Αρχική Σχέδιο νέου Κώδικα Ποινικής ΔικονομίαςΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ – ΤΡΙΤΟ ΤΜΗΜΑ ΠΟΙΝΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΛΛΑΓΗ – ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣχόλιο του χρήστη Α.Ι.Καργόπουλος | 27 Μαρτίου 2019, 11:39
  • Σχόλιο του χρήστη 'Α.Ι.Καργόπουλος' | 27 Μαρτίου 2019, 11:39

    Σίγουρα σε γενικές γραμμές η εισαγωγή ενός τέτοιου θεσμού που θα οδηγήσει σε fast track διαδικασίες επί της αρχής φαίνεται σωστή. Ωστόσο, η διάταξη αυτή παρουσιάζει αρκετά ζητήματα που προσεγγίζουν τα όρια της αντισυνταγματικότητας. Συγκεκριμένα, η δέσμευση του δικαστηρίου από την συμφωνία εισαγγελέα με κατηγορούμενο παρίσταται προβληματική σχετικά με τα άρθρα 26 και 96 του Συντάγματος, δεδομένου ότι το κύριο όργανο που εκφράζει την πολιτεία στην απονομή της δικαιοσύνης και την τιμώρηση της πράξης είναι τα δικαστήρια. Επίσης προβληματική είναι η μη συμμετοχή του θύματος στη διαδικασία. Το θύμα πρέπει να έχει ρόλο στη διαδικασία κι αυτό επιβάλλεται από τα άρθρα 2 και 3 της ΕΣΔΑ όπως παγίως έχει νομολογήσει το ΕΔΔΑ. Άλλως, μια διαδικασία που δεν εξασφαλίζει τη συμμετοχή του, αλλά και την ουσιαστική τιμώρηση του δράστη, έχει σοβαρές πιθανότητες να οδηγήσει σε παραβίαση της ΕΣΔΑ και συγκεκριμένα των θετικών υποχρεώσεων του κράτους υπό τα άρθρα 2, 3 και 4 της ΕΣΔΑ. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί το εξής: Στα αγγλοσαξωνικά συστήματα η διαπραγμάτευση και η συμφωνία με τον εισαγγελέα για ηπιότερη ποινή γίνεται μόνο όταν η ποινική αξίωση της πολιτείας αποκτά κάποιο αντίβαρο ή 'αντάλλαγμα΄. To plea bargain γίνεται συνήθως είτε όταν το εύρος των αποδεικτικών στοιχείων δεν είναι τέτοιο που με σιγουριά εξασφαλίζει την καταδίκη, είτε όταν ο κατηγορούμενος έχει προσφέρει και κάτι άλλο εκτός από την ομολογία του, όπως στοιχεία εις βάρος τρίτων προσώπων. Τα στοιχεία όμως αυτά δεν υπάρχουν στην προτεινόμενη διάταξη. Έτσι η διάταξη αυτή ως προτείνεται, μόνο εις όφελος του κατηγορουμένου κινείται, ο οποίος δεν έχει τίποτα να χασει ή να προσφέρει σε αντάλλαγμα για τη συμφωνία παρά μόνο να κερδίσει ηπιότερη μεταχείριση. Όλα αυτά όμως επιτείνουν τις ανησυχίες για αντισυνταγματικότητα της διάταξης. Η λύση στα παραπάνω θα πρέπει να είναι η περιστολή σίγουρα του συμβιβασμού σε κάποιες κατηγορίες αδικημάτων για τα οποία υπάρχει μια οιονεί δυνατότητα διάθεσης του επίδικου έννομου αγαθού από τον εισαγγελέα εκπροσωπώντας την πολιτεία. Έτσι λοιπόν, σίγουρα μπορεί να εφαρμοστεί στα οικονομικά αδικήματα, όταν φυσικά έχει αποκατασταθεί μερικώς ή ολικώς η ζημία, ή στα υπηρεσιακά αδικήματα, όπου δεν προσβάλλονται θεμελιώδη έννομα αγαθά πολιτών. Το ίδιο και για τα αδικήματα σχετικά με το νόμισμα, επιβουλή της δημόσιας τάξης, απονομής δικαιοσύνης κλπ. Σίγουρα όμως, είναι απαραίτητο να εξαιρεθούν όλα τα αδικήματα που ενέχουν προσβολή των ατομικών αγαθών της προσωπικής ελευθερίας, της σωματικής ακεραιότητας, υγείας και ζωής και φυσικά της γενετήσιας ελευθερίας, συμπεριλαμβανομένων των κοινώς επικίνδυνων εγκλημάτων όταν έχουν προκληθεί σωματικές βλάβες ή θάνατοι. Επίσης, πρέπει να εξαιρούνται κι όλα τα συναφή με αυτά αδικήματα (πχ οπλοφορία στο πλαίσιο απειλής προς τέλεση βιασμού).Εναλλακτικά, θα έπρεπε να καλείται το θύμα να συμμετάσχει στον συμβιβασμό και να απαιτείται να συμφωνεί κι αυτό για να επιτυγχάνεται συμφωνία. Σε αυτες τις κατηγορίες αδικημάτων δεδομένου ότι υπάρχουν θύματα και τα προσβαλλόμενα έννομα αγαθά δεν ανήκουν στην πολιτεία, το κράτος και μάλιστα χωρίς τη συμφωνία και συμμετοχή των θυμάτων δεν μπορεί δια μέσου του εισαγγελέα να παραιτηθεί από την ποινική του αξίωση, διότι θα ισοδυναμούσε με καταστρατήγηση των θετικών του υποχρεώσεων κατά τα άρθρα 2,3 και 4 της ΕΣΔΑ. Επιπλέον, πρέπει να περισταλεί η εφαρμογή του συμβιβασμού, στις περιπτώσεις όταν τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί και οι ενδείξεις είναι σοβαρές και οδηγούν άνευ ετέρου στην καταδίκη, αφού προστεθούν κατάλληλα κριτήρια από το νόμο που να οδηγούν τον εισαγγελεά στο πότε "η συγκεκριμένη ποινική υπόθεση είναι κατάλληλη προς διαπραγμάτευση", όπως όταν π.χ. ο κατηγορούμενος εισφέρει στοιχεία που να οδηγούν στη διαλεύκανση της υπόθεσης. Χαρακτηριστικά παραθέτω τις διατάξεις του Κώδικα Εισαγγελέων του Η.Β. όπου περιέχονται τέτοια στοιχεία που καθοδηγούν τον εισαγγελέα στο πότε να αποδεχθεί ένα guilty plea. Σημειωτέον, πως οι διατάξεις του αγγλικού δικαίου δεν προσήκουν απαραίτητα στο ημεδαπό νομικό σύστημα, ιδίως από συνταγματικής πλευράς, αν και το προτεινόμενο σχέδιο φαίνεται σε πολλά να χορηγεί ευρύτερη διακριτική ευχέρεια ακόμη κι από το αγγλικό δίκαιο. Accepting Guilty Pleas 9.1 Defendants may want to plead guilty to some, but not all, of the charges. Alternatively, they may want to plead guilty to a different, possibly less serious, charge because they are admitting only part of the crime. 9.2 Prosecutors should only accept the defendant’s plea if: the court is able to pass a sentence that matches the seriousness of the offending, particularly where there are aggravating features; it enables the court to make a confiscation order in appropriate cases, where a defendant has benefitted from criminal conduct; it provides the court with adequate powers to impose other ancillary orders, bearing in mind that these can be made with some offences but not with others. 9.3 Particular care must be taken when considering pleas which would enable the defendant to avoid the imposition of a mandatory minimum sentence. 9.4 Prosecutors must never accept a guilty plea just because it is convenient. 9.5 In considering whether the pleas offered are acceptable, prosecutors should ensure that the interests and, where possible, the views of the victim, or in appropriate cases the views of the victim’s family, are taken into account when deciding whether it is in the public interest to accept the plea. However, the decision rests with the prosecutor. 9.6 It must be made clear to the court on what basis any plea is advanced and accepted. In cases where a defendant pleads guilty to the charges but on the basis of facts that are different from the prosecution case, and where this may significantly affect sentence, the court should be invited to hear evidence to determine what happened, and then sentence on that basis. 9.7 Where a defendant has previously indicated that they will ask the court to take an offence into consideration when sentencing, but then declines to admit that offence at court, prosecutors will consider whether a prosecution is required for that offence. Prosecutors should explain to the defence advocate and the court that the prosecution of that offence may be subject to further review, in consultation with the police or other investigators wherever possible