιστά αντικειμενικά απαλλοτρίωση χωρίς αποζημίωση και στην ουσία οδηγεί σε μειωμένη συνταγματική προστασία της ιδιοκτησίας και τελικά δήμευση. Ο νομοθέτης, ως εκ τούτου, δηλ. λόγω της «απαλλοτρίωσης» που επιφέρει η «εισφορά σε γη» με τις ρυθμίσεις του Ν 1337/1983, και της επιχειρούμενης τροποποίησής του, οφείλει να ορίσει και να εξειδικεύσει τη έννοια του γενικού συμφέροντος, για το λόγο αυτό οφείλει να μην επιφέρει υπερβολικούς περιορισμούς της ιδιοκτησίας (υπέρμετρη εισφορά σε γη αλλά και χρήμα) οποίοι υπερβαίνουν κατά πολύ το μέτρο εκείνο το οποίο είναι αναγκαίο για την ικανοποίηση του γενικού συμφέροντος. Οι περιορισμοί, αυτοί της κυριότητας με την επιβολή της εισφοράς σε γη – στην ουσία αποτελούν απαλλοτρίωση χωρίς αποζημίωση – που οδηγούν στην αναίρεση του πυρήνα του δικαιώματος της ιδιοκτησίας. Η στάθμιση αυτή ανάμεσα στην αναλογία του εξυπηρετούμενου σκοπού και του βάρους που επιφέρει το περιοριστικό μέτρο της εισφοράς σε γη αλλά και χρήμα, ελέγχεται δικαστικά για τη συνταγματικότητα της. Η τυχόν αντιπρόταση ότι με την πολεοδόμηση αλλάζει επί τα βελτίω η οικονομική αξιοποίηση της ιδιοκτησίας και ως εκ τούτου η αξία του εναπομένοντος ακινήτου, ελέγχεται ως άνευ ερείσματος, διότι σε πλείστες όσες περιπτώσεις πολεοδομήσεων παραβιάζεται η βασική αρχή της συνταγματικής επιταγής του άρθρου 24 του Συντάγματος της «αρχής της ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ», περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Η αποκλειστικά «οικονομίστικη» θέση περί της αύξησης της αξίας του πολεοδομηθέντος ακινήτου αντιβαίνει ευθέως σε συνταγματική διάταξη και ως εκ τούτου είναι ελεγκτέα. Πάντα η πολεοδόμηση πραγματοποιείται εις βάρος του φυσικού περιβάλλοντος, έστω και περιαστικών αγροτικών εκτάσεων, και θεωρείται ως ΜΗ ΑΝΤΙΣΤΡΕΠΤΗ επέμβαση του ανθρώπου και των κοινωνιών επί του φυσικού περιβάλλοντος. Για τους λόγους αυτούς επιβάλλεται, αντί της επιβολής εισφοράς σε γη και χρήμα από την πλευρά των ιδιοκτητών, η αλλαγή του Νόμου με την καταβολή αποζημίωσης προς τους ιδιοκτήτες εκ μέρους του Δήμου. Έτσι θα προφυλάσσεται το φυσικό περιβάλλον και η «φέρουσα ικανότητα» των περιαστικών οικοσυστημάτων που είναι αναγκαία συνθήκη αειφορίας, ιδιαίτερα των μεγάλων οικιστικών συγκροτημάτων (της πρωτεύουσας της χώρας και της συμπρωτεύουσας της χώρας μας ως και των πρωτευουσών των Νομών, παλαιά). Γι’ αυτό προτείνεται: 1. Η αυστηρή τήρηση της αρχής της ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ μέσω πλήρων μελετών πριν από οποιεσδήποτε πολεοδομήσεις. 2. Η αφαίρεση των πρωτοβουλιών των Δήμων για έναρξη πολεοδομήσεων. 3. Η ενιαία εισφορά σε γη και χρήμα των ιδιοκτησιών που πολεοδομούνται με ποσοστό 15% όπως προβλέπεται για τα ακίνητα μέχρι 500 μ2. Βασική προϋπόθεση για την ισονομία όλων των πολιτών. 4. Η δημιουργία μικρών οικοδομικών τετραγώνων. 5. Η υποχρεωτική ύπαρξη προκηπίων επί των οικοδομών. 6. Η δραστική μείωση των συντελεστών δόμησης, που θα αποτρέπει τις αντιοικονομικές και ενεργειοβόρες κατασκευές. 7. Η πλήρης συμμετοχή του κοινού με πλήρη διαφάνεια και επαρκή χρόνο γραπτών και επώνυμων διαβουλεύσεων. 8. Η συμμετοχή όλων των υπαρχουσών ιδιοκτησιών του Δήμου με εισφορά σε χρήμα που να καλύπτει τις αποζημιώσεις των ιδιοκτητών που εντάσσονται στην πολεοδόμηση και να απομένουν ποσά για τα αναγκαία έργα. Οι ήδη πολεοδομημένες περιοχές δεν έχουν καταβάλει ούτε εισφορές σε γη ούτε εισφορές σε χρήμα. Είναι μη δίκαιο οι ιδιοκτησίες που πρωτοεντάσσονται, σε σχέδιο πόλης να επωμίζονται τόσο επαχθεις οικονομικά και περιβαλλοντικά υποχρεώσεις, που θα εξυπηρετούν τους πολίτες όλης της πόλης. Άρα οι τροποποιήσεις που επιχειρούνται δεν ανταποκρίνονται στις προκλήσεις του 21ου αιώνα για την οικονομία, την προστασία του περιβάλλοντος και φυσικά την ισονομία των πολιτών. Έρχονται σε αντίθεση με τις διακηρυγμένες και θεσπισμένες αρχές της Ευρωπαϊκής έννομης τάξης, αντιστρατεύονται την αρχή της ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ και των προβλέψεων της «λήψης της περιβαλλοντικής διάστασης» σε όλες τις πολιτικές της Ε.Ε (βλέπετε Προγράμματα Δράσης για το Περιβάλλον της Ε.Ε) και ειδικότερα στην περίπτωση αυτή της Χωροταξίας και του Πολεοδομικού Σχεδιασμού. Γι αυτό Απευθύνομαι σε όλους τους επιστήμονες, Χωροτάκτες, Πολεοδόμους, Μηχανικούς, Νομικούς, Κοινωνιολόγους ακόμη και Φιλοσόφους να εκφράσουν την άποψή τους αλλά και στο ευρύτερο κοινό, να συμμετάσχουν στη διαβούλευση αυτή που είναι ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ για τη ζωή μας και τη ζωή των επερχόμενων γενεών. Μια πόλη, υπό κανονικές συνθήκες και με τα σημερινά δεδομένα μπορεί να έχει συνθήκες ύπαρξης αιώνων. Αυτό προϋποθέτει ότι δημιουργούμε συνθήκες ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ σήμερα και για το ΜΕΛΛΟΝ. Αυτό προϋποθέτει Την παράταση της διαβούλευσης για ικανό χρονικό διάστημα ώστε να λάβουν γνώση όλοι οι πολίτες που θα ήθελαν και θα έπρεπε να συμμετέχουν στη διαβούλευση. Επί πλέον Πρέπει, ο Πρωθυπουργός και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ να θέσουν υπό όψη της κοινωνίας των πολιτών και των επιστημόνων όλα τα δεδομένα: Ήτοι, τις Συνθήκες της Ε.Ε για το περιβάλλον και την Χωροταξία – Πολεοδομία, τους Κανονισμούς, τις Οδηγίες, Αποφάσεις και τα Πράσινα Βιβλία για το Περιβάλλον και τη Χωροταξία – Περιβάλλον της Ε.Ε, τις Διεθνείς Συνθήκες που αφορούν στα θέματα αυτά και τις υποχρεώσεις μας, τις Αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) για τις πόλεις και την ανθρώπινη κατοικία, τις Νομοθεσίες των υπόλοιπων μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις τυχόν καλές πρακτικές. Χωρίς αυτά τα δεδομένα δεν μπορεί να υπάρξει σοβαρή διαβούλευση που να είναι αντάξια του ονόματός της και του περιεχομένου της. Δεν είναι όλα μόνο ΤΡΟΪΚΕΣ, ΔΝΤ, ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ, ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ και ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ υπάρχουν και άλλες προτεραιότητες. Δεν επιτρέπεται να τις αγνοούμε.