• ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΕΣΔΑ ΠΑΣΕΠΠΕ Το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση στις 02/06/15 από το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έπειτα από κοινού επεξεργασία του με το Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, καθορίζει ορθώς ως στόχο πολιτικής την ελαχιστοποίηση των αρνητικών συνεπειών της παραγωγής και της διαχείρισης των αποβλήτων για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Αποσκοπεί σωστά στη μείωση της χρήσης των φυσικών πόρων, προωθεί την πρακτική εφαρμογή της ιεράρχησης των αποβλήτων και αντιμετωπίζει τα απόβλητα ως πόρο. Το ΕΣΔΑ επιχειρεί να είναι συμβατό με τις γενικές κατευθύνσεις για τη διαχείριση των αποβλήτων και τις δράσεις και αρχές που θέτει ο Νόμος 4042/2012 προς εφαρμογή της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ. Ο ΠΑΣΕΠΠΕ θεωρεί όμως ότι οι φιλόδοξοι στόχοι του ΕΣΔΑ σε συνδυασμό με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης τους και οι προτεινόμενες πολιτικές και οργανωτικές αλλαγές με κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης όλων των στερεών αποβλήτων, δεν θα συμβάλλουν στην αποτελεσματική και πλήρη υλοποίησή του. Η εθνική πολιτική για τα απόβλητα αποτελεί μέρος της πολιτικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας. Γι΄ αυτό, σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για τη χώρα, οι πολιτικές που επιλέγονται θα πρέπει να είναι άμεσα εφαρμόσιμες χωρίς να επιφέρουν πρόσθετα κόστη στην ήδη επιβαρυμένη οικονομία αξιοποιώντας κατάλληλα και όχι απαξιώνοντας μεθόδους και μέσα που προσφέρονται από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Ο ΠΑΣΕΠΠΕ έχοντας ως στόχο η διαχείριση των αποβλήτων να συμβάλει ουσιαστικά σε μια αειφόρο ανάπτυξη καταθέτει, στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης, τις παρατηρήσεις/σχολιασμούς/απόψεις του ώστε το ΕΣΔΑ να εμπλουτιστεί και να διαμορφωθεί κατάλληλα. Συγκεκριμένα: Α. Νομοθετική ισχύς του σχεδίου • Δεδομένου ότι δεν προβλέπεται άμεση νομοθετική παρέμβαση για την ένταξη του νέου ΕΣΔΑ στο θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, συμπεραίνεται στην καλύτερη περίπτωση ότι τούτο θα επιδιωχθεί τμηματικά με αποτέλεσμα ασάφειες, συγχύσεις και ενδεχόμενα συγκρούσεις στο μεσοδιάστημα, στο οποίο και θα ισχύουν οι υφιστάμενες νομοθετικές ρυθμίσεις. • Οι σημαντικές διαφορές στις πολιτικές και στα στοιχεία, που προσδιορίσθηκαν από τη μελέτη για το ΕΣΔΑ που παραδόθηκε την 30η/10/2014 και στην οποία βασίσθηκε η αναθεώρηση του από τη νέα Πολιτική Ηγεσία, επιβάλλουν αναλυτικότερη τεκμηρίωση των αλλαγών πριν από την οποιαδήποτε νέα νομοθετική ρύθμιση. • Ο νέος ΕΣΔΑ αφού προτείνει την ανατροπή του υφιστάμενου τρόπου διαχείρισης θα έπρεπε να προβλέπει και μία μεταβατική περίοδο για την υιοθέτηση των αλλαγών αυτών. • Υπάρχει νομοθετικό κενό σχετικά με την σοβαρή αναθεώρηση της λειτουργίας των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ-ΕΟΑΝ) το οποίο για να καλυφθεί χρειάζεται ίσως μεγάλο χρόνο. • Δεν υπάρχει νομοθετική ρύθμιση που να αφορά τις αρμοδιότητες των Δήμων σχετικά με τα τοπικά σχέδια για το περιβάλλον. Δεν προκύπτει από το κείμενο του ΕΣΔΑ πως γίνεται η σύνθεση των υποβληθέντων τοπικών σχεδίων διαχείρισης για τα απορρίμματα, και πως αντιμετωπίζονται ζητήματα «οριζόντιας» διαχείρισης σε διαδημοτικό επίπεδο (π.χ. θέματα τελικής διάθεσης υπολειμμάτων). Β. Στόχοι ΕΣΔΑ-Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης • Με το Νόμο 4042/2012 εναρμονίζεται η Οδηγία Πλαίσιο 98/2008 στο εθνικό μας δίκαιο. Η Οδηγία αυτή όριζε την συμμόρφωση των κρατών –μελών έως το 2010, δηλαδή δύο χρόνια πριν εναρμονιστεί στην Ελλάδα. Οι ποσοτικοί στόχοι που θέτει η Οδηγία αναφέρονται στο έτος 2020. Για την επίτευξη των στόχων της παρούσας οδηγίας και τη μετάβαση σε μια Ευρωπαϊκή Κοινωνία Ανακύκλωσης, με υψηλό επίπεδο αποδοτικότητας των πόρων, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλιστεί η επίτευξη αυτών μέσα σε χρονικό διάστημα δέκα ετών (2010-2020). Το χρονικό διάστημα αυτό προήλθε από την Ευρωπαϊκή πρακτική. Απαιτείται χρόνος για την ευαισθητοποίηση των πολιτών αλλά και την υλοποίηση σχετικών δράσεων. Ο ΕΣΔΑ μη λαμβάνοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή πρακτική θεωρεί πως οι αυστηρότεροι στόχοι που θέτει σχετικά με το Νόμο 4042/2012 και την Οδηγία 2008/98, μπορούν να επιτευχθούν μέσα σε διάστημα πέντε ετών. Δηλαδή ο ΕΣΔΑ δεν λαμβάνει υπόψη του τον χρόνο που απαιτείται για την υλοποίηση σειρών δράσεων σε νομοθετικό, οργανωτικό, χρηματοδοτικό επίπεδο καθώς και τον χρόνο που χρειάζεται για την ευαισθητοποίηση των πολιτών. Αναγνωρίζεται όμως ότι μέχρι σήμερα υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση στην προώθηση των στόχων, των δράσεων ανακύκλωσης και διαχείρισης των ΑΣΑ. Συμπερασματικά οι στόχοι του ΕΣΔΑ δεν προκύπτουν με τεκμηρίωση και εγκυμονούνται σοβαροί κίνδυνοι αποτυχίας με επιπτώσεις για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και το περιβάλλον. Ειδικότερα: - Η στόχευση για 5% κ.β. χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων το 2015 θεωρείται μη επιτεύξιμη δεδομένου ότι ήδη διανύουμε τον 6ο μήνα του 2015. Το ποσοστό αυτό είχε θεσπιστεί από το 2012 με τον Νόμο 4042 αλλά έως σήμερα δεν έχει επιτευχθεί. Πρόσθετα η ανύψωση του στόχου στο 40% κ.β. , από το 10% του Ν.4042/2012, , μόλις 5 έτη μετά ( 2020) θεωρείται πολύ φιλόδοξη και προϋποθέτει αναλυτική τεκμηρίωση του τρόπου θέσπισης του στόχου αυτού. Ο στόχος χωριστής συλλογής υλικών και συγκεκριμένα χαρτιού, πλαστικού, μετάλλων και γυαλιού ορίζεται στο 65% του βάρους τους για το 2020. Αντίστοιχος στόχος από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο «ποιοτική προτεραιότητα» στην χωριστή συλλογή και μάλιστα στο 50% του βάρους τους για το 2020. Για την επίτευξη του στόχου αυτού προτείνεται η ευελιξία των συστημάτων ΔσΠ ανάλογα με την περιοχή. • Η τροποποίηση των ποσοτικών στόχων θα πρέπει να τεκμηριωθεί αναλυτικότερα κατά πόσο τεχνικά, οικονομικά και χρονικά είναι εφικτή, καθότι μάλιστα δεν αποτελεί και νομική υποχρέωση της χώρας. Η τεκμηρίωση θα πρέπει να περιλαμβάνει τα παρακάτω σχετικά στοιχεία: - Αν έχουν τεθεί τέτοιοι στόχοι σε άλλα κράτη μέλη ή άλλες χώρες διεθνώς και για ποιό χρονικό ορίζοντα σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση της χώρας μας, λαμβάνοντας φυσικά υπόψιν ότι οι στόχοι αυτοί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα υπολείπονται των περισσότερων κρατών μελών - Αν προκύπτουν τεχνικοοικονομικά βιώσιμες υποδομές που όντως μειώνουν το κόστος για τον πολίτη - Αν οι σχετικές υποδομές είναι χρονικά και οικονομικά εφικτό να κατασκευστούν και να λειτουργήσουν μέχρι το 2020 - Αν τα παραγόμενα δευτερογενή προϊόντα μπορούν να απορροφηθούν από την υφιστάμενη αγορά της χώρας ή τη διεθνή αγορά μέχρι το 2020 • Όταν θεσπιστεί το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων θα αρχίσει η διαδικασία αναθεώρησης των περιφερειακών σχεδίων (ΠΕΣΔΑ), που θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο του 2015. Το ορόσημο αυτό δεν μπορεί μάλλον να επιτευχθεί σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα διότι οι διαδικασίες διενέργειας διαγωνισμού της μελέτης, ανακήρυξη αναδόχου μελετητή, εκπόνηση μελέτης και τέλος έγκρισής της με ΦΕΚ απαιτούν πολύ μεγαλύτερους χρόνους . Πρόσθετα τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Απορριμμάτων, τα οποία σχετίζονται και με τα ΠΕΣΔΑ, πρέπει να εκπονηθούν εντός 5 μηνών από την ισχύ του ΕΣΔΑ, χρονικό διάστημα πολύ μικρό αν λάβουμε υπόψη μας την περίπτωση της Αττικής . Επομένως, η διαδικασία αυτή είναι πιθανό να καθυστερήσει και την έναρξη προγραμμάτων χρηματοδότησης, καθώς το νέο ΕΣΠΑ απαιτεί εγκεκριμένο ΕΣΔΑ. • Πλέον των παραπάνω, αρνητικοί παράγοντες που δυσκολεύουν την πραγματοποίηση αυτών των στόχων στο προτεινόμενο 5ετές πλάνο είναι: - Η έλλειψη σήμερα του απαραίτητου θεσμικού πλαισίου για πολλές από τις προτεινόμενες «νέες» πολιτικές (αρμοδιότητες Δήμων, ΦοΔΣΑ κ.α.) και δράσεις (π.χ. Πράσινα Σημεία/ΚΑΕΔΙΣΠ, προδιαγραφές κόμποστ, δυνατότητα χωροθέτησης ήπιων υποδομών διαχείρισης, εντός του πολεοδομικού ιστό, κ.α.) - Η έλλειψη αξιόπιστων αγορών δευτερογενών υλικών , η ποσότητα των οποίων θα αυξηθεί κατακόρυφα (εφόσον κατασκευαστούν οι σχετικές υποδομές) - Ο υποδηλούμενος περιορισμός της επιχειρηματικότητας και της οποιασδήποτε ιδιωτικής πρωτοβουλίας στη διαχείριση των πόρων – υλικών, και η αμιγώς δημόσια χρηματοδότηση δράσεων, γεγονός που δημιουργεί εν γένει ένα τεράστιο κενό διαχείρισης που δεν μπορεί να ξεπεραστεί τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα. Υπάρχουν εξαιρετικά παραδείγματα υγειούς και τίμιας συνεργασίας Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, που τέτοια θα πρέπει να προωθηθούν και να μην αποκλειστούν. - Η αιφνιδιαστική προτροπή για κατάργηση δρομολογημένων και σε τελική φάση δημοπράτησης / συμβασιοποίησης ευρισκόμενων έργων διαχείρισης ΑΣΑ (με ή χωρίς ΣΔΙΤ) και χωρίς αξιολόγησή τους αν είναι συμβατές, έστω με μικρές τροποποιήσεις ή όχι με τον νέο ΕΣΔΑ. Ιδιαιτέρως μάλιστα όταν κάποια εξ΄αυτών των έργων γίνονται αποδεκτά επειδή έτυχε να προηγούνται χρονικά π.χ. κατά 1-2 μήνες ως προς την υπογραφή της τελικής σύμβασης. - Η χωρίς μελέτη αυθαίρετη κατάργηση των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) με τη μορφή Α.Ε. και η μετατροπή τους σε ΝΠΔΔ και η αποκλειστική αρμοδιότητα των Δήμων να διατηρούν την πλήρη αρμοδιότητα διαχείρισης των αποβλήτων από το στάδιο της πρόληψης μέχρι και αυτό της τελικής διάθεσης Γ. Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης • Η ριζική αναθεώρηση της λειτουργίας των ΣΕΔ και ο επανασχεδιασμός τους με το σκεπτικό ότι τα έσοδα των ΣΕΔ αποτελούν δημόσιο πόρο προς ανακατανομή σε όσους ανακτούν υλικά συσκευασίας ή άλλα υλικά ίσως αποτελεί, ερμηνεύεται ως λανθασμένη κατανόηση της αρχής της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού όπως προβλέπεται από τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και ενδέχεται να δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα που μπορούν να επιφέρουν ακόμα και την κατάρρευση των υφιστάμενων ΣΕΔ. Ειδικότερα επισημαίνεται: - Η ασαφής αναφορά στον ΕΣΔΑ ότι οι πόροι των ΣΕΔ μεταφέρονται στον ΕΟΑΝ και ακολούθως διανέμονται στους παρόχους υπηρεσιών ανακύκλωσης. - «Τα τέλη ανακύκλωσης πρέπει να εισπράττονται από δημόσιο φορέα. Οι δήμοι να μπορούν να αναπτύξουν δικά τους ΣΕΔ Τουλάχιστον θα έπρεπε να προβλέπεται στην περίπτωση αυτή, εφαρμογή των ρυθμίσεων «Περί Δημοσίων Συμβάσεων», προκειμένου να προκύπτει ανταγωνισμός για τη διαχείριση δια μέσου των ΣΕΔ. Δ. Ο ρόλος των Δήμων • Η αναφορά στον νέο ΕΣΔΑ ότι «Οι Δήμοι διατηρούν την πλήρη αρμοδιότητα διαχείρισης των απορριμμάτων από το στάδιο της πρόληψης μέχρι και αυτό της τελικής διάθεσης» αναβαθμίζει τον ρόλο των Δήμων, οι οποίοι είναι αναμφίβολο αν είναι σε θέση να ανταποκριθούν με αποτέλεσμα την καθυστέρηση της υλοποίησης του νέου σχεδιασμού. Καθήκον των Δήμων θα έπρεπε να είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού στο θέμα της διαχείρισης των ΑΣΑ, η επιλογή μεθόδων και μέσων με βάση εφαρμοζόμενες αποτελεσματικές πρακτικές στο επίπεδο κάθε πολίτη, και ο έλεγχος της εφαρμογής τους, χωρίς να αποκλείεται η υγιής συνεργασία και ανάθεση σχετικών υπηρεσιών και σε ιδιώτες. • Προκειμένου να είναι ρεαλιστικός ο σχεδιασμός του νέου ΕΣΔΑ ο ΠΑΣΕΠΠΕ θεωρεί πως σε κάποιους τομείς διαχείρισης των στερεών αποβλήτων οι Δήμοι να συνεργάζονται μεταξύ τους με στόχο την υλοποίηση έργων, στη βάση οικονομίας κλίμακας. • Η χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων και η επεξεργασία τους καθώς και η λειτουργία των Πράσινων Σημείων απαιτεί πρόσθετο προσωπικό στους Δήμους, στόλο απορριμματοφόρων και συντήρηση αυτών. Προκύπτει λοιπόν ένα πρόσθετο κόστος για τους Δήμους. Ο ΕΣΔΑ δεν αναφέρει ποιο είναι το οικονομικό όφελος/κόστος των Δήμων που λόγω της οικονομικής κατάστασης της χώρας δεν έχουν πόρους για τις βασικές λειτουργίες. Ε. Κόστος ΕΣΔΑ-Χρηματοδοτικά μέσα υλοποίησης ΕΣΔΑ – Περιορισμός ή/και Αποκλεισμός Ιδιωτικού Φορέα • Εύκολα μπορεί να διαπιστωθεί ότι το πρόβλημα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων δεν είναι πρωταρχικά θέμα κόστους, αλλά θέμα των έως σήμερα αποτυχημένων πολιτικών και κυρίως πρακτικών υλοποίησής τους. Και τούτο διότι με συνολικό κόστος της τάξης του 1 δισ. ΕΥΡΩ (0,6% του ΑΕΠ) και σε χρονικό βάθος 10 ετών θα έπρεπε να είχε λυθεί το πρόβλημα διαχείρισης όλων των ΑΣΑ της χώρας, με συνδυασμό λύσεων και με κεντρικές μονάδες επεξεργασίας. Θεωρούμε ότι η διαπίστωση αυτή πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά στους εκάστοτε σχεδιασμούς κάθε ΕΣΔΑ. • Καταστρατηγείται η κοινοτική νομοθεσία και αμφισβητείται ο χαρακτήρας του ΕΣΠΑ, όταν απαλείφονται λέξεις όπως η υποστήριξη της επιχειρηματικότητας και η αξιοποίηση πόρων από τον ιδιωτικό τομέα. Το κείμενο διατρέχει ένα γενικότερο πνεύμα περιορισμού της ιδιωτικής πρωτοβουλίας από τον τομέα διαχείρισης των αποβλήτων, όπως προκύπτει τόσο από αναφορές στα αρχικά κεφάλαια παράθεσης της πολιτικής και των στρατηγικών. Το γεγονός αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές και τη στρατηγική της ΕΕ και της χώρας μας, και δυνητικά θα αποτελέσει εμπόδιο στην ανάπτυξη πρωτοβουλιών και την προσέλκυση κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση νέων έργων, με πιθανά αντίστροφα αποτελέσματα από τα επιδιωκόμενα. Η απαλοιφή χρηματοδοτικών μέσων που αφορούν επιδοτήσεις/ ενισχύσεις με μόχλευση ιδιωτικών πόρων και του επενδυτικού νόμου (Ν. 3908/2011), όταν το κόστος υλοποίησης των έργων διαχείρισης αποβλήτων, σύμφωνα με το αρχικό κείμενο μελέτης ΕΣΔΑ που κατατέθηκε αρμοδίως προ τριμήνου στη νέα ηγεσία του ΥΠΑΠΕΝ, εκτιμάται στα 1,7 δις. ευρώ και οι διαθέσιμοι πόροι στο νέο ΕΣΠΑ είναι πολύ μικρότεροι (περίπου 900 εκατομμύρια), θέτει σε κίνδυνο εν τω συνόλω την υλοποίηση του ΕΣΔΑ. • Η προάσπιση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης των αποβλήτων φαίνεται να εξυπηρετείται και από την πρόθεση περιορισμού της ιδιωτικής χρηματοδότησης παρόλο προσκρούει στην φιλοσοφία της αναπτυξιακής και περιβαλλοντικής πολιτικής της Ε.Ε., της αρχής ο ρυπαίνων πληρώνει, όπως αποτυπώνεται στην εμβληματική ανακοίνωση «Ευρώπη 2020 – Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» , ανακοίνωσης στην οποία στηρίζεται ο νέος ΕΣΔΑ όπως αναφέρεται και στο εισαγωγικό του κεφάλαιο «Πολιτική -Στρατηγικές Διαχείρισης Αποβλήτων» αλλά όπως φαίνεται την έχει εφαρμόσει επιλεκτικά. Συγκεκριμένα, φαίνεται ο ΕΣΔΑ να έχει παραλείψει να περιλάβει στον σχεδιασμό του την ενότητα εκείνη που αναφέρεται στις επενδύσεις στο κείμενο της ανακοίνωσης Ευρώπη 2020 και συγκεκριμένα «Η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή θα παραμείνουν στην καρδιά της στρατηγικής για την Ευρώπη 2020 ώστε να διασφαλιστεί η κινητοποίηση όλων των ενεργειών και ικανοτήτων για την επίτευξη των προτεραιοτήτων της στρατηγικής. Η πολιτική συνοχής και τα διαρθρωτικά ταμεία της, που είναι σημαντικά από μόνα τους, αποτελούν βασικούς μηχανισμούς υλοποίησης για την επίτευξη των στόχων της έξυπνης, διατηρήσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες. Η χρηματοπιστωτική κρίση επηρέασε σημαντικά την ικανότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και κυβερνήσεων να χρηματοδοτούν επενδυτικά και καινοτόμα σχέδια. […] Η Ευρώπη πρέπει επίσης να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αξιοποιήσει τα χρηματοοικονομικά της μέσα ως μοχλό, να ακολουθήσει νέους δρόμους συνδυάζοντας ιδιωτική και δημόσια χρηματοδότηση και δημιουργώντας καινοτόμα μέσα για τη χρηματοδότηση των απαιτούμενων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων συμπράξεων δημόσιου - ιδιωτικού τομέα. […] Το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ θα πρέπει επίσης να αντικατοπτρίζει τις μακροπρόθεσμες αναπτυξιακές προτεραιότητες. […]Δεν πρέπει να συζητηθούν μόνο τα επίπεδα χρηματοδότησης, αλλά και πώς πρέπει να διαμορφωθούν τα διάφορα μέσα χρηματοδότησης, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία, τα ταμεία γεωργικής και αγροτικής ανάπτυξης, το πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και το πρόγραμμα πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (CIP), ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της Ευρώπης 2020 κατά τρόπο που να μεγιστοποιεί τις συνέπειες και να διασφαλίζει αποτελεσματικότητα και προστιθέμενη αξία για την ΕΕ. Είναι σημαντικό να βρεθούν τρόποι αύξησης του αντίκτυπου του προϋπολογισμού της ΕΕ ο οποίος, αν και μικρός, μπορεί να έχει σημαντικά καταλυτικά αποτελέσματα εάν είναι προσεκτικά εστιασμένος.» Σημειώνουμε πρόσφατη δήλωση της κοινοτικής επιτρόπου περιφερειακής πολιτικής Corina Cretu, που υποστήριξε ότι η Επιτροπή δεν προτίθεται να χρηματοδοτεί κατά 100% επενδύσεις σε διαχείριση απορριμμάτων και παρέπεμψε στο μοντέλο των ΣΔΙΤ, δηλαδή στην συμμετοχή του ιδιωτικού φορέα. • Η αναφορά στον ΕΣΔΑ ότι «το συνολικό κόστος υλοποίησης των δράσεων που προβλέπονται στο ΕΣΔΑ εκτιμήθηκε από τη μελέτη «Αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων» σε περίπου 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό το οποίο θα επανεξεταστεί ώστε να μειωθεί, δεδομένου ότι καταργείται το κόστος των εγκαταστάσεων διαχείρισης αστικών αποβλήτων που κατά τη φάση κατάρτισης του νέου ΕΣΔΑ είχαν ήδη δρομολογηθεί και οι υποδομές των ΠΕΣΔΑ ανακοστολογούνται», υποδηλώνει ότι δεν υπάρχει η κοστολόγηση των έργων και για να γίνει αυτό πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον οι ΠΕΣΔΑ και τα τοπικά σχέδια. Χωρίς νέα, σαφή κοστολόγηση η αναφορά στα 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ είναι επισφαλής και δεν πρέπει να υπάρχει στο κείμενο. Μέχρι να γίνει η εξειδίκευση σε επίπεδο έργων στους ΠΕΣΔΑ & Τοπικά Σχέδια όμως δεν μπορεί να γίνει κοστολόγηση, οπότε η καθυστέρηση στην υλοποίηση έργων μέσω ΥΜΕΠΕΡΑΑ είναι δεδομένη. • Όπως ήδη αναφέρθηκε, η προάσπιση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης των αποβλήτων φαίνεται να εξυπηρετείται και από την πρόθεση αποκλεισμού της ιδιωτικής χρηματοδότησης. Αυτό φαίνεται και από την αναστολή των έργων ΣΔΙΤ. Ο ΠΑΣΕΠΠΕ υποστηρίζει πως οι στόχοι του νέου Εθνικού Σχεδίου δεν είναι δυνατό να επιτευχθούν αν αγνοηθούν όλα τα έργα ΣΔΙΤ. Οι Περιφέρειες και κατ΄επέκτασην οι Περιφερειακοί ΦΟΔΣΑ θα πρέπει να αξιολογήσουν/εκτιμήσουν ποια από τα έργα αυτά είναι σύμφωνα με τις προσταγές του νέου ΕΣΔΑ και μπορούν να υλοποιηθούν άμεσα ως μέρος του σχεδιασμού τους, έστω με μικρές τροποποιήσεις ή με αξιοποίηση τους για εξυπηρέτηση και γειτονικών περιοχών. Σε πρώτη φάση θα πρέπει άμεσα και πολύ γρήγορα να αξιολογηθούν οι ΣΔΙΤ που θεωρούνται ώριμες (βρίσκονται στην τελική φάση οριστικοποίησης και υπογραφής των σχετικών συμβάσεων) και για τις οποίες υπάρχουν Ανάδοχοι προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα στην υπογραφή τους . Τα ώριμα έργα ΣΔΙΤ έχουν εξασφαλισμένη τη χρηματοδότησή τους από εγκεκριμένα κονδύλια του ΕΣΠΑ και από Ιδία και Δανειακά Κεφάλαια των Αναδόχων. Δεν επιβαρύνεται το Ελληνικό Κράτος. Η πρόθεση για άμεση αξιολόγηση των έργων αυτών από τον νέο ΕΣΔΑ φαίνεται πως είναι θετική μιας και πρόσφατα υπεγράφει το έργο ΣΔΙΤ Δυτικής Μακεδονίας, αφού έγιναν κάποιες τροποποιήσεις (παραλαβή απορριμμάτων από γειτονικές περιοχές(Βέροιας, κλπ) ώστε η ελάχιστη εγγυημένη ποσότητα του να μην υπερβαίνει το νέο όριο για 50% σύμμεικτων απορριμμάτων και επεξεργασία προδιαλεγμένων οργανικών που αρχικά δεν προβλέποταν) ώστε να υπάρχει συμβατότητα του έργου με τον νέο ΕΣΔΑ. Έτσι στα πλαίσια της εφαρμογής της πολιτικής του ανταγωνισμού (που αναφέρεται σε ίση μεταχείριση) σύμφωνα με την ανακοίνωση «Ευρώπη 2020» στην οποία βασίζεται και ο νέος ΕΣΔΑ , η επανεξέταση και των υπολοίπων ΣΔΙΤ πρέπει να είναι άμεση.