• Σχόλια ΔΕΣΦΑ ΑΕ επί του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα 7.12.2018 Γενικά Η μελέτη ορίζει τον «οδικό χάρτη» για τη συμπόρευση της Ελλάδας με τους Ευρωπαϊκούς στόχους όσον αφορά την μείωση των εκπομπών CO2. Για τον σκοπό αυτόν ορίζεται το ενεργειακό μίγμα, υπό μορφή στόχων, στις διάφορες χρήσεις. Η προσπάθεια που έχει γίνει είναι αξιόλογη. Ωστόσο, θεωρούμε ότι έχουν ορισθεί πολύ φιλόδοξοι στόχοι στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας και ανάπτυξης ΑΠΕ χωρίς να έχει εκτιμηθεί η επίδραση αυτών στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Ηλεκτρική Ενέργεια (ΗΕ) (α) Ζήτηση ΗΕ: Στο Σχέδιο υποτίθεται μέση ετήσια αύξηση της κατανάλωσης ΗΕ 0,4% και της τελικής κατανάλωσης ενέργειας κατά 0,45%, και μάλιστα φαίνεται ότι μέχρι το 2030 η ετήσια κατανάλωση HE θα είναι μικρότερη από αυτήν του 2016. Λαμβανομένων υπόψη των προβλεπόμενων ρυθμών ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας (2,19% κατά μέσο όρο στο διάστημα 2018-2020 και 1,34% στο διάστημα 2021-2023 σύμφωνα με τις προβλέψεις ΔΝΤ Οκτωβρίου 2018), αυτό προϋποθέτει μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας, η οποία, κατά την άποψή μας, δεν προκύπτει επαρκώς οτι θα μπορεί να επιτευχθεί από τα μέτρα που αποτυπώνονται. (β) Παραγωγή ΗΕ: Προβλέπεται υπερδιπλασιασμός της εγκατεστημένης δυναμικότητας ΑΠΕ στην περίοδο αναφοράς, ή μέση αύξηση κατά 4,7% ετησίως. Αυτό οδηγεί σε μείωση των ποσοτήτων φυσικού αερίου που καταναλώνονται για ηλεκτροπαραγωγή, και σε σταδιακή μείωση της εγκατεστημένης ισχύος των μονάδων φυσικού αερίου μετά το 2030. Οι μονάδες φυσικού αερίου αναλαμβάνουν κυρίως τον ρόλο κάλυψης των διαστημάτων που οι ΑΠΕ είναι ανενεργές. Θεωρούμε ότι πράγματι αυτή είναι η τάση, ωστόσο η σημερινή και η προβλεπόμενη για το άμεσο μέλλον κατάσταση της τεχνολογίας ΑΠΕ, καθώς και το μέγεθος των επενδύσεων που απαιτούνται σε δίκτυα ΗΕ, δεν επιτρέπουν κατά την άποψή μας μια τόσο γρήγορη επέκταση με ανεκτό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας (θεωρώντας ότι όλες οι ενισχύσεις ΑΠΕ και η ανάκτηση των επενδύσεων των δικτύων ΗΕ καταλήγουν στην τιμή ΗΕ). Επίσης, δεν έχουν ληφθεί υπόψη τα προβλήματα αποδοχής που αντιμετωπίζουν ορισμένα είδη ΑΠΕ όπως τα αιολικά και γεωθερμικά. Μια πιο ομαλή μετάβαση βασιζόμενη περισσότερο στο φυσικό αέριο σε συνδυασμό με ταχύτερη αποδέσμευση από τον λιγνίτη, ίσως είναι πιο οικονομικός τρόπος για την επίτευξη του ίδιου στόχου μείωσης εκπομπών CO2, και αξίζει να εξετασθεί. Η διείσδυση των ΑΠΕ πρέπει να επιτευχθεί, αλλά η ταχύτητα διείσδυσης θεωρούμε οτι θα πρέπει είναι χαμηλότερη κατά τα πρώτα χρόνια της περιόδου αναφοράς και μεγαλύτερη όσο ωριμάζουν οι νέες τεχνολογίες ώστε να μην έχουν ανάγκη αξιόλογων ενισχύσεων, ενώ στο Σχέδιο αποτυπώνεται το αντίθετο. Σημειώνεται ότι κατά τη μελέτη BP Energy Outlook του 2018, τα φωτοβολταϊκά δεν αναμένεται να γίνουν ανταγωνιστικά πριν από το 2025 περίπου. Μεταφορές Στόχος της Ε.Ε. είναι ένα υψηλής ποιότητας, πλήρως ενοποιημένο και αποδοτικό σύστημα μεταφορών, χωρίς ή με ελάχιστες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Στο πλαίσιο αυτό, η μελέτη κάνει πολλές αναφορές στα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την ενεργειακή μετάβαση του συγκεκριμένου τομέα για τη μείωση των εκπομπών ρύπων. Στα υφιστάμενα μέτρα πολιτικής περιγράφεται η σημασία της προώθησης του φυσικού αερίου τόσο σε δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς, σε οχήματα συλλογής απορριμμάτων, όσο σε λοιπά οχήματα διπλού καυσίμου. Στα μέτρα πολιτικής περιόδου 2020-2030, για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στις μεταφορές, αναφέρεται η χρήση ενεργειακά αποδοτικότερων οχημάτων των δημοσίων υπηρεσιών, των αστικών μέσων μαζικής μεταφορά, η προώθηση εναλλακτικών καυσίμων στις μεταφορές, πρόγραμμα αντικατάστασης επιβατικών οχημάτων και ελαφριών φορτηγών, η ολοκλήρωση θεσμικού πλαισίου ανάπτυξης σχετικών υποδομών κ.α.. Γενικότερα στη μελέτη περιγράφεται η κατεύθυνση για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στις μεταφορές με χρήση εναλλακτικών καυσίμων, μέρος των οποίων αποτελεί και το φυσικό αέριο. Η τάση αυτή, όμως, δεν αποτυπώνεται στις αριθμητικές προβλέψεις συμμετοχής του φυσικού αερίου στην τελική κατανάλωση ενέργειας στις μεταφορές. Παραλείπεται η προοπτική του φυσικού αερίου για αντικατάσταση πετρελαϊκών προϊόντων κίνησης, που θα οδηγήσει σε μείωση των ρύπων. Στη μελέτη φαίνεται να μην έχει γίνει ποσοτικοποίηση της διείσδυσης του CNG και του LNG ως καυσίμου, τόσο για τη χρήση του σε δημόσια μέσα μεταφοράς, επιβατικά οχήματα (CNG) αλλά και βαρέα οχήματα (LNG), σύμφωνα και με τις σχετικές κοινοτικές πολιτικές για ενοποιημένο σύστημα καθαρών μεταφορών. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι η ολοκλήρωση των υποδομών Small Scale LNG στον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας θα συμβάλει στην ανάπτυξη της χρήσης LNG και ως καυσίμου ναυσιπλοΐας. Ένας τομέας με μεγάλο δυναμικό ειδικά για την Ελλάδα, που προωθείται από νομοθεσίες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, για την επίτευξη των στόχων μείωσης εκπομπών ρύπων. Θεωρούμε ότι το κεφάλαιο αυτό πρέπει να αναθεωρηθεί ώστε να περιλάβει ποσοτικά και τον ρόλο του φυσικού αερίου καθώς και του βιομεθανίου που προκύπτει από επεξεργασία οργανικών αποβλήτων. Μέτρα πολιτικής για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης Στο μέτρο Μ4.13 «επέκταση δικτύων διανομής φυσικού αερίου συμπεριλαμβανομένων και των αυτόνομων δικτύων CNG» (σελ.172) προτείνουμε να περιληφθούν και τα δίκτυα LNG μικρής κλίμακας. Φορολογία ενεργειακών πηγών Στο μέτρο Μ3.1 του πίνακα 12 «Εξειδίκευση μέτρων πολιτικής για τις αγορές ενέργειας» (σελ. 185) αναφέρεται ότι θα απαλειφθούν τα τέλη και οι φόροι που βαρύνουν ανταγωνιστικές πηγές ενέργειας (λιγνιτική παραγωγή, φυσικό αέριο, κλπ.). Γενικά οι φόροι μειώνουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και πρέπει να επιβάλλονται μόνο όταν είναι απολύτως αναγκαίο για το δημόσιο όφελος. Στο πλαίσιο αυτό, οι όποιοι φόροι διατηρηθούν στην ενέργεια, είτε στην πρωτογενή είτε στην τελική κατανάλωση (αν δεν απαλειφθούν όλοι), θεωρούμε ότι πρέπει να επιβάλλονται ανάλογα με την περιβαλλοντική επιβάρυνση που προκαλείται ώστε να υπηρετούν ταυτόχρονα και τους στόχους της ενεργειακής μετάβασης. Λανθασμένη αναφορά Πρέπει να σημειωθεί ότι στη σελίδα 182 παρουσιάζονται έργα από το Σχέδιο Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) όπως καταρτίζεται από τον ΔΕΣΦΑ. Στην παράγραφο αυτή έχει συμπεριληφθεί λανθασμένα και ο τερματικός σταθμός ΥΦΑ στην Αλεξανδρούπολη, έργο το οποίο δεν αποτελεί προγραμματισμένο έργο ΕΣΦΑ. Ερώτηση Τέλος, σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, δίνεται ο εξής ορισμός: «Βιοενέργεια: Ευρεία κατηγορία ενεργειακών προϊόντων, η οποία περιλαμβάνει στερεή βιομάζα, βιοαέριο, βιοκαύσιμα και βιορευστά. Η στερεή βιομάζα, το βιοαέριο και τα βιορευστά καταναλώνονται στον τομέα ηλεκτροπαραγωγής και στην τελική κατανάλωση για θέρμανση και ψύξη, ενώ τα βιοκαύσιμα καταναλώνονται στις μεταφορές.» Υπάρχει η δυνατότητα ποσοτικοποίησης των επιμέρους προϊόντων ανά τομέα τελικής κατανάλωσης?