Αρχική Ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, χωροταξική αναδιάρθρωση των δικαστηρίων της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης και λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου ΔικαιοσύνηςΆρθρο 2 ΑντικείμενοΣχόλιο του χρήστη ΥΠ. ΑΡ' 30/2024 ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ EIΡHNOΔIKEIOΥ AΘHNΩN | 15 Απριλίου 2024, 12:28
Μεταξύ των σκοπών του νομοσχεδίου τίθεται η ορθολογικότερη αξιοποίηση του έμψυχου δυναμικού που υπηρετεί στη δικαιοσύνη. Παρά ταύτα διαχωρίζει τους δικαστές του πρώτου βαθμού σε δύο κατηγορίες, τους οποίους εντάσσει σε διαφορετική επετηρίδα. Ειδικότερα: α) Παρά το ότι στο άρθρο 8 παρ. 1 του νομοσχεδίου προβλέπεται αντιστοίχιση των Ειρηνοδικών που εντάσσονται στην ειδική επετηρίδα με τους δικαστικούς λειτουργούς της γενικής επετηρίδας, ακολούθως ουδέν προβλέπεται για την υπηρεσιακή τους εξέλιξη. β) Οι εξ Ειρηνοδικών πρωτοδίκες εντασσόμενοι στην γενική επετηρίδα των Πρωτοδικών τοποθετούνται μετά τον τελευταίο Πρωτοδίκη. Δηλαδή δικαστές με υπηρεσιακή θητεία δέκα και πλέον ετών τίθενται μετά από δικαστή με υπηρεσία ενός έτους. Έτσι στα πολυμελή δικαστήρια, ιδίως δε τα ποινικά θα προεδρεύει ο νεώτερος κατά αρχαιότητα πρωτοδίκης. γ) Οι Ειρηνοδίκες Α’ τάξης, ως προς τους οποίους ορίζεται ότι αντιστοιχούν σε προέδρους πρωτοδικών, θα ασκούν μόνο καθήκοντα Πρωτοδίκη, στις συνεδριάσεις δε των πολυμελών δικαστηρίων, ιδίως δε των ποινικών θα συμμετέχουν σε συνεδριάσεις στις οποίες θα προεδρεύει νεώτερος δικαστής με πολύ λίγα χρόνια υπηρεσίας. δ) Το ίδιο ζήτημα ανακύπτει και με τους λοιπούς βαθμούς Ειρηνοδικών οι οποίοι αντιστοιχούν σε Πρωτοδίκες με αναφερόμενα έτη συμπλήρωσης στην υπηρεσία . Ποια χρησιμότητα εξυπηρετεί η αναφερομένη αντιστοίχιση σε έτη υπηρεσίας, εφόσον στην λειτουργία των δικαστηρίων οι Πρωτοδίκες της ειδικής επετηρίδας θα είναι πάντοτε σε ελάσσονα σειρά ως προς την αρχαιότητα; Ο νεοδιορισθείς Πρόεδρος Πρωτοδικών, θα προεδρεύει σε σύνθεση πολυμελούς ή τριμελούς ποινικού δικαστηρίου, στην οποία θα συμμετέχουν ως σύνεδροι δικαστές με πολύ περισσότερα έτη υπηρεσίας . Εν ολίγοις, δεν προβλέπεται καμία υπηρεσιακή εξέλιξη των εξ Ειρηνοδικών προερχομένων Πρωτοδικών. Επισημαίνεται ότι σημαντικός αριθμός των δικαστών αυτών είναι μικρής ηλικίας και θα παραμείνουν στο Σώμα επί πολλά έτη. Θα είναι πάντοτε σε ήσσονα θέση με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υπηρεσιακή απόδοση και τις σχέσεις μεταξύ των δικαστών, με δεδομένη την υφισταμένη κατάσταση και την ύπαρξη παραπόνων στις περιπτώσεις διακρίσεων. Με βάση τα ανωτέρω αναφερθέντα, το μεγαλύτερο μειονέκτημα του νομοσχεδίου, το οποίο, υπό τον ψευδεπίγραφο, ως προς το σκέλος αυτό, τίτλο «Ενοποίηση», δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, είναι ότι διαχωρίζει τους δικαστές του πρώτου βαθμού σε δύο κατηγορίες. Οι εξ Ειρηνοδικών προερχόμενοι θα υπολείπονται πάντοτε υπηρεσιακώς, όσον αφορά στις συνθέσεις των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων, ενώ δεν θα έχουν καμία βαθμολογική εξέλιξη, καθ’ όλο το πολυετές διάστημα της υπηρεσίας τους. Υπό το προηγούμενο νομικό καθεστώς οι Ειρηνοδίκες είχαν βαθμολογική εξέλιξη (Α, Β, Γ, Δ τάξης) και υπήρχε σαφής διαφοροποίηση σε σχέση με τους Πρωτοδίκες, διότι είχαν συγκεκριμένο δικαστικό έργο. Μετά την επαγομένη όμως, ενοποίηση, ασκώντας τα ίδια υπηρεσιακά καθήκοντα και το αυτό δικαστικό έργο σε πολιτικά και ποινικά δικαστήρια πρώτου βαθμού, δεν θα τυγχάνουν ισότιμης υπηρεσιακής εξέλιξης . Με βάση δε τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, θα ευρίσκονται καθ’ όλη τη διάρκεια της υπηρεσιακής τους θητείας σε δυσμενέστερη θέση έναντι πολύ νεότερων δικαστών, καίτοι θα επιτελούν το αυτό έργο. Επισημαίνεται ότι πρόκειται να ενταχθούν στον πρώτο βαθμό 980 Ειρηνοδίκες, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι συνάδελφοι ηλικίας 35 έως 45 ετών και προβλέπεται ότι ο υπηρεσιακός τους βίος θα είναι μακρύς. Με βάση τα ανωτέρω , οι συνάδελφοι μας αυτοί καταδικάζονται, στην ουσία, σε μη υπηρεσιακή και βαθμολογική εξέλιξη . Επιβάλλεται, επομένως, η ρύθμιση δικαιότερης υπηρεσιακώς αντιμετώπισης των εξ Ειρηνοδικών προερχομένων δικαστών του πρώτου βαθμού προς το σκοπό της απρόσκοπτης και ομαλής λειτουργίας της δικαστικής υπηρεσίας μετά την ενοποίηση. Τούτο δε διότι, εάν δεν επιλυθούν τα ως άνω θιγόμενα ζητήματα, είναι αναμφίβολο ότι από την αρχή της νέας δικαστικής λειτουργίας θα διαμορφωθεί πλαίσιο ρήξεων κι εντάσεων μεταξύ των δικαστών του πρώτου βαθμού (κάτι που ήδη έχει αποτυπωθεί από τις έως σήμερα αντιδράσεις), το οποίο θα επιδεινωθεί κατά το στάδιο εφαρμογής των νέων μεταρρυθμίσεων. Αρχή της ομαλής και απρόσκοπτης λειτουργίας της δικαιοσύνης για την οποία έχουν θεσπιστεί, άλλωστε, ειδικοί κανόνες (ισοβιότητα, ειδικό μισθολόγιο, επετηρίδα κ.λ.π) αποτελεί η σαφής και δίκαιη υπηρεσιακή εξέλιξη των Δικαστών ώστε να αισθάνονται ηθικά και υπηρεσιακά ικανοποιημένοι για να μπορούν να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στο έργο τους.