Αρχική Πρόγραμμα «Καλλικράτης»1. Αξιολόγηση υπάρχουσας κατάστασηςΣχόλιο του χρήστη ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ | 25 Ιανουαρίου 2010, 20:21
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ' | 25 Ιανουαρίου 2010, 20:21

    ΕΝΩΣΗ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ – ΣΧΟΛΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Με το σχέδιο «Καλλικράτης» η κυβέρνηση προχωρά στην υλοποίηση ενός μεγαλόπνοου οράματος για τη διοικητική ανασυγκρότηση της χώρας. Το σχέδιο έχει δύο βασικούς πυλώνες: 1. Την περαιτέρω συνένωση δήμων και κοινοτήτων που προσβλέπει στη δημιουργία ισχυρών ΟΤΑ α’ βαθμού με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. 2. Την αναδιάταξη του β’ βαθμού αυτοδιοίκησης στις ευρύτερες γεωγραφικές ενότητες των σημερινών 13 περιφερειών της χώρας. Η περαιτέρω συνένωση των δήμων με παράλληλη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων τους κρίνεται επιβεβλημένη έτσι ώστε, οι ΟΤΑ α’ βαθμού να αποκτήσουν διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και παράλληλα να βελτιώσουν την υποδομή τους σε υλικούς και ανθρώπινους πόρους. Από την άλλη πλευρά η αναδιάταξη των δήμων σε λιγότερες και ισχυρότερες μονάδες που αναλαμβάνουν περισσότερες αρμοδιότητες επιβάλλει την αναδιάταξη του δεύτερου βαθμού σε ευρύτερες γεωγραφικές ενότητες, έτσι ώστε οι ΟΤΑ β’ βαθμού να είναι σε θέση να αναλάβουν νέες αρμοδιότητες, αλλά και να καθίσταται εφικτός ο σχεδιασμός και η άσκηση μιας ολοκληρωμένης πολιτικής σε ευρύτερες ενότητες. Εξάλλου η δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση στα όρια των νομών αποδείχθηκε ότι δυσκολεύει την αποτελεσματική συμμετοχή στα ευρωπαϊκά όργανα, όπως την Επιτροπή των Περιφερειών, στα οποία οι περιφέρειες των άλλων κρατών – μελών έχουν ουσιαστικό ρόλο και λόγο. Αυτοί είναι μερικοί μόνο από τους λόγους, για τους οποίους εκφράζουμε τη συμφωνία μας στο γενικό πνεύμα του σχεδίου Καλλικράτης. Πιστεύουμε πως εφόσον συντρέξουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις η νέα διευρυμένη δομή των ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού μπορεί να συντελέσει τα μέγιστα τόσο στην αναπτυξιακή προοπτική, όσο και στην εμβάθυνση της δημοκρατίας στη χώρα. Το σχέδιο περιέχει πληθώρα διατάξεων που βεβαίως δεν είναι δυνατό να σχολιαστούν όλες εδώ. Άλλωστε σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν γενικές κατευθύνσεις και στη συνέχεια θα υπάρξει περαιτέρω εξειδίκευση σε επίπεδο νομοθετικών διατάξεων. Παρά ταύτα κρίνουμε σκόπιμο να επισημάνουμε κάποια σημεία του σχεδίου, τα οποία κρίνουμε ιδιαιτέρως θετικά, αλλά και να επισημάνουμε κάποια σημεία που ενδεχομένως να χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής ή και τροποποίησης. Θετικά σημεία: • Ο έλεγχος νομιμότητας που ασκείται σήμερα από τις Διευθύνσεις Αυτοδιοίκησης των Περιφερειών στους ΟΤΑ είναι κυρίως τυπικός και όχι ουσιαστικός. Ακόμη χειρότερα, πολλές φορές δεν μπορεί να ασκηθεί αποτελεσματικά λόγω κομματικών σχέσεων του κάθε Περιφερειάρχη με τους αιρετούς εκπροσώπους, αλλά και εξ’ αιτίας της ελλιπούς στελέχωσης αυτών των Διευθύνσεων. Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντική η δημιουργία στο Υπουργείο Εσωτερικών αυτοτελούς υπηρεσίας ελέγχου των ΟΤΑ. Αρκεί η υπηρεσία αυτή να στελεχωθεί αξιοκρατικά και να στηριχθεί πολιτικά ώστε να λειτουργήσει αμερόληπτα και με την απαιτούμενη αυστηρότητα. Το γεγονός ότι οι νέοι δήμαρχοι και ιδίως οι νέοι αιρετοί περιφερειάρχες θα εκλέγονται από ένα διευρυμένο εκλογικό σώμα, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να τους προσφέρει τη παραμικρή «ασυλία». Η λειτουργία λοιπόν μιας ισχυρής εποπτικής υπηρεσίας κρίνεται επιβεβλημένη. Για τη στελέχωση δε αυτής πρέπει να αξιοποιηθούν καταρτισμένα στελέχη σε θέματα αυτοδιοίκησης. • Το γεγονός ότι η διαχείριση του ΕΣΠΑ περνάει στις αιρετές περιφέρειες, αποδεικνύει τη βούληση της κυβέρνησης για ουσιαστική στήριξη του νέου θεσμού. • Είναι απολύτως σωστή η πρόβλεψη για το δραστικό περιορισμό των ΝΠΔΔ των ΟΤΑ. Με τον τρόπο θα επιτευχθεί μεγάλη εξοικονόμηση ανθρώπινων και οικονομικών πόρων, εξορθολογισμός στη δαπάνη και τη λειτουργία των υπηρεσιών, καλύτερη αξιοποίηση του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού. • Είναι γνωστό ότι το διαδίκτυο είναι ο ταχύτερος και αποτελεσματικότερος τρόπος ελέγχου πληροφοριών. Κατά συνέπεια, η θεσμοθέτηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης των περιφερειών και η υποχρεωτική ανάρτηση των αποφάσεων των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού στο διαδίκτυο θα προσφέρουν διαφάνεια και δυνατότητα ελέγχου στον πολίτη και συνεπώς μείωση των φαινομένων κακοδιοίκησης. • Ιδιαίτερα σημαντική για την προάσπιση των δικαιωμάτων του πολίτη κρίνεται η δημιουργία του θεσμού του Περιφερειακού Συνηγόρου. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην επιλογή αρίστων για τις αντίστοιχες θέσεις, στην ηλεκτρονική επικοινωνία του Περιφερειακού Συνηγόρου με τους πολίτες αλλά ταυτόχρονα να εξασφαλιστεί και ο απαραίτητος συντονισμός με τον επιτυχημένο θεσμό του Συνηγόρου του πολίτη. • Απαραίτητη για τη μεταρρυθμιση κρίνουμε και την πρόβλεψη εισαγωγής δεικτών μέτρησης της αποτελεσματικότητας και ποιότητας έργων –αγαθών –υπηρεσιών. Όλα αυτά βέβαια για να υλοποιηθούν απαιτείται πέραν της πολιτικής βούλησης, η ύπαρξη του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού. • Ιδιαιτέρως θετική ειναι η πρόβλεψη για την περαιτέρω αποκέντρωση αρμοδιοτήτων επιτελικού χαρακτήρα στους υπό δημιουργία νέους ΟΤΑ α’ και β΄ βαθμού. Διότι πολλές από τις αρμοδιότητες που εκχωρήθηκαν στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, αλλά και στη κρατική Περιφέρεια ήταν απλώς γραφειοκρατικού - διεκπεραιωτικού χαρακτήρα. Από την άλλη πλευρά πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής τα ακόλουθα: • Δεν έχει γίνει σαφής περιγραφή των αρμοδιοτήτων που θα μεταφερθούν. Απαιτείται λεπτομερής περιγραφή των αρμοδιοτήτων για να αποφευχθεί η διαιώνιση του φαινομένου επικάλυψης – σύγχυσης αρμοδιοτήτων που ταλανίζει χρόνια την Ελληνική Διοίκηση. • Σε κάθε περίπτωση, διατυπώνεται η βούληση για τη δημιουργία μεγαλύτερων τόσο χωροταξικά όσο και διοικητικά (διεύρυνση αρμοδιοτήτων) Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για τη λειτουργία των οποίων απαιτούνται νέες δομές και στελέχωση αυτών με έμπειρα και εξειδικευμένα στελέχη της Διοίκησης. Στην κατεύθυνση αυτή προτείνεται η αξιοποίηση των αποφοίτων των Εθνικών Σχολών Δημόσιας Διοίκησης & Τοπικής Αυτοδιοίκησης μέσω Ειδικών Επιτελικών Υπηρεσιών για την υποστήριξη των Ο.Τ.Α. κατά την προσαρμογή στο πρόγραμμα "ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ". • Με τη νέα μεταρρύθμιση προβλέπεται η λειτουργία 7 Γενικών Διοικήσεων στις οποίες θα υπαχθούν όποιες αρμοδιότητες των υφισταμένων περιφερειών δεν μπορούν εκ της φύσης τους να περάσουν στην αυτοδιοίκηση. Το γεγονός από την άλλη ότι αυτές θα συνυπάρχουν όχι μόνο με τις 13 αιρετές περιφέρειες αλλά και με τις 5 υπερπεριφέρειες που προβλέπονται για την υλοποίηση του ΕΣΠΑ, ίσως δημιουργήσει σύγχυση και δυσλειτουργίες. Ίσως θα έπρεπε να εξεταστεί το ενδεχόμενο οι Γενικές Διοικήσεις να ταυτίζονται με τις πέντε υπερπεριφέρειες. • Γίνεται –ορθά - λόγος για φορολογική αποκέντρωση. Στο τελικό νομοσχέδιο θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο από ποιες πηγές θα προκύψουν οι πόροι των νέων ΟΤΑ. Οι νέοι ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού θα πρέπει να έχουν οικονομική αυτοτέλεια και αυτοδυναμία για να είναι σε θέση να επιτελέσουν τον ρόλο τους, η οποία όμως θα συνοδεύεται από αυστηρό πλαίσιο ελέγχων και ποινών. Διαφορετικά θα συνεχιστεί το σημερινό φαινόμενο των υπερχρεωμένων ΟΤΑ. • Στο παρόν σχέδιο γίνεται –σωστά- αναφορά στην ανάγκη μητροπολιτικής διοίκησης για το λεκανοπέδιο Αττικής και το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης, χωρίς να υπάρχει καμία περαιτέρω εξειδίκευση. Στο τελικό σχέδιο θα πρέπει να έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως οι σχετικές διατάξεις. • Κρίνουμε σκόπιμο όπως όλοι οι αιρετοί περάσουν από υποχρεωτική επιμόρφωση από το Ε.Κ.Δ.Α.Α. σε σύγχρονα θέματα μάνατζμεντ προκειμένου να ανταποκριθούν στα νέα διευρυμένα καθήκοντά τους. • Να μην υποκύψει η κυβέρνηση σε τοπικές πιέσεις, αλλά να εφαρμοσθούν απόλυτα οι προτάσεις των επιστημονικών φορέων για τον χωροταξικό σχεδιασμό των νέων δήμων. • Απαιτείται να γίνει εκτενής οικονομικός έλεγχος και απογραφή των περιουσιακών στοιχείων των σημερινών ΟΤΑ α’ βαθμού, ώστε οι νέοι που θα προκύψουν από τις συνενώσεις να ξεκινήσουν υγιώς τη λειτουργία τους. Τέλος, θεωρούμε απαραίτητη για την επιτυχία του παρόντος νομοσχεδίου, την άμεση θέση σε εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου σχεδίου μεταρρύθμισης της Κεντρικής Διοίκησης προκειμένου να ανταποκριθεί στις προκλήσεις και απαιτήσεις ενός σύγχρονου επιτελικού κράτους που θα έχει τη δυνατότητα σχεδιασμού και παρακολούθησης των δημόσιων πολιτικών που εφαρμόζονται στη χώρα. "Κλειδί" για την επιτυχία μιας ολοκληρωμένης διοικητικής μεταρρύθμισης αποτελεί το προσωπικό της Δημόσιας Διοίκησης . Απαιτείται αφενός η διασφάλιση της αξιοκρατίας για την επιλογή και τοποθέτηση σε θέσεις ευθύνης των στελεχών που γνωρίζουν να ασκούν δημόσιες πολιτικές και αφετέρου η θεσμική θωράκιση τους προκειμένου να εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και τον πολίτη στο πλαίσιο της νομιμότητας, πέρα από πολιτικές παρεμβάσεις. Δεδομένων των δυσχερειών στα δημόσια οικονομικά, η αξιοποίηση του υπάρχοντος εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτει η Διοίκηση, αλλά λόγω παρωχημένων πολιτικών και διοικητικών πρακτικών μέχρι τώρα τοποθετούσε στο περιθώριο, είναι το μεγάλο στοίχημα που είναι αναγκαίο να κερδηθεί προκειμένου το σχέδιο Καλλικράτης, και κάθε μελλοντικό σχέδιο διοικητικής μεταρρύθμισης, να τύχει ουσιαστικής εφαρμογής. Αθήνα, 25/01/2010 Για το Δ.Σ. Ένωσης Αποφοίτων ΕΣΔΔ & ΕΣΤΑ Ο Πρόεδρος Γρηγόρης Θεοδωράκης