• Με τη διάταξη του άρθρου 27 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου, καταργείται στο σύνολό του το π.δ. 420/1987 (A’ 187), περί εγκατάστασης δικτύων αερίων καυσίμων σε οικοδομές. Α. Αναφορικά με την συνολική κατάργηση του π.δ. 420/1987, θα θέλαμε να σημειώσουμε τα ακόλουθα: Το φυσικό αέριο αποτελεί αναμφισβήτητα το ενδιάμεσο καύσιμο για τη μετάβαση σε ένα μοντέλο χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε όλους τους τομείς τελικής κατανάλωσης, ενώ ταυτόχρονα δύναται να οδηγήσει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Η χρήση του εναρμονίζεται με τις δεσμεύσεις της Συμφωνίας των Παρισίων, την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, την Οδηγία Βιώσιμων Επενδύσεων (Taxonomy), κλπ, με σκοπό την ανθρακική ουδετερότητα μέχρι το 2050. Το φυσικό αέριο συμβάλλει στην υλοποίηση των στόχων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) (εγκρίθηκε με την Απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής 4/31.12.2019, ΦΕΚ 4893/Β), το οποίο περιλαμβάνει με ολιστικό τρόπο όλα τα μέτρα μετριασμού της κλιματικής αλλαγής που προβλέπονται για την περίοδο 2020-2030. Συγκεκριμένα συμβάλλει: • στην υποκατάσταση της χρήσης πετρελαίου και λιγνίτη από φυσικό αέριο, ως ένα ενδιάμεσο βήμα πολιτικής προς μια πορεία μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου • στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης • στην διεύρυνση της χρήσης φυσικού αερίου στην τελική κατανάλωση. Ως εκ τούτου, και λαμβάνοντας υπόψη το χρόνο και τις επενδύσεις που απαιτούνται έως την πλήρη αντικατάστασή του, το φυσικό αέριο, ως καύσιμο, θα εξακολουθήσει να έχει σημαντική προστιθέμενη αξία για την Ελληνική αγορά για αρκετά χρόνια ακόμη, παρέχοντας στους καταναλωτές την ασφάλεια της σταθερής τροφοδοσίας τους και μάλιστα με σημαντικά μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε σχέση με άλλα ορυκτά καύσιμα αλλά και χαμηλότερη τιμή από άλλα καύσιμα. Εκφράζουμε τον εντονώτατο προβληματισμό μας αναφορικά με την κατάργηση του π.δ. 420/1987, όπως ισχύει, ιδίως κατά την περίοδο που καταβάλλονται οι μέγιστες προσπάθειες του Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου για: • την τροφοδοσία νέων περιοχών με φυσικό αέριο, σε τμήματα της χώρας όπου δεν υπάρχει ακόμα σχετικό δίκτυο και τη διασφάλιση της δυνατότητας πρόσβασης νέων Χρηστών. • την προστασία του περιβάλλοντος, για τα έργα του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου, καθώς και τα έργα επέκτασης της χρήσης του φυσικού αερίου ως εναλλακτικό, καθαρότερο και πιο βιώσιμο καύσιμο. Περαιτέρω, εφ’ όσον μετά την κατάργηση του π.δ. 420/1987, η επιλογή συστήματος θέρμανσης σε νέες οικοδομές θα είναι ελεύθερη, είναι ορατό το ενδεχόμενο να επιλέγονται συστήματα με καύσιμο πετρέλαιο, τα οποία έχουν μικρότερο κόστος εγκατάστασης. Με τον τρόπο αυτό όμως υπονομεύεται ο διακηρυγμένος επιδιωκόμενος στόχος που άρθρου 27 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου, που είναι η ενίσχυση και βελτίωση της σύγχρονης περιβαλλοντικής προστασίας, όπως προκύπτει από την αναρτημένη στην διαβούλευση Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης. Εκτιμούμε ότι δεν είναι σκόπιμη η υιοθέτηση νομοθετικών πρωτοβουλιών, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της χρήσης καυσίμων που είναι πιο ρυπογόνα από το φυσικό αέριο. Λαμβάνοντας δε υπ’ όψιν ότι το φυσικό αέριο έχει ενσωματωθεί πλήρως στην πολεοδομική νομοθεσία ως βασικό έργο υποδομής για τις νέες οικοδομές, μαζί με την ύδρευση και την ηλεκτρική ενέργεια, και ότι αποτελεί βασικό στοιχείο του Φακέλου Οικοδομικής Άδειας, αναγνωριζόμενο στην συνείδηση του πολίτη ως ένα καύσιμο φιλικότερο προς το περιβάλλον από οποιοδήποτε άλλο συμβατικό, η προτεινόμενη διάταξη του άρθρου 27 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου, στην παρούσα χρονική στιγμή, προξενεί ιδιαίτερη έκπληξη. Θεωρούμε ότι η υιοθέτηση μια διάταξης, με την οποία καταργείται η υποχρέωση εγκατάστασης φυσικού αερίου στις νέες οικοδομές, είναι πρόωρη, άκαιρη και υπέρμετρα φιλόδοξη, αποκλίνοντας σημαντικά από την πραγματιστική, ευρωπαϊκή πολιτική της σταδιακής ενεργειακής μετάβασης. Εκτιμούμε ότι θα πρέπει να προηγηθεί ενδελεχής μελέτη του τρόπου και του χρονοδιαγράμματος σταδιακής κατάργησης των προβλέψεων του εν λόγω προεδρικού διατάγματος, με συνυπολογισμό και στάθμιση τόσο των υφιστάμενων συνθηκών όσο και αυτών που μπορεί να ανακύψουν από τις τρέχουσες ρευστές γεωπολιτικές συνθήκες. Εν όψει των ανωτέρω εκτιμούμε ότι η προτεινόμενη διάταξη του άρθρου 27 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου δεν θα πρέπει να υιοθετηθεί. Β. Ασχέτως των προβληματισμών που εγείρονται σε σχέση με την ορθότητα και προσφορότητα της επιλογής της κατάργησης του π.δ. 420/1987 στο σύνολό του, ένα πρόσθετο σημείο το οποίο θα πρέπει να τύχει προσοχής είναι το εξής: 1. Μεταξύ των λοιπών διατάξεων του π.δ. 420/1987 που καταργούνται, με την υπό διαβούλευση ρύθμιση καταργείται και η διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 2 του π.δ. 420/1987 (Α΄ 187), η οποία προστέθηκε με την παρ. 4 του άρθρου 30 του ν. 3175/2003 (Α΄ 207) και τροποποιήθηκε με την παρ. 5 του άρθρου 13 του ν. 3661/2008 (Α΄ 89) και ακολούθως με το άρθρο 127 του ν. 4495/2017 (Α’ 167). Η παράγραφος 5 του άρθρου 2 του π.δ. 420/1987, αντίθετα με άλλες ρυθμίσεις του π.δ. 420/1987 που αφορούν σε νέες οικοδομές που πρόκειται να ανεγερθούν, αφορά σε υφιστάμενα κτίρια τα οποία περιλαμβάνουν περισσότερες από μία οριζόντιες ιδιοκτησίες (πολυκατοικίες), και επιτρέπει στους συνιδιοκτήτες να προβούν σε αλλαγή του συστήματος κεντρικής θέρμανσης, είτε με σύνδεση με δίκτυο φυσικού αερίου είτε με την εγκατάσταση συστήματος τηλεθέρμανσης ή γεωθερμίας ή αντλιών θερμότητας ή άλλου συστήματος θέρμανσης, με την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων του συνόλου των συνιδιοκτητών, και ανεξαρτήτως αν υπάρχει αντίθετη πρόβλεψη στον κανονισμό σχέσεων των συνιδιοκτητών της (κανονισμό πολυκατοικίας). Η κατάργηση της εν λόγω παραγράφου έχει ως αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται υπέρμετρα και αδικαιολόγητα η απόφαση των συνιδιοκτητών πολυκατοικιών με συστήματα θέρμανσης με καύσιμο πετρέλαιο, να προβούν σε αλλαγή του υφιστάμενου συστήματος κεντρικής θέρμανσης, όχι μόνο σε φυσικό αέριο, αλλά και σε άλλα, ενεργειακά αποδοτικά και φιλικά προς το περιβάλλον συστήματα θέρμανσης, πλην εάν συμφωνήσουν σε αυτό όλοι οι συνιδιοκτήτες, γεγονός το οποίο, κατά την κοινή εμπειρία, είναι ανέφικτο. Τούτος άλλωστε ήταν ο λόγος για τον οποίο εισήχθη αρχικώς η εν λόγω ρύθμιση της παραγράφου 5 του άρθρου 2 του π.δ. 420/1987. Κατ’ αποτέλεσμα, με την κατάργηση της παραγράφου 5 του άρθρου 2 του π.δ. 420/1987, ενισχύεται η διατήρηση των υφιστάμενων συστημάτων θέρμανσης με καύσιμο πετρέλαιο, με όλες τις ενεργειακά και περιβαλλοντικά δυσμενείς επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται. Και στην περίπτωση αυτή όμως υπονομεύεται ο διακηρυγμένος επιδιωκόμενος στόχος που άρθρου 27 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου, που είναι η ενίσχυση και βελτίωσης της σύγχρονης περιβαλλοντικής προστασίας, όπως προκύπτει από την αναρτημένη στην διαβούλευση Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης. 2. Ανάλογα ζητήματα προκαλούνται με την κατάργηση των παραγράφων 6, 7 και 8 του άρθρου 2 του π.δ. 420/1987, όπως προστέθηκαν με το άρθρο 127 του ν. 4495/2017, οι οποίες αφορούν στη δυνατότητα αυτονόμησης μεμονωμένης οριζόντιας ιδιοκτησίας από το σύστημα κεντρικής θέρμανσης πολυκατοικίας. 3. Εκτιμούμε ότι, για τους λόγους που εκτίθενται ανωτέρω, οι προαναφερθείσες παράγραφοι 5, 6, 7 και 8 του άρθρου 2 του π.δ. 420/1987 θα πρέπει να διατηρηθούν σε ισχύ, ακόμη και εάν καταργηθούν οι υπόλοιπες διατάξεις του.