• Σχόλιο του χρήστη 'ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΧΑΤΖΟΥΛΗΣ' | 22 Σεπτεμβρίου 2018, 12:20

    Λόγω παρατήρησης τόσο μικρού αριθμού σχολίων σε ένα τόσο σημαντικό κατά την άποψή μου νομοσχέδιο, προλογίζω. Είναι προφανές πως οι πολίτες οδηγήθηκαν στην απαξίωση του ορισμού της «ανοικτής διακυβέρνησης» με αποκλειστική ευθύνη των κυβερνήσεων. Χαρακτηριστικό της διαδικασίας κατά το παρελθόν ήταν η προ-ανάρτηση του νομοσχεδίου και κατόπιν του πέρατος της διαβούλευσης, το προ-αναρτημένο κείμενο να γίνεται νόμος του κράτους χωρίς να αλλάζει ούτε κόμμα (βλέπε: προ-ανάρτηση νομοσχεδίου Ν4067/ σχόλια /ψηφισμένος Ν4067). Παραμένω υπομονετικά με την προσδοκία αυτό κάποια στιγμή να αλλάξει. Το παρών νομοσχέδιο αποτελεί μια ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΥΚΑΙΡΕΙΑ για την Πατρίδα μας, ώστε αυτή να καταστεί παράδειγμα προς μίμηση. Ο λόγος είναι εξαιρετικά απλός. Σήμερα που βήμα-βήμα ξεπερνούμε την περίοδο της μιζέριας, το διάστημα οικοδομικής ατονίας βρίσκει το εθνικό κτηριακό απόθεμα κατά μέσο όρο μια οκταετία πιο γερασμένο. Παράλληλα και λόγω της χρονικής συγκυρίας διεθνώς , οι επιστημονικές εξελίξεις-ανακαλύψεις στον τομέα ΝΖΕΒ, έτρεξαν με πολλαπλάσια του συνήθους ταχύτητα. Επειδή την πρόσφατη περίοδο οι παρεμβάσεις εκσυγχρονισμού των κτηρίων ήταν σχεδόν μηδενικές, ο μέσος συντελεστής οικονομοτεχνικής σκοπιμότητας σχετικών παρεμβάσεων είναι πιο υψηλός παρά ποτέ. Με τον κατάλληλο σχεδιασμό δηλαδή, έχουμε τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουμε ένα «άλμα» που θα φέρει το εθνικό κτηριακό απόθεμα στο βέλτιστο ενεργειακό επίπεδο διεθνώς. ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΤΗΡΙΩΝ ΝΖΕΒ Ήδη στη χώρα μας έχουν κάνει την εμφάνισή τους τα πρώτα «παθητικά σπίτια», με ετήσιες ενεργειακές απαιτήσεις θέρμανσης , κάτω των 15ΚWh/μ2* (*αναγόμενη σε ζωτικούς χώρους διαβίωσης δηλαδή κατά αντιστοιχία με τον Ελληνικό ΚΕΝΑΚ είναι <13ΚWh/μ2). Κατόπιν έκαναν την εμφάνισή τους τα πρώτα «Zero Heating Demand» (κτήρια Μηδενικών απαιτήσεων θέρμανσης) που σημαίνει ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ. Τα παραπάνω αποτελούν οικονομοτεχνικά βιώσιμες επενδύσεις, τις οποίες ιδιώτες επέλεξαν κατόπιν αναλυτικής ενημέρωσης από τους μηχανικούς των , δεν εσωκλείουν υψηλότερο κόστος υλοποίησης από τα συμβατικά κτήρια, δεν απαιτούν αθρόες εισαγωγές προϊόντων, βασίζονται στην επιστημονική κατάρτιση των μελετητών. ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 1)ΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ - Άρση νομικών στρεβλώσεων Ήδη από το 2011 σε συναντήσεις μου στο ΥΠΕΚΑ με ειδικούς συμβούλους του τότε υπουργού, έχω προτείνει την εξαίρεση του πάχους θερμομονωτικής στρώσης από το συντελεστή δόμησης (ΣΔ). Και τούτο διότι όπως τότε εξήγησα, αποτελούσε τροχοπέδη για την ενεργειακή θωράκιση. Αφενός οι πολίτες θα μείωναν τις δαπάνες θέρμανσης αφετέρου θα αύξαναν τα μ2 του κτίσματος , που σημαίνει αύξηση φορολογητέας ύλης , μείωση μ2 για τους επαγγελματίες κατασκευαστές κτλ. Είναι ευτυχές πως μέρος των προτάσεων έχουν σήμερα γίνει νόμος του κράτους . Πλην όμως, παραμένουν ενεργές δεκάδες αντίστοιχες νομικές στρεβλώσεις. Ενδεικτικά: Α) Δεν επιτρέπεται ούτε κλάσμα προσθήκης εξωτερικής θερμομόνωσης, για ισόγειους χώρους κτισμένους επί της ρυμοτομικής γραμμής. Κάνω μνεία τα εξής: -το βασιλικό διάταγμα του 1955 επέβαλε αυτόν τον τρόπο δόμησης (επαφή με ΟΓ) -σε πάρα πολλές περιπτώσεις τα κτήρια προϋφίστανται του καθορισμού ρυμοτομικών-οικοδομικών γραμμών -έχουν ήδη προηγηθεί σχετικές νομοτεχνικές βελτιώσεις που διευκόλυναν την στατική ενίσχυση, την εγκατάσταση συστημάτων φυσικού αερίου και μάλιστα για πλάτος έως 30εκατοστά. Εκ των άνω συμπεραίνω πως το δημόσιο όφειλε ήδη να έχει δείξει αντίστοιχη σχετική ευαισθησία και ανοχή προς διευκόλυνση της θερμικής θωράκισης των κτηρίων. Β) Δεν έχουν εξαιρεθεί οι εγκαταστάσεις ενεργειακής προστασίας από λοιπά περιοριστικά όρια. Εν παραδείγματι: -Η προσθήκη μόνωσης στην οροφή δεν μπορεί να υλοποιηθεί σε υφιστάμενα κτήρια που το μέγιστο ύψος έχει εξαντληθεί. Στα νεόδμητα ενδέχεται να στερεί ακόμα και όροφο, καθότι για όσους γνωρίζουν η θερμομονωτική στρώση που ευκολότερα και οικονομικότερα συμβάλει στην επίτευξη ΝΖΕΒ ,αναλόγως υλικού και περιπτώσεως απαιτεί πάχος μεταξύ 25 και 50 εκατοστών. -Η μόνωση οροφής πυλωτής δεν μπορεί να υλοποιηθεί σε υφιστάμενα όπου το ελεύθερο ύψος είναι το ελάχιστο επιτρεπτό κατά ΝΟΚ. Σε νεόδμητα ενδέχεται να είναι περιοριστικού χαρακτήρα για το υπόλοιπο κτίσμα. -Υφιστάμενα σε κεκλιμένη ή μη επαφή με ιδεατό στερεό δεν μπορούν να εγκαταστήσουν σκίαστρα μάζας-προεξοχών. Επίσης εξαιρετικά σημαντικό για τη μείωση της ακτινοβολίας επί μαζών που θερμοσυσσωρεύουν και η θερμική μετάβαση επιταχύνεται και διατηρείται για όλο το 24ωρο. Γ) Δεν έχει διευκολυνθεί ο μηδενισμός των θερμογεφυρών που προκαλούνται από συνέχεια του στατικού φορέα εξωτερικών χώρων με τους εσωτερικούς. Στη Γερμανία, η πιο συνήθης πρακτική για το μηδενισμό θερμογεφυρών προβόλων (οι χειρότερες του είδους), είναι η κατασκευή ανεξάρτητου φέροντα οργανισμού, εν επαφή στην όψη του κτηρίου. Το ξεχωριστό στατικά κτήριο δεν εισέρχεται στη θερμομονωτική στρώση του κελύφους των θερμαινόμενων χώρων. Στη χώρα μας κάτι τέτοιο συναντά νομικά εμπόδια. Η προσμέτρηση ενός τέτοιου κτηρίου στον ορθά κατά τα λοιπά μειωμένο συντελεστή κάλυψης , εμποδίζει την δυνατότητα απλής επίλυσης του προβλήματος. Πρόκειται για ζήτημα μείζονος σημασίας, καθότι στη χώρα μας οι εξωτερικοί χώροι είναι και κατ αναλογία πολύ περισσότεροι . Συνεπώς αν δεν προηγηθεί νομοτεχνική βελτίωση, οι θερμικές απώλειες του μέλλοντος θα είναι οι θερμογέφυρες των προβόλων. Άλλη λύση θα ήταν η αθρόα εισαγωγή πανάκριβων ειδικών τεμαχίων θερμοδιακοπής, που όμως δεν παράγονται στη χώρα μας. …και δεκάδες άλλες νομοτεχνικές στρεβλώσεις οι οποίες πρέπει να εξετασθούν και να αρθούν συγκεντρωτικά. Σε κάθε άλλη περίπτωση ο νομοθέτης απαγορεύει να βελτιωθούν τα κακώς κείμενα για τα οποία ο ίδιος συνέβαλε. Εμφανίζεται μάλιστα αρωγός με επιδοτήσεις και κίνητρα, που στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων οδηγούν σε αποτελέσματα που από άλλα νομοθετήματά του κρίνονται αυθαίρετα, ενέχουν ποινικές κυρώσεις ,χρηματικό πρόστιμο, ακόμα και φυλάκιση. 2) ΚΙΝΗΤΡΑ ΚΤΗΡΙΩΝ ΝΖΕΒ– Μόχλευση με φιλική προς την κοινωνία μέθοδο -Μείωση του συνόλου των φόρων που ακολουθούν τα κτήρια (όχι μόνον του ΕΝΦΙΑ) -Αύξηση συντελεστών δόμησης (όχι μόνο ΣΔ) -Μείωση προστίμων υφισταμένων αυθαιρέτων Παρακάτω στην τελική ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ, εξηγώ πως ικανοποιούνται τα παραπάνω. 3) ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΟΡΙΣΜΟΥ ΝΖΕΒ Τα όρια χαρακτηρισμού προτύπου «GR-ΝΖΕΒ» ,πιστεύω πως είναι πλήρως ρεαλιστικό και οικονομοτεχνικά βέλτιστο, να ικανοποιείται μία τουλάχιστον εκ των δύο κάτωθι συνθηκών: Α) κυρίως βασιζόμενο σε σύνολο ετήσιων απαιτήσεων ισοδύναμου ενέργειας < 25*KWh/μ2** Ή Β) αποκλειστικά βασιζόμενο σε σύνολο ετήσιας καταναλισκόμενης ενέργειας < 15*ΚWh/μ2** *Τα ποσά αυτά ενέργειας, βασίζονται σε πολυετείς έρευνες , εφαρμογές και παρακολούθηση κτηρίων του Ελλαδικού χώρου. **Η αναγωγή γίνεται στα μ2 ζωτικού χώρου διαβίωσης (όπως αυτός περιγράφεται στην τελική ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ) Αναλυτικά ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Α αθροίζουμε: -ποσά ενέργειας (όχι τελικές καταναλώσεις) που απαιτεί το κτήριο για θέρμανση-ψύξη-ύγρανση/αφύγρανση -ποσά καταναλισκόμενης ενέργειας για ΖΝΧ και όλες τις καταναλώσεις συσκευών ή διατάξεων που η λειτουργία τους στοχεύει στη δημιουργία συνθηκών θερμικής άνεσης. Ακόμα δηλαδή και ανεμιστήρες οροφής, κυκλοφορητές συστημάτων βεβιασμένης κυκλοφορίας, κεντρικός αερισμός με ανάκτηση ενέργειας ή χωρίς κτλ. -αφαιρούμε τα ποσά ενέργειας από παραγωγή Α.Π.Ε. ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Β αθροίζουμε: -ποσά ενέργειας τελικών καταναλώσεων του κτηρίου για θέρμανση-ψύξη-ύγρανση/αφύγρανση -ποσά καταναλισκόμενης ενέργειας για ΖΝΧ και όλες τις καταναλώσεις συσκευών ή διατάξεων που η λειτουργία τους στοχεύει στη δημιουργία συνθηκών θερμικής άνεσης. Ακόμα δηλαδή και ανεμιστήρες οροφής, κυκλοφορητές συστημάτων βεβιασμένης κυκλοφορίας, κεντρικός αερισμός με ανάκτηση ενέργειας ή χωρίς κτλ. -αφαιρούμε τα ποσά ενέργειας από παραγωγή Α.Π.Ε. Με τον τρόπο δίδεται η δυνατότητα τα κτήρια να αντιμετωπίζονται είτε με έμφαση στον παθητικό σχεδιασμό είτε με έμφαση στη χρήση νέων τεχνολογιών. Κατά συνέπεια δεν εξαιρείται κανένας σχετικός επιστημονικός κλάδος ή προϊόν. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε συναφή αποτελέσματα όσον αφορά την ενεργειακή εξάρτηση των κτηρίων, αφού στην Α περίπτωση οι τελικές καταναλώσεις μειώνονται δραστικά με τη συμμετοχή διατάξεων που μειώνουν την τελικώς καταναλισκόμενη ενέργεια (π.χ. αντλίες θερμότητας). Εν γένει, για όσα κτήρια οι σχεδιαστικές, κλιματικές, γεωμετρικές ή άλλες ειδικές συνθήκες δεν το επιτρέπουν, μία για όλες τις περιπτώσεις ρεαλιστική εγκατάσταση Α.Π.Ε. δύναται να συμβάλει στην επίτευξη της ζητούμενης παραδοχής. GR-ΝΖΕΒ /η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ για την Ελλάδα Το σύνολο των παραπάνω μπορεί να ικανοποιηθεί απλά με το προς ψήφιση νομοσχέδιο, το οποίο να περιλαμβάνει και τα εξής: α) Κτήρια και αυτόνομα τμήματα κτηρίων (διαμερίσματα), που εντάσσονται στην κατηγορία «GR-ΝΖΕΒ», αυτομάτως λαμβάνουν τα ωφελήματα των ευεργετικών διατάξεων του παρόντος νόμου, οι οποίες επισχύουν προηγούμενων διατάξεων και κανονισμών, κανονιστικών διατάξεων κτλ. στο σύνολό τους. β) Νέα και υφιστάμενα κτήρια «GR-NZEB» που εντάσσονται στο «Εθνικό μητρώο κτηρίων GR-NZEB», φέρουν υποχρεωτικά σε εμφανές σημείο χαρακτηριστική σήμανση (ταμπελάκι), το οποίο χορηγείται από το αρμόδιο υπουργείο. γ) Σε νέα και υφιστάμενα «GR-NZEB» κτήρια, στο συντελεστή δόμησης (Ν.4067/2012 αρ.11 §5α) προσμετρούν οι επιφάνειες «ζωτικών χώρων διαβίωσης» που ορίζονται ως εξής: - οι καθαρές προσβάσιμες επιφάνειες στο εσωτερικό των κτηρίων, με ελεύθερο ύψος άνω των 2 μέτρων. Εσωτερικά χωρίσματα, λογίζονται ως προσβάσιμες επιφάνειες. - επιφάνειες με ελεύθερο ύψος μεταξύ 1 και 2 μέτρα προσμετρούμενες κατά το ήμισυ - δεν προσμετρούνται επιφάνειες με ελεύθερο ύψος κάτω του μέτρου - δεν προσμετρούνται ποδιές κουφωμάτων που δημιουργούν εσωτερικές επιφάνειες πλάτους κάτω των 15εκ. - δεν προσμετρούνται επιφάνειες εσωτερικών κλιμάκων με τουλάχιστον 3 (τρία) ή και περισσότερα ρίχτια δ) Σε νέα και υφιστάμενα «GR-NZEB» κτήρια, εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις του συντελεστή κάλυψης και όπως αυτές ορίζονται στον Ν.4067/2012, πλην όμως δεν προσμετρούνται στην κάλυψη οι στεγασμένοι ανοικτοί χώροι κάθε είδους (ημιυπαίθριοι και πρόβολοι). ε) Θεωρητικός υπολογισμός κτηρίων «GR-NZEB» δύναται να εκτελείται με κάθε λογισμικό που αναγνωρίζεται σε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής ένωσης και υποβάλλεται ηλεκτρονικά σε ψηφιακό αρχείο (σε Ελληνική ή Αγγλική ή Γερμανική γλώσσα) στο σχετικό εθνικό μητρώο. Μοναδική δέσμευση αποτελεί η χρήση αντιστοίχων γενικών παραδοχών επίλυσης που ορίζονται από το αρμόδιο υπουργείο. Με μέριμνα των εταιρειών ή φορέων έκδοσης των σχετικών λογισμικών, θα δημιουργηθεί λίστα αναγνωρισμένων – κατάλληλων σχετικών υπολογιστικών συστημάτων. στ) Στο μητρώο δύναται να εντάσσονται υφιστάμενα κτήρια ή αυτοτελή τμήματα αυτών (διαμερίσματα) και να λαμβάνουν Εθνικό πιστοποιητικό «GR-NZEB» όπου αναγράφονται τα βάσει ζωτικών χώρων διαβίωσης μεγέθη ιδιοκτησίας. Τα μεγέθη αυτά επισχύουν προηγουμένων μεγεθών και έχουν χρήση-νομικό αντίκρισμα για την ευνοϊκή μεταβολή των μεγεθών φορολογικών στοιχείων του ακινήτου. Δεν μεταβάλλονται μόνον τα ιδανικά μερίδια οικοπέδου σε περιπτώσεις αυτοτελών ιδιοκτησιών με σύσταση. ζ) Σε κτήρια που ήδη προ της εφαρμογής του παρόντος ικανοποιούν τις παραδοχές του προτύπου «GR-NZEB» ,οι ευεργετικές διατάξεις έχουν εφαρμογή κατόπιν λήψης του σχετικού Εθνικού πιστοποιητικού «GR-NZEB ». η) Υφιστάμενα κτήρια ή αυτοτελή τμήματα αυτών που πρόκειται να αναβαθμιστούν σε «GR-NZEB» , απαλλάσσονται της υποχρέωσης έκδοσης οικοδομικής αδείας με τον όρο να λάβουν ειδική άδεια από το αρμόδιο υπουργείο μέσω ηλεκτρονικής υποβολής: -τεχνικής έκθεσης μηχανικού -μελέτης «GR-NZEB» -υπεύθυνη δήλωση τεχνικού ασφαλείας -ΣΑΥ-ΦΑΥ -επιμετρητικά σχέδια και πινακίδα νέων προσμετρούμενων στο ΣΔ μεγεθών Προ της έναρξης εργασιών απαιτείται η ανάρτηση πινακίδας με τον αριθμό ειδικής αδείας σε εμφανές σημείο στο εργοτάξιο και αναγγελία στην επιθεώρηση εργασίας. θ) Για κτήρια που πρόκειται να υποβάλλουν αίτηση υπαγωγής στο νόμο περί αυθαιρέτων, τα πραγματοποιούμενα μεγέθη υπολογίζονται βάσει του παρόντος νόμου, με την προϋπόθεση ικανοποίησης του προτύπου «GR-NZEB» και λήψης του σχετικού πιστοποιητικού, εντός 12 (δώδεκα) μηνών. ι) Για κτήρια που ήδη έχουν υποβάλλει αίτηση υπαγωγής στο νόμο περί αυθαιρέτων, δύναται τα πραγματοποιούμενα μεγέθη και πρόστιμα να υπολογίζονται βάσει του παρόντος νόμου, με την προϋπόθεση ικανοποίησης του προτύπου «GR-NZEB» και λήψης του σχετικού πιστοποιητικού. Το νέο μειωμένο πρόστιμο θα συγκρίνεται με τα καταβληθέντα ποσά και οι υπολειπόμενες οφειλές θα περικόπτονται. Σε περίπτωση που ήδη έχουν καταβληθεί υψηλότερα ποσά, με εξαίρεση των αρχικών παραβόλων, τα υπερβάλλοντα ποσά θα επιστρέφονται. ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Με μια εν δυνάμει εφαρμογή των ως άνω, δημιουργούνται εξαιρετικά σημαντικά κίνητρα για τους πολίτες, αφού μειώνονται δραστικά τα φορολογούμενα μεγέθη των ιδιοκτησιών ήτοι ΕΝΦΙΑ, ΦΜΑΠ, τεκμήρια, φόροι μεταβίβασης κτλ. Αντίστοιχα οι επαγγελματίες κατασκευαστές, έχουν ένα αμφίδρομο κίνητρο υλοποίησης αφού μπορούν να υλοποιούν ελαφρώς περισσότερα μ2 και παράλληλα να προσφέρουν χαμηλότερα φορολογούμενο προϊόν. Στον αντίποδα, το Ελληνικό κράτος έχει να κερδίσει από το ενεργειακό πλεόνασμα και από την έντονη αναθέρμανση της οικοδομικής δραστηριότητας. Ο βραχνάς των τακτοποιημένων αυθαιρέτων με ορίζοντα αβεβαιότητας παύει οριστικά, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των κτισμάτων ενέχει αυθαιρεσίες που θα μπορούν να νομιμοποιηθούν οριστικά, χωρίς κίνδυνο πρόσκρουσης στο ΣτΕ. Άλλος ένας λόγος να ισχυροποιηθούν οι αξίες του κτηριακού πλεονάσματος καθότι θα μπει ένα φρένο στην απαξίωση των υφιστάμενων κτηρίων που όλα έχουν μικροαυθαιρεσίες. Το εθνικό σύστημα αξιών (και το τραπεζικό) αποκτά ένα χαρτοφυλάκιο με πολύ ισχυρότερα collaterals, που επιτρέπει την ευκολότερη και με ευνοϊκότερους όρους κυκλοφορία χρήματος. Δεν χρειάζεται οικονομική συμμετοχή από το Ελληνικό δημόσιο. Σε καμία περίπτωση δεν δημιουργείται οικονομοτεχνικός κίνδυνος λόγω επιστροφής προστίμων, μείωσης φόρων κτλ. καθότι το εργατικό δυναμικό σε πλήρη απασχόληση, χρειάζεται σειρά ετών για να αναβαθμίσει τα υφιστάμενα κτήρια. Στον αντίποδα κάθε αναβάθμιση δημιουργεί κυκλοφορία χρήματος, γεννά θέσεις εργασίας και άμεσα φορολογητέα ύλη. ΣΥΝΟΨΗ Οι παραπάνω προτάσεις οδηγούν σε ένα σύστημα που ρυθμίζει πάρα πολλά θέματα αυτομάτως. -Το σύστημα καταμερισμού των φόρων γίνεται δικαιότερο, αφού ο καθένας συμβάλει φορολογικά για τους χώρους που χρησιμοποιεί και όχι γιατί εν παραδείγματι κατοικεί σε ένα παλαιό κτήριο με πέτρινες τοιχοποιίες πάχους 50 εκατοστών. Ακόμα και οι «πλαστές» επιβαρύνσεις που σήμερα απαξιώνουν τα πολύ παλιά και τα ήδη κριθέντα «διατηρητέα κτήρια», αναιρούνται. Εκτός από την κοινωνική δικαιοσύνη και αξιοκρατία, συνεισφέρουν στη διατήρηση περισσότερων νεοτέρων μνημείων μελλοντικά κάτι που επίσης είναι διαχρονικά επιθυμητό αλλά και οικονομοτεχνικά βέλτιστο. -Ο τεχνικός κόσμος επικεντρώνεται στις βέλτιστες οικονομικά λύσεις και όχι σε κοστοβόρες λύσεις στο βωμό των εκμεταλλεύσιμων τετραγωνικών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εδώ είναι η παρούσα πρακτική χρήσης μικρότερων υπεροπλισμένων διατομών υποστυλωμάτων οπλισμένου σκυροδέματος αντί των οικονομικότερων ελαφρώς οπλισμένων μεγαλύτερης διάστασης, καθαρά για λόγους εξοικονόμησης μ2 εκμετάλλευσης. Είναι πάρα πολλά δηλαδή που τόσο απλά μπορούν να ρυθμιστούν. Ασφαλώς είναι απόλυτα δικαιολογημένο, όσοι είχαν την υπομονή να διαβάσουν τα παραπάνω να εντοπίζουν πολλά ερωτηματικά και αρκετά σημεία διαφωνίας. Είναι εύλογο όμως να μην μπορώ να συμπεριλάβω όλες τις λεπτομέρειες , επεξηγήσεις ή και σκαριφήματα, στις λίγες αυτές σειρές όπου απλά διατυπώνω μια «γραμμή άποψης» βασισμένη στην πολυετή εμπειρία μου στον πραγματικό κόσμο των κατασκευαστικών έργων. Έχω όμως έτοιμες απλές απαντήσεις σε πλειάδα ερωτηματικών που αντιλαμβάνομαι πως προκύπτουν και με χαρά θα απαντήσω σε όποιον το επιθυμήσει. Κατά τα λοιπά, μην έχετε την ψευδαίσθηση πως σε άλλα κράτη μέλη η οικοδομική νομοθεσία είναι στρωμένη με ροδοπέταλα. Αυτό είναι που δίνει την ευκαιρία να κάνουμε ένα βήμα παραπέρα και θερμά παρακαλώ όσους έχουν σκέψεις-απόψεις να επιμείνουν και να τις αποτυπώνουν. Η επικοινωνία της πολιτείας με τα μέλη της είναι το ισχυρότερο εργαλείο και κάποια στιγμή θα αξιοποιηθεί προς όφελος όλων μας. Με τιμή Στέφανος Κ. Χατζούλης / XG group of engineers E-mail: stefanos@x-g.gr