• Σχόλιο του χρήστη 'ΕΝΩΣΗ ΑΜΙΣΘΩΝ ΥΠΟΘΗΚΟΦΥΛΑΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ' | 19 Δεκεμβρίου 2017, 10:18

    Το νομοσχέδιο αυτό εμφανίζεται εντέχνως ως δήθεν «απαίτηση των θεσμών». Ήδη έχουμε μάθει τα τελευταία 8 χρόνια ότι όσα εμφανίζονται στην επικαιρότητα ως «απαιτήσεις των θεσμών» σπάνια είναι τέτοια και συνήθως πίσω από τέτοιες φράσεις κρύβουν επιμέρους εγχώριες ιδιοτέλειες. Η αλήθεια στην προκειμένη περίπτωση για τις «απαιτήσεις των θεσμών» είναι η εξής: 1) Οι θεσμοί ουδέποτε απαίτησαν να υπάρχει η μία ή η άλλη μορφή μεταρρύθμισης. Η μνημονιακή υποχρέωση είναι απλώς «νέο νομοθετικό πλαίσιο για τα κτηματολογικά γραφεία» και η διατύπωση αυτή αφήνει μεγάλο περιθώριο διακριτικής ευχέρειας στην ελληνική κυβέρνηση να επιλέξει τη μία ή την άλλη μορφή μεταρρύθμισης. Η Ένωση Αμίσθων Υποθηκοφυλάκων συνάντησε τα τελευταία χρόνια πλείστες φορές εκπροσώπους των θεσμών και μάλιστα δύο φορές στο ανώτατο δυνατό υπηρεσιακό επίπεδο. Πάντοτε άκουσαν με προσοχή και σεβασμό τις απόψεις μας και διαρκώς προέτρεπαν την ελληνική κυβέρνηση να λάβουν υπόψη τους τις θέσεις μας – τις οποίες οι ίδιοι θεωρούσαν ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη – να συμμετέχουμε στη νομοπαρασκευαστική διαδικασία και, εντέλει, να μας δινόταν τουλάχιστον το νομοσχέδιο για σχόλια προτού δοθεί στη δημοσιότητα για διαβούλευση. 2) Παρά τις επίμονες προτροπές των θεσμών, η κυβέρνηση όχι μόνον απέκλεισε ολοκληρωτικά τους άμισθους υποθηκοφύλακες από τη νομοπαρασκευαστική διαδικασία, αλλά ούτε καν μας απέστειλε το νομοσχέδιο για σχόλια έστω μετά την κατάρτισή του. Σε συνάντηση με τον κ. Σταθάκη στις 31-5-2017 ο διευθυντής του γραφείου του μας υποσχέθηκε να μας αποστείλει τουλάχιστον την πολιτική απόφαση του ΚΥΣΟΙΠ για σχόλια. Ούτε καν αυτή μας απεστάλη. 3) Η μόνη λοιπόν «απαίτηση των θεσμών» που γνωρίζουμε είναι να ληφθούν υπόψη οι τεκμηριωμένες θέσεις μας. Εντούτοις, στο Υπουργείο Περιβάλλοντος φαίνεται ότι ούτε καν επιθυμούν να ακουστούν οι θέσεις μας. Και ενώ έχουν την εξουσία να τις λάβουν ή όχι υπόψη τους, το ότι δεν θέλουν ούτε καν να ακουστούν είναι ενδεικτικό της ποιότητας του παρόντος νομοσχεδίου. 4) Είναι γεγονός ότι οι θεσμοί παρέπεμπαν προς την τεχνική βοήθεια της Παγκόσμιας Τράπεζας, από την ώρα που εμείς ως χώρα φανήκαμε ανίκανοι να παρουσιάσουμε ένα σχέδιο μεταρρύθμισης. Εδώ όμως πρέπει να σημειωθεί ότι η κλήση της Παγκόσμιας Τράπεζας για τεχνική βοήθεια έγινε με πρωτοβουλία της διοίκησης της ΕΚΧΑ Α.Ε., γνωρίζοντας ότι η Π.Τ. παρέχει ως one-size-fits-all συμβουλή σε όσες (αναπτυσσόμενες) χώρες καλείται, τη δημιουργία ενιαίων φορέων τεχνικού και νομικού κτηματολογίου και με προφανή σκοπιμότητα την εξυπηρέτηση των διαχρονικών σκοπών της διοίκησης της Λαλιώτειας Κτηματολόγιο Α.Ε./ΕΚΧΑ/νυν «ενιαίου φορέα» για την υφαρπαγή ενός καθαρά νομικού αντικειμένου. 5) Εντούτοις και παρά το ότι η Π.Τ. και στην περίπτωση της Ελλάδας (που έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένο σύστημα καταχώρισης εμπραγμάτων δικαιωμάτων, πλην μόνον χωρίς κτηματολογικούς χάρτες και χωρίς επαρκή μηχανογράφηση) πρότεινε το ίδιο που προτείνει στις αναπτυσσόμενες και χωρίς υποδομές καταχώρισης εμπραγμάτων δικαιωμάτων χώρες, οι υπεύθυνοι της Π.Τ. ανεγνώρισαν και παραδέχθηκαν τα μεγάλα πλεονεκτήματα που είχε το ελληνικό σύστημα καταχώρισης εμπραγμάτων δικαιωμάτων και πρότεινε να διατηρηθούν. 6) Αντιγράφουμε χαρακτηριστικά από το τέλος του υποκεφαλαίου 2.3, σελίδα 6 της από 25 Νοεμβρίου 2016 μελέτης της Π.Τ. τα εξής: «The existing registrars are appointed by the MOJ [Ministry of Justice] and have a judicial function. The licensing or certification of registrars by the MOJ should therefore be retained.». Δηλαδή: «Οι υπάρχοντες υποθηκοφύλακες/προϊστάμενοι κτηματολογικών γραφείων διορίζονται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και έχουν δικαστική λειτουργία. Ως εκ τούτου, η αδειοδότηση ή πιστοποίηση των υποθηκοφυλάκων/προϊσταμένων κτηματολογικών γραφείων θα πρέπει να διατηρηθεί.»! Ποια «απαίτηση των θεσμών» λοιπόν κάνει λόγο για δήθεν αφαίρεση της αρμοδιότητας από το Υπουργείο Δικαιοσύνης; Οι θεσμοί παρέπεμψαν στην Παγκόσμια Τράπεζα και η Παγκόσμια Τράπεζα είπε να μείνει η αρμοδιότητα στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και στη δικαστική εξουσία! 7) Παρακάτω στο υποκεφάλαιο 3.1 σελ. 7 της ίδιας, από 25 Νοεμβρίου 2016 έκθεσης της Παγκόσμιας Τράπεζας διαβάζουμε τα εξής: «The existing MOs [Mortgage Offices] and interim COs [Cadastral Offices] are audited annually by the District Attorney within the Court of Appeal District. The audit includes all book-keeping for financial matters, the status and quality of the archives and record of completing the requests received in a reasonable time frame. They check that work is completely according to law through random sampling and the general efficiency of functioning of the offices. Registrars themselves have to pass a selection process that is run by the MOJ [Ministry of Justice]. It is proposed that these procedures will continue». Δηλαδή: «Τα υπάρχοντα υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία ελέγχονται ετησίας από τον Εισαγγελέα εντός της εφετειακής περιφέρειας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει το σύνολο των βιβλίων για οικονομικά θέματα, το επίπεδο και την ποιότητα των αρχείων και καταγράφει το αν μεταγράφονται οι παραλαμβανόμενες αιτήσεις σε εύλογο χρονικό διάστημα. Ελέγχουν εάν οι εργασίες γίνονται σύμφωνα με το νόμο μέσω δειγματοληπτικών ελέγχων και τη γενική αποτελεσματικότητα των γραφείων. Οι ίδιοι οι υποθηκοφύλακες πρέπει να επιτύχουν σε διαδικασία επιλογής που λαμβάνει χώρα στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Προτείνεται αυτές οι διαδικασίες να συνεχιστούν». Για τέτοια «απαίτηση των θεσμών» λοιπόν ομιλούμε: Να συνεχιστούν οι υπάρχοντες, δοκιμασμένοι και επιτυχείς θεσμοί καταχώρισης ιδιοκτησίας του ελληνικού κράτους μέσα έστω από τον προτεινόμενο «ενιαίο φορέα»! 8) Γιατί όμως η Παγκόσμια Τράπεζα προτείνει τα παραπάνω; Διότι όπως η ίδια είχε εξηγήσει προοιμιακώς (υποκεφ. 1.3, σελ. 4 της από 25-11-2016 μελέτης): «It is important to note that in most countries where a new model for registration is introduced (the CO [cadastral office) in Greece) the registrars and personnel of the existing offices (the MO [mortgage office] in Greece) take on the responsibility of the new offices. The principles, experience and skills needed are similar and staff usually have no problem changing from one model to the other. They would normally operate both systems in parallel until such time as the new model covers all the land in their area of responsibility.». Δηλαδή, με λίγα λόγια, είτε πρόκειται για το σύστημα των υποθηκοφυλακείων, είτε για το σύστημα του κτηματολογίου, η καταχώριση εμπραγμάτων δικαιωμάτων είναι κατά βάση ακριβώς η ίδια δουλειά. Δεν υπάρχει συνεπώς κανένας λόγος να ανατεθεί αυτή η δουλειά σε άλλα πρόσωπα, όπως εμφανώς επιδιώκει το παρόν νομοσχέδιο, εξοβελίζοντας τους νομικούς και το νομικό κόσμο εν γένει από το καθαρά νομικό έργο της καταχώρισης εμπραγμάτων δικαιωμάτων. 9) Ενδιαφέρον σημειολογικά είναι, τέλος, ότι στο Παράρτημα 2 της από 25-11-2016 μελέτης της Παγκόσμιας Τράπεζας προτείνεται και μάλιστα είτε μεταβατικά, είτε οριστικά, η διατήρηση του καθεστώτος ελεύθερου επαγγελματία για όσους Άμισθους Υποθηκοφύλακες το επιθυμούν! Κατά λέξη (σημείο 4 του Παραρτήματος): «Retain independence and commercial status of those offices that wish to retain that status, but institute greater control and accounting procedures.». 10) Τέλος, από το κείμενο του συμπληρωματικού Μνημονίου που έχει δει το φως της δημοσιότητας μετά το κλείσιμο της Τρίτης Αξιολόγησης, φαίνεται ότι η νομοθέτηση στο ζήτημα του κτηματολογίου κάθε άλλο παρά προϋπόθεση για το κλείσιμο της Τρίτης Αξιολόγησης αποτέλεσε, αλλά αντιθέτως έχει μετατεθεί για την Τέταρτη Αξιολόγηση. Συγκεκριμένα, στη σελίδα 30 του συμπληρωματικού Μνημονίου αναφέρεται ως μελλοντικό προαπαιτούμενο και χωρίς να τίθεται καμία χρονική δέσμευση, σε αντίθεση με πλήθος άλλων προαπαιτούμενων, ότι: «On cadastre, as a prior action the authorities will adopt primary legislation for the new cadastral agency in line with the agreed framework adopted at the time of the 2nd review.». Τίθεται δηλαδή αορίστως ως μελλοντικό προαπαιτούμενο η νομοθέτηση σύμφωνα με το πλαίσιο που συμφωνήθηκε στη δεύτερη αξιολόγηση, η οποία παρέπεμπε στις υποδείξεις της Παγκόσμιας Τράπεζας που, όπως αναλυτικώς προεκτέθηκε, κάθε άλλο παρά ένα νομοσχέδιο με την παρούσα μορφή πρότεινε. Αντιθέτως, η αμέσως επόμενη παράγραφος επιβάλει τα εξής: «By February 2018, as a key deliverable, the authorities will produce and agree with the Institutions a roadmap and timetable with key steps for a) the completion of the cadastral mapping […]». Δηλαδή σε συγκεκριμένο χρόνο (Φεβρουάριο 2018), οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να παρουσιάσουν και να συμφωνήσουν με τους θεσμούς οδικό χάρτη και χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της κτηματολογικής χαρτογράφησης. Πρόκειται για τουλάχιστον λεκτική υιοθέτηση εκ μέρους του Μνημονίου της διαχρονικής πρότασης της Ένωσης Αμίσθων Υποθηκοφυλάκων, να διαχωριστεί η κτηματολογική χαρτογράφηση από την ευρετηριοποίηση των εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί των χαρτών, έτσι ώστε να επιταχυνθεί και να καταστεί εφικτή ταχεία και οικονομική κτηματογράφηση. Οριστική υιοθέτηση της πρότασής μας, βέβαια, θα ματαίωνε το σχέδιο υφαρπαγής της αρμοδιότητάς της Δικαστικής Εξουσίας για τα εμπράγματα δικαιώματα από την ισόβια ομάδα της Κτηματολόγιο Α.Ε./ΕΚΧΑ/προσεχώς Ο.Ε.Κτ. Ως εκ τούτου, όχι μόνον δεν υπάρχει καμία πίεση των θεσμών να ψηφισθεί τώρα το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, αλλά αντιθέτως οι μόνοι που έχουν σχετική «πρεμούρα» είναι η ισόβια ομάδα της Κτηματολόγιο Α.Ε./ΕΚΧΑ/προσεχώς Ο.Ε.Κτ., έτσι ώστε να προλάβουν -και μάλιστα εν μέσω εορτών!- να μας καταργήσουν, προτού προλάβει η ελληνική κοινωνία, η κυβέρνηση και οι θεσμοί να αναγνωρίσουν την ορθότητα των προτάσεών μας στο πλαίσιο του σχεδιαζόμενου «οδικού χάρτη» και να ματαιωθεί, έτσι, η υφαρπαγή των αρμοδιοτήτων μας και κατ’ επέκταση των αρμοδιοτήτων της Δικαστικής Εξουσίας. 11) Αυτές είναι λοιπόν οι περίφημες «απαιτήσεις των θεσμών» σε σχέση με τη μεταρρύθμιση: Διατήρηση της αρμοδιότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης για πλείστα κεντρικής σημασίας ζητήματα – για τα οποία ούτε και αυτή η Π.Τ. που για τους δικούς της λόγους εξαρχής επεδίωκε τη μεταφορά της αρμοδιότητας στο ΥπΕν είχε ικανοποιητική αντιπρόταση – και ως προς το επάγγελμα του αμίσθου υποθηκοφύλακα, μέχρι και διατήρηση του σημερινού καθεστώτος ελεύθερου επαγγελματία για όσους υποθηκοφύλακες το επιθυμούν! Απέναντι σε όλα αυτά, η απάντηση ήταν ο ολοκληρωτικός αποκλεισμός του Υπουργείου Δικαιοσύνης και της ίδιας της Δικαστικής Εξουσίας που σήμερα έχει κατά βάση τη σχετική εκ του Συντάγματος αρμοδιότητα (όχι δηλαδή το «Υπουργείο» Δικαιοσύνης, αλλά η ίδια η Δικαιοσύνη ως θεσμός) από το καθαρά νομικό έργο της καταχώρισης εμπραγμάτων δικαιωμάτων, προς όφελος της ισόβιας ομάδας της Κτηματολόγιο Α.Ε./ΕΚΧΑ/προσεχώς Ο.Ε.Κτ., με τις πολλές εγχώριες και διεθνείς διασυνδέσεις (λ.χ. FIG - Διεθνής Ένωση Τοπογράφων), που εξαρχής εκ του μη όντος επεδίωκαν την υφαρπαγή του καθαρά νομικού αυτού έργου για ίδιον όφελος, «ντοπάροντας» μάλιστα εντέχνως και ολόκληρο τον κλάδο των μηχανικών προς τούτο, να διεκδικεί αντιεπιστημονικά το έργο και την αρμοδιότητα μιας άλλης επιστήμης, διαφορετικής από την δική τους. 12) Εν συντομία, οι λόγοι που επίμονα τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχουμε προβάλει προς την ελληνική κυβέρνηση και τους θεσμούς για τη διατήρηση της αρμοδιότητας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης είναι οι εξής: - Οι εγγυήσεις προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας που παρέχει η δικαστική αρμοδιότητα για την καταχώριση των εμπραγμάτων δικαιωμάτων, έτσι ώστε να μην εξαρτώνται τα δικαιώματα από διαφόρων ειδών «τηλεφωνήματα». - Υφίσταται καταφανής σύγκρουση συμφερόντων να αναλάβει η επαγγελματική ομάδα που κατεξοχήν εκμεταλλεύεται για επιχειρηματικούς και επαγγελματικούς σκοπούς τα ακίνητα (μηχανικοί) την κεντρική ευθύνη της καταχώρισης των εμπραγμάτων δικαιωμάτων. - Οι υψηλές διεθνώς επιδόσεις του ελληνικού συστήματος καταχώρισης εμπραγμάτων δικαιωμάτων, παρά τη μη ύπαρξη κτηματολογίου και τη μη πλήρη μηχανοργάνωση (9,24/10 σε ανεξάρτητο δείκτη, ενώ π.χ. η Γερμανία λαμβάνει 8,22/10). - Η επί 22 χρόνια ολοσχερής αποτυχία της ισόβιας ομάδας της Κτηματολόγιο Α.Ε./ΕΚΧΑ/ προσεχώς Ο.Ε.Κτ. να κτηματογραφήσει τη χώρα. Πώς οι ίδιοι άνθρωποι θα αναλάβουν τώρα και την καθημερινή λειτουργία του συστήματος καταχώρισης εμπραγμάτων δικαιωμάτων; - Η συνέχιση του έργου της λεγόμενης «κτηματογράφησης» με την απολύτως άχρηστη, δαπανηρή και βλαπτική επανακαταχώρισης των ήδη καταχωρισμένων ιδιωτικών εμπραγμάτων δικαιωμάτων, που καθαυτή εμποδίζει την ολοκλήρωση του κτηματολογίου. - Η δημιουργία ενός ακόμη γραφειοκρατικού, συγκεντρωτικού, βαρέος και δυσκίνητου οργανισμού του δημοσίου με διευθύνσεις και τμήματα που μόνον την εξυπηρέτηση του πολίτη δεν θα έχει στο επίκεντρο – όπως και μέχρι σήμερα το κτηματολόγιο όπως το σχεδίασε η ισόβια ομάδα της Κτηματολόγιο Α.Ε./ΕΚΧΑ/ προσεχώς Ο.Ε.Κτ. ουδόλως στόχευε στη διευκόλυνση του πολίτη. - Δεν έχει υπάρξει η παραμικρή μελέτη αντιμετώπισης των πλείστων προβλημάτων που θα προκαλέσει η λειτουργία του ενιαίου φορέα – γι’ αυτό και η πραγματική του εκκίνηση μετατέθηκε κατά τουλάχιστον δύο χρόνια. - Η οργανωτική μετάβαση σε βαρείες γραφειοκρατικές δομές θα οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα λειτουργίας και παραγωγής έργου, ειδικώς όσον αφορά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης. - Το αποκεντρωμένο σύστημα των υποθηκοφυλακείων, παρά τη συστηματική δυσφήμιση και συκοφάντησή του, λειτουργεί ιδιαιτέρως αποτελεσματικά με απλούς τρόπους και κυρίως με ανάθεση της ευθύνης για όλα τα πρακτικά ζητήματα στον (ιδιώτη) άμισθο υποθηκοφύλακα. - Η ΕΚΧΑ απέτυχε στη διαχείριση των κτηματολογικών γραφείων Θεσσαλονίκης και Πειραιά, δήλωσε δε αδυναμία υποστήριξης των κρατικοποιημένων την 28η Σεπτεμβρίου 2017 κτηματολογικών γραφείων. Πώς θα καταφέρει να υποστηρίξει και να διαχειριστεί το σύνολο της χώρας υπό τον «Ο.Ε.Κτ.»; - Οι περισσότεροι εμπλεκόμενοι (άμισθοι υποθηκοφύλακες, προσωπικό εμμίσθων υποθηκοφυλακείων, προσωπικό ΕΚΧΑ Α.Ε.) αντιτίθενται στον Ο.Ε.Κτ., με εξαίρεση τους συνδικαλιστές του συνδέσμου υπαλλήλων αμίσθων υποθηκοφυλακείων που επιδιώκουν την άνευ ΑΣΕΠ και άνευ αξιολόγησης δημοσιοϋπαλληλοποίησή τους. - Οι υπάλληλοι των αμίσθων υποθηκοφυλάκων που ισχυρίζονται ότι τάχα «αυτοί» λειτουργούσαν τα άμισθα υποθηκοφυλακεία, παραγνωρίζοντας το ρόλο και τη σημασία του αμίσθου υποθηκοφύλακα, έχουν αποτύχει καίρια στη διαχείριση των 20 κρατικοποιημένων στις 28-9-2017 υποθηκοφυλακείων. - Η σχεδόν βέβαιη αποχώρηση των εμπείρων στελεχών των εμμίσθων υποθηκοφυλακείων και η επίσης σχεδόν βέβαιη αποχώρηση της πλειονότητας των αμίσθων υποθηκοφυλάκων από τον «ενιαίο φορέα» θα οδηγήσουν, εκτός από οργανωτική, και σε λειτουργική κατάρρευση της καταχώρισης εμπραγμάτων δικαιωμάτων. - Δεν επιλύεται το βασικότερο πρόβλημα της λεγόμενης «κτηματογράφησης», ήτοι η ασυνέχεια των τίτλων ιδιοκτησίας και η απουσία αποτελεσματικής διασύνδεσης των νομικών δεδομένων των υποθηκοφυλακείων με τους κτηματολογικούς χάρτες. - Ο διοικητικός μηχανισμός του «Ο.Ε.Κτ.» θα επιβαρυνθεί με σωρεία αχρείαστων προβλημάτων, όπως αυτά που δημιούργησαν οι δασικοί χάρτες, για τους οποίους οι κρατικές υπηρεσίες αδυνατούν να δώσουν ταχείες αποτελεσματικές λύσεις. - Σε εποχές που η αποτελεσματικότητα του ιδιωτικού τομέα αναγνωρίζεται όλο και ευρύτερα και με γνωστή την αναποτελεσματικότητα του ελληνικού κράτους, το νομοσχέδιο προβαίνει σε κρατικοποίηση των αμίσθων υποθηκοφυλακείων. Τάχα «για καλύτερα»; - Δεν έχει προβληθεί έως σήμερα το παραμικρό ουσιαστικό επιχείρημα υπέρ του σχεδιαζόμενου Ο.Ε.Κτ.! - Η καταφανής αντισυνταγματικότητα της μεταρρύθμισης θα κρατήσει τον «Ο.Ε.Κτ.» σε συνεχή θεσμική αμφισβήτηση επί μακρόν, ακόμη και εάν τεθεί σε εφαρμογή, έως ότου πιθανότατα ακυρωθεί η θέσπισή του από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Από τη στιγμή που θα τεθεί σε εφαρμογή ο Ο.Ε.Κτ. και προκληθούν όλα τα παραπάνω προβλήματα, η κατάσταση θα είναι πια μη αναστρέψιμη. Ακόμη και εάν ακυρωθεί ο «Ο.Ε.Κτ.» από το Συμβούλιο της Επικρατείας, το σύστημα καταχώρισης εμπραγμάτων δικαιωμάτων θα έχει τιναχθεί οριστικά στον αέρα. Εφιστούμε, συνεπώς, ιδιαιτέρως την προσοχή της ελληνικής κυβέρνησης να μην προβεί σε κινήσεις που θα έχουν μη αναστρέψιμα καταστροφικά αποτελέσματα για το ακίνητο, τις επενδύσεις και την ανάκαμψη. Να δώσει περισσότερο χρόνο για πραγματική, σε βάθος και ειλικρινή διαβούλευση, με συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων και ιδίως της παντελώς αποκλεισμένης από κάθε νομοπαρασκευαστικής διεργασίας Ενώσεως Αμίσθων Υποθηκοφυλάκων Ελλάδος.