• Σχόλιο του χρήστη 'Παναγιώτης Βαρλάγκας' | 7 Ιανουαρίου 2010, 18:27

    Κα Επιτροπούλου, Η λέξη "ιθαγένεια" που χρησιμοποιούμε προέρχεται από τον γαλλικό όρο indigène. Πηγαίντε στο google, ψάξτε για τα "Των Εθνών εν ειρήνη και εν πολέμω νόμιμα" του Ν. Ι. Σαριπόλου, πηγαίντε στο ευρετήριο στο τέλος του βιβλίου και θα βρείτε τον όρο "ιθαγένεια" και εντός παρενθέσεως δίπλα του τον γαλλικό όρο "indigénat". Ο όρος αυτός είναι παρωχημένος στη γαλλική γλώσσα πλέον, αλλά υπάρχει π.χ. ο γαλλικός Code de l'indigénat (Κώδιξ Ιθαγενείας) του 1887 (http://inter.culturel.free.fr/textes/indigenat.htm) που παραχώρησε το καθεστώς του ιθαγενούς σε όλους τους κατοίκους των αποικιών (π.χ. Αλγερία), ξεχωρίζοντάς σε πολίτες (citoyens français, αυτούς της Μητροπολιτικής Γαλλίας) και σε υπηκόους (sujets français, αυτούς των αποικιών). Αντί της λέξεως indigène, για το τον χαρακτηρισμό του ιθαγενούς, χρησιμοποιείται πλέον η λέξη autochtone (αυτόχθων), και αντί των λέξεων αυτών (ιθαγενής, αυτόχθων), χρησιμοποιούνται στη νομική ορολογία (όπως και στην Αγγλική, οι αντίστοιχες) οι όροι nationalité (nationality, εθνικότης) και citoyenetté (citizenship, ιδιότητα του πολίτη) Σχετικά με το δίπολο αυτοχθόνων-ετεροχθόνων, πρβλ. και την ομιλία Σπυρίδωνος Τρικούπη στην Συντακτική Συνέλευση του 1843-1844 (Η της Γ’ Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική των Ελλήνων Συνέλευσις), στην οποία, αναφερόμενος στην πολιτογράφηση στην πολιτείας της Γεωργίας (Georgia) των ΗΠΑ, χρησιμοποιεί τον όρο "κάθαρσις του ετεροχθονισμού". Δηλ. δια της μακράς (που στην Georgia ήταν μάλλον σύντομη) διαμονής, ο ετερόχθων (μη ιθαγενής) καθίσταται αυτόχθων (ιθαγενής). Του αποδίδεται δηλ. η ιθαγένεια. Τόση μάχη έγινε στη Συνέλευση εκείνη για το ζήτημα των αυτοχθόνων και των ετεροχθόνων, μέχρι που πέρασε ψήφισμα, πολίτες Έλληνες μεν, ετερόχθονες δε (π.χ. Έλληνες Ηπειρώτες ή Κων/πολίτες) να μην μπορούν να διορίζονται στο δημόσιο για 2, 3, ή 4 χρόνια μετά την ψήφιση του Συντάγματος. Άρα, ιθαγένεια = indigénat, indigeneity (παρωχημένοι όροι) ιθαγενής = indigène, indigenous αυτόχθων = autochtone, autochthonous ετερόχθων --> ο μη αυτόχθων, δεν χρησιμοποιείται διεθνώς Πάμε τώρα στο ζήτημα της εθνικότητας. εθνικότητα --> ethnicité, ethnicity ο έχων την εθνικότητα --> ethnic Ο ομογενής της Βορείου Ηπείρου είναι ethnic Greek, ενώ ο Αλβανός μετανάστης στην Αθήνα είναι ethnic Albanian. Ο Έλληνας της Κων/πολης είναι ethnic Greek, ενώ ο Τούρκος μετανάστης στο Βερολίνο είναι ethnic Turk. Αυτός που έχει την Ελληνική εθνικότητα λέγεται *ομογενής* (ανήκων στο Ελληνικό γένος), ενώ αυτός που έχει ξένη εθνικότητα λέγεται *αλλογενής* Έτσι, στον ομογενή από την Κων/πολη που διαβιοί στην Ελλάδα, η άδεια διαμονής του θα γράφει: Εθνικότητα: ΕΛΛΗΝΙΚΗ Υπηκοότητα: ΤΟΥΡΚΙΚΗ ενώ στον Τούρκο φοιτητή στην Αθήνα θα γράφει: Εθνικότητα: ΤΟΥΡΚΙΚΗ Υπηκοότητα: ΤΟΥΡΚΙΚΗ Ήρθαμε λοιπόν στον όρο "υπηκοότητα" Υπήκοος --> subject, sujet Υπηκοότητα --> δεν υπάρχει αντίστοιχος διεθνής όρος Ο όρος υπηκοότητα παραπέμπει είτε σε μοναρχικά καθεστώτα (π.χ. British subject), είτε σε αποικιοκρατία (sujet français, βλ. ανωτέρω). Όμως, ποιος όρος χρησιμοποιείται διεθνώς; Ο όρος που χρησιμοποιείται διεθνώς είναι ο όρος nationality, nationalité. German national, Chinese national, American national. Επειδή όμως, τόσο ο όρος ethnicity (ελληνικής προελεύσεως) όσο και ο όρος nationality (λατινογενής), μεταφράζονται στα Ελληνικά ως "εθνικότητα" (καθώς ethnos -> έθνος, αλλά και nation -> έθνος), *δεν μπορούμε να χρησιμοποίησουμε τον όρο nationality*. Έτσι, λοιπόν έχει προκριθεί παγίως εδώ και δεκαετίες (Μαριδάκης 1950, Κρίσπης 1979, Βρέλλης 2006), αλλά και ήδη από τον Σαρίπολο το 1851, αλλά και ήδη στο Νόμο περί Ελληνικής Ιθαγενείας του 1835, τον Αστικό Νόμο του 1856, τον Κώδικα Ελληνικής Ιθαγενείας του 1955 (που όπως έχει τροποποιηθεί εν τω μεταξύ ισχύει και τανύν), να χρησιμοποιείται προς αυτόν τον σκοπό ο όρος *ιθαγένεια*, προκρινόμενος του όρου υπηκοότητα, για την απόδοση στα ελληνικά του διεθνούς όρου nationalité/nationality! Επειδή, όμως σε αντίθεση με τον όρο "ιθαγένεια" για τη μετάφραση του nationality, ο όρος "ιθαγενής" δεν είναι εύηχος στα αυτιά του μέσου πολίτη (πρβλ. π.χ. "ιθαγενής του Αμαζονίου"), έχει δε και αυτή την άλλη σημασία που παραπέμπει σε πρωτόγονες φυλές, χρησιμοποιείται στην πράξη πολύ συχνά και ο όρος "υπήκοος" (άλλωστε μέχρι το 1973 υπήρχε και βασιλεία στην Ελλάδα, οπότε έως τότε ήταν και αποδεκτός εξ αυτής της απόψεως), που εκφράζει την εξουσιαστική σχέση του κράτους επί του ατόμου. Εξ ου και η χρήση του όρου "υπηκοότητα" σε πολλά δημόσια έγγραφα, νομικά κείμενα κ.λπ. *εναλλάξ* με τον όρο "ιθαγένεια", αμφότερα αποδίδοντα τον διεθνή όρο "nationality", για τον οποίον *δεν* μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον όρο "εθνικότητα", αφού αυτόν τον χρησιμοποιούμε αποκλειστικά για το ethnicity και αν τον χρησιμοποιήσαμε θα προέκυπτε σύγχυση δύο θεμελιωδώς διαφορετικών εννοιών, καθώς το nationality υποδηλώνει το δεσμό του ατόμου προς το *κράτος* (οι Αγγλοσάξωνες ιδίως αλλά και οι Γάλλοι π.χ. χρησιμοποιούν το όρο nation *και* για το κράτος; π.χ. the American nation), δεσμό που είναι *νομικός*, ενώ το ethnicity δεσμό πρωτίστως *κοινωνιολογικό/ιστορικό/ψυχολογικό* (ο Έλληνας της Κωνσταντινούπολης είναι εθνοτικά Έλληνας, αλλά *δεν* έχει την Ελληνική ιθάγενεια. He is an ethnic Greek, but not a Greek national). Αυτό που θέλετε να πείτε και έχετε "φαγωθεί" με το θέμα ιθαγένεια vs υπηκοότητα (που και τα δύο, ασχέτως της γλωσσολογικής/ιστορικής καταβολής τους, εκφράζουν την έννοια nationalité/nationality) είναι "εθνικότητα". Υπάρχει και δικαστική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας επ’ αυτού για νόμο της χούντας που αφορούσε ομογενείς ποδοσφαιριστές, και χρησιμοποιούσε εσφαλμένα τον όρο "ιθαγένεια" αντί του "εθνικότητα" (έλεγε εσφαλμένα "αθλητές με ελληνική ιθαγένεια αλλά ξένη υπηκοότητα", ενώ το ορθό ήταν "με ελληνική *εθνικότητα* αλλά ξένη υπηκοότητα. Η διαστολή είναι: Ιθαγένεια/Υπηκοότητα (απόδοση του nationality): * Ο έχων την ελληνική: Ημεδαπός ή Ιθαγενής ή Έλληνας Υπήκοος (Greek national/national Grec ή σκέτο national) * Ο μη έχων αυτή, αλλά έχων άλλη: Αλλοδαπός ή Ξένος Υπήκοος (alien/etranger) * Ο μη έχων καμία: Ανιθαγενής ή Άπολις ή Άπατρις (apatride) ΕΘνικότητα (απόδοση του ethnicity): * Ο έχων την ελληνική: ομογενής, Έλλην το γένος (ethnic Greek) * Ο μη έχων την ελληνική: αλλογενής, μη Έλλην το γένος, ξένος το γένος (not ethnic Greek) Αυτή η ετυμολογικά ρίζα του ιθαγενής (αντίστοιχα αυτόχθων) κάπου σας πειράζει. Ανθρωπολογικά, νομίζετε ο ξένος γίνεται μέλος της φυλής σας και σας πειράζει, σας τρομάζει αυτό. Αλλά ΔΕΝ έχει αυτήν την έννοια ο νομικός όρος "ιθαγενής"! Αλλά σημαίνει τον national, τον έχοντα δεσμό υπακοής στο Ελληνικό κράτος, τον υπήκοο, ελλείψει καλύτερης μετάφρασης στα ελληνικά (είναι όπως δεν μπορούμε να μεταφράσουμε το Republican ως "δημοκράτης", γιατί ήδη μεταφράσαμε το Democrat, την ελληνογενή λέξη έτσι, και λέμε απλά Ρεπουμπλικάνος - επειδή ΔΕΝ μπορούμε να πούμε "νασιονάλος" (sic!), λέμε ιθαγενής ή υπήκοος. Ο ξένος (Αλβανός, Ουκρανός, Γεωργιανός, Πακιστανός, Αιγύπτιος), θα γίνει εθνοτικά Έλληνας, όχι νομικά, αλλά εν τοις πράγμασι. Σε 2-3 γενιές, τα παιδιά του, τα εγγόνια του, κ.λπ. Όπως έχουμε τους Αρμένηδες και τους Εβραίους επί Ν γενεές στην Ελλάδα και έχουν φυσικά *ΕΛΛΗΝΙΚΗ* εθνικότητα (αλλά διαφορετική θρησκεία απλώς). Έτσι και το 2100 τα δισέγγονα του Πακιστανού μπορεί κάποιο από αυτά να λέγεται π.χ. Μουσάραφ, αλλά πέραν αυτού θα είναι μέλος της ελληνικής εθνότητας, του ελληνικού γένους. Αλλά αυτά τα πράγματα ΔΕΝ ρυθμίζονται νομικά. Νομικά ρυθμίζονται τα θέματα της ιθαγένειας/υπηκοότητας, η εθνικότητα καθορίζεται στην πράξη, μέσω της αφομοιωτικής διαδικασίας. ΤΕΛΟΣ!