Σχέδιο Δράσης OGP OGP

Αρχική Λευκή ΒίβλοςΔομές συντονισμούΣχόλιο του χρήστη Παναγιώτης Αγραπίδης | 27 Ιανουαρίου 2012, 14:38
  • Σχόλιο του χρήστη 'Παναγιώτης Αγραπίδης' | 27 Ιανουαρίου 2012, 14:38

    14. Πώς μπορεί να βελτιωθεί ο συντονισμός του σχεδιασμού και της εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών; Με τον μετασχηματισμό της Γραμματείας του Υπουργικού Συμβουλίου σε «Γραμματεία Στρατηγικού Σχεδιασμού, Συντονισμού και Παρακολούθησης του Κυβερνητικού Έργου». Η λύση του ΥπερΥπουργείου θα προκαλούσε αύξηση των ενδοκυβερνητικών τριβών, με αποτέλεσμα την στοχοποίηση του Υπερυπουργού από κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Παράλληλα πρέπει να αναβαθμισθεί και να αποκτήσει σταθερούς κανόνες, αρμοδιότητες και υποχρεώσεις το Υπουργικό Συμβούλιο (π.χ. σταθερές ημερομηνίες συνεδρίασης με προκαθορισμένα θέματα, τριμηνιαίος έλεγχος προόδου του Κυβερνητικού έργου με συγκεκριμένες παραμέτρους, έλεγχος απόδοσης Νομοθετικού Έργου με παρακολούθηση των θετικών ή αρνητικών αποκλίσεων από τους αρχικούς στόχους, κλπ). Λόγω της κρισιμότητας δε της κατάστασης προτείνετε η άμεση σύσταση και λειτουργία μιας ομάδας Επιτελικής Παρακολούθησης. Η ομάδα αυτή είναι σε θέση να υποστηρίξει άμεσα το Κυβερνητικό Έργο, ενώ παράλληλα θα προετοιμάζει και δοκιμάζει πιλοτικά λειτουργίες του υπό σύσταση φορέα. Αρκεί να αξιοποιηθεί η συσσωρευμένη και απόλυτα επιτυχημένη εμπειρία ομάδων Επιτελικής Παρακολούθησης α) στο Γραφείο Πρωθυπουργού 1996-2004, β) στο Υπουργείο Υγείας 2008- , γ) στο Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων 2010- , δ) στους Δήμους Αθήνας και Ψυχικού. Η εμπειρία δε αυτή αποτυπώθηκε μεταξύ άλλων και σε εργασίες που έγιναν δεκτές και παρουσιάστηκαν σε 5 Παγκόσμια Συνέδρια. 15. Πιστεύετε ότι το κέντρο διακυβέρνησης θα είναι αποτελεσματικότερο αν αποτελείται από μία ενιαία δομή ή αν αποτελείται από περισσότερα Υπουργεία – φορείς που χειρίζονται αντίστοιχες λειτουργίες του; Μόνο μια ενιαία δομή μπορεί να επιτελέσει συντονιστικό έργο. Επιμέρους λειτουργίες μπορούν να ανατίθενται σε άλλα Υπουργεία (outsourcing). Στην ενιαία όμως αυτή δομή θα πρέπει να συμμετέχουν στελέχη από όλα τα Υπουργεία. 16. Πιστεύετε ότι ο διοικητικός φόρτος του κέντρου διακυβέρνησης θα επιβαρύνει τον Πρωθυπουργό ώστε να δυσχεραίνει την εκτέλεση του έργου του, εάν επιλεγεί η λύση της τοποθέτησής του στο Γραφείο του? Η εκτέλεση του έργου του Πρωθυπουργού δυσχεραίνεται από φαινόμενα αποσυντονισμού του Κυβερνητικού έργου και όχι από τον διοικητικό φόρτο του κέντρου διακυβέρνησης (τον οποίο μπορεί και να εκχωρήσει εάν το κρίνει αναγκαίο). Η διεθνής εμπειρία καταδεικνύει ότι τέτοιου είδους κέντρα επιβιώνουν και αποδίδουν μόνο εάν τοποθετηθούν κάτω από την επίβλεψη του υψηλότερου στην ιεραρχία, ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζουν με διαφάνεια, τεχνοκρατικά και αμερόληπτα όλους τους εμπλεκόμενους. 17. Με ποιον τρόπο μπορεί να διασφαλιστεί η συνέχεια των δημόσιων πολιτικών κατά την εναλλαγή των Κυβερνήσεων? Με την δημιουργία ενός κέντρου διακυβέρνησης με ισχυρή τεχνοκρατική δομή και υπαλλήλους - στελέχη της δημόσιας διοίκησης προερχόμενα από όλα τα Υπουργεία. Τα στελέχη αυτά θα πρέπει α) εν μέρει να υπηρετούν με θητεία ορισμένου χρόνου π.χ. 5 ετών και δυνατότητα επιπλέον παραμονής για άλλη μια θητεία μετά από αξιολόγηση (ΑΣΕΠ-έγκριση αρμόδιας επιτροπής της Βουλής), και β) εν μέρει να είναι μετακλητά. Με τον τρόπο αυτό ο εκάστοτε Υπουργός, κατά την διάρκεια της θητείας του, μπορεί να τοποθετήσει και «έμπιστό» του προσωπικό στο κέντρο διακυβέρνησης. Πάντοτε όμως πρέπει να τοποθετείται προσωπικό προερχόμενο από το ίδιο του το Υπουργείο, έτσι ώστε αυτό να έχει άμεση αντίληψη των προβλημάτων και του τρόπου λειτουργίας του Υπουργείου από το οποίο προέρχεται (αλλά να γνωρίζει και με ποιόν θα έλθει σε επαφή για να λύσει συγκεκριμένο πρόβλημα). Στην ιδανική περίπτωση θα προέρχεται από την Μονάδα Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου του. Εξωτερικοί σύμβουλοι μπορούν να υποστηρίζουν τον Υπουργό συμμετέχοντας στην ανάπτυξη και αξιοποίηση της Μονάδας Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου του. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η ουσιαστική αναβάθμιση του ρόλου της και αποφεύγουμε να την καταστήσουμε διακοσμητικό στοιχείο. Αντίθετα εξωτερικούς συμβούλους μπορεί να ορίζει ο Πρωθυπουργός για την κάλυψη των αναγκών της Κυβέρνησης σε συγκεκριμένους τομείς. 18. Πιστεύετε ότι το κέντρο διακυβέρνησης πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επεμβαίνει στα σχέδια δράσης που καταθέτουν τα Υπουργεία, με σκοπό την μεταξύ τους ευθυγράμμιση και την σύμπλευσή τους με τους οριζόντιους στόχους δημόσιας πολιτικής; Κύρια υπευθυνότητα του κέντρου διακυβέρνησης είναι η συνεχής υποστήριξη των Μονάδων Στρατηγικού Σχεδιασμού των Υπουργείων στην κατάρτιση, παρακολούθηση και αναμόρφωση των σχεδίων δράσης των Υπουργείων, τα οποία και εξειδικεύουν το σχέδιο Δράσης και τις κατευθύνσεις της Κυβέρνησης. Με τον τρόπο αυτό η ευθυγράμμιση επιτυγχάνεται κατά την διαμόρφωσή τους και όχι εκ των υστέρων με διορθωτικές παρεμβάσεις. (Τα σχέδια δράσης θα πρέπει να έχουν χρονικό ορίζοντα ίσο με τον χρονικό διάστημα μεταξύ δυο εκλογικών αναμετρήσεων). Εάν παρ’ όλα αυτά, τα σχέδια δράσης κάποιου Υπουργείου παρεκκλίνουν του Κυβερνητικού σχεδίου, την επέμβαση πρέπει να την κάνει ο Πρωθυπουργός με την συνεργασία του Υπουργικού Συμβούλιου. Το κέντρο διακυβέρνησης, ή καλύτερα η «Γραμματεία Στρατηγικού Σχεδιασμού, Συντονισμού και Παρακολούθησης του Κυβερνητικού Έργου», έχει την υποχρέωση να καταγράφει τις πιθανές αποκλίσεις και να επεξεργάζεται και παρουσιάζει εναλλακτικά σενάρια ευθυγράμμισης (ποτέ μόνο ένα), έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα στον Πρωθυπουργό και το Υπουργικό Συμβούλιο να λαμβάνουν τις κατάλληλες αποφάσεις. 19. Η ισχύς και η νομιμοποίηση του κέντρου διακυβέρνησης πρέπει να απορρέει από: Τον ίδιο τον Πρωθυπουργό (πολιτική νομιμοποίηση) και την γνώση και τεκμηρίωση της αντικειμενικότητας των κρίσεών του βάσει δεδομένων (τεχνοκρατική νομιμοποίηση). 20. Θεωρείτε ότι το κέντρο διακυβέρνησης πρέπει να είναι: Η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης με υπεύθυνο μη πολιτικό πρόσωπο, δεσμευμένο μάλιστα ότι δεν θα θέσει υποψηφιότητα στις εκλογές που θα διενεργηθούν μετά την απομάκρυνσή του από αυτή και τουλάχιστον για μια ή καλύτερα δυο εκλογικές αναμετρήσεις. Ο ρόλος του πρέπει να είναι πρωτίστως τεχνοκρατικός και να είναι πρόσωπο κοινής αποδοχής. 21. Κρίνετε ότι πρέπει να θεσμοθετηθεί η λειτουργία ομάδων εργασίας και ο προγραμματισμός συναντήσεων μεταξύ των στελεχών των φορέων που παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά συναρμοδιοτήτων; Πρέπει να θεσμοθετηθεί ο ορισμός υπεύθυνου έργου για κάθε οριζόντια δράση. Ο υπεύθυνος έργου να δεσμεύεται για την ολοκλήρωση της συγκεκριμένης δράσης με προκαθορισμένους στόχους, κόστος και χρονοδιάγραμμα, συντονίζοντας με κάθε τρόπο τους συναρμόδιους φορείς (και με προγραμματισμό συναντήσεων μεταξύ στελεχών των φορέων). Το πρότυπο 1429 του ΕΛΟΤ και οι οδηγοί σχετικά με την διαχειριστική επάρκεια των οργανισμών που υλοποιούν συμβάσεις δημοσίου χαρακτήρα παρέχουν το κατάλληλο πλαίσιο. Το κέντρο διακυβέρνησης πρέπει να είναι σε θέση να υποστηρίζει το έργο των υπευθύνων έργου, διαμέσου κατάλληλα τεκμηριωμένων προτάσεων που καταλήγουν σε αποφάσεις του Πρωθυπουργού και του Υπουργικού Συμβουλίου. Στην περίπτωση που πολλές δράσεις παρουσιάζουν κοινά προβλήματα μπορούν να συγκροτούνται και ομάδες εργασίας με συγκεκριμένο αντικείμενο και χρονοδιάγραμμα. 22. Οι Μονάδες Στρατηγικού Σχεδιασμού των Υπουργείων πρέπει να στελεχώνονται κατά κύριο λόγο από: Στελέχη με πολυετή εμπειρία και να πλαισιώνονται από ειδικούς επιστήμονες, ανάλογα με τις τρέχουσες κάθε φορά ανάγκες. Πρέπει επίσης να υπάρχει η δυνατότητα ορισμού από τον Υπουργό και μετακλητού υπαλλήλου, κατά προτίμηση από το ίδιο Υπουργείο. 23. Τα στελέχη των Μονάδων Στρατηγικού Σχεδιασμού των Υπουργείων πρέπει να αναφέρονται διοικητικά: Στον οικείο Υπουργό. Εννοείται ότι πρέπει να συνεργάζονται πλήρως με τα στελέχη του κέντρου διακυβέρνησης, τα οποία και διαθέτουν απρόσκοπτη πρόσβαση στα προς επεξεργασία δεδομένα και εκθέσεις. 24. Θεωρείτε ότι νομιμοποιείται ο μη εκλεγμένος Γενικός Γραμματέας της Κυβέρνησης να ασκεί έλεγχο επί των αποφάσεων των Υπουργών σε περίπτωση που επιλεγεί η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης ως κέντρο διακυβέρνησης; Ο ρόλος της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης ή καλύτερα της «Γραμματείας Στρατηγικού Σχεδιασμού, Συντονισμού και Παρακολούθησης του Κυβερνητικού Έργου» πρέπει να είναι υποστηρικτικός και όχι ελεγκτικός. Δεν πρέπει να συντονίζει, αλλά να υποστηρίζει τον συντονισμό. Δεν πρέπει να επιβάλει Προγράμματα Δράσης, αλλά να υποστηρίζει την σύνταξη και παρακολούθησή τους. Και τέλος δεν επιβάλει τον Στρατηγικό Σχεδιασμό της Χώρας, υποστηρίζει την Κυβέρνηση στην κατάρτισή του. Ο Γενικός Γραμματέας της Κυβέρνησης δεν θα ασκεί έλεγχο επί των αποφάσεων των Υπουργών. Θα τις αποτιμά τεχνοκρατικά και θα ετοιμάζει σχετικές εκθέσεις προς τον Πρωθυπουργό και το Υπουργικό Συμβούλιο, αφού ληφθούν υπόψη και ενσωματωθούν οι παρατηρήσεις της Μονάδας Στρατηγικού Σχεδιασμού του αντίστοιχου Υπουργείου. Ζητούμενο είναι η αντικειμενική και τεχνοκρατική αποτίμηση, μέσα από την σύγκλιση απόψεων. Η Πολιτική αποτίμηση πρέπει να ασκείται από τον Πρωθυπουργό και το Υπουργικό Συμβούλιο. 25. Πως προτείνετε να διασφαλιστεί η εφαρμογή των σχεδίων δράσης; Τι συνέπειες θα μπορεί να επιβάλλει το κέντρο διακυβέρνησης σε κάποιο Υπουργείο που παρεκκλίνει από την επίτευξη των προγραμματισθέντων στόχων; Τις συνέπειες τις επιβάλλει ο Πρωθυπουργός και το Υπουργικό Συμβούλιο. Η διαφάνεια όμως και η Δημόσια παρουσίαση π.χ. σε τριμηνιαία και ετήσια βάση των αποκλίσεων (θετικών και αρνητικών) από την επίτευξη των προγραμματισθέντων στόχων μπορεί να λειτουργήσει από μόνη της καταλυτικά. Έπειτα η απόκλιση από τους στόχους πρέπει να σημαίνει και μείωση του προϋπολογισμού του Υπουργείου ή μη υλοποίηση προγραμματισμένων δράσεων, με ότι αυτό συνεπάγεται. 26. Θεωρείτε δόκιμη την σύνδεση του προϋπολογισμού ενός Υπουργείου με την επίτευξη των στόχων που περιγράφονται στο σχέδιο δράσης αυτού; Είναι υποχρεωτική η σύνδεση του Προϋπολογισμού του κάθε Υπουργείου με την επίτευξη των στόχων του. Ταυτόχρονα είναι υποχρεωτική η προτεραιοποίηση των στόχων και των συμβάσεών του, ώστε να γνωρίζουν όλοι εκ των προτέρων σε ποιές δράσεις, έργα, προμήθειες, υπηρεσίες θα μειωθεί ο προϋπολογισμός ή θα διαγραφούν ολοσχερώς, λόγω καθυστερήσεων ή και υπερβάσεων. Παράλληλα θα πρέπει συνδέονται και αξιολογούνται, σε σχέση με τους στόχους, οι συνολικοί προϋπολογισμοί κάθε οριζόντιας δράσης, στην οποία συμμετέχουν περισσότερα του ενός Υπουργεία. Και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να έχει καθορισθεί η προτεραιοποίηση τους και να γνωρίζουν όλοι ποιά εναλλακτικά σενάρια θα εφαρμοσθούν στην περίπτωση καθυστερήσεων, υπερβάσεων κόστους, κλπ. Παναγιώτης Αγραπίδης Πολιτικός Μηχανικός Ειδικός Σύμβουλος Οργάνωσης και Διοίκησης Έργων p.agrapidis@gmail.com