• Παρατηρήσεις του ΑΡΧΕΛΩΝ, Συλλόγου για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο: «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και άλλες διατάξεις» (Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση έως 14/02/2024). Εισαγωγικό σχόλιο: Σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές, ο αιγιαλός και η παραλία αποτελούν το κατ’ εξοχήν κοινόχρηστο αγαθό εκτός συναλλαγής. Ο ελληνικός λαός έχει συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα απόλαυσης των δημόσιων αγαθών. Παράλληλα είναι αδιαμφισβήτητο, ότι ο αιγιαλός και η παραλία έχουν κυρίαρχο ρόλο στο τουριστικό προϊόν της χώρας, στην προσέλκυση επισκεπτών και επομένως στην εθνική οικονομία. Ομοίως αδιαμφισβήτητο είναι και το γεγονός, ότι τα παράκτια οικοσυστήματα είναι ιδιαιτέρως ευπαθή οικοσυστήματα (ειδικά αν ληφθεί υπόψη η κλιματική αλλαγή, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας κλπ), τα οποία όχι μόνο φιλοξενούν μεγάλο αριθμό ειδών πανίδας και χλωρίδας, στην πλειοψηφία της μάλιστα προστατευόμενης από την Εθνική, Ευρωπαϊκή και Διεθνή νομοθεσία, αλλά και προστατεύουν την ενδοχώρα από τη δράση των κυμάτων και τη διάβρωση. Εντούτοις, τις τελευταίες δεκαετίες τα παράκτια οικοσυστήματα έχουν γίνει αντικείμενο έντονης και συστηματικής παραβατικότητας (π.χ. αυθαίρετες κατασκευές, αλλοίωση μορφολογίας του αιγιαλού, αποψίλωση φυσικής βλάστησης, φύτευση ξενικών ειδών, παραβιάσεις παραχωρήσεων απλής χρήσης, αποκλεισμός πρόσβασης στον αιγιαλό). Η παραβατικότητα αυτή διακυβεύει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του αιγιαλού, μειώνει την αξία του τουριστικού προϊόντος της Ελλάδας, δηλ. μακροπρόθεσμα λειτουργεί εις βάρος της εθνικής οικονομίας, ενώ αδιαμφισβήτητα προκαλεί σοβαρή υποβάθμιση των οικολογικών χαρακτηριστικών των παράκτιων οικοσυστημάτων. Οι υπηρεσίες που είναι επιφορτισμένες με την προστασία του αιγιαλού και της παραλίας (κατά τόπους Κτηματικές Υπηρεσίες, Δήμοι, Αστυνομία, Λιμενικές αρχές κλπ) αδυνατούν να αντιμετωπίσουν την έντονη παραβατικότητα και να συμβάλλουν στην εφαρμογή και επιβολή του προστατευτικού θεσμικού πλαισίου. Η αδυναμία αυτή οφείλεται σε ένα συνδυασμό παραγόντων, όπως είναι η υποστελέχωση των υπηρεσιών, συνδυασμένη με τον πολύ μεγάλο αριθμό παραβάσεων, οι χρονοβόρες και γραφειοκρατικές διαδικασίες βεβαίωσης των παραβάσεων και επιβολή κυρώσεων στους παραβάτες, ο κατακερματισμός αρμοδιοτήτων μεταξύ των υπηρεσιών κλπ. Οι διατάξεις του παρόντος νομοσχεδίου φαίνεται να επιχειρούν να δώσουν λύσεις στην υφιστάμενη προβληματική κατάσταση, ώστε να προστατευτεί όχι μόνο το περιβάλλον (παραλίες ενταγμένες ή μη στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000), αλλά και ο κοινόχρηστος χαρακτήρας του αιγιαλού και το τουριστικό προϊόν της χώρας. Βεβαίως, θα περίμενε ο αναγνώστης να υπάρχουν κάποιες ελάχιστες προβλέψεις που σχετίζονται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τη θωράκιση των παράκτιων οικοσυστημάτων, γεγονός που δυστυχώς δεν συμβαίνει. Ακολουθούν ορισμένες επισημάνσεις και σχόλια, σε σημεία που χρήζουν βελτίωσης, ώστε το σχέδιο νόμου να επιτύχει τον σκοπό διαμόρφωσης ενός αποτελεσματικού πλαισίου για την παραχώρηση της απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας.