Αρχική ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣΆρθρο 26 Οι Φορείς του Εθνικού Συστήματος ΔιακυβέρνησηςΣχόλιο του χρήστη ΚΑΛΛΙΣΤΩ | 17 Μαρτίου 2020, 18:09
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΚΑΛΛΙΣΤΩ' | 17 Μαρτίου 2020, 18:09

    Πέραν των σχολίων που αφορούν συνολικά το Σχέδιο Νόμου και έχουν αναρτηθεί στο άρθρο 1 από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία από κοινού με την ΚΑΛΛΙΣΤΩ και την Ελληνική Εταιρία για την Προστασία της Φύσης, η ΚΑΛΛΙΣΤΩ επιθυμεί να τονίσει πως οι διατάξεις που περιέχονται στα άρθρα 1 έως 47 του Σχεδίου νόμου παραβιάζουν το άρθρο 24 του Συντάγματος, το γράμμα και το πνεύμα της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, όπως έχει ερμηνευθεί από το Δικαστήριο της ΕΕ, γενικές αρχές, όπως η αρχή της πρόληψης και θεμελιώδη δικαιώματα, όπως το άρθρο 37 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Στο Κεφάλαιο Γ, που αφορά τη Διαχείριση Προστατευόμενων Περιοχών, επιβεβαιώνεται ότι η προσπάθεια ελαστικοποίησης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας δεν εξαιρεί τις Προστατευόμενες Περιοχές και αυτό επιχειρείται μέσω της απαξίωσης και απορρύθμισης του ισχύοντος συστήματος διακυβέρνησης που, «παρά τα όποια προβλήματα και το ανεπαρκές θεσμικό και νομικό πλαίσιο», αντιπροσωπεύει «αυτή τη στιγμή, το μόνο ρεαλιστικό και δοκιμασμένο σχήμα διοίκησης για τις προστατευόμενες περιοχές». Στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το Σχέδιο Νόμου, ως κύριο επιχείρημα της κατ’ ευφημισμόν μεταρρύθμισης, χρησιμοποιείται χωρίς καμία τεκμηρίωση το ότι «το μοντέλο [των ΦΔΠΠ] … στην πράξη αποδείχθηκε αναποτελεσματικό, καθώς δεν υπήρξε συντονισμός στην διακυβέρνηση των περιοχών αυτών». Επαναλαμβάνονται, δε, και κάποια ανακριβή ή και συκοφαντικά επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν και στο “non paper” που κυκλοφόρησε το ΥΠΕΝ τον περασμένο Φεβρουάριο. Ωστόσο, όπως και στην περίπτωση των αδειοδοτικών υπηρεσιών αντί να ενισχυθούν και να αναβαθμιστούν οι υπάρχουσες δομές του ΥΠΕΝ όπως το Τμήμα Βιοποικιλότητας και Προστατευόμενων Περιοχών, αλλά και η «Επιτροπή Φύση 2000», το μεν πρώτο υποκαθίσταται σε μεγάλο βαθμό από ένα ΝΠΙΔ όπως ο ΟΦΥΠΕΚΑ, η δε δεύτερη υποβαθμίζεται από κεντρικό επιστημονικό γνωμοδοτικό όργανο του Κράτους και Εθνική Επιτροπή Προστατευόμενων Περιοχών σε ένα απλό συμβουλευτικό προσάρτημα του Δ.Σ. του ΟΦΥΠΕΚΑ και καταλύεται η ανεξαρτησία που πρέπει να έχει ένα επιστημονικό, γνωμοδοτικό όργανο. Επιπλέον, αφαιρούνται αρμοδιότητες που είχαν μέχρι πρόσφατα οι ΦΔΠΠ, όπως η αρμοδιότητα γνωμοδότησης κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων, σχεδίων και δραστηριοτήτων στις περιοχές ευθύνης τους, καθώς και η παροχή στοιχείων και αιτιολογημένης γνώμης κατά τη διαδικασία κατάρτισης των σχεδίων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την φύλαξη και εποπτεία των περιοχών ευθύνης των ΜΔΠΠ, αντί να επιλυθούν τα υπαρκτά προβλήματα φύλαξης των περιοχών ευθύνης τους, όχι μόνο δεν υιοθετείται η πρόταση των ΠΜΚΟ από 4/11/2019 για «υποχρεωτική συγκρότηση μικτών κλιμακίων διενέργειας περιπολιών στις ΠΠ», με τις αρμόδιες αρχές (αστυνομία, Λιμενικό Σώμα, διευθύνσεις δασών κ.λπ.), αλλά ούτε καν διευκρινίζεται αν θα εξακολουθήσουν να έχουν και στο μέλλον φύλακες/επόπτες οι ΜΔΠΠ (προσωπικό που θα μπορεί να περιπολεί σε τακτική αλλά και έκτακτη βάση, να εποπτεύει το χώρο αρμοδιότητας των Φορέων, να συγκεντρώνει δεδομένα για την επιστημονική παρακολούθηση οικοτόπων και ειδών και άλλες απαραίτητες πληροφορίες, να παρεμβαίνει σε περιπτώσεις αλληλεπίδρασης με κατοίκους ή άλλους χρήστες της περιοχής, μετά από κατάλληλη κατάρτιση και, γενικά, να επικοινωνεί μαζί τους στην ύπαιθρο, πρόσωπο-προς-πρόσωπο). Εξαιρετικά σημαντικό είναι ότι, πλήττεται ο συμμετοχικός χαρακτήρας του θεσμού, εφόσον δεν προβλέπεται συμμετοχή εμπλεκόμενων φορέων, ούτε στις ΜΔΠΠ ούτε στην κεντρική διοίκηση του ΟΦΥΠΕΚΑ. Ο ΟΦΥΠΕΚΑ προδιαγράφεται ως ένα κεντρικά ελεγχόμενο όργανο, αφού η πλειοψηφία των μελών του Δ.Σ. του ορίζεται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, με σαφή κίνδυνο υδροκεφαλισμού και τεχνογραφειοκρατικού εκφυλισμού. Η προβλεπόμενη λειτουργία «Επιτροπών Διαχείρισης» σε τοπικό επίπεδο δεν αντισταθμίζουν τη χαμένη συμμετοχικότητα των ΦΔΠΠ, καθώς ούτε υποχρεωτικές είναι, ούτε κάποια αποφασιστική αρμοδιότητα έχουν. Είναι πιθανό, μάλιστα, να αποψιλωθεί σταδιακά η συμμετοχή των εμπλεκόμενων μερών σε αυτές, εάν οι επιτροπές αυτές εκληφθούν από την τοπική κοινωνία ως λέσχες συζητήσεων ή απλά εργαλεία μεταφοράς αποφάσεων που έχουν ληφθεί κεντρικά, προκειμένου να αποσπαστεί η συναίνεση των τοπικών κοινωνιών. Η αντικατάσταση των ΔΣ των ΦΔΠΠ (στα οποία Πρόεδρος και μέλη συμμετείχαν εθελοντικά) από διευθυντές ή «προϊσταμένους», αντιστοιχεί περισσότερο σε ένα επιχειρηματικό μοντέλο (κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του ιδιωτικού τομέα), πράγμα που θα ευνοήσει απόπειρες εγκατάστασης ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων στη διαχείριση των ΠΠ και της βιοποικιλότητας. Η απορρύθμιση και αποσταθεροποίηση του συστήματος διακυβέρνησης ΠΠ ολοκληρώνεται με την παρατεινόμενη ασάφεια σχετικά με κρίσιμες παραμέτρους λειτουργικότητας του συστήματος διακυβέρνησης των ΠΠ, τόσο σε ό,τι αφορά την επαρκή και τακτική χρηματοδότησή του όσο και για την στελέχωση των ΜΔΠΠ με επαρκές και κατάλληλο τακτικό προσωπικό. Σε ό,τι αφορά το πρώτο θέμα (χρηματοδότηση), δεν παρέχονται εγγυήσεις για την τακτική χρηματοδότηση των ΜΔΠΠ, ώστε να καλύπτονται πάγιες και διαρκείς ανάγκες τους, όπως λειτουργικά έξοδα, μισθοδοσία προσωπικού, παρακολούθηση και εποπτεία των περιοχών ευθύνης τους. Οι προβλέψεις του άρθρου 31 του Σχεδίου Νόμου για τις πηγές χρηματοδότησης των ΜΔΠΠ υπολείπονται ακόμα και από αυτές που προβλέπονταν για τους φορείς διαχείρισης από την ισχύουσα νομοθεσία! Σε ό,τι αφορά δε το θέμα του προσωπικού των ΜΔΠΠ, είναι σχεδόν βέβαιο πως όσο καθυστερεί η μετάβαση από καθεστώς εργασίας Ορισμένου Χρόνου σε συμβάσεις Αορίστου Χρόνου, πολλοί εργαζόμενοι δεν θα έχουν κίνητρο να απασχοληθούν απερίσπαστα με τα καθήκοντά τους και να σχεδιάσουν μακροπρόθεσμα. Επιπλέον, η παρατεινόμενη κατάσταση εργασιακής ανασφάλειας του προσωπικού των ΦΔΠΠ έχει διάσταση σαφούς αδικίας και αγνωμοσύνης, καθώς εδώ και πολλά χρόνια, οι εργαζόμενοι είχαν «βάλει πλάτη» στο θεσμό, χωρίς σημαντική υποστήριξη από το ΥΠΕΝ, μένοντας για μεγάλα χρονικά διαστήματα απλήρωτοι και παραμένοντας πάντα σε μια κατάσταση αβεβαιότητας και επισφάλειας για την ανανέωση των συμβάσεών τους. Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση αυτή λειτουργεί διαλυτικά και προδιαγράφει επιδείνωση της περιβαλλοντικής προστασίας στο σύνολο των ΠΠ της χώρας , για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Στο πλαίσιο αυτό είναι μάλιστα πιθανό ότι προγράμματα και έργα που υλοποιούνται την περίοδο αυτή από τους ΦΔΠΠ ή έχουν εγκριθεί και θα έπρεπε να υλοποιούνται, θα ακροβατούν επικίνδυνα το επόμενο διάστημα, με ορατό κίνδυνο να χαθούν πόροι για τη βιοποικιλότητα και τις ΠΠ από σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το ΥΜΕΠΕΡΑΑ, το Interreg και το Πρόγραμμα LIFE στα οποία εμπλέκονται ΦΔΠΠ. Συνεπώς, η ΚΑΛΛΙΣΤΩ ζητά την ΑΜΕΣΗ ΑΠΟΣΥΡΣΗ του Νομοσχεδίου και την έναρξη ουσιαστικού και συστηματικού διαλόγου, για να δοθεί η δυνατότητα συζήτησης και ανταλλαγής τεκμηριωμένων απόψεων και προτάσεων μεταξύ των εμπλεκόμενων και ενδιαφερόμενων μερών.