Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Swissport Hellas Sud SA' | 10 Αυγούστου 2010, 20:55

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Σχόλια της Swissport Hellas Sud Α.Ε. επί του από 26.07.2010 σχεδίου νόμου με τίτλο «Αναδιοργάνωση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (Υ.Π.Α.) και άλλες διατάξεις» Ι. Επί του άρθρου 24 Επί της ανωτέρω διάταξης παρατηρούμε – προτείνουμε τα εξής: 1. Να τροποποιηθεί η ως άνω διάταξη προκειμένου να μην αποκλειστεί η εφαρμογή των άρθρων 7 παρ. 3, 8 παρ. 2 και 10 π.δ. 285/1998, δεδομένου ότι το άρθρο 10 (με την εξαίρεση των ρυθμίσεών του που προβλέπουν εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) παρέχει πλήρες και επαρκές σύστημα αρχών και διαδικασιών για τον περιορισμό του αριθμού των φορέων, σε περίπτωση που ο περιορισμός αυτός είναι πράγματι αναγκαίος. Εξάλλου, η πρόσφατη εμπειρία από την εφαρμογή του άρθρου 91 ν. 3842/2010 έχει καταδείξει ότι ο ελάχιστος αριθμός φορέων που προβλέπουν οι διατάξεις των άρθρων 7 παρ. 3, 8 παρ. 2 π.δ. 285/1998 (δηλ. δύο φορείς κατ’ ελάχιστον) ανταποκρίνεται στις συνθήκες και τα χαρακτηριστικά των εν λόγω αερολιμένων, τα οποία ήδη επιτρέπουν την απρόσκοπτη δραστηριοποίηση τριών φορέων. Συνεπώς, τυχόν περιορισμός από τον οικείο κανονισμό του αριθμού των φορέων σε αριθμό μικρότερο των τριών (δηλ. σε έκταση μεγαλύτερη από αυτή που επιβάλλεται από τις αντικειμενικές συνθήκες χωρητικότητας του εκάστοτε αερολιμένα) θα συνιστά υπέρβαση της νομοθετικής εξουσιοδότησης που παρέχεται με την παρ. 4 του άρθρου 25, υποκείμενη σε δικαστικό έλεγχο. Το ίδιο θα ισχύει όταν ο ίδιος περιορισμός στηρίζεται σε λόγους οικονομικής βιωσιμότητας των δραστηριοποιούμενων επιχειρήσεων, οι οποίοι λόγοι δεν επιτρέπεται σύμφωνα με την πάγια νομολογία να δικαιολογήσουν τον περιορισμό της οικονομικής ελευθερίας. Για τους λόγους αυτούς και για την αποφυγή τυχόν δικαστικών διενέξεων που ενδέχεται να καθυστερήσουν έτι περαιτέρω την απελευθέρωση της παροχής υπηρεσιών επίγειας εξυπηρέτησης στους συγκεκριμένους α/λ, προτείνεται ήδη το άρθρο 24 να καθορίσει σε τρεις τον ελάχιστο αριθμό φορέων επίγειας εξυπηρέτησης στους συγκεκριμένους αερολιμένες. Τα περί του αντιθέτου αναφερόμενα από την εταιρία Olympic Handling περί ανεπάρκειας των υποδομών των εν λόγω αερολιμένων σε σχέση με τον αριθμό των φορέων επίγειας εξυπηρέτησης είναι αβάσιμα. Διότι άλλο είναι το ζήτημα εάν χωρούν βελτιώσεις στις υποδομές των αερολιμένων για την εξυπηρέτηση ορισμένου αριθμού πτήσεων, και άλλο εάν η επάρκεια αυτή δοκιμάζεται από τη δραστηριοποίηση περισσοτέρων του ενός φορέων. Πράγματι, η επάρκεια των υποδομών εξαρτάται και συναρτάται μόνο με τον αριθμό των προς εξυπηρέτηση πτήσεων, χωρίς να επηρεάζεται από τον αριθμό των φορέων επίγειας εξυπηρέτησης, ο οποίος από μόνος του δεν συνεπάγεται αύξηση της χρήσης των υποδομών. 2. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη δηλ. και αν παρά τα ανωτέρω καταργηθεί το ελάχιστο όριο αριθμού φορέων και αυτοεξυπηρετούμενων χρηστών που προβλέπουν οι διατάξεις των άρθρων 7 παρ. 3 και 8 παρ. 2 π.δ. 285/1998, πρέπει και μπορεί να διατηρηθεί η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 10, το οποίο παρέχει πλήρες και επαρκές σύστημα αρχών, προϋποθέσεων και διαδικασιών, που μπορούν να διασφαλίσουν ότι ο όποιος περιορισμός του αριθμού φορέων θα είναι σύμφωνος με την κατοχυρωμένη από το άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος οικονομική ελευθερία. Σε διαφορετική περίπτωση είναι αμφίβολη η ρυθμιστική επάρκεια και πυκνότητα της εξουσιοδοτικής διάταξης του άρθρου 25 παρ. 4 περ. α’ του νομοσχεδίου, με το οποίο παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων για τον καθορισμό του αριθμού των φορέων σε κάθε αερολιμένα, παρά το γεγονός ότι τόσο οι διατάξεις των άρθρων 24 και 25 του νομοσχεδίου όσο και οι λοιπές εφαρμοζόμενες διατάξεις του π.δ. 285/1998 δεν περιέχουν επαρκή κριτήρια με βάση τα οποία θα μπορεί να πραγματοποιηθεί ο καθορισμός αυτός. Για τους ίδιους λόγους η ως άνω εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 25 παρ. 4 περ. α’ θα είναι αμφίβολης συνταγματικότητας από την άποψη του άρθρου 43 παρ. 2 εδ. β’ του Συντάγματος, εάν αποκλειστεί εξ ολοκλήρου η εφαρμογή του άρθρου 10 π.δ. 285/1998. 3. Να τροποποιηθεί η ως άνω διάταξη προκειμένου να μην αποκλειστεί η εφαρμογή του άρθρου 14 π.δ. 285/1998, το οποίο προβλέπει ετήσιες διαβουλεύσεις μεταξύ του Οργανισμού Διαχείρισης, της επιτροπής χρηστών και των φορέων εκάστου αερολιμένα καθώς και εκπροσώπου της αρμόδιας Αεροπορικής Αρχής. Οι διαβουλεύσεις αυτές θα είναι χρήσιμες ιδίως στην περίπτωση που διατηρηθεί η δυνατότητα περιορισμού των φορέων σε μόνον ένα, δεδομένου ότι στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων θα εξετάζονται οι τιμές των υπηρεσιών για τις οποίες έχει περιοριστεί ο αριθμός των φορέων. 4. Απορρίπτουμε και αντιδρούμε έντονα στην πρόταση-σχόλιο της εταιρίας Goldair Handling περί δυνατότητας κοινής, μεταξύ περισσοτέρων φορέων επίγειας εξυπηρέτησης, χρήσεως εξοπλισμού και προσωπικού στους εν λόγω αερολιμένες. Πρώτον, διότι οι επιχειρησιακές δυσλειτουργίες που επικαλείται ως δικαιολογία της πρότασης αυτής δεν υφίστανται. Δεύτερο, διότι μια τέτοια κοινή χρήση, η οποία ορθώς απαγορεύεται τόσο από το π.δ. 285/1998 όσο και από την Οδηγία 96/67, αφενός θα οδηγήσει σε συμπράξεις περιοριστικές του ελεύθερου ανταγωνισμού, και αφετέρου θα νοθεύσει τη διαδικασία επιλογής των φορέων επίγειας εξυπηρέτησης με βάση ποιοτικά κριτήρια και ειδικότερα την επάρκεια προσωπικού και εξοπλισμού την οποία ο κάθε φορέας μεμονωμένα και ανεξάρτητα από τους λοιπούς θα πρέπει να αποδεικνύει. 5. Θα πρέπει να εξετασθεί η μη εφαρμογή στους συγκεκριμένους αερολιμένες και άλλων διατάξεων του π.δ. 285/1998, οι οποίες προβλέπουν συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οι οποίες προφανώς δεν προσιδιάζουν σε αερολιμένες που δεν εμπίπτουν στην Οδηγία 96/67 (λ.χ. άρθρο 13 περ. β’). ΙΙ. Επί της παρ. 1 άρθρου 25 Επί της ανωτέρω διάταξης παρατηρούμε – προτείνουμε τα εξής: 1. Να τροποποιηθεί η ως άνω διάταξη προκειμένου να εξαιρεθεί η εφαρμογή του άρθρου 6Α της υπ’ αριθμ. Δ3/Β/12686/2929/4-4-2007 απόφασης του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών (ΦΕΚ Β΄469), η οποία προστέθηκε με την απόφαση ΥΑ Δ3/Β/49699/ 11741/16.12.2009 (ΦΕΚ Β΄2455/16.12.2009). Πράγματι, το εν λόγω άρθρο 6Α ρυθμίζει θέματα τα οποία ήδη καλύπτονται από τα άρθρα 24 και 25 του νομοσχεδίου, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του π.δ. 285/1998. Συνεπώς, η διατήρηση του άρθρου 6Α διασπά την ενότητα της ρύθμισης και ενδέχεται να δημιουργήσει ερμηνευτικές περιπλοκές. ΙΙΙ. Επί της παρ. 2 άρθρου 25 Επί της συνταγματικότητας της παραπάνω διάταξης σημειώνεται ότι αποτελεί ζήτημα συστηματικής και τελολογικής ερμηνείας τόσο του π.δ. 285/1998 όσο και του προτεινόμενου νομοσχεδίου, ως προς το κατά πόσο ήδη υφίσταται επαρκής ουσιαστική ρύθμιση, προκειμένου να είναι συνταγματικώς επιτρεπτή η ανάθεση στον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων της εξουσιοδότησης να ρυθμίσει κανονιστικώς τα παραπάνω θέματα, ιδίως εκείνα (όπως τα υπό στοιχ. δ, ε, στ, ζ, η) για τα οποία δεν υφίσταται αναλυτική ρύθμιση στο π.δ. 285/1998. IV. Επί της παρ. 3 άρθρου 25 Ίδετε παρατήρηση επί της παρ. 2 άρθρου 25. V. Επί της παρ. 4 άρθρου 25 Σε συνδυασμό με όσα έχουμε παρατηρήσει επί του άρθρου 24 ανωτέρω, επισημαίνεται ότι ο περιορισμός του αριθμού των φορέων σε έκταση μεγαλύτερη από αυτή που επιβάλλεται από τις αντικειμενικές συνθήκες χωρητικότητας του συγκεκριμένου αερολιμένα θα συνιστά υπέρβαση της νομοθετικής εξουσιοδότησης, υποκείμενη σε δικαστικό έλεγχο. Το ίδιο θα ισχύει όταν ο ίδιος περιορισμός στηρίζεται σε λόγους οικονομικής βιωσιμότητας των δραστηριοποιούμενων επιχειρήσεων, οι οποίοι λόγοι δεν επιτρέπεται σύμφωνα με τη νομολογία να δικαιολογήσουν τον περιορισμό της οικονομικής ελευθερίας. Κατά τα λοιπά απορρίπτουμε το σχόλιο-πρόταση της εταιρίας Olympic Handling περί υιοθέτησης ως κριτηρίων επιλογής των φορέων επίγειας εξυπηρέτησης των αριθμό και την εποχικότητα των πτήσεων που εξυπηρετούν. Τέτοιου είδους κριτήρια προφανώς δεν συνάδουν με τις διατάξεις και τους νομοθετικούς σκοπούς τόσο του π.δ. 285/1998, όσο και της Οδηγίας 96/67. VI. Επί της παρ. 5 άρθρου 25 Επί της ανωτέρω διάταξης παρατηρούμε – προτείνουμε τα εξής: 1. Η τιμολόγηση των παρεχομένων υπηρεσιών ως κριτήριο επιλογής των φορέων είναι αμφίβολης νομιμότητας και αποτελεσματικότητας. Ειδικότερα, η επίτευξη του σκοπού που επιδιώκεται με την συγκεκριμένη διάταξη, δηλ. η συγκράτηση των τιμών και η αποφυγή καταχρηστικής τιμολόγησης σε αερολιμένες στους οποίους θα δραστηριοποιείται μόνο ένας φορέας, επιτυγχάνεται με αποτελεσματικότερο τρόπο εάν επιτραπεί ο ανταγωνισμός στους συγκεκριμένους α/λ, με τη δραστηριοποίηση τουλάχιστον τριών φορέων. Περαιτέρω, η επίτευξη του ίδιου σκοπού μέσω περιορισμών στην τιμολόγηση των υπηρεσιών προϋποθέτει ότι η προσφερόμενη τιμολόγηση θα διατηρείται σταθερή καθόλη τη διάρκεια της αντίστοιχης διοικητικής έγκρισης και σύμβασης του φορέα επίγειας εξυπηρέτησης με την αρμόδια αρχή. Ωστόσο, σύμφωνα με την πάγια νομολογία η ρύθμιση των τιμών και η εξασφάλιση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών, συνιστούν θεμιτούς, κατ’ αρχήν, περιορισμούς της οικονομικής δραστηριότητας, εφόσον δεν παρεμποδίζουν ουσιωδώς την οικονομική λειτουργία της επιχειρήσεως παραγωγής και διαθέσεως των υπηρεσιών αυτών. Κατά συνέπεια, η καθοριζόμενη ανώτατη τιμή των προσφερομένων υπηρεσιών αφενός δεν μπορεί να είναι κατώτερη του κόστους παραγωγής και διαθέσεώς τους, ως κόστους παραγωγής νοούμενου του κόστους ορθολογικά οργανωμένης οικονομικής μονάδας του συγκεκριμένου κλάδου παραγωγής υπό συγκεκριμένες, κατά τόπο και χρόνο, οικονομικοτεχνικές συνθήκες και αφετέρου η ανώτατη τιμή πρέπει να περιλαμβάνει και εύλογο για μία ορθολογικά οργανωμένη επιχείρηση ποσοστό κέρδους (ΣτΕ 3551/2005, 1109/2003, 1686/2002, 3100, 369/1989, 2998/1988, 366/2008, 3633/2004 ΣΤΕ [Ολ.]). Με βάση τις συνταγματικές αυτές αρχές ο φορέας επίγειας εξυπηρέτησης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να μεταβάλει την τιμολόγηση των υπηρεσιών του προκειμένου να την προσαρμόσει στα εκάστοτε δεδομένα (πελατεία, κόστος υπηρεσιών κ.λπ.) και να διασφαλίσει την οικονομική του βιωσιμότητα και εύλογη κερδοφορία. Το ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να επιτευχθεί μέσω της εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 388, 288 και 281 Αστικού Κώδικα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ενώ η επιλογή του φορέα επίγειας εξυπηρετησης θα έχει πραγματοποιηθεί με βάση ορισμένη τιμολόγηση, η τελευταία ενδέχεται να μεταβληθεί κατά τη διάρκεια της παροχής των υπηρεσιών. Κατ’ αποτέλεσμα, η αρχική επιλογή του φορέα θα έχει λάβει χώρα με βάση ένα κριτήριο το οποίο εν τέλει δεν θα είναι πρακτικά και νομικά δυνατόν να τηρηθεί, με συνέπεια οι όροι και το αποτέλεσμα της διαγωνιστικής διαδικασίας για την επιλογή φορέων επιγειας εξυπηρέτησης να μην ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Οι αμφιβολίες ως προς τη συνταγματικότητα της συγκεκριμένης ρύθμισης ενισχύονται και από το γεγονός ότι η εν λόγω μέθοδος δεν είναι αναγκαία για την επίτευξη του επιδιωκόμενου αποτελέσματος, καθώς η προστασία των χρηστών έναντι καταχρηστικών τιμολογήσεων επιτυγχάνεται εξίσου αποτελεσματικά από τη νομοθεσία περί ελεύθερου ανταγωνισμού. Ειδικότερα, φαινόμενα καταχρηστικής τιμολόγησης μπορούν να αντιμετωπισθούν τόσο με τη γενική απαγόρευση της καταχρηστικής εκμετάλλευσης δεσπόζουσας θέσης (άρθρο 2 ν. 703/1977) όσο και με κανονιστική παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού (άρθρο 5 ν. 703/1977). Με βάση τα παραπάνω προτείνουμε την κατάργηση της ανωτέρω διάταξης του εδ. α’ παρ. 5 άρθρου 25. 2. Η προβλεπόμενη από τα εδ. β’ και γ’ ομαδοποίηση αερολιμένων και η διεξαγωγή ενιαίου διαγωνισμού για το σύνολο της ομάδας θα προκαλέσει υπέρμετρο και δυσανάλογο περιορισμό της οικονομικής ελευθερίας, δεδομένου ότι το π.δ. 285/1998 παρέχει λιγότερο επαχθείς εναλλακτικές λύσεις με τις οποίες μπορεί να αντιμετωπισθεί το ζήτημα της εξυπηρέτησης αερολιμένων για τους οποίους βεβαιωμένα δεν υφίσταται εμπορικό ενδιαφέρον από την πλευρά των φορέων. Ειδικότερα, μπορεί να προβλεφθούν υποχρεώσεις παροχής υπηρεσίων δημόσιου συμφέροντος, ώστε η διαγωνιστική διαδικασία να αφορά κατ’ αρχήν ένα αερολιμένα, με βάση τον οποίο θα επιλέγονται οι φορείς, ο φορέας όμως που θα επιλεγεί να έχει υποχρέωση παροχής υπηρεσιών και σε αερολιμένες μειωμένου εμπορικού ενδιαφέροντος (άρθρα 12 και 13 π.δ. 285/1998). Για τους λόγους αυτούς προτείνουμε την κατάργηση της ανωτέρω διάταξης και απορρίπτουμε το σχόλιο – πρόταση της εταιρίας Olympic Handling περί ομαδοποίησης αερολιμένων με βάση κριτήρια οικονομικής βιωσιμότητας – αποδοτικότητας των φορέων επίγειας εξυπηρέτησης. Πράγματι, με βάση την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας τέτοιου είδους κριτήρια και σκοπιμότητες δεν επιτρέπεται να ληφθούν υπόψη για τον περιορισμό της οικονομικής ελευθερίας, όπως ενδέχεται να συμβεί εν προκειμένω μέσω της ομαδοποίησης αερολιμένων.