• Σχόλιο του χρήστη 'Αναγνώστου, Χρήστος' | 13 Μαΐου 2014, 10:52

    ΣΧΟΛΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ «Οριοθέτηση, Διαχείριση και Προστασία Αιγιαλού και Παραλίας» από Χ. Αναγνώστου Γεωλόγο – Ιζηματολόγο Ερευνητή στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΏΝ – ΕΛΚΕΘΕ chanag@hcmr.gr 1. Τι θα περίμενε κανείς από ένα Σχέδιο Νόμου για την «Οριοθέτηση, Διαχείριση και Προστασία Αιγιαλού και Παραλίας»; Σύμφωνα με τον τίτλο του Σχεδίου Νόμου θα περίμενε κανείς να δεί τους βασικούς άξονες πάνω στους οποίους θα αναπτυχθεί το σχέδιο νόμου: • αιγιαλός και παραλία: τι είναι και πως εντάσσονται στη δυναμική και λειτουργία της Παράκτιας Ζώνης; • διαχείριση φυσικών συστημάτων, .... δια-χειρ-ιση ... με ποιές αρχές και με ποιές κατευθύνσεις; • προστασία: προστασία φυσικών συστημάτων ή προστασία των ανθρωπογενών παρεμβάσεων; Πέραν αυτών θα περίμενε κανείς να γίνει στοιχειώδης αναφορά στην μέχρι σήμερα πρακτική και εμπειρία στον Ελληνικό χώρο, στις κατευθύνσεις, προτάσεις και οδηγίες ευρωπαϊκών αλλά και ευρύτερα διεθνών οργανισμών. 2. Ποιό είναι το πνεύμα του Σχεδίου Νόμου για την «Οριοθέτηση, Διαχείριση και Προστασία Αιγιαλού και Παραλίας»; Στον αντίποδα των όσων προαναφέρθηκαν ο νόμος δομείται στις εξής ενότητες: • καθορισμός οριογραμμών (άρθρα 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,), • παραχωρήσεις (άρθρα 10, 11, 12, 13, 14,) και νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων (άρθρα 15, 16), • προστασία κοινοχρησίας (προστασία αιγιαλού) (άρθρα 17,18) • διατάξεις για λιμάνια (άρθρα 19,20,21,22) και μεταβατικές διατάξεις. Περί καθορισμού οριογραμμών: ... βάζουμε όρια ... άρα αποκλείουμε .. Η οριοθέτηση του αιγιαλού με βάση μια γραμμή η οποία για τις προσχωσιγενείς ακτές μεταβάλλεται διαρκώς, • είτε λόγω αλλαγής του μηχανισμού τροφοδοσίας της ακτής, • είτε λόγω αλλαγής του κυματικού καθεστώτος, • είτε λόγω μιας πιθανής μελλοντικής μεταβολής της στάθμης της θάλασσας, • είτε λόγω διάφορων ανθρωπογενών παρεμβάσεων δηλώνει εξ' αρχής τη μεγάλη σύγχυση, που θα φέρει το Σχέδιο Νόμου στην εφαρμογή του. Σχεδόν όλο το Σχέδιο Νόμου διαπερνάται από την τάση του "εκ-χωρώ", "παρα-χωρώ", "νομίμως αυθαιρετώ" επί του χώρου .... θεώρηση, που αποκόπτει τον "ομφάλιο λώρο" του κάθε πολίτη από τον χώρο, αυτή την έντονη έλξη της φύσης του ανθρώπου στην αμεσότητά του, τον χώρο ..... την χώρα ... το "πάτριο έδαφος" ... που έχει οριστεί και ως "πατρίδα" και τον οδηγεί στην πλήρη αδιαφορία γι' αυτήν .... πράξη εγκληματική για την συνοχή των κοινωνιών ... . ..... αυτή η διακίνηση (της εκ-χώρησης. παρα-χώρησης, ... αυθαιρεσίας) ... χρειάζεται και ... προστασία ... Παραχωρήσεις και προστασία (προστάτες) ... το πνεύμα του Σχεδίου Νόμου. 3. Ο "λόγος" στον αντίποδα των "α-λόγων" 3.1. Ο αιγιαλός και η παραλία ως μέρη της ολότητας της Παράκτιας Ζώνης Ως «παράκτια ζώνη» ορίζεται η γεωμορφολογική έκταση εκατέρωθεν της ακτογραμμής, στην οποία αλληλεπιδρούν θαλάσσιες και χερσαίες φυσικές διεργασίες. Η παράκτια ζώνη αποτελεί ένα πολύπλοκο σύστημα αβιοτικών και βιοτικών παραγόντων, που συνυπάρχουν και συνθέτουν την χαρακτηριστική γεω-ποικιλότητα και βίο-ποικιλότητα της ζώνης. που αναγνωρίζεται με συγκεκριμένους τύπους γεωτόπων, υγροτόπων, βιοτόπων. Η παράκτια ζώνη βρίσκεται σε κατάσταση δυναμικής ισορροπίας που τις περισσότερες φορές είναι ευαίσθητη και εύθραυστη. Σ’ αυτό το ποικίλο περιβάλλον έχουν ενταχθεί μια πληθώρα ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, ενίοτε σε αρμονία με την φυσική λειτουργία, πολλάκις όμως σε δυσαρμονία και καταφανή περιφρόνηση προς την φυσική λειτουργία του συστήματος. Οι κοινωνίες που περιφρόνησαν την λειτουργία των φυσικών συστημάτων έχασαν ένα πλούτο αξιών, που είχαν από αυτά τα συστήματα. Οι κύριες διεργασίες που διαμορφώνουν τις ακτές (κυρίως τις προσχωσιγενείς ακτές) ανάγονται σε μια κατηγορία παραγόντων που σχετίζεται με την τροφοδοσία της ακτής με υλικά (γεωλογία του ευρύτερου παράκτιου χώρου, γεωμορφολογία, υδρογραφικό δίκτυο, κλιματολογικές συνθήκες, φυτοκάλυψη) και μια άλλη κατηγορία που σχετίζεται με τους μηχανισμούς διευθέτησης των υλικών αυτών κατά μήκος των ακτών (ο κυματισμός είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που δίνει μορφή στις ακτές). Μέρος αυτής της ολότητας του δυναμικού και πολύπλοκου φυσικού συστήματος της Παράκτιας Ζώνης αποτελούν και ο αιγιαλός και η παραλία. Ο αιγιαλός είναι ο χώρος απόσβεσης της κυματικής ενέργειας .... είναι ο χώρος του κύματος ... χώρος ευαίσθητος και ευμετάβλητος. Η παραλία ... μια λωρίδα γης .... μεταξύ αιγιαλού και χέρσου .... Αυτήν την πολυπλοκότητα του φυσικού συστήματος .... "φιλοδοξεί" ... να δια-χειριστεί ... το Σχέδιο Νόμου ….. χωρίς όμως να το θεωρεί ως πολύπλοκο σύστημα .... 3.2. Η δυναμική λειτουργία των φυσικών συστημάτων υπαγορεύει τις αρχές "δια-χείρισης" Η ανεξέλεγκτη μεγέθυνση των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στις ακτές έχει γίνει καταφανής ως παράγοντας σημαντικής πίεσης στο φυσικό σύστημα. Η πίεση αυτή έχει συντελέσει στην αλλαγή της κατάστασης της λειτουργίας του φυσικού συστήματος με σοβαρές επιπτώσεις και για τον άνθρωπο. Οι επιπτώσεις αυτές υπαγορεύουν την λήψη μέτρων για βελτίωση αυτής της κατάστασης με «Στρατηγικό Σχέδιο Διαχείρισης Παράκτιας Ζώνης» και εφαρμογή των αρχών της "Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης". «Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης» σημαίνει μια δυναμική διεργασία αξιοβίωτης (βιώσιμης, αειφόρου) διαχείρισης και χρήσης της παράκτιας ζώνης, λαμβάνοντας υπόψη την εύθραυστη λειτουργία των παράκτιων συστημάτων και των παράκτιων γεωμορφών, τις διάφορες ανθρωπογενείς δραστηριότητες και τις αλληλεπιδράσεις με τα φυσικά συστήματα (χερσαία και θαλάσσια). Η δυναμική λειτουργία των φυσικών συστημάτων υπαγορεύει τις αρχές "δια-χείρισης" Η μετάβαση από την νοο-τροπία του "καθυποτάσσω" τη φύση προς την αντίληψη του "προσαρμόζομαι" στη λειτουργία της φύσης, ως μέρος αυτής, είναι το σημερινό ζητούμενο. Δυστυχώς το Σχέδιο Νόμου διαπερνάται από πρακτική «μεσιτικού γραφείου» (real estate). Η φύση και ο άνθρωπος δεν εντάσσονται σε τέτοιες πρακτικές. 3.3. Τα φυσικά συστήματα και τα φυσικά φαινόμενα δεν έχουν ανάγκη από προστασία ούτε από προστάτες ..... ο άνθρωπος όμως ... Ο «άνθρωπος» αν δεν «οργανώσει» την ύπαρξή του με βάση την θεώρηση της «προσαρμογής» στη λειτουργία της φύσης, ως μέρος αυτής, θα έχει διαρκώς ανάγκη προστασίας από απλά φυσικά φαινόμενα. Θα έχει πάντα ένα φόβο, ότι η φύση τον εκδικείται. Η φύση δεν .... εκδικείται ... ο άνθρωπος ο «άφρων» .... «αυτο»-τιμωρείται. Δυστυχώς το Σχέδιο Νόμου .... δεν .... 4. Αντί επιλόγου ... το Σχέδιο Νόμου .. να αποσυρθεί ... χτες ....