• Εν μέσω της κρισιακής κατάστασης που βρίσκεται η οικονομία, με την έλλειψη ρευστότητας και την αδυναμία πολύ μεγάλου ποσοστού επιχειρήσεων να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους κάλυψης εγκαίρως των επιταγών που έχουν εκδώσει, υπάρχει ο σοβαρότατος κίνδυνος το επόμενο διάστημα ένα μεγάλο μέρος του επιχειρηματικού δυναμικού της χώρας να βρίσκεται καταγεγραμμένο στο σχετικό Σύστημα– Σ.Α.Υ. («μαύρη λίστα») της ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ Α.Ε. με συνέπεια την αδυναμία συνέχισης της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας και την ανατροφοδότηση της κρίσης. Η σχετική διαβούλευση θα πρέπει να έχει στόχο την ριζική αλλαγή με θεσμοθέτηση νέου πλαισίου λειτουργίας του «ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ» με βασικό στοιχείο τον κοινοβουλευτικό έλεγχο από σχετική επιτροπή και με κύριο χαρακτηριστικό λειτουργίας του την στοχοποίηση της υποτροπής και όχι την καταστροφή των συναλλασσομένων που βρέθηκαν κάποια στιγμή σε δυσχέρεια, και μάλιστα εν μέσω κρίσης, και να δίνει το δικαίωμα δεύτερης ευκαιρίας. Στοιχεία λειτουργίας του νέου «ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ» θα πρέπει να είναι: • Πριν από όποια απόφαση των Τραπεζών για εγγραφή δυσμενών στοιχείων στον «ΤΕΙΡΕΣΙΑ», να υπάρχει ενημέρωση του ενδιαφερομένου ούτως ώστε να δίνεται η ευκαιρία αποτροπής της σχετικής εγγραφής και να ελαχιστοποιούνται οι συνέπειες. • Να διαγράφεται από το Σύστημα Αθέτησης Υποχρεώσεων ο εκδότης επιταγής η οποία σφραγίστηκε και ο οποίος σε διάστημα 6 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της την εξοφλεί κανονικά και προσκομίζει στην τράπεζα το αντίστοιχο στέλεχος. • Η συμμόρφωση στις υποχρεώσεις, του εγγεγραμμένου στον «ΤΕΙΡΕΣΙΑ» με εξόφληση από την πλευρά του της απαίτησης, να συνεπάγεται άμεση και χωρίς αίτηση του απαλοιφή των δυσμενών του στοιχείων από το σύστημα και όχι να παραμένει όπως ισχύει σήμερα από 3 έως 15 χρόνια και ουσιαστικά να στιγματίζεται στο υπόλοιπο της επιχειρηματικής του δραστηριότητας ή ως απλός δανειολήπτης ή καταναλωτής. • Η «ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ Α.Ε.» να υποχρεωθεί να ενσωματώσει στην λειτουργία της όλες τις σχετικές συστάσεις της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα που την αφορούν αλλά και γενικότερης εφαρμογής. • Να ελεγχθεί από τις αρμόδιες αρχές κατά πόσο τηρείται από τις τράπεζες η ρητή συγκατάθεση των δανειοληπτών για την εγγραφή στην «ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ.» των στοιχείων των δανείων τους. • Στο Δ.Σ. του νέου «ΤΕΙΡΕΣΙΑ» θα πρέπει να προβλεφθεί η εκπροσώπηση των βασικών κοινωνικών ομάδων που συναλλάσσονται με το τραπεζικό σύστημα με την συμμετοχή κατ’ελάχιστον της Κ.Ε.Ε.Ε., των δανειοληπτών και των καταναλωτών. • Τέλος η αναθεώρηση του σκοπού και του τρόπου λειτουργίας του «ΤΕΙΡΕΣΙΑ» που θα τον καθιστά ένα εργαλείο διαφάνειας και ελέγχου της φερεγγυότητας με αναπτυξιακή στόχευση και που θα παρέχει όλες τις ασφαλιστικές δικλείδες για τους καταγραφόμενους σε αυτό θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τις καλύτερες πρακτικές σε ισχύοντα ανάλογα συστήματα στον διεθνή χώρο. Επιταγές Η επιταγή από μέσο διευκόλυνσης των πληρωμών έχει καταλήξει, ως μεταχρονολογημένη, να αποτελεί ευρέως διαδεδομένο μέσο πίστωσης στην αγορά και μάλιστα με αυξημένη βαρύτητα σε εποχές μειωμένης ρευστότητας όπως η τρέχουσα ενώ παρατηρείται έκρηξη του φαινομένου των ακάλυπτων επιταγών που σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία μέχρι το τέλος του έτους θα ξεπεράσουν σε αξία τα 3,5 δισ. ευρώ Λόγω της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης αυξανόμενος αριθμός, ιδιαίτερα μικρότερων επιχειρήσεων, βρίσκεται σε αδυναμία είσπραξης επιταγών πελατών τους ή κατέχει μεταχρονολογημένες επιταγές τρίτων, αγνώστου βαθμού επισφάλειας. Το ΒΕΑ θεωρεί ότι το τραπεζικό σύστημα το οποίο εκδίδει και διαθέτει τα βιβλιάρια επιταγών έχει σημαντικό ρόλο για την βελτίωση της δύσκολης κατάστασης στην αγορά σε σχέση με το συγκεκριμένο ζήτημα και ιδιαίτερα αυξημένο μερίδιο ευθύνης ως προς την φερεγγυότητα και πιστοληπτική ικανότητα των πελατών-ληπτών αυτών των προϊόντων. Εξάλλου το πλαίσιο που θέτει η «Βασιλεία ΙΙ» βρίσκεται στην κατεύθυνση ασφαλέστερων συναλλαγών κατόπιν των σχετικών αξιολογήσεων. Σχετικά λοιπόν με το θέμα, προτείνουμε τα εξής: • Ανάληψη από τις Τράπεζες πλήρως της ευθύνης χρήσης των βιβλιαρίων επιταγών που χορηγούν στους αιτούντες. Αυτό σημαίνει ότι οι Τράπεζες ως έχουσες την αποκλειστική ευθύνη της χορήγησης βιβλιαρίου επιταγών, μετά από διεξοδικότερο έλεγχο της πιστοληπτικής ικανότητας και φερεγγυότητας των αιτούντων, θα πρέπει να εξοφλούν οποιαδήποτε επιταγή προσκομίζεται προς εξόφληση ώστε να πάψει να μετακυλύεται η ευθύνη είσπραξης της στον κομιστή όπως γίνεται σήμερα. • Κατηγοριοποίηση των βιβλιαρίων επιταγών με μέγιστα ποσά και αριθμό φύλλων κατά αντιστοιχία πιστοληπτικής ικανότητας και φερεγγυότητας του πελάτη στον οποίον αυτά διατίθενται (π.χ για πελάτη αξιολογούμενο να παραλάβει βιβλιάριο επιταγών συνολικής αξίας 10.000 € δίδεται βιβλιάριο 10 φύλλων μέγιστης αξίας 1.000 € έκαστο) • Για ποσό συναλλαγής με επιταγή από ένα ύψος και πάνω (που θα οριστεί κατόπιν σχετικής διαβούλευσης) να είναι υποχρεωτική η χρήση αποκλειστικά της δίγραμμης επιταγής Τέλος, είναι σαφές ότι σε μια δύσκολη συγκυρία όπως η σημερινή, ο αναγκαίος πλέον εξορθολογισμός και η βελτίωση του συστήματος διάθεσης και χρήσης των επιταγών σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να προκαλέσει περαιτέρω περιορισμό της ήδη μειωμένης πιστωτικής επέκτασης και της συνολικής ρευστότητας στην αγορά.