Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Ελληνική Τεχνολογική Πλατφόρμα ''Food for Life''' | 14 Φεβρουαρίου 2011, 12:25

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  H Ελληνική Τεχνολογική Πλατφόρμα «Food for Life» συγκροτήθηκε το Μάιο του 2009, με πρωτοβουλία του ΣΕΒΤ (Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων) και της ΕΤΑΤ Α.Ε. (Εταιρείας Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης Βιομηχανίας Τροφίμων, εποπτευόμενης από την ΓΓΕΤ), στα πλαίσια της αντίστοιχης Ευρωπαϊκής Τεχνολογικής Πλατφόρμας. Η Ελληνική Τεχνολογική Πλατφόρμα «Food for Life», όπως και η αντίστοιχη Ευρωπαϊκή, συγκεντρώνει τους κύριους «εταίρους» του κλάδου των τροφίμων, όπως μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις του χώρου, επιχειρήσεις της πρωτογενούς παραγωγής, ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια, ελεγκτικούς φορείς, παράγοντες πολιτικού σχεδιασμού, ενώσεις καταναλωτών κ.λπ. Μέχρι σήμερα, στην Εθνική Πλατφόρμα συμμετέχουν πάνω από 20 Πανεπιστήμια, ερευνητικοί και λοιποί φορείς, που εμπλέκονται ενεργά με την έρευνα στο πεδίο των τροφίμων και της διατροφής, καθώς και μεγάλος αριθμός επιστημόνων από τις επιχειρήσεις του κλάδου (βλ. Παράρτημα ΙΙ). Κύριος στόχος είναι οι ερευνητικές προσπάθειες γύρω από τα τρόφιμα, να ενταχθούν σε μία ενιαία στρατηγική, που θα στοχεύει στη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας για την ωφέλεια του καταναλωτή και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Στα πλαίσια του ρόλου της, η Πλατφόρμα διαμόρφωσε συγκεκριμένες θέσεις επί του κειμένου βάσης, που έθεσε η ΓΓΕΤ σε δημόσια διαβούλευση για την ανάδειξη κεντρικών προτεραιοτήτων των Δράσεων Έρευνας και Τεχνολογίας. Θέσεις της Εθνικής Πλατφόρμας επί του Κειμένου Βάσης. • Επικροτούμε το γεγονός ότι τα «Τρόφιμα» αποτελούν μία από τις βασικές προτεραιότητες του σχεδίου και προτείνουμε να διατεθεί στο συγκεκριμένο κλάδο προϋπολογισμός ανάλογος με τη συμβολή του στην εθνική οικονομία. • Συμφωνούμε απόλυτα ότι θα πρέπει να υπάρχει πιο προσεκτική αποτύπωση των αναγκών των επιχειρήσεων καθώς και συνεχής παρακολούθηση της εξέλιξης των αναγκών αυτών, κατά τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου. Το ρόλο αυτό για τον Κλάδο των Τροφίμων μπορεί να τον αναλάβει η Εθνική Τεχνολογική Πλατφόρμα «Food for Life». • Πιστεύουμε ότι η συνεργασία των επιχειρήσεων και των Συνδέσμων τους με ερευνητικούς, αλλά και τεχνολογικούς φορείς της χώρας, θα συμβάλλει στη βελτίωση της αειφορίας και της ανταγωνιστικότητας των Ελληνικών επιχειρήσεων. Συνεπώς, κρίνουμε αναγκαίο να ενταχθούν οι τεχνολογικοί φορείς στους κύριους δικαιούχους της δράσης «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» και οι Σύνδεσμοι ως φορείς διάχυσης της γνώσης και των αποτελεσμάτων του έργου. • Επικροτούμε τις προσπάθειες για μείωση της γραφειοκρατίας, απλούστευση των διαδικασιών και διευκόλυνση της συμμετοχής των επιχειρήσεων. • Όσον αφορά στη δράση «Συστάδες καινοτόμων επιχειρήσεων (clusters)» πιστεύουμε ότι θα μπορούσε να υλοποιηθεί με μικρότερο προϋπολογισμό, ώστε να ενισχυθεί η δράση «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ». Επιπλέον προτείνουμε η αξιολόγηση και χρηματοδότηση των clusters να είναι ανάλογη της σπουδαιότητας των θεματικών τους πεδίων και της επίδρασής τους στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων. • Στο μελλοντικό σχεδιασμό της ΓΓΕΤ, πιστεύουμε ότι θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για μία ακόμα Δράση, στα πλαίσια της οποίας θα χρηματοδοτούνται έργα που αφορούν προτεραιότητες εθνικής εμβέλειας, που δεν έχουν άμεσο ενδιαφέρον για μεμονωμένες επιχειρήσεις, αλλά παρουσιάζουν ενδιαφέρον για το σύνολο της κοινωνίας ή/και για έναν ευρύτερο αριθμό επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, για τις ανάγκες διαμόρφωσης Εθνικής Διατροφικής Πολιτικής ενδιαφέρουν θέματα όπως η δημιουργία Εθνικών Πινάκων Σύστασης των Τροφίμων, η κατάρτιση μελετών σχετικά με τις καταναλώσεις τροφίμων, η ανάπτυξη δεδομένων σχετικά με την εικόνα των τροφίμων που κυκλοφορούν στην εγχώρια αγορά σε σχέση με διαφόρους παραμέτρους ασφάλειας π.χ. παρουσία βαρέων μετάλλων κ.λπ. Τα έργα αυτά πρέπει να υλοποιούνται υπό την εποπτεία των καθ’ ύλη αρμόδιων εθνικών φορέων, στα πλαίσια ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμού. Προτάσεις της Εθνικής Πλατφόρμας για την μείωση της γραφειοκρατίας και την απλούστευση των διαδικασιών. Για την επίτευξη του ανωτέρου στόχου, προτείνουμε τα εξής: • Να υπάρχει μακροχρόνιος σχεδιασμός και χρονοδιάγραμμα προκηρύξεων σε εθνικό επίπεδο. Επιπλέον ιδιαίτερη σημασία να δίνεται στο χρόνο προκήρυξης των Δράσεων και στις καταληκτικές τους ημερομηνίες, ώστε να ελαχιστοποιούνται περιπτώσεις παρατάσεων κ.λ.π. • Η μορφή και οι απαιτήσεις των προκηρύξεων καθώς και τα χρηματοδοτικά σχήματα συνίσταται να μην διαφοροποιούνται σε κάθε προκήρυξη, αλλά να παραμένουν σταθερά ή να υφίστανται ελάχιστες τροποποιήσεις για τουλάχιστον 5 έτη. • Να καθορίζεται με σαφήνεια το χρονοδιάγραμμα όλων των σταδίων της προκήρυξης (αξιολογήσεις, ανακοίνωση αποτελεσμάτων, υπογραφή συμβάσεων, στάδια καταβολής χρηματοδοτήσεων κ.λπ.) και να τηρούνται οι προθεσμίες ολοκλήρωσης κάθε σταδίου. • Να μειωθεί ο αριθμός των δικαιολογητικών στη φάση της υποβολής και η αποστολή των αναγκαίων δικαιολογητικών να αφορά μόνο στις κοινοπραξίες των εγκεκριμένων προτάσεων, και αυτή να γίνεται υπό συγκεκριμένο χρονικό περιθώριο. Σε επόμενο στάδιο, η υποβολή των προτάσεων μπορεί να γίνεται ηλεκτρονικά. • Η γλώσσα σύνταξης των προτάσεων να είναι η αγγλική, ώστε η αξιολόγηση να γίνεται και από Ευρωπαίους αξιολογητές (για παράδειγμα αξιολογητές από τη βάση δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης). • Να τηρείται μια συγκεκριμένη διαδικασία αξιολόγησης των προτάσεων και να αναβαθμιστεί η βαρύτητα του κριτηρίου της γενικότερης επίδρασης του έργου στη Βιομηχανία και στην οικονομία (potential impact). Συγκεκριμένα, στην πρόταση να συνυποβάλλεται περίγραμμα επιχειρηματικού πλάνου για την αξιοποίηση των προσδοκούμενων αποτελεσμάτων της έρευνας και να γίνεται αρχικός υπολογισμός της απόδοσης της επένδυσης για την έρευνα (return of investment). • Οι κρίσεις των αξιολογητών να κοινοποιούνται στους συντονιστές των υποβληθέντων προτάσεων. • Στις Επιτροπές Αξιολόγησης να συμμετέχουν εκπρόσωποι της Βιομηχανίας Τροφίμων. • Προτείνεται η δημιουργία μίας Οριζόντιας Επιτροπής, όπου θα συμμετέχουν εκπρόσωποι της ΓΓΕΤ, της ερευνητικής κοινότητας και της Βιομηχανίας Τροφίμων, για τον τελικό έλεγχο και την επικύρωση της διαδικασίας και των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης, ώστε οι εγκεκριμένες προτάσεις στο σύνολό τους να οδηγούν στο βέλτιστο αποτέλεσμα. • Στις επιλέξιμες δραστηριότητες να συμπεριληφθούν και οι δράσεις συντονισμού του έργου (management), όπως στα αντίστοιχα ευρωπαϊκά έργα. • Να υπάρχει ευελιξία στη διαχείριση του προϋπολογισμού και της σύνθεσης της ομάδας εργασίας στα χρηματοδοτούμενα έργα από τους εταίρους, χωρίς ανάγκη ανασύνταξης του Τεχνικού Δελτίου, εφόσον δε μεταβάλλονται οι στόχοι και τα παραδοτέα αυτών. • Συγκεκριμένα για τη Δράση «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ», προτείνεται να υιοθετηθεί, ως ελάχιστη προϋπόθεση, η συμμετοχή 3 φορέων και να μην υπάρχει περιορισμός για τον μέγιστο αριθμό συμμετεχόντων. • Προτείνεται η υιοθέτηση μίας διαδικασίας αποτίμησης των αποτελεσμάτων του συνόλου των έργων, που υλοποιούνται υπό την σκέπη συγκεκριμένων Δράσεων, στις επιχειρήσεις και στην εθνική οικονομία. Η αποτίμηση αυτή πρέπει να γίνεται από μία Επιτροπή όπου θα συμμετέχουν εκπρόσωποι της βιομηχανίας και της επιστημονικής κοινότητας. Η Τεχνολογική Πλατφόρμα θα μπορούσε να αναλάβει ενεργό ρόλο στο συγκεκριμένο πεδίο. Προφανώς, τα αποτελέσματα της αποτίμησης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στις επόμενες προκηρύξεις και στον ευρύτερο σχεδιασμό. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2010» Ε Ρ Ε Υ Ν Η Τ Ι Κ Ε Σ Π Ρ Ο Τ Ε Ρ Α Ι Ο Τ Η Τ Ε Σ Προτάσεις της Εθνικής Πλατφόρμας επί των ερευνητικών προτεραιοτήτων για την Δράση «Συνεργασία 2010» στον τομέα των τροφίμων. Στο Παράρτημα Ι παρουσιάζονται οι προτάσεις της Εθνικής Πλατφόρμας σχετικά με τις ερευνητικές προτεραιότητες ειδικά για την Δράση «Συνεργασία 2010» στον τομέα των τροφίμων. Το κείμενο βασίζεται σε αντίστοιχο κείμενο που είχε εκδώσει η ΓΓΕΤ, το 2007, όπως αυτό τροποποιήθηκε κατόπιν διαβουλεύσεων και συζητήσεων μεταξύ των μελών της Εθνικής Τεχνολογικής Πλατφόρμας και ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες του Κλάδου. Υγιεινή διατροφή Στόχος είναι η ανάπτυξη διαιτητικών στρατηγικών που βελτιώνουν την υγεία και μειώνουν τους κινδύνους από ασθένειες που σχετίζονται με τα διατροφικά πρότυπα. • Έρευνα για την κατανόηση της επίδρασης των συστατικών των τροφίμων ή των διατροφικών προτύπων στην πρόληψη των χρόνιων νοσημάτων. • Έρευνα και αξιολόγηση της διατροφικής αξίας προϊόντων εθνικής σημασίας και της επίδρασής τους στην υγεία του γενικού πληθυσμού και στην πρόληψη χρόνιων νοσημάτων (παχυσαρκία, καρκίνος, υπέρταση, διαβήτης). Μελέτη της επίδρασης της επεξεργασίας και της συντήρησης στη διατροφική τους αξία καθώς και των αλληλεπιδράσεων επιμέρους τροφίμων με άλλα τρόφιμα. Συμπεριφορά και προτιμήσεις καταναλωτών Στόχος είναι η κατανόηση της συμπεριφοράς και των προτιμήσεων των καταναλωτών και ιδιαίτερα σε σχέση με την υγεία. • Μελέτη των διαδικασιών και των προσδιοριστικών παραγόντων της συμπεριφοράς των καταναλωτών στην επιλογή υγιεινών τροφών και ιδιαίτερα των παραγόντων, που σχετίζονται με την επιλογή υγιεινών τροφών. Ανάπτυξη στρατηγικών για τη βελτίωση της ελκυστικότητας των υγιεινών τροφών. Ανάπτυξη τροφίμων υψηλής προστιθέμενης αξίας και νέων προϊόντων για την κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών και προτιμήσεων Στόχος είναι η ανάπτυξη τροφίμων υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας, τα οποία βελτιώνουν την υγεία και ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής. Έμφαση θα δοθεί στα προϊόντα μεγάλης σημασίας για την εθνική οικονομία. • Ανάπτυξη δεικτών σήμανσης και μεθόδων μοριακού ελέγχου για την ταυτοποίηση και την ιχνηλασιμότητα τροφίμων, παραδοσιακών προϊόντων, προστατευόμενων προϊόντων (ΠΟΠ ή ΠΓΕ). • Νέες μέθοδοι και εφαρμογές για την αξιολόγηση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών. • Ανάπτυξη και παραγωγή βιοδραστικών συστατικών και προϊόντων με έμφαση στη χρήση της βιοτεχνολογίας και της νανοτεχνολογίας. • Τροποποίηση φυσικών ιδιοτήτων βιοδραστικών συστατικών με στόχο τη βελτιωμένη ενσωμάτωσή τους σε τρόφιμα και ανάπτυξη βελτιωμένων πρώτων υλών ή / και νέων προϊόντων διατροφής, με χαρακτηριστικά, που να καλύπτουν τις ειδικές απαιτήσεις συγκεκριμένων ομάδων καταναλωτών. • Ανάπτυξη τροφίμων και συστατικών για τη βιομηχανία τροφίμων με τη χρήση βιοτεχνολογικών μεθόδων όπως: εναρκτήριες καλλιέργειες, ένζυμα, βιοσυντηρητικά, βιοδραστικά συστατικά κ.λ.π. • Ανάπτυξη προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας για καλύτερο και υγιεινότερο τρόπο ζωής. Βελτίωση των διεργασιών, της συσκευασίας και του ελέγχου για την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης ποιότητας: • Νέες τεχνολογίες επεξεργασίας για τη βελτίωση της ποιότητας και την παράταση του χρόνου ζωής στο ράφι και της φρεσκάδας των προϊόντων. • Νέα υλικά συσκευασίας με βελτιωμένη λειτουργικότητα και ελεγχόμενη βιοδιασπασιμότητα, μέθοδοι συνδυασμού της συσκευασίας με τεχνολογίες συντήρησης, ανάπτυξη προσεγγίσεων για «ενεργές και έξυπνες» (active and intelligent) συσκευασίες. • Ανάπτυξη συσκευών, τεχνικών και συστημάτων, που επιτρέπουν την άμεση και in situ παρακολούθηση και αξιολόγηση της ποιότητας, της ασφάλειας και των ιδιοτήτων των τροφίμων. • Αποτίμηση και βελτίωση υφιστάμενων βασικών τεχνολογιών και διεργασιών παρασκευής τροφίμων (σε κλίμακα βιομηχανική, μαζικής εστίασης και οικιακής) σε σχέση με την ασφάλεια, και τη διατροφική αξία, λαμβάνοντας υπόψη και περιβαλλοντικές και οικονομικές πτυχές. • Ανάπτυξη νέων μεθόδων ή διεργασιών για τη βελτιστοποίηση της βιοδιαθεσιμότητας και της λειτουργικότητας των βιοδραστικών συστατικών των τροφίμων. • Ανάπτυξη γρήγορων και χαμηλού κόστους μεθόδων ελέγχου και ανίχνευσης μολυσματικών, τοξικών παραγόντων, περιπτώσεων νοθείας ή περιπτώσεων γενετικών τροποποιήσεων στα τρόφιμα και στη διατροφική αλυσίδα. • Ανάπτυξη νέων τεχνικών και εφαρμογή ολοκληρωμένων συστημάτων ιχνηλασιμότητας κατά την πρωτογενή παραγωγή, τη μεταποίηση, τον έλεγχο, τη διακίνηση, τη διάθεση και την κατανάλωση των τροφίμων, με στόχο τον αποτελεσματικό εντοπισμό και την εξάλειψη των ενδεχόμενων κινδύνων για την υγεία των καταναλωτών και την αποτελεσματική διαχείριση κρίσεων. Εφαρμογές των Πράσινων Τεχνολογιών στη Βιομηχανία Τροφίμων • Ανάπτυξη πρότυπων βιοδιυλιστηρίων για την ταυτόχρονη παραγωγή τροφίμων, βιοκαυσίμων, χημικών ουσιών, βιοϋλικών ή / και προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας. • Εκτίμηση τοξικότητας βιολογικά επεξεργασμένων αγροτο - βιομηχανικών υγρών αποβλήτων με βιοδείκτες. • Αξιοποίηση της «Λευκής Βιοτεχνολογίας» (White Biotechnology) για την παραγωγή προϊόντων Βιοτεχνολογικού ενδιαφέροντος από απόβλητα της Βιομηχανίας τροφίμων. • Νέες διεργασίες και τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον για την παραγωγή τροφίμων ή την αξιοποίηση παραπροϊόντων και υποπροϊόντων της βιομηχανίας τροφίμων. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΣΕΒΤ ΕΤΑΤ ΑΕ ΕΚΠΑ (Ιατρική Σχολή, Τμήμα Χημεία & Τμήμα Φαρμακευτικής) ΓΠΑ (Τομέας Επιστήμης & Τεχνολογίας Τροφίμων & Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου) ΕΜΠ (Σχολή Χημικών Μηχανικών) Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής) ΑΠΘ (Γεωπονική Σχολή, Κτηνιατρική Σχολή & Τμήμα Χημείας) Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Τμήμα Χημείας) Πανεπιστήμιο Πάτρας (Τμήμα Χημείας) ΤΕΙ Αθήνας (Σχολή Τεχνολογίας Τροφίμων) ΤΕΙ Θεσσαλονίκης (Σχολή Τεχνολογίας Τροφίμων) Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος) ΚΕΤΕΑΘ ΕΚΕΤΑ (Ινστιτούτο Αγροβιοτεχνολογίας) Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών ΕΘΙΑΓΕ Forum Ελληνικών Ερευνητικών Φορέων (τρόφιμα) ΠΑΣΕΓΕΣ Εθνική Επιτροπή Διατροφικής Πολιτικής ΕΟΦ Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή ΕΦΕΤ