Αρχική ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣΕθνική Στρατηγική για τις Ενεργητικές Πολιτικές ΑπασχόλησηςΣχόλιο του χρήστη Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) | 28 Ιουλίου 2022, 11:30
  • Σχόλιο του χρήστη 'Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)' | 28 Ιουλίου 2022, 11:30

    Στο πλαίσιο της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης για την «Εθνική Στρατηγική για τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης» η Εθνική Συνομοσπονδία σας υποβάλλει με το παρόν τις προτάσεις της. Καταρχάς οφείλουμε να εκφράσουμε την ικανοποίησή μας που στην εν λόγω Στρατηγική έχουν συμπεριληφθεί (σ.32 -33) στοιχεία για την ανεργία και την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία από την Ετήσια Έκθεση 2020 του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ., στα οποία αποτυπώνεται η διάκριση και ο αποκλεισμός που βιώνουν τα άτομα με αναπηρία από την αγορά εργασίας. Επιπρόσθετα προτείνουμε τα εξής: 1. Στην ενότητα 3.4.1 «Πεδία Πολιτικών Απασχόληση», να συμπεριληφθεί αναφορά στο σύστημα ποσόστωσης για τα άτομα με αναπηρία και στο γεγονός ότι οι ευνοϊκές διατάξεις του ν.2643/1998 για την πρόσληψη ατόμων με αναπηρία στον ιδιωτικό τομέα είναι ανενεργές (βλ. κείμενο που ακολουθεί). Με τον ν. 2643/1998 θεσπίστηκαν αντικειμενικά κριτήρια για την πρόσληψη των ατόμων με αναπηρία σε θέσεις εργασίας του στενού δημόσιου τομέα, του ευρύτερου δημόσιου τομέα και σε προστατευμένες θέσεις του ιδιωτικού τομέα (σε επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 50 εργαζόμενους). Ωστόσο το μεγαλύτερο πρόβλημα που παρουσιάστηκε κατά την εφαρμογή του ν.2643/1988, μέσω του οποίου τοποθετήθηκαν σε θέσεις εργασίας στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα χιλιάδες άτομα με αναπηρία, ήταν η απροθυμία των ιδιωτικών επιχειρήσεων να συμμορφωθούν με τις διατάξεις του. Η θέσπιση του άρθρου 25 του ν. 4440/2016 -ύστερα από επίμονες και μακροχρόνιες προσπάθειες της Ε.Σ.Α.μεΑ.- συνέβαλε στην αύξηση της απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία/χρόνιες παθήσεις στον δημόσιο τομέα. Με τη θέσπιση του ν. 4765/2021 οι ευνοϊκές διατάξεις του ν.2643/1998 που αφορούν στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα και του άρθρο 25 του ν. 4440/2016 καταργήθηκαν διότι ενσωματώθηκαν εκ νέου, διαφοροποιημένες όμως, σε αυτόν. Ωστόσο, οι ευνοϊκές διατάξεις του ν.2643/1998 που αφορούν στις υποχρεωτικές τοποθετήσεις ατόμων με αναπηρία σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα αν και εξακολουθούν να ισχύουν τυπικά, στην ουσία είναι ανενεργές, γεγονός το οποίο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι απαιτείται η αναμόρφωση και ο εκσυγχρονισμός τους. Για την αναμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό του εθνικού συστήματος ποσόστωσης για τα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις απαιτείται η μελέτη των πλέον σύγχρονων αντίστοιχων ευρωπαϊκών συστημάτων, όπως είναι αυτό της Γαλλίας και της Γερμανίας. 2. Στην ενότητα «3.4.3. Πολιτικές Απασχόλησης στην Ελλάδα και στην Ε.Ε. – Συγκριτική Ανάλυση» να περιληφθεί αναφορά ως ακολούθως: Όσον αφορά στο σύστημα ποσόστωσης, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι υποχρεωτικές τοποθετήσεις αφορούν μόνο στην πληθυσμιακή ομάδα των ατόμων με αναπηρία, διότι η συμπερίληψη και άλλων ομάδων (όπως π.χ. συμβαίνει με τον ν.2643/1998) δημιουργεί προβλήματα στη λειτουργία του όλου συστήματος, καθώς οι διαφορετικές ομάδες έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και αντιμετωπίζουν διαφορετικά εμπόδια ένταξης στην αγορά εργασίας. 3. Στην ενότητα 4.1 «Ανάλυση SWOT του ευρύτερου περιβάλλοντος των Πολιτικών Απασχόλησης», στις αδυναμίες του περιβάλλοντος των πολιτικών απασχόλησης (σ.88) να προστεθεί αναφορά στον «αποσπασματικό χαρακτήρα των πολιτικών απασχόλησης για τα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις». 4. Στην ενότητα 4.2 «Διαπιστώσεις και Κρίσιμα Ζητήματα»: α) η 8η διαπίστωση να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «Υψηλό ποσοστό ανεργίας σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες που αντιμετωπίζουν εμπόδια πρόσβασης στην αγορά εργασίας ή αυξημένη εργασιακή επισφάλεια, όπως είναι τα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις» (σ.90). β) η παρακάτω παράγραφος να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «Η βελτίωση της απασχολησιμότητας, η ενίσχυση της απασχόλησης, η μείωση της ανεργίας και η άρση των εμποδίων εισόδου στην αγορά εργασίας για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, όπως είναι τα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις, απαιτούν στοχευμένες παρεμβάσεις, με στόχο τη βελτίωση της προσφοράς και της ζήτησης εργασίας. Προτεραιότητα των πολιτικών, συνεπώς, πρέπει να είναι τόσο η βελτίωση της προσφερόμενης εργασίας σε ποσοτικούς και ποιοτικούς όρους, η προώθηση της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας μέσω αναπτυξιακών προγραμμάτων, η υποστήριξη όσων αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας, η ποσότητα και η ποιότητα των υφιστάμενων και προσφερόμενων θέσεων εργασίας κ.ο.κ.» (σ.91). γ) το ζήτημα 2ο να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «Ενίσχυση της συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στο σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών απασχόλησης. Η δομημένη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που είναι υπεύθυνες για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, των θεμελιωδών δικαιωμάτων, των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, της ισότητας των φύλων και της καταπολέμησης των διακρίσεων, καθώς και των ινστιτούτων τους εκτιμάται πως θα βελτιώσει την ποιότητα των πολιτικών και παρεμβάσεων, καθώς και της υλοποίησής τους, αφού θα ενσωματώνουν σε μεγαλύτερο βαθμό τις ανάγκες των επιχειρήσεων και οι τελευταίες θα μπορούν να τις αξιοποιούν σε μεγαλύτερο βαθμό» (σ.92). Ομοίως να συμπληρωθεί και το ζήτημα 3ο (σ.92) καθώς και ο Πίνακας «5.1 Διαπιστώσεις- ζητήματα, Άξονες και Επιδιωκόμενα Αποτελέσματα της Εθνικής Στρατηγικής» (σ. 101 -102). Αιτιολόγηση: Αξίζει να επισημανθεί ότι η προαναφερθείσα πρότασή μας βασίζεται στο άρθρο 9 του «Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1057 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 24ης Ιουνίου 2021 περί ιδρύσεως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (EKT+) και καταργήσεως του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1296/2013» στο οποίο αναφέρεται ότι «1. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στην υλοποίηση των πολιτικών απασχόλησης, εκπαίδευσης και κοινωνικής ένταξης που υποστηρίζονται από το σκέλος του ΕΚΤ+ υπό επιμερισμένη διαχείριση. 2. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στην υλοποίηση των πολιτικών απασχόλησης, εκπαίδευσης και κοινωνικής ένταξης που υποστηρίζονται από το σκέλος του ΕΚΤ+ υπό επιμερισμένη διαχείριση». Επιπρόσθετα και στον Στόχο Πολιτικής 4 του «Εταιρικού Σύμφωνου Περιφερειακής Ανάπτυξης 2021-2027» προβλέπεται «Η θεσμική ενδυνάμωση των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών για την αυξημένη και ουσιαστική συμμετοχή σε παρεμβάσεις εκπαίδευσης, απασχόλησης και κοινωνικής ένταξης παραμένει στρατηγική επιλογή». 5. Στην ενότητα «5.1. Όραμα και Στρατηγικές Προτεραιότητες»: α) η πρώτη στρατηγική προτεραιότητα να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «Η ενίσχυση της απασχόλησης και της απασχολησιμότητας ως κύριων εργαλείων για την εργασιακή και οικονομική ένταξη, με προτεραιότητα στην ενεργοποίηση και εργασιακή ένταξη των μακροχρόνια ανέργων, των γυναικών, των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις καθώς και άλλων υποαπασχολούμενων ομάδων του πληθυσμού» (σ. 94) που δημιουργούν εμπόδια στο β) το όραμα της Εθνικής Στρατηγικής να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «Σχεδιασμός και υλοποίηση ποιοτικών και βιώσιμων πολιτικών απασχόλησης υψηλής αποτελεσματικότητας, με έμφαση στον αποδέκτη, τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του– με προτεραιότητα στις ομάδες του πληθυσμού με χαμηλή συμμετοχή στην αγορά εργασίας, όπως είναι τα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις, με προσανατολισμό στην ενδυνάμωση του εργατικού δυναμικού, στον εκσυγχρονισμό των δημοσίων υπηρεσιών απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της προσβασιμότητάς τους στα άτομα με αναπηρία, και στην αποτελεσματική διακυβέρνηση» (σ. 94-95). 6. Παρά το γεγονός ότι στην ενότητα «6.4 Στρατηγικός Άξονας 4» περιλαμβάνεται αναφορά στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και δη στην πρόβλεψη για ενσωμάτωση της διάσταση της αναπηρίας σε όλες τις πολιτικές του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, της ΔΥΠΑ και των υπολοίπων υπηρεσιών και φορέων (σ.123), ωστόσο η παρούσα Εθνική Στρατηγική αυτό το αγνοεί καθώς οι πολιτικές απασχόλησης προς όφελος των ατόμων με αναπηρία αφενός συγκεντρώνονται στον Άξονα 4 – Μέτρο 4.1.1, αφετέρου στον Οριζόντιο Άξονα Α’ (ενότητα 6.5) δεν περιλαμβάνεται καμία σχετική αναφορά. Ως εκ τούτου προτείνουμε στον Οριζόντιο Άξονα Α΄ να συμπεριληφθεί η παρακάτω αναφορά: Διάχυση της δικαιωματικής προσέγγισης της αναπηρίας στην Εθνική Στρατηγική για τις Πολιτικές Απασχόληση Λαμβάνοντας υπόψη ότι: -σύμφωνα με το άρθρο 4, παρ. 1, εδάφιο γ, της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, την οποία η χώρα μας κύρωσε με τον ν.4074/2012, τα κράτη που έχουν κυρώσει τη Σύμβαση υποχρεούνται να «λαμβάνουν υπόψη την προστασία και την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες σε όλες τις πολιτικές και τα προγράμματα» (ρήτρα της Σύμβασης για την ενσωμάτωση της δικαιωματικής προσέγγισης της αναπηρίας στις πολιτικές και τα προγράμματα), - στον Στόχο 14 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία προβλέπεται η ενσωμάτωση της διάσταση της αναπηρίας σε όλες τις πολιτικές του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, της ΔΥΠΑ και των υπολοίπων υπηρεσιών και φορέων. -στον «ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ (ΕΕ) 2021/1060 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 24ης Ιουνίου 2021 για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική των Θεωρήσεων», προβλέπονται τα εξής: α) στην παρ. 3 του άρθρου 9 «Οριζόντιες αρχές», ότι «Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να αποτρέψουν κάθε διάκριση λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού κατά την προετοιμασία, υλοποίηση, παρακολούθηση και αξιολόγηση των προγραμμάτων, καθώς και κατά την υποβολή των σχετικών εκθέσεων. Ειδικότερα, η προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρίες λαμβάνεται υπόψη σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας και της υλοποίησης των προγραμμάτων» και β) στην παρ. 1 του άρθρου 73 «Επιλογή πράξεων από τη Διαχειριστική Αρχή» ότι «Για την επιλογή των πράξεων, η διαχειριστική αρχή καταρτίζει και εφαρμόζει κριτήρια και διαδικασίες που δεν εισάγουν διακρίσεις, είναι διαφανή, εξασφαλίζουν την πρόσβαση από άτομα με αναπηρίες, διασφαλίζουν την ισότητα των φύλων, και λαμβάνουν υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης, και την ενωσιακή πολιτική στον τομέα του περιβάλλοντος, σύμφωνα με το άρθρο 11 και το άρθρο 191 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ.», -σύμφωνα με το άρθρο 61 του ν.4488/2017 «1. Κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υποχρεούται να διασφαλίζει την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στο πεδίο των αρμοδιοτήτων ή δραστηριοτήτων του, λαμβάνοντας κάθε πρόσφορο μέτρο και απέχοντας από οποιαδήποτε ενέργεια ή πρακτική που ενδέχεται να θίγει την άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ. Ιδίως υποχρεούται:α) να αφαιρεί υφιστάμενα εμπόδια κάθε είδους,β) να τηρεί τις αρχές καθολικού σχεδιασμού σε κάθε τομέα της αρμοδιότητάς του ή της δραστηριοποίησής του, προκειμένου να διασφαλίζει για τα ΑμεΑ την προσβασιμότητα των υποδομών, των υπηρεσιών ή των αγαθών που προσφέρει,γ) να παρέχει, όπου απαιτείται σε συγκεκριμένη περίπτωση, εύλογες προσαρμογές υπό τη μορφή εξατομικευμένων και κατάλληλων τροποποιήσεων, ρυθμίσεων και ενδεδειγμένων μέτρων, χωρίς την επιβολή δυσανάλογου ή αδικαιολόγητου βάρους, δ) να απέχει από πρακτικές, κριτήρια, συνήθειες και συμπεριφορές που συνεπάγονται διακρίσεις σε βάρος των ΑμεΑ,ε) να προάγει με θετικά μέτρα την ισότιμη συμμετοχή και άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στον τομέα της αρμοδιότητας ή δραστηριότητάς του», στην Εθνική Στρατηγική για τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης θα διασφαλιστεί: -η συμμετοχή της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία στον σχεδιασμό, την εξειδίκευση, την εφαρμογή, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των πολιτικών απασχόλησης της Στρατηγικής για την εκτίμηση των πολιτικών απασχόλησης στα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, -η εφαρμογή των αρχών του καθολικού σχεδιασμού σε όλες τις πολιτικές απασχόλησης, -η διαμόρφωση ποσοτικών και ποιοτικών δεικτών και η συλλογή δεδομένων και στατιστικών στοιχείων για τα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις, - η διευκόλυνση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις σε όλα τα προγράμματα απασχόλησης που αφορούν στον γενικό πληθυσμό καθώς και η εφαρμογή στοχευμένων παρεμβάσεων προς όφελός τους. 7. Στην ενότητα «7.1.1. Κύριοι Πυλώνες του Συστήματος Διακυβέρνησης»: α) να αναφερθεί ρητώς η συμμετοχή της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία στην Επιτροπή Παρακολούθησης της Εθνικής Στρατηγικής για τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης στην αντίστοιχη παράγραφο, ήτοι ως ακολούθως: «Δεύτερον, η Επιτροπή Παρακολούθησης της Εθνικής Στρατηγικής για τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης, ένα συλλογικό όργανο υπό το συντονισμό του Γενικού Γραμματέα Ενίσχυσης της Απασχόλησης. Η Επιτροπή Παρακολούθησης θα αποτελείται από τους Γενικούς ή Ειδικούς Γραμματείς των τομέων πολιτικής που συνδέονται με τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης, εκπροσώπους της ΔΥΠΑ και των υπόλοιπων εμπλεκόμενων Υπουργείων, δημόσιων αρχών ή φορέων, εκπροσώπους των συναφών Ειδικών Υπηρεσιών Διαχείρισης των χρηματοδοτικών προγραμμάτων από τα οποία αντλεί πόρους η Εθνική Στρατηγική, από εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) και της Αυτοδιοίκησης, καθώς και από εκπροσώπους συναρμόδιων μερών εφ’ όσον κριθεί αναγκαία η συμμετοχή τους». Αξίζει να επισημανθεί πέραν όλων αναφέρουμε στην αιτιολόγηση της πρότασής μας 4γ), η Ε.Σ.Α.μεΑ. συμμετέχει με δικαίωμα ψήφου σε όλες τις Επιτροπές Παρακολούθησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014-2020 και θα συμμετέχει επίσης με δικαίωμα ψήφου και σε όλες τις Επιτροπές Παρακολούθησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021-2027. β) στο έργο της Επιτροπής Παρακολούθησης της Εθνικής Στρατηγικής για τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης να προστεθεί το εξής: Θα παρακολουθεί τα αποτελέσματα της εφαρμογής της Εθνικής Στρατηγικής για τις ΕΠΑ και των επιμέρους πολιτικών και προγραμμάτων στα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. 8. Στην Προτεραιότητα «4.1. Προώθηση της κοινωνικοοικονομικής ένταξης και αύξηση της απασχολησιμότητας των ευάλωτων ομάδων» προτείνουμε να συμπεριληφθούν και τα εξής μέτρα: -Θέσπιση και εφαρμογή προγράμματος υποστηριζόμενης εργασίας. -Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου που αφορά στο σύστημα ποσόστωσης για τα άτομα με αναπηρία (ν.2643/1998) – μελέτη θεσμικού πλαισίου άλλων ευρωπαϊκών χωρών. -Εκπαίδευση των εργασιακών συμβούλων της ΔΥΠΑ σε ζητήματα αναπηρίας για την καλύτερη συναλλαγή με τους εξυπηρετούμενους με αναπηρία και την πιο αποτελεσματική προσέγγιση των εργοδοτών του ιδιωτικού τομέα.