• Προτάσεις του ΠΣΛ για την αναμόρφωση των δομών υποστήριξης της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Λογοπεδικών–Λογοθεραπευτών, ως ο πρώτος και παλαιότερος επιστημονικός σύλλογος των ειδικών στις διαταραχές λόγου, φωνής και ομιλίας που εργάζονται στις δομές της δημόσιας εκπαίδευσης, χαιρετίζει την προσπάθεια που γίνεται για την αναμόρφωση των δομών υποστήριξης της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και καταθέτει υπόψη του Υπουργού Παιδείας τις απόψεις του για τον ρόλο του Λογοθεραπευτή σε αυτές. Μελετώντας το παρόν σχέδιο νόμου διακρίνουμε την επιθυμία του υπουργείου για υποστήριξη των μαθητών, με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικών και ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων μέσα στο σχολείο. Δυστυχώς όμως διαπιστώνουμε και την ατολμία να συμπεριλάβει την ειδικότητα του λογοθεραπευτή σε αυτό τον σχεδιασμό, με εξαίρεση τον πολύ μικρό αριθμό των 47 λογοθεραπευτών για όλη την επικράτεια, αριθμός ανεπαρκής για την υλοποίηση ενός αντικειμενικού σχεδιασμού. Σχετικά με τον αναγκαίο ρόλο του λογοθεραπευτή στις νέες δομές υποστήριξης έχουμε να καταθέσουμε τα ακόλουθα: I.O ρόλος του λογοθεραπευτή στην πρόληψη: Στην προσχολική ηλικία, μεγάλο μέρος των δυσκολιών που παρουσιάζουν τα παιδιά οφείλονται σε ελλείμματα της βαθύτερης δομής του λόγου. Ο έγκαιρος εντοπισμός αυτών των ελλειμμάτων σημαίνει πρώιμη έναρξη της υποστήριξης, ενωρίτερη εμπλοκή των γονέων στην αντιμετώπιση της μελλοντικής μαθησιακής δυσκολίας και αποφυγή προβλημάτων συμπεριφοράς. Στην ουσία, προλαμβάνουμε την εδραίωση προβλημάτων λόγου, συμπεριφοράς, μάθησης και έτσι ελαττώνουμε την οικονομική επιβάρυνση που υφίστανται το εκπαιδευτικό και ασφαλιστικό σύστημα για την αντιμετώπιση δυσκολιών που έχουν πλέον γιγαντωθεί και πλήττουν το παιδί, το σχολείο, την δουλειά του δασκάλου, την οικογένεια. Η συμμετοχή του λογοθεραπευτή στην πρώιμη ανίχνευση και έγκαιρη υποστήριξη είναι ουσιώδης και πολλαπλασιάζει τα οφέλη για το παιδί, το σχολείο, την οικογένεια συμβάλλοντας, επίσης, και στην εξοικονόμηση πόρων. II.Ο ρόλος του λογοθεραπευτή στην διαδικασία της αξιολόγησης: Στον ισχύοντα νόμο για την Ειδική Αγωγή (3699/2008) ο λογοθεραπευτής συμμετέχει στην πενταμελή διεπιστημονική ομάδα του ΚΕΔΥΥ και στην Δευτεροβάθμια ΕΔΕΑ. Τα τελευταία δέκα χρόνια εκδίδονται γνωματεύσεις από τα ΚΕΔΥΥ χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ισχύουσα νομοθεσία, η οποία απαιτεί τη συμμετοχή του λογοθεραπευτή στη διαγνωστική διαδικασία. Με το παρόν νομοσχέδιο για ακόμη μια φορά παραβλέπεται η αναγκαιότητα της επιστημονικής γνώσης και εμπειρίας του λογοθεραπευτή και η παρουσία του δεν προβλέπεται ούτε στην αξιολόγηση ούτε και στην υποστήριξη των μαθητών. Η λογοθεραπευτική αξιολόγηση, όπως η εκπαιδευτική και η ψυχοκοινωνική, αποτελούν απαραίτητο εργαλείο για τον εκπαιδευτικό και την ομάδα που καλείται να υποστηρίξει τον μαθητή, καθώς η κάθε μια μεμονωμένα καλύπτει μέρος μόνο των πιθανών ελλειμμάτων και αναγκών οδηγώντας στην περίπτωση αυτή σε ελλιπή και χωρίς αποτέλεσμα υποστήριξη. Ενώ διατηρείται ο θεσμός των ΕΔΕΑΥ στη γενική εκπαίδευση και στις σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής, εν τούτοις αυτές υποστελεχώνονται καθώς απουσιάζει η απαραίτητη ειδικότητα του Λογοθεραπευτή για την αξιολόγηση και την υποστήριξη μαθητών με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε όλες τις βαθμίδες τις γενικής και ειδικής εκπαίδευσης. Λαμβάνοντας υπόψη: ● τα Επαγγελματικά Δικαιώματα του Λογοθεραπευτή (Προεδρικό Διάταγμα, Αρ, Φύλλου 82, 18 Απριλίου 2002), ● το Ευρωπαϊκό προφίλ, ● και το πρόγραμμα σπουδών και κλινικής άσκησης, ο λογοθεραπευτής έχει θεσμικό και επιστημονικό ρόλο στην αξιολόγηση και υποστήριξη των μαθητών με διαταραχές στον προφορικό και γραπτό λόγο, ένας ρόλος που ακυρώνεται εν μέρη με την προτεινόμενη νομοθεσία. Δεδομένου ότι ο κλάδος του λογοθεραπευτή την χώρα μας έχει ευρωπαϊκά και νομικά κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα, ρητές προϋποθέσεις νόμιμης άσκησης του επαγγέλματος και κώδικα δεοντολογίας δεν είναι δυνατό να δεχτούμε την υποκατάστασή μας και την καταχρηστική άσκηση του επαγγέλματός μας από άλλους κλάδους. Είναι επιστημονικά, δεοντολογικά και νομικά μετέωρο οι αξιολογήσεις να μην φέρουν την υπογραφή του εμπλεκόμενου λογοθεραπευτή, ο οποίος τελικά συμμετέχει απλά ως διερευνητής σε διεπιστημονικές υποομάδες που φαίνεται να μην έχουν μόνιμο χαρακτήρα. Επιπλέον δε νοείται ο αριθμός, η σύνθεση, το έργο τους και η διάρκειά τους να μεταβάλλονται χωρίς σαφή επιστημονικό προσανατολισμό ανάλογα με τα θέματα που αντιμετωπίζουν. III.Ο ρόλος του λογοθεραπευτή στην υποστήριξη: Ο λογοθεραπευτής ασχολείται με την αντιμετώπιση δυσκολιών του προφορικού και γραπτού λόγου και δύναται να υποστηρίζει τους μαθητές τόσο στις ΣΜΕΑΕ όσο και στο γενικό σχολείο και γι’ αυτό ο ρόλος του στα Κ.Ε.Σ.Υ και τις ΕΔΕΑΥ κρίνεται ως βασικός. Όπως στην προσχολική ηλικία, παρομοίως στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ο λογοθεραπευτής αξιολογεί τα αίτια γλωσσικών κενών και ελλείψεων σε μαθητές με ειδική γλωσσική διαταραχή, αλλόγλωσσους μαθητές, μαθητές με βαρηκοΐα, κινητικές δυσκολίες στην ομιλία και σε μαθητές με προβλήματα στη ροή του λόγου κ.α. Οι εξειδικευμένες και πρακτικές οδηγίες που ακολουθούν την αξιολόγηση και παρέχονται από τον λογοθεραπευτή για τον τρόπο αντιμετώπισης και εξέτασης στο σχολείο διευκολύνουν τον εκπαιδευτικό και εντάσσουν ευκολότερα το μαθητή στην εκπαιδευτική διαδικασία. Επιπλέον, τα ΚΕΣΥ συνεχίζουν να είναι αρμόδια περί εγγραφής, φοίτησης και κατάταξης των μαθητών στο κατάλληλο εκπαιδευτικό πλαίσιο ωστόσο για να καταστεί αυτό δυνατό θα πρέπει η κάθε περίπτωση να αξιολογηθεί από διεπιστημονική ομάδα δηλαδή και από τον λογοθεραπευτή. Σημαντική αποτελεί και η διεθνής εμπειρία σύμφωνα με την οποία, ειδικά στην Ευρώπη και στην Βόρεια Αμερική ο λογοθεραπευτής αποτελεί μέρος του γενικού σχολείου και τα πάντα, αξιολόγηση και υποστήριξη, γίνονται μέσα σ’ αυτό. Είναι, τέλος, σημαντικό να τονιστεί ότι στο παρόν σχέδιο νόμου δεν υπάρχει η πρόβλεψη για την δημιουργία θέσεων Συντονιστών Ειδικού Εκπαιδευτικού Έργου για την ειδικότητα του λογοθεραπευτή, οι οποίοι θα έχουν την ευθύνη για την επιστημονική καθοδήγηση των μελών της αντίστοιχης ειδικότητας Ε.Ε.Π . Με βάση τα παραπάνω παρακαλούμε να λάβετε υπόψη σας τις προτάσεις μας με στόχο τη διασφάλιση της μαθησιακής και κοινωνικής εξέλιξης των παιδιών με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, παρέχοντας παράλληλα την κατάλληλη και πολύπλευρη στήριξη του προσωπικού που καλείται να υλοποιήσει μια ποιοτική εκπαίδευση στη βάση των ίσων ευκαιριών. Για το Δ.Σ. Ο Πρόεδρος Η Γεν. Γραμματέας Βασίλης Μύρκος Έλενα Χαραλάμπους