• Είναι σημαντικό το γεγονός ότι για το Εθνικό Σχέδιο του Ενεργειακού Σχεδιασμού το ΥΠΕΝ πραγματοποίησε Ημερίδες ενημέρωσης και συζήτησης τόσο των άμεσα αλλά και των έμμεσα ενδιαφερόμενων. Ο σχεδιασμός περιέχει ένα πλέγμα στόχων - μέτρων τόσο κανονιστικό αλλά και πολιτικό επίπεδο στην βάση της μείωσης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, της προώθησης των ΑΠΕ, της εξοικονόμηση ενέργειας, της ασφάλεια εφοδιασμού, της ενεργειακής αυτάρκειας, της ανάπτυξης των δικτύων στο ενεργειακό τοπίο της χώρας για την επόμενη 10 ετία (τουλάχιστον). Παράλληλα, σημαντική έμφαση δίνεται στην μείωση του ενεργειακού κόστους στους καταναλωτές αλλά και στην βιομηχανία το οποίο στοχεύει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Το κείμενο της διαβούλευσης περιέχει γενικές κατευθύνσεις και μέτρα τα οποία θα εξειδικευθούν στα επόμενα έτη. Στο παρόν κείμενο θα τοποθετηθούμε, επί των γενικών κατευθύνσεων, αναφέροντας του εύλογους προβληματισμούς μας και κατά την εξειδίκευση των μέτρων θα έχουμε την ευκαιρία να αναφερθούμε αναλυτικά. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι το υπό διαβούλευση κείμενο θα έπρεπε να εμπεριέχει περισσότερα αριθμητικά δεδομένα για τα αποτελέσματα τα οποία παρουσιάζει όπως επίσης όφειλε να περιέχει πιο πρόσφατα στοιχεία και όχι του 2016. Αρνητικό γεγονός είναι ο λιγοστός χρόνος διάρκειας της διαβούλευσης όφειλε να είναι μεγαλύτερο το χρονικό περιθώριο. Σχετικά με το υπό διαβούλευση κείμενο : 1) Σε αρκετά σημεία του ΕΣΕΚ γίνεται αναφορά στο καθεστώς στήριξης feed in tariff για το οποίο από την μια παρουσιάζονται τα επιτεύγματα του όπως η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τα οφέλη που προκύπτουν από την διεσπαρμένη παραγωγή, η αυξημένη εγκατάσταση των ΑΠΕ και η ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (η οποία προφανώς και είναι επιθυμητή και επήλθε λόγω του καθεστώτος στήριξης), η μείωση του κόστους των νέων ΑΠΕ κ.α ενώ από την άλλη γίνονται αναφορές για ακραίες ενισχύσεις σε φ/β σταθμούς, βιωσιμότητα του ΕΛΑΠΕ. Παράλληλα γίνεται αναφορά στην αδυναμία επίτευξης των στόχων του 2020 η οποία κυρίως αποδίδεται στην αποτυχία του σχεδιασμού του 2010, στις αστοχίες στην οικονομική εξέλιξη της χώρας και των δυνατοτήτων προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων. Είναι, προφανώς, ανεδαφικό να επαινούνται, στο υπό διαβούλευση κείμενο, τα σημαντικά οφέλη που προέκυψαν από την αυξημένη εγκατάσταση ΑΠΕ ενώ να στοχοποιείται το καθεστώς στήριξης το οποίο συνέβαλλε καθοριστικά στην εγκατάσταση τους. Παράλληλα, όπως εξάλλου γίνεται αναφορά, η εγκατάσταση των ΑΠΕ πραγματοποιήθηκε, κυρίως, από εγχώρια κεφάλαια και όχι από εισαγόμενα κεφάλαια τα οποία θεώρησαν τεράστιο το country risk. Συνέπεια αυτού είναι ότι η χώρα σε ιδιαίτερα δύσκολες εποχές στηρίχθηκε από τους Έλληνες επενδυτές, παρόλο των σοβαρών σφαλμάτων στον σχεδιασμό του 2010, οι οποίοι εμπιστεύτηκαν την χώρα τους και συνέβαλλαν καθοριστικά στην διατήρηση θέσεων εργασίας, στην διατήρηση κεφαλαίων εντός της χώρας και στην προσπάθεια επίτευξης των στόχων του 20-20-20. 2) Για την ανάλυση και οριοθέτηση των στόχων, στο υπό διαβούλευση κείμενο, γίνεται αναφορά σε δημοσιονομικά και δημογραφικά μεγέθη. Η αναφερόμενη αύξηση του ΑΕΠ κατά 55,6δις€ από το 2016 μέχρι το 2030 ή αλλιώς η αύξηση του περίπου κατά 30%, είναι μια επιθυμητή πρόβλεψη με βάση την συμφωνία βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους αλλά σε κάθε περίπτωση είναι ιδιαίτερα μεταβαλλόμενη όχι μόνο ως ποσό αλλά κι ως επίδραση στην αύξηση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια. Θυμίζουμε τις ανάλογες προβλέψεις στον σχεδιασμό του 2010, ο οποίος απέτυχε να προβλέψει τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και τις συνέπειες αυτών στην ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια, με συνέπεια τον εκτροχιασμό και την μη βιωσιμότητα του ΕΛΑΠΕ. Σε δημογραφικό επίπεδο παρατηρείται η μείωση του πληθυσμού κατά 7,45% και η ακόλουθη μείωση των νοικοκυριών κατά 3,7%. Είναι γνωστό ότι οι τελικοί καταναλωτές στην παρούσα λειτουργία του συστήματος αντιπροσωπεύουν πάνω από το 60% της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στην χώρα. Παράλληλά, είναι σημαντικά υψηλοί οι στόχοι της ενεργειακής εξοικονόμησης και την ενεργειακής αποδοτικότητας, ενώ προβλέπεται η αντικατάσταση μέρους της καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε όλα τα επίπεδα κατανάλωσης ενέργειας, με την χρήση φυσικού αερίου και ΑΠΕ. Ελπίζουμε ότι πέραν των σχετικών αναφορών, στο υπό διαβούλευση κείμενο, η προβλεπόμενη αύξηση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας για το 2030 (+ 5%) να έχει συμπεριλάβει τις σημαντικές επιπτώσεις των ανωτέρω. 3) Στον γενικότερο σχεδιασμό προτείνεται η μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας, για την κατανάλωση ενέργειας, από τα ρυπογόνα στερεά-ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο-λιγνίτης) και η αντικατάσταση αυτών με την σημαντική διείσδυση του φυσικού αερίου και των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση. Σε συνέχεια το φυσικό αέριο χαρακτηρίζεται ως μεταβατικό καύσιμο, όσον αφορά την ηλεκτροπαραγωγή, ενώ προβλέπεται η συνολική μείωση κατανάλωσης του (ηλεκτροπαραγωγή) μεταξύ 2016 -2030 περίπου κατά 28,5%, αλλά αυτή θα επιτευχθεί κατόπιν του 2025 καθώς έως αυτό το έτος υπάρχει αύξηση της κατανάλωσης του για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ελπίζουμε, στα ανωτέρω, να έχουν ληφθεί ρεαλιστικά υπ΄ όψιν το μέγεθος των ήδη εγκατεστημένων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο και τις αναγκαίες ώρες λειτουργίας τους, την εγκατάσταση νεών μονάδων φ/α (βλ. νέα μονάδα συνδυασμένου κύκλου του Ομίλου Μυτιληναίου), την πρόσθετη ισχύ της υφιστάμενης μονάδας φυσικού αερίου της Μεγαλόπολης και την εγκατάσταση νέας λιγνιτικής μονάδας της ΔΕΗ (Πτολεμαΐδα 5). Γίνεται αντιληπτό, ότι η βιωσιμότητα των υφιστάμενων αλλά και των νέων επενδύσεων σε ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες είναι κρίσιμης σημασίας και εφόσον δεν διασφαλιστεί θα δημιουργηθούν σημαντικές αρρυθμίες, οι οποίες στο παρελθόν αντιμετωπίστηκαν με την υπέρμετρη αύξηση των μηχανισμών στήριξης (ΜΑΜΚ, ΑΔΙ), οι οποίοι είχαν συνέπεια τον εκτροχιασμό του μοντέλου στήριξης των ΑΠΕ. 4) Όσον αφορά την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας και την σταδιακή υποχώρηση του συγκεκριμένου δείκτη, θα έπρεπε να υπάρξουν περισσότερα στοιχεία για τον τρόπο επίτευξης καθώς δεν διαφαίνεται ότι αυτή μπορεί να επιτευχθεί σε ικανοποιητικά επίπεδα τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, η αύξηση της διείσδυσης φυσικού αερίου στην τελική κατανάλωση, κατά τουλάχιστον 50% τα επόμενα χρόνια, δεν μειώνει τον δείκτη ενεργειακής εξάρτησης εκτός της περίπτωσης που υπάρξουν απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα σχετικά όχι μόνο με την έρευνα αλλά και με την εξόρυξη εγχώριου φυσικού αερίου. Συνεπώς, με τα μετρήσιμα στοιχεία, όσον αφορά την προμήθεια φυσικού αερίου η χώρα θα έχει σημαντικά υψηλό δείκτη ενεργειακής εξάρτησης, ο οποίος εκτός των δημοσιονομικών επιπτώσεων, ενέχει κινδύνους για το ευρύτερο ενεργειακό κόστος (π.χ προστασία καταναλωτών και ανταγωνιστικότητα επιχειρήσεων), ενώ δημιουργεί ιδιαίτερα αυξημένες ανάγκες και μέτρα σχετικά με την ασφάλεια εφοδιασμού, όπως θα αναφέρουμε παρακάτω. 5) Στο υπό διαβούλευση κείμενο αναφέρονται σε γενικό επίπεδο οι υφιστάμενες δομές – μηχανισμοί σχετικά με την ασφάλεια εφοδιασμού τόσο σε ηλεκτρική ενέργεια αλλά και σε προμήθεια φυσικού αερίου. Στις αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου υπάρχει σημαντική αλληλεπίδραση γεγονός το οποίο έγινε πολύ έντονα εμφανές τον χειμώνα του 2016. Η αύξηση της διείσδυσης του φυσικού αερίου τόσο στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, τουλάχιστον για τα επόμενα 7 έτη, στον οικιακό και βιομηχανικό τομέα δημιουργεί αυξημένες ανάγκες και μέτρα για την κάλυψη προμήθειας σε περίπτωση κρίσης φυσικού αερίου. Σε συνέχεια η αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή αλλά και στους οικιακούς καταναλωτές δημιουργεί μεγαλύτερο όγκο αναγκαστικά διαθέσιμου φυσικού αερίου σε περιπτώσεις κρίσης εφοδιασμού καθώς οι οικιακοί καταναλωτές βρίσκονται υπό την προστασία του Σχεδίου Διαχείρισης Κρίσεων Εφοδιασμού. Συνεπώς, η αυξημένη διείσδυση φυσικού αερίου είναι συνυφασμένη με επιπλέον σημαντικά μέτρα ασφάλειας εφοδιασμού τα οποία αναμέναμε να αναφερθούν στο υπό διαβούλευση κείμενο. Τα προτεινόμενα μέτρα σχετικά με τον Δείκτη Συγκέντρωσης Προμηθευτών, ο οποίος είναι αρκετά υψηλός, και την διαφοροποίηση των εισόδων φυσικού αερίου στην χώρα θα συμβάλλουν θετικά αλλά παραμένει ως ερωτηματικό εάν θα είναι ικανά να αποφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η χώρα σκοπεύει να εξελιχθεί σε κεντρική είσοδο φυσικού αερίου στην Ν.Α Ευρώπη με διαφορετικούς Προμηθευτές, πραγματοποιώντας σημαντικές επενδύσεις σε αποθηκευτικούς χώρους, γεγονός το οποίο προσθέτει όχι μόνο τοπικές αλλά και ευρύτερης φύσης εξασφαλίσεις στην προμήθεια φυσικού αερίου. Όσον αφορά την ηλεκτροπαραγωγή, λόγω της σημαντικής εξάρτησης της από το φυσικό αέριο, θεωρούμε ότι θα πρέπει τα μέτρα ασφάλειας εφοδιασμού να εξεταστούν υπό το πρίσμα κοινού σχεδιασμού ώστε να αποφευχθούν δυστοκίες του παρελθόντος. Οι μηχανισμοί απόκρισης ζήτησης, εναλλακτικού καυσίμου, Διακοπτόμενων Καταναλωτών τόσο στο φυσικό αέριο αλλά και στην ηλεκτροπαραγωγή αφορούν την συνολική ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας, οπότε θεωρούμε προφανές ότι θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από το σύνολο των καταναλωτών και όχι όπως συμβαίνει στο παρόν με την Διακοψιμότητα του ν.4203. 6) Η ανάπτυξη των διασυνδέσεων σε εγχώριο επίπεδο (ΜΔΝ) θα έπρεπε να έχουν πραγματοποιηθεί ήδη σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό ώστε να είχε επιτευχθεί η κατάργηση των ρυπογόνων μονάδων πετρελαίου, η μείωση της εξάρτησης από το συγκεκριμένο καύσιμο, η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και η ελάφρυνση των λογαριασμών των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας (βλ. ΥΚΩ). Παράλληλα, όπως αναφέρει το υπό διαβούλευση κείμενο, η διασύνδεση των ΜΔΝ με το ηπειρωτικό δίκτυο θα αυξήσει την αξιοποίηση του ανανεώσιμου δυναμικού στο ΜΔΝ. Βέβαια για να επιτευχθεί η περεταίρω αξιοποίηση θα πρέπει να πραγματοποιηθούν και οι ανάλογες επενδύσεις στην ανάπτυξη των τοπικών δικτύων για την εγκατάσταση νέων μονάδων ΑΠΕ. Σημαντική παράμετρος στην διασύνδεση των ΜΔΝ, η οποία ελπίζουμε να έχει ληφθεί υπ΄ όψιν, είναι η εποχικότητα της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια λόγω της τουριστικής περιόδου. Ευελπιστούμε ότι η ανάπτυξη του τουρισμού στα ελληνικά νησιά θα συνεχίσει να αυξάνεται με τους σημαντικούς ρυθμούς του παρόντος και τα επόμενα χρόνια, συνεπώς θα πρέπει να ληφθεί υπ όψιν η μεταβλητότητα της ζήτησης, θέμα στο οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω. 7) Ως προς την συνολική ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια τα επόμενα χρόνια, πέραν των δημοσιονομικών και δημογραφικών στοιχείων, οφείλουμε να προβάλλουμε στο παρόν σενάρια εκτίμησης της ζήτησης τόσο σε επίπεδο εποχικότητας , αιχμιακών φορτίων αλλά και μεταβολής της λόγω των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας, την ανάπτυξη της αυτοπαραγωγής και του ενεργειακού συμψηφισμού. Θεωρούμε ως βασική προτεραιότητα την πρόβλεψη ζήτησης, κατόπιν των ανωτέρω επιδράσεων, και όσον αφορά την συμπεριφορά του καταναλωτή στις συνθήκες της χονδρεμπορικής αγοράς (ενεργός καταναλωτής). Υπό το πρίσμα αυτό θα μπορούμε να επιλέξουμε τεχνολογίες ΑΠΕ οι οποίες ανταποκρίνονται στις ανάγκες του συστήματος με τον οικονομικότερο και περιβαλλοντικά ορθό τρόπο. Σε αυτό τον τομέα οφείλει η χώρα αφενός μεν, να προχωρήσει με ταχύτατους ρυθμούς στην ψηφιοποίηση των δικτύων αφετέρου δε, να επενδύσει στην καινοτομία και ανάπτυξη βέλτιστων εργαλείων πρόβλεψης και διαχείρισης ζήτησης. Οι επενδύσεις αυτές εκτός της προστιθέμενης αξίας, της αξιοποίησης του υψηλού επιστημονικού δυναμικού θα διασφαλίσουν και την γενικότερη εξοικονόμηση πόρων από την βέλτιστη λειτουργία του ενεργειακού συστήματος. 8) Στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιούνται στο παρόν τεράστιες αλλαγές για τις οποίες ακόμα δεν υπάρχουν εκτιμήσεις στο πως θα εξελιχθεί η αγορά τα επόμενα έτη. Είναι γεγονός ότι η έναρξη λειτουργίας των 4 νέων αγορών θα δημιουργήσει ένα εντελώς νέο πλαίσιο λειτουργίας στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας ενώ η σύζευξη των αγορών με γειτονικές χώρες θα πραγματοποιείται με την ύπαρξη κοινών κανόνων. Στο παρόν υπάρχουν περιορισμοί στις ανώτερες τιμές στην χονδρεμπορική αγορά, γεγονός το οποίο έχει φέρει σημαντικές τριβές μεταξύ των Προμηθευτών, σε κάθε περίπτωση όμως τα επόμενα έτη θα υπάρξει σαφή αύξηση αυτών των ορίων. Παράλληλα, οι συζευγμένες χώρες δεν έχουν υιοθετήσει, στο παρόν ελπίζουμε στο μέλλον, τις ίδιες περιβαλλοντικές υποχρεώσεις γεγονός το οποίο θα δημιουργήσει αρρυθμίες και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα τα οποία πρέπει να ληφθούν υπ΄ όψιν. Στο υπό διαβούλευση κείμενο γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στην διεύρυνση των υποχρεώσεων των νέων ΑΠΕ στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ στα πολιτικά μέτρα αναφέρεται ότι η διεύρυνση θα υπάρξει τόσο σε επίπεδο τεχνολογίας αλλά και σε επίπεδο συμβασιακών μοντέλων. Παράλληλα, διατηρείται το καθεστώς ενίσχυσης διαφορικής προσαύξησης και προβλέπεται, ως στόχος, η αποζημίωση των νέων ΑΠΕ μόνο από την χονδρεμπορική αγορά. Προφανώς, η στόχευση είναι να μειωθούν τα όρια ισχύος για την ανάληψη υποχρεώσεων στην χονδρεμπορική αγορά των νέων ΑΠΕ, το οποίο σημαίνει ότι με μικρότερη εγκατεστημένη ισχύ ένας σταθμός ΑΠΕ θα αναλαμβάνει υποχρεώσεις στην χονδρεμπορική αγορά και θα συνάπτει ΣΕΔΠ. Δεν αντιλαμβανόμαστε πως θα γίνει διεύρυνση των υποχρεώσεων αγοράς σε επίπεδο συμβασιακών μοντέλων από την στιγμή που η όποια μείωση των ορίων και ανάληψη υποχρεώσεων αγοράς είναι συνυφασμένη με τις Συμβάσεις Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης. Κομβικό ρόλο στις νέες αγορές φέρουν οι ΦΟΣΕ καθώς η βέλτιστη πρόβλεψη-διαχείριση του χαρτοφυλακίου των νέων ΑΠΕ θα μειώσει κατά πολύ την μεταβλητότητα τους με τα προφανή οφέλη. Στο υπό διαβούλευση σχέδιο ο ρόλος των ΦΟΣΕ επεκτείνεται και στο επίπεδο διαχείρισης ζήτησης στους τελικούς καταναλωτές γεγονός το οποίο με την συνεργία των μοντέλων πρόβλεψης ζήτησης, στα οποία αναφερθήκαμε ανωτέρω, θα δώσουν σημαντικές υπηρεσίες ευελιξίας στο σύστημα παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Παρότι στο παρόν υπάρχουν μόλις δύο αποφάσεις της ΡΑΕ σχετικά με ιδιώτες ΦΟΣΕ, πιστεύουμε ότι χρειάζεται άμεσα περεταίρω ανάπτυξη ο συγκεκριμένος τομέας. Το θέμα της αποθήκευσης ενέργειας είναι μια παράμετρος για την οποία υπάρχουν συχνές αναφορές στο υπό διαβούλευση κείμενο και προωθείται ως λύση στην μεταβλητότητα των ΑΠΕ, ενώ αναφορές υπάρχουν και για την κεντρική αντλησιοταμίευση. Σημαντική παράμετρος είναι η απώλεια ενέργειας (μεταξύ αποθήκευσης και έγχυσης), η οποία οριοθετείται περίπου στο 30%, συνεπώς για να διοχετευθεί μια MWH ηλεκτρικής ενέργειας χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν περί των 1,42MWH ηλεκτρικής ενέργειας. Στην παρούσα τοποθέτηση μας δεν θα προβούμε σε ανάλυση των οικονομικών απαιτήσεων για αποθήκευση ενέργειας αλλά στο παρόν διαβλέπουμε την έντονη χρήση φυσικού αερίου για την ευελιξία του συστήματος, για το οποίο αναφερθήκαμε ανωτέρω. 9) Η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ και ο υπερδιπλασιασμός της παραγόμενης ενέργειας στα επόμενα έτη, δημιουργεί ιδιαίτερες ανάγκες σχετικά τόσο με το αδειοδοτικό – χωροταξικό πλαίσιο αλλά και με τον ΕΛΑΠΕ. Το ιδιαίτερα προβλήματα στο αδειοδοτικό και χωροταξικό πλαίσιο είναι γνωστά και αναμέναμε οι λύσεις τους να αναφέρονταν στο υπό διαβούλευση κείμενο. Δεν συνάδει με την στόχευση του ΕΣΕΚ να μην προβλέπονται οι άμεσες παρεμβάσεις για την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης των σταθμών ΑΠΕ, η οποία θα επιτρέψει την αυξημένη εγκατάσταση τους. Οι ρυθμίσεις για την χρήση γης θα έπρεπε να έχουν από το παρελθόν οριοθετηθεί λαμβάνοντας υπ’ όψιν την αναγκαιότητα διείσδυσης των σταθμών ΑΠΕ οι οποίοι εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον, όπως έχει ήδη αποφανθεί με αποφάσεις του και το Συμβούλιο της Επικρατείας. Σχετικά με τον ΕΛΑΠΕ, η εισροή νέων πόρων, όπως οι Εγγυήσεις Προέλευσης, δεν έχουν ακόμα θεσμοθετηθεί ενώ η διασφάλιση των υφιστάμενων εισροών στο παρόν είναι αίολη. Παρόλο που με τον ν.4414 δημιουργήθηκαν οι αναγκαίες συνθήκες βιωσιμότητας του ΕΛΑΠΕ και τον Απρίλιο του 2018 επιτεύχθηκε, με την προσπάθεια και των φορέων της αγοράς, η συμφωνία διατήρησης της Χρέωσης Προμηθευτών μέχρι και το 2020, στο παρόν ανακοινώθηκε η άμεση κατάργηση της από 1/1/2019 και η επιστροφή χρημάτων για το 2018 στους Προμηθευτές. Δεν αντιλαμβανόμαστε, γεγονός το οποίο είχαμε θέσει από τον Απρίλιο του 2018, πως το ετήσιο πλεόνασμα του ΕΛΑΠΕ, το οποίο έχει προέλθει, πλέον της Χρέωσης Προμηθευτών, και από την αύξηση της ΟΤΣ αλλά και των δικαιωμάτων CO2, θα επιστραφεί στους Προμηθευτές (πλέον των 70εκατ€ safety buffer); Η σταθερότητα και η αξιοπιστία του ΕΛΑΠΕ είναι βασικές προϋποθέσεις για την περεταίρω ανάπτυξη των ΑΠΕ, για την οποία γίνεται ιδιαίτερη μνεία στο υπό διαβούλευση σχέδιο, οι οποίες στο παρόν δεν εξασφαλίζονται. Αναμέναμε με ενδιαφέρον στο υπό διαβούλευση σχέδιο να υπάρχουν οι σχετικές κατευθύνσεις για τον ΕΛΑΠΕ και όχι η γενική αναφορά περί Εγγυήσεων Προέλευσης. Σε συνέχεια, όσον αφορά τον ΕΛΑΠΕ, βλέπουμε διαφορετικές προβλέψεις σχετικά με την μέση τιμή των ρύπων για το 2019 μεταξύ Δελτίου ΕΛΑΠΕ και ΕΣΕΚ. Η διαφορά των προβλέψεων σε επίπεδο έτους είναι περί των 65εκατ € σε έσοδα του ΕΛΑΠΕ. Σημαντική διαφορά προκύπτει και στην εγκατάσταση νέων μονάδων ΑΠΕ την επόμενη διετία η οποία ξεπερνά τα 1,2GW σε σχέση με τις παραδοχές του Δελτίου ΕΛΑΠΕ, με προφανή αύξηση των εκροών εφόσον επαληθευτούν οι προβλέψεις του ΕΣΕΚ. Προβληματισμό μας δημιουργεί η αύξηση του συντελεστή φόρτισης των αιολικών (+8,8%)και των φ/β εγκαταστάσεων (+0,8%), που προβλέπει στα επόμενα έτη το υπό διαβούλευση κείμενο. Ενδεχομένως αυτή να οφείλεται στην ανάπτυξης των τεχνολογιών στην εγκατάσταση των ΑΠΕ αλλά θα πρέπει να ληφθεί υπ΄ όψιν και η γήρανση των υφιστάμενων σταθμών που θα αντιπροσωπεύουν περί του 50% της εγκατεστημένης ισχύος. 10) Ως γενικό σχόλιο επι του κειμένου διαβούλευσης θα θέλαμε να αναφέρουμε την σαφή αδυναμία του συστήματος να παρακολουθεί τις εξελίξεις στις αγορές, την πορεία στην επίτευξη των στόχων, της πρόβλεψης αστοχιών και των αναγκαίων προληπτικών ενεργειών. Είναι γεγονός ότι οι έγκαιρες, διορθωτικές ενέργειες προλαμβάνουν τις δυσμενείς εξελίξεις, λόγω των σφαλμάτων του σχεδιασμού, οι οποίες στο παρελθόν αντιμετωπίστηκαν με ακραίες μονομερείς ενέργειες, πλήττοντας σημαντικά το κύρος της χώρας. Ο ΕΣΕΚ είναι μια «άσκηση» ισορροπιών μεταξύ της βέλτιστης χρήσης των δυνατοτήτων της χώρας με στόχο την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την μείωση του ενεργειακού κόστους, την ενίσχυσης του ανταγωνισμού, την αύξηση του παραγωγικού δυναμικού με επίκεντρο τον εξαγωγικό χαρακτήρα, την προστασία των καταναλωτών και ειδικότερα των ευάλωτων. Είναι κρίσιμης σημασίας να λάβουμε υπ΄ όψν τα σφάλματα του παρελθόντων όχι μόνο σε Εθνικό αλλά και Ευρωπαϊκό επίπεδο, με σκοπό να προνοήσουμε και να θεσμοθετήσουμε, ως χώρα, το πλαίσιο των βέλτιστων διορθωτικών μέτρων. Η διασφάλιση του σταθερού επενδυτικού περιβάλλοντος, αναγκαία προϋπόθεση για εισροή νέων κεφαλαίων, επιτυγχάνεται με τον ενδελεχή σχεδιασμό τόσο σε επίπεδο στόχων αλλά και σε επίπεδο ενδεχόμενων διορθωτικών ενεργειών. Η εκπλήρωση των στόχων μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι κρίσιμης σημασίας και οφείλει να είναι αδιαπραγμάτευτη ειδικότερα υπό πεπαλαιωμένους όρους και νοοτροπίες που παρουσιάζονται κατά καιρούς. Τέλος, πιστεύουμε ότι ο ΕΣΕΚ υποχρεούται να έχει την αποδοχή και στήριξη του συνόλου του πολιτικού κόσμου γεγονός το οποίο θα συμβάλλει σημαντικά στην αξιοπιστία του επενδυτικού περιβάλλοντος. Ως ΠΟΣΠΗΕΦ θα παραθέτουμε κατά την εξέλιξη όλου του εγχειρήματος τις τεκμηριωμένες απόψεις μιας με σκοπό την επίτευξη των στόχων του υπό διαβούλευση σχεδίου και την βέλτιστη λειτουργία του εγχώριου ενεργειακού συστήματος. Με εκτίμηση Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΟΣΠΗΕΦ