• Σχόλιο του χρήστη 'ΛΟΥΚΑΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ' | 13 Μαρτίου 2017, 18:12

    ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Βιολογίας Τομέας Βιολογίας Κυττάρου & Βιοφυσικής Ομ. Καθηγητής Λουκάς Χ. Μαργαρίτης Τηλ: 0030-210-727 4542, Fax: 7274742 e-mail: lmargar@biol.uoa.grhttp://kyttariki2.biol.uoa.gr Ταχ/κή διεύθυνση: Πανεπιστημιόπολη, Αθήνα 157 84 Προς τον κ. ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ Βαθμού Επικινδυνότητας σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΟΥ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΟΠΩΣ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΜΕΝΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥ ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΩ ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΠΟΥ ΚΑΤΑΤΕΘΗΚΕ 1. Η Διεθνής Επιτροπή Προστασίας από τις Μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP), κατέθεσε το 1998, «Οδηγίες Ορίων Ασφαλείας για τον Περιορισμό της Έκθεσης σε Χρονικά Μεταβαλλόμενα Ηλεκτρικά, Μαγνητικά και Ηλεκτρομαγνητικά πεδία (μέχρι 300 GHz)». Αυτές οι οδηγίες έγιναν αποδεκτές από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.. Ο ΠΟΥ πρότεινε σε όλα τα έθνη να υιοθετήσουν τις κατευθυντήριες γραμμές της ICNIRP και να ενθαρρύνουν οποιαδήποτε τροποποίηση με βάση την τρέχουσα επιστημονική έρευνα. 2. Κατά τη γνώμη 190 ειδικών επιστημόνων που υπέβαλαν σχετικό υπόμνημα στον ΟΗΕ οι Οδηγίες Ορίων Ασφαλείας της ICNIRP δεν επαρκούν για την προστασία της δημόσιας υγείας, αφού δεν καλύπτουν τις επιδράσεις που μπορεί να προκληθούν από μακροχρόνια έκθεση ακόμα και σε πεδία χαμηλής έντασης. 3. ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΑΥΤΗ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΟΛΥΑΡΙΘΜΕΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΥΡΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ ΤΗΣ ΑΣΥΡΜΑΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ ΕΝΤΑΣΕΙΣ ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ ΤΩΝ ΘΕΣΠΙΣΜΕΝΩΝ ΟΡΙΩΝ ΤΩΝ 60 ΒΟΛΤ ΑΝΑ ΜΕΤΡΟ ΤΗΣ ICNIRP ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΕΧΡΙ ΤHN ΤΙΜH ΕΝΤΑΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ 0,2 ΒΟΛΤ/ΜΈΤΡΟ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΟΡΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ. 4. Οι επιδράσεις περιλαμβάνουν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου, κυτταρικό στρες, αύξηση των επιβλαβών ελευθέρων ριζών, γενετικές βλάβες, δομικές και λειτουργικές αλλαγές του αναπαραγωγικού συστήματος, διαταραχές των γνωστικών λειτουργιών μάθησης και μνήμης, νευρολογικές διαταραχές, καθώς επίσης και αρνητικές επιπτώσεις στην γενική ευζωία στους ανθρώπους. Οι άμεσες επιπτώσεις με τη μορφή πονοκεφάλων έλλειψης συγκέντρωσης αϋπνίες, μείωση ανοσοποιητικού συστήματος, κόπωση, αλλεργίες, διαταραχές μνήμης, κλπ., αποτελούν καθημερινά συμπτώματα στους διαμένοντες πλησίον των κεραιών (Abdell-Rassoul et al, 2006) 5. Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΤΑΞΕΙ ΤΟ 2011 ΤΙΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ ΑΥΤΕΣ ΩΣ ΔΥΝΗΤΙΚΑ ΚΑΡΚΙΝΟΓΟΝΕΣ 6. Τα ισχύοντα «όρια αποδεκτής έκθεσης» του πληθυσμού στην ακτινοβολία αυτή έχουν θεσπισθεί λαμβάνοντας υπ’ όψιν μόνον τις θερμικές επιδράσεις, (αυτές που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση θερμοκρασίας του εκτιθέμενου οργανισμού), παρά το γεγονός ότι οι μηχανισμοί με τους οποίους δρουν οι μη-ιονίζουσες ακτινοβολίες και τα ασθενή ηλεκτρομαγνητικά πεδία, στα κύτταρα, δεν είναι ακόμη σαφείς. 7. Όμως είναι πλέον αποδεδειγμένο πως το μεγάλο πλήθος των βιολογικών επιδράσεων από τα ΗΜΠ της ανθρώπινης τεχνολογίας στις συνήθεις τιμές έντασης που δέχεται ο μέσος άνθρωπος, είναι μη-θερμικά φαινόμενα, δεν συνοδεύονται δηλαδή από αύξηση θερμοκρασίας του εκτιθέμενου οργανισμού, [Velizarov et al, 1999], [Hyland, 2000], [Salfordetal, 2003], Fragopoulou, Margaritis, et al, 2010a, 2010b, Gandhi, P.O., 1982). Τα ανωτέρω προκύπτουν από το ότι: Α) τα θεσπισμένα όρια έχουν προταθεί το 1998 από την «Διεθνή Επιτροπή Προστασίας από τις Μη Ιονίζουσες ακτινοβολίες (ICNIRP 1988), εποχή κατά την οποία η διάδοση της ασύρματης τεχνολογίας ήταν περιορισμένη και τα επιστημονικά δεδομένα πολύ πενιχρά. Β) τα εν λόγω όρια είχαν προταθεί για ολιγόλεπτη έκθεση των ανθρώπων στην ακτινοβολία και όχι για ολοήμερη έκθεση όπως συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται κοντά σε κεραίες εκπομπής ραδιοσυχνοτήτων. Γ) τα εν λόγω όρια είχαν προταθεί υπολογίζοντας μόνον τις θερμικές επιπτώσεις των ραδιοκυμάτων, ενώ έχει αποδειχθεί πρόσφατα ότι τα κύτταρα επηρεάζονται επίσης με μη θερμικό τρόπο δηλαδή χωρίς αύξηση θερμοκρασίας. Δ) Υπάρχει πληθώρα δημοσιεύσεων που υποστηρίζουν την επίδραση της ακτινοβολίας αυτή σε εντάσεις μέχρι και 1.000 φορές κάτω από τα ισχύοντα όρια. Ε) ένα ποσοστό πληθυσμού που αγγίζει το 3% σε κάθε χώρα εκτιμάται ότι ανήκει στην κατηγορία των «ηλεκτρουπερευαίσθητων ατόμων» τα οποία αντιδρούν με σοβαρές επιπτώσεις ακόμα και σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία πολύ ασθενή της τάξης των 0,2 βολτ/μέτρο. Συμπεράσματα Αναμφισβήτητα η Κινητή Τηλεφωνία αποτελεί στην εποχή μας πολύτιμο αγαθό που μπορεί να σώζει ζωές. Θα πρέπει όμως να διακρίνουμε ότι είναι διαφορετική περίπτωση η χρήση κινητών τηλεφώνων (αφού αποτελεί επιλογή των χρηστών μολονότι είναι γνωστοί οι κίνδυνοι), από τις κεραίες βάσης, που ακτινοβολούν άτομα που δεν έχουν καμία επιθυμία να δεχθούν την ακτινοβολία αυτή και μάλιστα σε 24ωρη βάση. Στην ερευνητική μας ομάδα «Ηλεκτρομαγνητικής Βιολογίας» του Τομέα Βιολογίας Κυττάρου και Βιοφυσικής, ως Κυτταρικοί Bιολόγοι και Βιοφυσικοί με ιδιαίτερη γνώση του αντικειμένου της επίπτωσης των ακτινοβολιών, (ιονιζουσών και μη-ιονιζουσών), είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί στα «όρια αποδεκτής έκθεσης» που έχουν θεσπιστεί κυρίως με πολιτικά-οικονομικά κριτήρια (βλέπε Hardell e tal., 2007) χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι αποδεδειγμένες πλέον μη-θερμικές επιπτώσεις, που είναι εξ ίσου σοβαρές με τις θερμικές. Θεωρούμε λοιπόν σωστό στην περίπτωση των Μη-ιονιζουσών ακτινοβολιών, όπως είναι οι μικροκυματικές ακτινοβολίες της κινητής τηλεφωνίας, να ακολουθείται η Aρχή της Προφύλαξης, δηλαδή η αποφυγή κάθε έκθεσης σε τεχνητά ηλεκτρομαγνητικά πεδία, εφόσον αυτό είναι εφικτό. Αθήνα, 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017 Ερευνητική Oμάδα Ηλεκτρομαγνητικής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Δρ. Λουκάς Χ. Μαργαρίτης Ομ. Καθηγητής Κυτταρικής Βιολογίας και Ραδιοβιολογίας ΕΚΠΑ Abdel-RassoulG. etal, 2006 “Neurobehavioraleffectsamonginhabitantsaroundmobilephonebasestations”. Neurotoxicology. [Epub ahead of print]. Auvinen A. et al, 2002, “Brain tumors and salivary gland cancers among cellular telephone users”, Epidemiology, 13, 365-369. Bawin,S.M., Adey, W.R., Sabbot,I.M., (1978), “Ionic factors in release of 45Ca 2+ from chick cerebral tissue by electromagnetic fields”. Proc.Natl.Acad.Sci., U.S.A., 75, 6314-6318. Belyaev et al, 2006 “Exposure of rat brain to 915 MHz GSM microwaves induces changes in gene expression but not double stranded DNA breaks or effects on chromatin conformation”.Bioelectromagnetics. 27(4):295-306. Burch J.B. et al, (2002), “Melatonin metabolite excretion among cellular telephone users”, International Journal of Radiation Biology, 78(11), 1029-36. Chavdoula ED, Panagopoulos DJ, Margaritis LH. (2010)Comparison of biological effects between continuous and intermittent exposure to GSM-900-MHz mobile phone radiation: Detection of apoptotic cell-death features.Mutat Res. 700,51-61. Czyz J. et al, 2004, “High frequency electromagnetic fields (GSM signals) affect gene expression levels in tumor suppressor p53-deficient embryonic stem cells”. Bioelectromagnetics .25(4):296-307. Diem E, Schwarz C, Adlkofer F, Jahn O, Rudiger H, 2005, “Non-thermal DNA breakage by mobile-phone radiation (1800 MHz) in human fibroblasts and in transformed GFSH-R17 rat granulosa cells in vitro”. MutatRes.583(2):178-83. Dolk H, Shaddik G, Walls P, et al, (1997), Cancer Incidence near Radio and Television Transmitters in Great Britain, I and II, Am J. Epidemiol, 145, 1-17. Fragopoulou AF, Koussoulakos S, Margaritis LH(2010a). Cranial and postcranial skeletalvariations induced in mouse embryos by mobile phone radiation.Pathophysiology, 17(3):169-177. Fragopoulou AF, Miltiadous P, Stamatakis A, Stylianopoulou F, Koussoulakos S, MargaritisLH(2010b).Whole body exposure with GSM 900 MHz affects spatial memory in mice. Pathophysiology, 17(3):179-187. Fragopoulou AF and Margaritis LH (2010). Is cognitive function affected by mobile phone radiation exposure? Review article in, "Non Thermal Effects and Mechanisms of interaction between electromagnetic fields and living matter", European Journal of Oncology-Library vol.5, pp 261-273, L. Giuliani and M. Soffritti (eds). Fragopoulou AF, Grigoriev Y, Johansson O, Margaritis LH, Morgan L, Richter E, Sage C(2010c). Scientific panel on electromagnetic field health risks – consensus points, recommendations and rationales. Reviews on Environmental Health (accepted for publication). Gandhi,P.O., (1982): “Biological Effects and Medical applications of RF electromagnetic fields”. IEEE Trans. on Microwave Theory and Techniques, Vol.30, No 11, pp1831-1847. Hallberg O. and Johansson O., (2002), “Melanoma Incidence and Frequency Modulation (FM) Broadcasting”, Archives of Environmental Health, 57(1), 32-40. Hardell L., et al, 2002, “Cellular and cordless telephones and the risk for brain tumors”, Eur. J. Cancer Prev., 11, 377-386. Hardell L, Walker MJ, Walhjalt B, Friedman LS, Richter ED.(2007) Secret ties to industry and conflicting interests in cancer research. Am J Ind Med. Mar;50(3):234 Hyland G.J., (2000), Physics and biology of mobile telephony, Lancet, 356, 1833-1836. ICNIRP (1998), “Guidelines for limiting exposure to time-varying electric, magnetic and electromagnetic fields (up to 300GHz)”, Health Phys. 74, 494-522. IRPA (International Non - ionizing Radiation Committee of the International Radiation Protection Association), (1988): “Guidelines on limits of exposure to radiofrequency electromagnetic fields in the frequency range from 100kHz to 300GHz”, Health Phys., 54, 115-123. Kheifets L, Repacholi M, Saunders R, van Deventer E (2005) The sensitivity of children to electromagnetic fields. Pediatrics. 2005 Aug;116(2):e303-13 Krause CM et al, (2000): “Effects of electromagnetic fields emitted by cellular phones on the electroencephalogram during a visual working memory task”, Int.J.Raddiat.Biol., Vol. 76, 12, 1659-1667. Kwee,S and Raskmark,P, (1998): “Changes in cell proliferation due to environmental non-ionizing radiation 2. Microwave radiation”, Bioelectrochemistry and Bioenergetics, 44, 251-255. Lai H, Singh NP., (1995) “Acute low-intensity microwave exposure increases DNA single-strand breaks in rat brain cells”, Bioelectromagnetics, 16(3), 207-210. Lai H, Singh NP., (1996), “Single and double-strand DNA breaks in rat brain cells after acute exposure to radiofrequency electromagnetic radiation”, Int. J. Radiat. Biol., 69(4), 513-521. Leszczynski D., Nylund R.., Joenvaara S, Reivinen J., 2004, “Applicability of discovery science approach to determine biological effects of mobile phone radiation”. Proteomics.4(2):426-31 Λιολιούσης Κ.Θ., (1997): “Βιολογικές επιδράσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας”, Εκδόσεις Δίαυλος, ISBN 960-531-035-X Μαργαρίτης Λ.Χ., Παναγόπουλος Δ.Ι., 2000, Βιολογικές επιπτώσεις από την ακτινοβολία των κινητών τηλεφώνων, ScientificAmerican, (Ελληνική έκδοση), Β(23), 43-50. NtzouniMP ,Stamatakis A, Stylianopoulou F. and L.H. Margaritis,Short term memory in mice is affected by mobile phone radiation, Pathophysiology, 25 Nov, 2010 Nylund R.andLeszczynski D., 2006, “ Mobile phone radiation causes changes in gene and protein expression in human endothelial cell lines and the response seems to be genome- and proteome-dependent”. Proteomics. (17):4769-80 Pickl S. (2005) Long-term study shows increased risk. Cancer from cellular phone lines? MMW Fortschr Med. 2005 Nov 24;147(47):14 Remondini D. et al, 2006 “Gene expression changes in human cells after exposure to mobile phone microwaves”. Proteomics. 6(17):4745-54. RussianEMFSafetyStandards, Intrnational EMF Project Sage C. Carpenter D. O. (2009) Public health implications of wireless technologies. Pathophysiology, 16(2-3):233-46. Salford L.G, et al, Nerve Cell Damage in Mammalian Brain after Exposure to Microwaves from GSM Mobile Phones, Environmental Health Perspectives, January 2003. Stang A., Anastassiou G., et al, 2001, “The possible role of radiofrequency radiation in the development of uveal melanoma”, Epidemiology, 12(1), 7-12. Velizarov,S, Raskmark,P, Kwee,S, (1999): “The effects of radiofrequency fields on cell proliferation are non-thermal”, Bioelectrochemistry and Bioenergetics, 48, 177-180. XenosTh.D, Margas I.N, (2003): Low Power Density RF Radiation Effects on Experimental Animal Embryos and Foetuses, In: Stavroulakis P. (ed.), Biological Effects of Electromagnetic Fields, Springer, 579-602. Ε.Ε.Τ.Τ. (ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΩΝ) 2006. Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και Κινητή Τηλεφωνία, ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ. ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΤΗ ΜΗ ΙΟΝΙΖΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ Wi-Fi ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ Χ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΘΑΛΛΗΣ, MIS 375784 ‘ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗ ΙΟΝΙΖΟΥΣΑΣ ΗΛΕΚΤΡΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ‘ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ Οργανισμός ή πηγή Επιδράσεις και Έκθεση που λήφθηκαν υπόψη Έτος Power flux power μW/m2 Ισχύς V/m ICNIRP/Σύσταση 1999/519 ΕΚ για 2-300GHz (υπάρχει διακύμανση ανάλογα με την συχνότητα) Θερμικές /μικροπροθεσμες-βραχεία έκθεση 1999/2009 10,000,000 61 STOA European Parliament Βιολογικές /μακροπρόθεσμες-μακρά έκθεση 2001 100 0.2 Based on Bioinitiative evaluation of studies up to 2007 Βιολογικές /μακροπρόθεσμες-μακρά έκθεση 2007 1000 0.6 Salzburg Resolution Βιολογικές /μακροπρόθεσμες-μακρά έκθεση 2000 1000 0.6 Salzburg GSM/3G outside houses Βιολογικές /μακροπρόθεσμες-μακρά έκθεση 2002 10 0.06 Salzburg GSM/3G inside houses Βιολογικές /μακροπρόθεσμες-μακρά έκθεση 2002 1 0.02 Council of Europe resolution 1815 Βιολογικές /μακροπρόθεσμες-μακρά έκθεση 2011 0.2-6 Bionitiative evaluation of studies up to 2012 A rationale for biologically-based public exposure standard for low-intensity , electromagnetic radiation. Available at: http://www.bioinitiative.org Βιολογικές /μακροπρόθεσμες-μακρά έκθεση Η ΠΛΕΟΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 700 ΣΕΛΙΔΩΝ ΑΠΟ 30 ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΦΗΜΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ 2012 3-6 0.04-0.05 Austrian Sustainable Building Council Βιολογικές /μακροπρόθεσμες-μακρά έκθεση 2012 10 0.06 Austrian Medical Association** Βιολογικές /μακροπρόθεσμες-μακρά έκθεση 2012 1 0.02 Building Biology Council Guidelines Βιολογικές /μακροπρόθεσμες-μακρά έκθεση 2015 0.1 Natural Background 0.000001 Αίτημα 160 επιστημόνων προς Γενικό Γραμματέα ΟΗΕ και WHODG Για θέσπιση ορίων με κριτήριο τις βιολογικές επιδράσεις και αποκλεισμό από την ομάδα θέσπισης ατόμων με συγκρουόμενα συμφέροντα ή οποιαδήποτε διασύνδεση με τη σχετική Βιομηχανία Austrian Medical Association*pg 9 Consensus paper of the Austrian Medical Association’s EMF Working Group ( AG-EMF), Vienna 2012 Irrespective of the ICNIRP recommendations for acute effects, the followingbenchmarks apply to regular exposure of more than four hours per day: 0.6 V/m High-frequency electromagnetic radiation (as power flow density) • ≥1000 μW/m2 very far above normal, 10-1000 μW/m2 far above normal • 1-10 μW/m2 slightly above normal ,≤1 μW/m2 within normal limits