• Την τελευταία διετία το γραφείο μας, με εξειδίκευση σε θέματα που αφορούν στην αποκατάσταση και επανάχρηση ιστορικών κτιρίων και συνόλων, έχει ασχοληθεί με το Κτήμα Τατοΐου, κατόπιν πρόσκλησης για συνεργασία από το Σωματείο «Φίλων Κτήματος Τατοΐου». Έχουν εκπονηθεί τρεις μελέτες αποκατάστασης για αντίστοιχα κτίρια (Βουτυροκομείο, κτίριο Τηλεπικοινωνιών και οικία Φροντιστή), οι οποίες είτε έχουν εγκριθεί είτε βρίσκονται σε διαδικασία έγκρισης από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού. Η ενασχόληση με το σημαντικό, από πολλές απόψεις (κτιριακά, περιβαλλοντικά, κλπ), μνημείο, μας έχει δημιουργήσει σκέψεις και προκαλέσει αναζητήσεις σχετικά με την βιώσιμη αποκατάσταση, ανάδειξη και χρήση του, στο πλαίσιο της υποχρέωσης μας ως κοινωνία για την διατήρησή του. Καταρχήν κρίνουμε θετικά την, μετά από πολλά χρόνια αναμονής, πρόθεση για επίλυση του ζητήματος της χρήσης και αξιοποίησης του Κτήματος και την δημόσια διαβούλευση του σχεδίου της ΚΥΑ. Τα θετικά σημεία της ΚΥΑ, που είναι αρκετά, δυνητικά, μπορούν να προωθήσουν μία βιώσιμη λύση για το Κτήμα Τατοΐου. Παρόλα αυτά είναι εμφανής η υπερβολική απόδοση χρήσεων συναφών με την μαζική εστίαση και αναψυχή, που δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την αλλοίωση της φυσιογνωμίας του Κτήματος και την επιβολή τεράστιων περιβαλλοντικών συνεπειών σε αυτό. Ο αριθμός επισκεπτών/ χρηστών που θα προσελκύσουν τέτοιες χρήσεις θα είναι αντιστρόφως ανάλογος με την ικανότητα του Κτήματος και των κτιρίων του, να τον αναλάβει. Παρακάτω παραθέτουμε τις δικές μας απόψεις/ επισημάνσεις/ παρατηρήσεις για τα εξής θέματα: - Είναι ζωτικής σημασίας η διατήρηση ενιαίου του ιστορικού πυρήνα του Κτήματος και η αποφυγή του κατακερματισμού του σε ζώνες, με διαφορετική αντιμετώπιση, τόσο χωρικά όσο και διοικητικά. Ο κατακερματισμός αυτός δημιουργεί ασάφειες και διαστρέβλωση στο αρχικό και ιστορικό πλαίσιο λειτουργίας του Κτήματος και έρχεται σε αντίθεση με τη βασική παραγωγική δομή του. - Να αποδοθούν στα κτήρια συμβατές χρήσεις, λαμβάνοντας υπόψη τόσο την «δυνατότητα» των κελυφών να τις υποδεχθούν, όσο και την αποφυγή της αλλοίωσης της ιστορικής τους φυσιογνωμίας. - Να διατηρηθούν τα αναφερόμενα στα Προεδρικά Διατάγματα των ετών 2007 και 2008, ως προς τον περιορισμό της δόμησης στον ιστορικό πυρήνα, όσον και ως προς την προστασία του οικοσυστήματος και της τεράστιας περιβαλλοντολογικής σημασίας του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου, ως μέρους του ορεινού όγκου της Πάρνηθας. - Στην ζώνη Δ3 να προβλεφθεί η δημιουργία μονάδας ήπιας φιλοξενίας με αποτέλεσμα να μπορεί να λειτουργήσει το ιστορικό Ξενοδοχείο «Τατόιον», με χρήση για την οποία κατασκευάστηκε και λειτουργούσε από το 1885, σε συνδυασμό με τα παρακείμενα κτίρια της ενότητας (Εργατοκατοικίες, κτίριο αστυνομικού τμήματος, κλπ). Αντίθετα στη ζώνη Δ2, που προβλέπεται η ύπαρξη μονάδας ήπιας φιλοξενίας, δεν υπάρχει κατάλληλο κτίριο για να φιλοξενήσει μια τέτοια χρήση. - Εστιατόριο θα μπορούσε να χωροθετηθεί έξω από το βασικό πυρήνα του Κτήματος για την αποφυγή της όχλησης από τη λειτουργία του και της ασυμβατότητας των χρήσεων. - Να προβλεφθούν αποθηκευτικοί χώροι, εργαστήρια συντήρησης και άλλοι χώροι απαραίτητοι για τις ανάγκες της Διεύθυνσης Συντήρησης του Υπουργείου Πολιτισμού και των άλλων υπηρεσιών του Υπουργείου. - Να εξασφαλιστεί ο καθοριστικός ρόλος των υπηρεσιών του ΥΠ.ΠΟ και των γνωμοδοτικών του οργάνων, ώστε να διασφαλιστεί η προστασία της ιστορικής φυσιογνωμίας του Κτήματος και η διατήρηση της αρχιτεκτονικής αξίας των ιστορικών κτιρίων του Κτήματος. Κάθε επέμβαση σε αυτά θα πρέπει να κρίνεται απαραιτήτως από το ΚΣΝΜ, μετά από εισήγηση του Φορέα Διαχείρισης Κτήματος Τατοΐου και με την σύμφωνη γνώμη του ΥΠΕΚΑ. Κάθε προσπάθεια υποβάθμισης ή παραγκώνισης του ρόλου και των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και των αρμοδίων υπηρεσιών του είναι αντίθετη με την ορθολογική διατήρηση και ανάπτυξη του Κτήματος. - Να μην υπογραφεί η ΚΥΑ εάν δεν υπάρχει γνωμοδότηση των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού (ΚΣΜΝ) και εάν δεν εκπονηθεί και εγκριθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.