• Σχόλιο του χρήστη 'Απόστολος Ευθυμιάδης' | 24 Δεκεμβρίου 2010, 00:13

    Η απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης μικρομεσαίων βιοτεχνικών-βιομηχανικών μονάδων είναι σχετικά μία απλή άσκηση η οποία είναι γνωστή στους υπηρεσιακούς παράγοντες οι οποίοι αντιμετωπίζουν καθημερινά το πρόβλημα αυτό. Ενα πολύ καλό παράδειγμα προτάσεων απλοποίησης δίδονται στην παρέμβαση της κυρίας Ειρήνης Πορτάλιου, διευθύντριας της δ/νσης ανάπτυξης του κεντρικού τομέα της Νομαρχίας Αθηνών (άρθρο 13 της διαβούλευσης). Ομως το μεγαλύτερο εμπόδιο στην απεμπλοκή και επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης μεγάλων βιομηχανικών επενδύσεων, τις οποίες έχει τόσο ανάγκη η χώρα μας, είναι η έλλειψη συγκεκριμένου χωροταξικού σχεδίου. Π.χ. Η κατασκευή ενεργειακών έργων ηλεκτροπαραγωγικής ισχύος 10.000 έως 15.000 MW αποτελεί ένα κολοσσιαίο εγχείρημα για την χώρα μας το οποίο θα πρέπει να αντιμετωπίσει πλείστες περιβαλλοντικές προκλήσεις. Π.χ. η κατασκευή αιολικών πάρκων εντός δασικών περιοχών στις κορυφογραμμές των βουνών δεν είναι μία συνήθης επιχείρηση, την στιγμή μάλιστα όπου τα δάση, τα βουνά και τα ευπαθή οικολογικά συστήματα προστατεύονται από το άρθρο 24 του συντάγματος. Σήμερα η κατασκευή ενός αιολικού σταθμού συνοδεύεται συχνά από την διάνοιξη οδών εντός δασικών εκτάσεων, την τοποθέτηση γραμμών μεταφοράς και αντίστοιχων υποσταθμών και την σκυροδέτηση θεμελίων και βάσεων στηρίξεως καθώς και λοιπών οικοδομικών κατασκευών. Όλα αυτά τα έργα δύναται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις επί των τοπικών φυσικών οικοσυστημάτων και για τον λόγο αυτό πρέπει να γίνονται κατόπιν ενδελεχών επιστημονικών μελετών για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων και την διαμόρφωση αυστηρών προδιαγραφών κατασκευής και λειτουργίας. Πέραν της προφανούς αυταξίας των δασικών εκτάσεων και της έννομης συνταγματικής τους προστασίας, η χωροθέτηση πλέον οιουδήποτε βιομηχανικού έργου δεν δύναται να γίνει χωρίς την ύπαρξη εγκεκριμένου χωροταξικού, ρυθμιστικού ή πολεοδομικού σχεδίου το οποίο καλύπτει όλες τις δυνατές χρήσεις γης, όπως προβλέπεται από τον Ν 3010/2002. Με τον Ν.3010/2002 καταργήθηκε η διαδικασία προέγκρισης χωροθέτησης των έργων και θεσπίστηκε η μελέτη της ΠΠΕΑ (Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίμηση και Αξιολόγηση). Ο νόμος προβλέπει ότι για την έγκριση της ΠΠΕΑ απαιτείται πρωτίστως να ληφθούν υπ’ όψιν «Οι γενικές και ειδικές κατευθύνσεις της χωροταξικής πολιτικής, που προκύπτουν από εγκεκριμένα χωροταξικά, ρυθμιστικά και πολεοδομικά σχέδια ή άλλα σχέδια χρήσεων γης». Η αλληλεξάρτηση της προστασίας του περιβάλλοντος και του χωροταξικού σχεδιασμού υπογραμμίζεται εμφατικά και σε σχετική νομολογία του ΣτΕ, σύμφωνα με την οποία «….δεν νοείται προστασία του περιβάλλοντος χωρίς χωροταξικό σχεδιασμό» (αποφάσεις 2425/2000, 1434/1998 και Πρακτικό Επεξεργασίας 210/2002 του ΣτΕ) . Ετσι σήμερα πλείονες αποφάσεις της Διοίκησης για την χορήγηση περιβαλλοντικών όρων σε μεγάλα έργα ΑΠΕ καταρρίπτονται στο ΣτΕ. Έτσι διαμορφώνεται ως επιτακτική η ανάγκη η άμεση προώθηση του χωροταξικού σχεδιασμού, ο οποίος να χαράζει τις στρατηγικές κατευθύνσεις για την ανασυγκρότηση του εθνικού και περιφερειακού χώρου, στις οποίες θα εντάσσονται και οι όποιες δραστηριότητες στον τομέα των μεγάλων βιομηχανικών έργων. Η προστασία των οικοσυστημάτων Η προώθηση των προδιαγραφόμενων ενεργειακών επενδύσεων δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη την καταστροφή των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, η οποία σύμφωνα με όλες τις καταγραφές, είναι μοναδική στην χώρα μας. Διεθνώς πλέον αναγνωρίζεται ότι είναι δυνατόν σήμερα να υπάρξει μία ισόρροπη ανάπτυξη των ΑΠΕ με το φυσικό περιβάλλον. Η αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών αλλά και της ανάσχεσης των φαινομένων καταστροφής της βιοποικιλότητας μπορεί και πρέπει να συνυπάρξουν και να εναρμονιστούν. Π.χ. ο χωροταξικός σχεδιασμός μπορεί να λάβει σοβαρά υπ’ όψιν τις προτάσεις της Ορνιθολογικής Εταιρείας και την προστασία των συναφών οικοτόπων της ορνιθοπανίδας. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν εξαιρεθεί το 20% της ελληνικής επικράτειας για την προστασία των οικοσυστημάτων, υπάρχουν ακόμα πλείονες χώροι οι οποίοι προσφέρονται για την χωροθέτηση των ΑΠΕ και των μεγάλων βιομηχανικών έργων. Επομένως κάθε καθυστέρηση στην διαμόρφωση του χωροταξικού σχεδίου στην ευρύτερη ελληνική επικράτεια, μόνο τελικώς καθυστερήσεις θα επιφέρει στην ανάπτυξη της βιομηχανίας. Προστασία των αρχαιοτήτων Το σύνολο της ελληνικής επικράτειας αποτελεί υπό την ευρύτερη έννοια ένα απέραντο αρχαιολογικό μουσείο. Κάθε ελληνικός τόπος είναι ανάλογα φορτισμένος με ιστορικά γεγονότα τα οποία χάνονται στα βάθη της ιστορίας. Ουδεμία περιοχή της χώρας μας υστερεί σε αρχαιολογικό ενδιαφέρον και ιστορική αξία όπως έχει αποδείξει η αρχαιολογική σκαπάνη καθ’ άπασα την επικράτεια. Σήμερα η αξιοποίηση των αρχαιολογικών θησαυρών αποτελεί παράλληλα και μία σοβαρή πτυχή της ανάπτυξης του διεποχιακού τουρισμού στην χώρα μας. Επομένως στο πλαίσιο του χωροταξικού σχεδιασμού, είναι αναγκαίο να καθοριστούν οι θέσεις χωροθέτησης βιομηχανικών εγκαταστάσεων έναντι των ήδη χωροθετημένων αρχαιολογικών χώρων. Οπωσδήποτε οι θέσεις αυτές θα πρέπει να λαμβάνουν υπ’ όψιν όχι μόνο τις τυχόν άμεσες επιδράσεις των βιομηχανικών έργων επί των αρχαιοτήτων αλλά και τις έμμεσες επιπτώσεις οι οποίες δύναται να επιφέρουν γενικότερη υποβάθμιση ενός αρχαιολογικού χώρου, σύμφωνα και με τις προβλέψεις του αρχαιολογικού νόμου 2830/2002. Σε κάθε περίπτωση τα κριτήρια χωροθέτησης αυτά θα πρέπει να καταγραφούν με σαφήνεια προκειμένου αυτά να είναι γνωστά εκ των προτέρων σε όλους τους ενδιαφερόμενους. Η οικιστική ανάπτυξη και οι αντιπαραθέσεις οικιστών με την βιομηχανία Ως γνωστόν η οικοδομική δραστηριότητα στην χώρα μας αποτελεί ταυτοχρόνως ένα βασικό πυλώνα της οικονομίας. Παράλληλα με την σταδιακή υστέρηση των βιομηχανικών και των γεωργικών δραστηριοτήτων, η οικιστική δραστηριότητα έλαβε τα τελευταία χρόνια μεγάλη ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό η χώρα μας αντιμετώπισε την αυθαίρετη δόμηση και την αυθαίρετη επέκταση των οικισμών και των σχεδίων πόλεων προς πάσα κατεύθυνση ως «αναγκαίο κακό» για την δημιουργία οικονομικής δραστηριότητας. Το γεγονός αυτό αποτελεί συχνά σήμερα την γενεσιουργό αιτία για την πρόκληση αντιπαραθέσεων μεταξύ της βιομηχανίας και των τοπικών κοινοτήτων. Η δημιουργία μίας νέας βιομηχανικής εγκατάστασης εκλαμβάνεται συχνά από τις τοπικές κοινότητες ως βασική αιτία υποβάθμισης της οικοπεδικής αξίας και της μελλοντικής προοπτικής οικιστικής ανάπτυξης μίας περιοχής. Από τον κανόνα αυτόν δεν ξεφεύγουν ούτε οι επενδύσεις σε ΑΠΕ οι οποίες, σύμφωνα με την διεθνή εμπειρία, αποτελούν συχνά πόλο έλξης τουρισμού. Επομένως στο πλαίσιο του χωροταξικού σχεδιασμού είναι σήμερα αναγκαίο να καθοριστούν με σχετική ακρίβεια οι σχετικές χρήσεις γης και η το πλαίσιο της περαιτέρω οικιστικής ανάπτυξης στην χώρα μας. Η κατασκευή και η λειτουργία των νέων βιομηχανικών μονάδων μπορεί σήμερα να γίνει με μεγάλο σεβασμό προς το περιβάλλον και την τήρηση όλης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της χώρας μας. Σήμερα οι Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές (ΒΔΤ) είναι υποχρεωτικές δια νόμου και δύνανται να περιορίσουν όλες τις περιβαλλοντικές οχλήσεις εντός των πολύ αυστηρών πλαισίων τα οποία θέτει η νέα νομοθεσία. Ομως το πρόβλημα του χωροταξικού σχεδιασμού αποτελεί το κύριο ζήτημα το οποίο πρέπει πρωτίστως να αντιμετωπιστεί, προκειμένου να επιτραπεί στην χώρα μας να προχωρήσει στο φιλόδοξο ενεργειακό/αναπτυξιακό της πρόγραμμα. Με τον χωροταξικό σχεδιασμό είναι σήμερα δυνατόν να αντιμετωπιστούν τόσο τα προβλήματα της προστασίας της φύσης και των αρχαιολογικών χώρων, ενώ παράλληλα δύναται να δημιουργηθούν μεγάλες δυνατότητες για νόμιμη οικιστική ανάπτυξη μέσα σε ένα δομημένο περιβάλλον το οποίο να είναι άρτια σχεδιασμένο. Σύμφωνα με το άρθρο 24 του συντάγματος «η χωροταξική αναδιάρθρωση της Χώρας, η διαμόρφωση, η ανάπτυξη, η πολεοδόμηση και η επέκταση των πόλεων και των οικιστικά γενικά περιοχών υπάγεται στην ρυθμιστική ικανότητα και τον έλεγχο του Κράτους, με σκοπό να εξυπηρετείται η λειτουργικότητα και η ανάπτυξη των οικισμών και να εξασφαλίζονται οι καλύτεροι δυνατοί όροι διαβίωσης» Σήμερα η πολιτεία καλείται να επιτελέσει αυτό το βασικό της καθήκον, το οποίο αποτελεί την κύρια προϋπόθεση για οιαδήποτε περαιτέρω ανάπτυξη της χώρας μας. Χωρίς αυτό, οι μεγάλες βιομηχανικές επενδύσεις θα συναντήσουν πολύ μεγάλα εμπόδια, συχνά ανυπέρβλητα.