Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Δέσμη Ενεργειακών Κοινοτήτων και Υποστηρικτικών Φορέων' | 27 Φεβρουαρίου 2023, 12:46

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Συγκεκριμένα, η 1η παράγραφος προβλέπει το δικαίωμα των τελικών καταναλωτών να συμμετέχουν σε “Κοινότητα Ανανεώσιμης Ενέργειας (Κ.Α.Ε.), διατηρώντας παράλληλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχουν ως τελικοί πελάτες”. Η 1η παράγραφος του άρθρου 22 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 ορίζει ακόμη ότι τελικοί καταναλωτές δύνανται να συμμετέχουν σε Κ.Α.Ε διατηρώντας παράλληλα τα δικαιώματα ή τις υποχρεώσεις που έχουν ως τελικοί καταναλωτές “χωρίς να υπόκεινται σε όρους ή διαδικασίες που δεν αιτιολογούνται ή εισάγουν διακρίσεις, και θα απέτρεπαν τη συμμετοχή τους σε κοινότητα ανανεώσιμης ενέργειας”. Το ανωτέρω εδάφιο εισάγει και διατυπώνει την αρχή της ανοικτής και εθελοντικής συμμετοχής που διέπει την λειτουργία των Κ.Α.Ε. και θα πρέπει να διατυπωθεί ρητά και στον ελληνικό νόμο όπως ακριβώς μεταφέρθηκε φωτογραφικά και το υπόλοιπο μέρος της συγκεκριμένης παραγράφου. Η παράγραφος 4στ του άρθρου 22 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 που ρητά προβλέπει ότι “η συμμετοχή σε κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας είναι προσβάσιμη σε όλους τους καταναλωτές, περιλαμβανομένων των καταναλωτών από νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος ή ευάλωτα νοικοκυριά·”, εκφράζει για ακόμη μία φορά την αρχή της ανοικτής και εθελοντικής συμμετοχής που διέπει την λειτουργία των Κ.Α.Ε. Στην ίδια κατεύθυνση, η Οδηγία στο Προοίμιο-παράγραφος 71 ορίζει πως οι Ενεργειακές Κοινότητες Ανανεώσιμων Πηγών πρέπει να λειτουργούν ανοιχτά, εθελοντικά και αυτόνομα. Ακόμη αναφέρει ρητά ότι “η συμμετοχή σε έργα παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας θα πρέπει να είναι ανοιχτή σε όλα τα εν δυνάμει τοπικά μέλη με βάση αντικειμενικά και διαφανή κριτήρια που δεν εισάγουν διακρίσεις”. Προκύπτει, λοιπόν, με σαφήνεια από τα ανωτέρω ότι η παράγραφος 4β του υπό συζήτηση άρθρου 11, όπου εισάγεται η δυνατότητα Κ.Α.Ε. αποκλειστικά επιχειρήσεων έρχεται, συνεπώς, σε ευθεία αντίθεση με τις ανωτέρω ευρωπαϊκές διατάξεις. Συνεπώς, είτε οι Κ.Α.Ε. είτε οι Ε.Κ.Π οι οποίες θα αποτελούνται αποκλειστικά από Μ.Μ.Ε. (ή Δήμους) (όπως προβλέπεται στην παράγραφο 4β) αντιβαίνουν στα ανωτέρω. Παρακαλούμε να αρθεί η ανωτέρω παραβίαση της ευρωπαϊκής διάταξης καθώς και να συμπληρωθεί το ως άνω αναφερόμενο εδάφιο της 1ης παραγράφου του άρθρου 22 της υπο ενσωμάτωση Οδηγίας, που αναιτιολόγητα δεν έχει μεταφερθεί στο εν λόγω νομοσχέδιο. Περαιτέρω, στην 2η παράγραφο και συγκεκριμένα στην περίπτωση (γ) αναφέρονται ως πιθανά μέλη της Κ.Α.Ε. οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (Μ.Μ.Ε.), χωρίς να καθίσταται σαφές εάν οι ΑΜΚΕ, οι ΚΑΛΟ, οι λοιποί συνεταιρισμοί δύνανται να αποτελέσουν μέλη μιας Κ.Α.Ε. Προκειμένου να αποσαφηνιστεί και να διασφαλιστεί η συμπερίληψή τους προτείνουμε την αντικατάσταση του όρου “Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (Μ.Μ.Ε.)” με τον όρο "νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου", ακριβώς για να διασφαλίσουμε τη συμμετοχή των ανωτέρω στις Κ.Α.Ε. Θεωρούμε προβληματική την παράγραφο 4 η οποία θέτει ως ελάχιστο αριθμό μελών τα 60 για την ίδρυση Κ.Α.Ε., καθώς αυτό θα καθιστούσε εξαιρετικά δύσκολο, έως αδύνατο, τη σύσταση ενεργειακών κοινοτήτων από ομάδες πολιτών. Σπάνια μία κοινότητα ξεκινάει με 60 μέλη, σχεδόν πάντα ο πυρήνας είναι μία μικρότερη ομάδα π.χ. 5-10 ατόμων η οποία ξεκινάει την πρωτοβουλία. Αντιλαμβανόμαστε ότι ο σκοπός της αύξησης του αριθμού των μελών αποσκοπεί στην αντιμετώπιση του ζητήματος εκμετάλλευσης του νομικού σχήματος από ιδιώτες επενδυτές, σε κάθε περίπτωση, όμως, η προϋπόθεση των 60 μελών θα λειτουργήσει ως ανασταλτικός και μάλλον αποτρεπτικός παράγοντας και για τη δημιουργία νέων αυθεντικών ενεργειακών κοινοτήτων, που αναδύονται από πολίτες και την ανάγκη αυτών να βοηθήσουν την τοπική κοινότητά τους . Για παράδειγμα, η Μινώα Ενεργειακή Κοινότητα, η μεγαλύτερη αυτή τη στιγμή στη χώρα, ξεκίνησε με 38 ιδρυτικά μέλη. Θα μπορούσε αντ’ αυτού να οριστεί ο ελάχιστος αριθμός σε 15-20 και αντίστοιχα να μειωθεί και ο ελάχιστος αριθμός μελών για τις νησιωτικές περιοχές με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους. Η προϋπόθεση ύπαρξης τουλάχιστον 60 μελών θα μπορούσε να διατηρηθεί μόνον για την ένταξη της ενεργειακής κοινότητας σε εθνικά προγράμματα χρηματοδότησης και προκειμένου να είναι επιλέξιμη η ΕΚΟΙΝ για ειδικά προνόμια (όπως π.χ., λειτουργικές ενισχύσεις), ώστε να εξασφαλίζεται και να ανταμείβεται η ευρεία κοινωνική συμμετοχή. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το ίδιο προτείνουμε και για τις Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών. Επίσης, στην παράγραφο 6 του ιδίου άρθρου εισάγεται η απαγόρευση ένταξης μέλους Κ.Α.Ε. σε άλλη Κ.Α.Ε. ή Ε.Κ.Π. που ασκεί τις ίδιες δραστηριότητες και δραστηριοποιείται στην ίδια Περιφέρεια. Αντιλαμβανόμαστε το σκοπό περιορισμού συμμετοχής μελών σε διαφορετικές Κ.Α.Ε. που δραστηριοποιούνται εντός της ίδιας Περιφέρειας και συγκεκριμένα για την αποτροπή καταστρατήγησης του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων, εν προκειμένω όμως με το παρόν νομοσχέδιο εισάγονται 2 νέοι ορισμοί ενεργειακών κοινοτήτων που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικούς τομείς, γεγονός που επιτάσσει τη διαφορετική αντιμετώπιση των πραγμάτων και την προσθήκη συγκεκριμένων κριτηρίων. Ειδικότερα, οι Κ.Α.Ε., σύμφωνα με το άρθρο 13 του παρόντος, δύνανται να αναπτύσσουν έργα για παραγωγή, κατανάλωση, αποθήκευση και πώληση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Αντίθετα, για τις Ε.Κ.Π., σύμφωνα με το άρθρο 54 του παρόντος, θεσπίζεται ένα ευρύτερο πλαίσιο πιθανών δραστηριοτήτων, και συγκεκριμένα, παραγωγή, ιδιοκατανάλωση ή πώληση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, αποθήκευση, διανομή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, σωρευτική εκπροσώπηση, παροχή ευελιξίας και εξισορρόπησης, καθώς και παροχή υπηρεσιών ενεργειακής απόδοσης, φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και άλλων υπηρεσιών ενέργειας στα μέλη της. Από τα παραπάνω, προκύπτει με σαφήνεια, ότι μια Ε.Κ.Π. μπορεί να αναπτύσσει περισσότερες και διαφορετικού αντικειμένου δραστηριότητες, σε αντίθεση με το πλαίσιο δραστηριοτήτων μιας Κ.Α.Ε. Θεωρούμε και κρίνουμε απαραίτητο, λοιπόν, να επιτραπεί η δυνατότητα συμμετοχής ενός μέλους Κ.Α.Ε. σε μία Ε.Κ.Π που δραστηριοποιείται στην ίδια Περιφέρεια, καθώς μέλος μίας Κ.Α.Ε., η οποία δεν θα μπορεί να αναπτύσσει έργα διανομής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, παροχής υπηρεσιών ενεργειακής απόδοσης, σωρευτική εκπροσώπηση κ.τ.λ., θα πρέπει να μπορεί να ενταχθεί ως μέλος σε μία Ε.Κ.Π. της ίδιας Περιφέρειας που δραστηριοποιείται στους ανωτέρω τομείς. Ειδάλλως, τίθεται ένας περιορισμός άνευ αιτίας. Στην ίδια κατεύθυνση, θα πρέπει να αρθεί και ο αντίστοιχος περιορισμός που εισάγεται για τα μέλη των Ε.Κ.Π. στο άρθρο 54 του παρόντος. Τα μέλη των Ε.Κ.Π. θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν σε Κ.Α.Ε. της ίδιας Περιφέρειας, καθώς από το ίδιο το γράμμα του νόμου δεν ταυτίζονται οι δραστηριότητες αυτών. Τα ανωτέρω, συμβαδίζουν, άλλωστε, και τη διάταξη των άρθρων 11 παράγραφος 9 και 52 παράγραφος 9 του παρόντος, όπου προβλέπεται η δυνατότητα συμμετοχής μελών των ΕΚοιν του ν. 4513 σε Κ.Α.Ε. της ίδιας Περιφέρειας και σε Ε.Κ.Π. της ίδιας Περιφέρειας αντίστοιχα. Σε διαφορετική περίπτωση, δεν δικαιολογείται η διαφορετική αντιμετώπιση των ανωτέρω καθ’ όλα όμοιων περιπτώσεων. Ακόμη, σε συνέχεια των παραπάνω, και καθώς αντιλαμβανόμαστε ότι θα πρέπει να τεθεί ένας περιορισμός στην συμμετοχή μελών σε πολλαπλές Κ.Α.Ε. ή Ε.Κ.Π., προτείνουμε να επιτρέπεται η συμμετοχή ενός μέλους σε μία μόνο Κ.Α.Ε. και σε μία μόνο Ε.Κ.Π. που δραστηριοποιούνται εντός της ίδιας Περιφέρειας καθως εξ ορισμού δεν δραστηριοποιούνται στους ίδιους τομείς. Όμως, για την αποφυγή καταστρατήγησης του θεσμού και αποτροπής του προηγούμενου φαινομένου εκμετάλλευσης αυτού, η τήρηση του ορίου συμμετοχής ενός μέλους μόνον σε μια Κ.Α.Ε. και μόνον σε μία Ε.Κ.Π. της ίδιας Περιφέρειας θα πρέπει να ελέγχεται από τον αρμόδιο ελεγκτικό μηχανισμό, τη θέσπιση του οποίου κρίνουμε άκρως απαραίτητη. Προτείνουμε να ειπωθεί πιο καθαρά ότι ο ορισμός των ενεργειακών κοινοτήτων είναι έννοια του ενωσιακού δικαίου, και η δυνατότητα ίδρυσης Κ.Α.Ε. που δεν απευθύνονται σε πολίτες (και μάλιστα με διάφορα νομικά προνόμια) αντιβαίνει στον ορισμό αυτό [2 παρ. 11 α) Οδηγίας 2019/944, 2 σημείο 16 Οδηγίας 2018/2001] . Επιπροσθέτως, η παρ. 4 [του νέου άρθ. 6Γ ν. 3468/2006 (όπως προστίθεται με το άρθ. 11 του νσχ.) εμποδίζει την αυτόνομη πρόσβαση των πολιτών σε Κοινότητες Α.Ε.. Και αυτό διότι θεσπίζει μία κυμαινόμενη ελάχιστη συμμετοχή, που δημιουργεί εμπόδια για την πρόσβαση των πολιτών σε Κ.Α.Ε.. Πράγματι, η προσθήκη ενός πολίτη στις Κ.Α.Ε. των σημείων (β) και (γ) οδηγεί σε αύξηση της ελάχιστης συμμετοχής, και δυσχεραίνει σημαντικά την ίδρυση της Κ.Α.Ε. Για τους λόγους αυτούς, αντιβαίνουν στο δικαίωμα «ανοικτής και εθελοντικής συμμετοχής» σε ΟΛΕΣ τις ενεργειακές κοινότητες [2 παρ. 18 Οδηγίας 2018/2001], θέσπισης «ευνοϊκού» θεσμικού πλαισίου για ενεργειακές κοινότητες πολιτών (16 παρ. 1 α) Οδηγίας 2019/944), προσβασιμότητας σε όλους τους καταναλωτές [22 παρ. 4 ε) Οδηγίας 2018/2001], στην υποχρέωση θέσπισης διαδικασιών «που δεν επιφέρουν διακρίσεις και είναι δίκαιες» (16 παρ. 1 ε) Οδηγίας 2019/944), και στην απαγόρευση διαδικασιών «που δεν αιτιολογούνται ή εισάγουν διακρίσεις, και θα απέτρεπαν τη συμμετοχή» όλων των τελικών πελατών στις κοινότητες αυτές [22 παρ. 1 Οδηγίας 2018/2001].