• Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη: • την παρ. 6 του Άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας, σύμφωνα με την οποία «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας», • τον ν.4074/2012 (ΦΕΚ 88 Α΄/11.04.2012) -με τον οποίο η χώρα μας κύρωσε τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία μαζί με το προαιρετικό πρωτόκολλο που τη συνοδεύει, γεγονός το οποίο συνεπάγεται την εφαρμογή της σε εθνικό επίπεδο- και δη τις παρακάτω απαιτήσεις: - «1. […] Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναλαμβάνουν να διασφαλίζουν και να προάγουν την πλήρη υλοποίηση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών για όλα τα άτομα με αναπηρίες, χωρίς διακρίσεις οποιουδήποτε είδους βάσει της αναπηρίας. Προς το σκοπό αυτό, τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναλαμβάνουν:[…] β. Να λάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων και των νομοθετικών, προκειμένου να τροποποιήσουν ή να καταργήσουν τους ισχύοντες νόμους, κανονισμούς, έθιμα και πρακτικές που συνιστούν διακρίσεις κατά των ατόμων με αναπηρίες [..]» (Άρθρο 4 «Γενικές Υποχρεώσεις»), • τις Τελικές Παρατηρήσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, και συγκεκριμένα τη Σύσταση 6 6. Η Επιτροπή συνιστά στο συμβαλλόμενο Κράτος, σε στενή διαβούλευση και με την ενεργό εμπλοκή των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία: (α) Να εναρμονίσει το νομικό και διοικητικό πλαίσιο για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένου του μηχανισμού αξιολόγησης της αναπηρίας, με την πλήρη ένταξη του δικαιωματικού μοντέλου της αναπηρίας στους νόμους, τους κανονισμούς και τις πρακτικές του, σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και σε όλη την επικράτεια, σύμφωνα με τη Σύμβαση. (γ) Να εξαλείψει στη νομοθεσία του την υποτιμητική γλώσσα που αναφέρεται στα άτομα με αναπηρία η Ε.Σ.Α.μεΑ. επισημαίνει τα παρακάτω: Άρθρο 29 Κριτήρια χορήγησης άδειας και θέσης δραστηριοποίησης και άδειας πλανόδιας δραστηριοποίησης 1. Στο άρθρο αυτό, ο όρος «ανικανότητα» θα πρέπει να αντικατασταθεί με τον όρο «αναπηρία». Η λέξη «ανικανότητα» δεν είναι σύμφωνη με τη δικαιωματική προσέγγιση για την αναπηρία. Ο όρος αυτός είναι προσβλητικός, εμπεριέχει καταφανή ρατσιστικά χαρακτηριστικά και έρχεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα της χώρας και τις απαιτήσεις της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, την οποία η χώρα μας μαζί με το προαιρετικό πρωτόκολλό της κύρωσε με τον Ν.4074/2012 και με το ν.4488/2017 θέσπισε τις κατευθυντήριες – οργανωτικές διατάξεις για την υλοποίησή της. 2. Από τα κριτήρια χορήγησης άδειας και αντίστοιχης θέσης δραστηριοποίησης στις λαϊκές αγορές και το υπαίθριο εμπόριο για τους επαγγελματίες πωλητές, έχει καταργηθεί η κατηγορία των ατόμων με αναπηρία και των γονέων και κηδεμόνων των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και έχει παραμείνει μόνο η κατηγορία των πολυτέκνων, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 19 του ν. 4497/2017, υπήρχε η δυνατότητα μοριοδότησης της αναπηρίας. Επιπρόσθετα, στο ίδιο άρθρο, στα κριτήρια χορήγησης άδειας για τους παραγωγούς πωλητές, έχει συμπεριληφθεί μόνο η κατηγορία των πολυτέκνων και όχι των ατόμων με αναπηρία, αλλά και στο στάσιμο εμπόριο, ενώ έχει προβλεφθεί η χορήγηση άδειας στα άτομα με αναπηρία, δεν έχει προβλεφθεί για τα μέλη των οικογενειών τους. Οι προαναφερόμενες διατάξεις του παρόντος σχεδίου νόμου έρχονται σε αντίθεση με τον προγενέστερο νόμο 4497/2017 για το υπαίθριο εμπόριο, αλλά και με την εθνική νομοθεσία που αφορά στην απασχόληση ατόμων με αναπηρία και γονέων και κηδεμόνων ατόμων με αναπηρία. Πιο συγκεκριμένα, όλοι οι νόμοι που έχουν ψηφιστεί και εφαρμόζονται στη χώρα μας και αφορούν στην απασχόληση, όπως οι νόμοι 2643/98, 4440/2016, 4765/2021 προβλέπουν ποσόστωση ή αυξημένη μοριοδότηση για τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα που προστατεύουν άτομα με αναπηρία, (γονείς, αδέλφια, τέκνα), αναγνωρίζοντας προφανώς τις δυσμενείς επιδράσεις που ασκεί η ύπαρξη της αναπηρίας στην ικανότητα βιοπορισμού και στις ευκαιρίες πρόσβασης στην αγορά εργασίας, τόσο για τα άτομα με αναπηρία, όσο και για τα μέλη των οικογενειών τους. Η Ε.Σ.Α.μεΑ. θεωρεί ότι ο ανωτέρω αποκλεισμός συνιστά διάκριση και κατάφωρη παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων και έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 61 του ν. 4488, στο οποίο αναφέρεται: « 1. Κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υποχρεούται να διασφαλίζει την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στο πεδίο των αρμοδιοτήτων ή δραστηριοτήτων του, λαμβάνοντας κάθε πρόσφορο μέτρο και απέχοντας από οποιαδήποτε ενέργεια ή πρακτική που ενδέχεται να θίγει την άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ. Ιδίως υποχρεούται: α) […] β) […] γ) […] δ) να απέχει από πρακτικές, κριτήρια, συνήθειες και συμπεριφορές που συνεπάγονται διακρίσεις σε βάρος των ΑμεΑ, ε) να προάγει με θετικά μέτρα την ισότιμη συμμετοχή και άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στον τομέα της αρμοδιότητας ή δραστηριότητάς του». Ως εκ τούτου, η ΕΣΑμεΑ προτείνει και αιτείται ανά άρθρο του παρόντος σχεδίου νόμου τις ακόλουθες τροποποιήσεις και προσθήκες: 1. Τα κριτήρια χορήγησης άδειας με τις αντίστοιχες θέσεις δραστηριοποίησης και άδειας πλανόδιας δραστηριοποίησης είναι: α) για τους παραγωγούς πωλητές σύμφωνα με τη μοριοδότηση του Παραρτήματος 1: αα) ηλικία, αβ) πολυτεκνία, αγ) αναπηρία, αδ) τίτλοι σπουδών, αε) εντοπιότητα και αστ) ορθή γεωργική πρακτική. β) για τους επαγγελματίες, σύμφωνα με τη μοριοδότηση του Παραρτήματος 2: βα) ανεργία, ββ) ηλικία, βγ) τίτλοι σπουδών, βδ) πολυτεκνία βε) αναπηρία βστ) ιδιότητα γονέων – νόμιμων κηδεμόνων ανηλίκων τέκνων με αναπηρία τουλάχιστον 50% ή ατόμων με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και πολλαπλές ανάγκες εξάρτησης και βστ) βε) προϋπηρεσία σε λαϊκή αγορά. και βζ) προϋπηρεσία σε λαϊκή αγορά. 2. Ειδικά για το στάσιμο εμπόριο: «α) κάθε αρμόδια αρχή χορηγεί τις άδειες με τις αντίστοιχες θέσεις δραστηριοποίησης επαγγελματιών πωλητών σε άνεργα άτομα με αναπηρία από οποιαδήποτε αιτία, με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%, καθώς και σε γονείς και νόμιμους κηδεμόνες ανηλίκων τέκνων με αναπηρία τουλάχιστον 50% ή ατόμων με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και πολλαπλές ανάγκες εξάρτησης. Κριτήρια για τη χορήγηση είναι η ανεργία και η αναπηρία του προσώπου για το οποίο ασκείται είτε το προσωποπαγές είτε το έμμεσο δικαίωμα προστασίας από την αναπηρία». β) […] γ) Οι θέσεις που καταλαμβάνουν οι δικαιούχοι χορηγούνται επίσης με μοριοδότηση. Η αρμόδια αρχή, κατά τον ορισμό των θέσεων, μεριμνά για την ασφαλή χωροθέτησή τους. Τα είδη επιλέγονται από τους πωλητές και ανήκουν στην κατηγορία ειδών, που αναφέρονται στην υπουργική απόφαση της παρ. 2 του άρθρου 53».