• Η Ε.Σ.Α.μεΑ ήδη έχει καταθέσει τις προτάσεις της προς τον Υπουργό και τον Υφυπουργό και αναμένει τον ορισμό συνάντησης με τους εκπροσώπους της για την ανάπτυξη των προτάσεων της. Σε ότι αφορά τις γενικές παρατηρήσεις μας και πριν κατάθεσουμε τις προτάσεις μας επί των άρθρων πόυ ακολουθούν διατυπώνουμε τις βασικές αρχές του αναπηρικού κινήματος για ένα Δημόσιο Σύστημα Κοινωνικής Φροντίδας που θα παρέχει ουσιαστικές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη με αναπηρία. H Ε.Σ.ΑμεΑ. σε ότι αφορά το Δημόσιο Σύστημα Κοινωνικής Φροντίδας έχει διατυπώσει ένα βασικό πλαίσιο αρχών το οποίο παραμένει αναλλοίωτο. Βασικά σημεία του, τα οποία έχουν διατυπωθεί στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας είναι: • Η οργάνωση δικτύου Πρωτοβάθμιας Κοινωνικής Φροντίδας με την άρτια επιστημονική στελέχωση των ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ της χώρας για την επιτέλεση του σκοπού ίδρυσής τους, προς όφελος των εξυπηρετούμενων. • Η οργάνωση δικτύου Μονάδων Αποκατάστασης, προκειμένου να μπει φραγμός στην άνθιση ιδιωτικών μονάδων αποκατάστασης και στην εκμετάλλευση των ατόμων με αναπηρία. Βάσει αυτής της αρχής η Ε.Σ.Α.μεΑ. υποστήριξε το Πόρισμα της Έκθεσης της Ειδική Επιτροπής του ΚΕΣΥ το έτος 2001 υπό τη προεδρία του Καθηγητή κ. Λαμπίρη, στο οποίο μνημονεύονται οι τεράστιες ελλείψεις στην αποκατάσταση των ατόμων με βαριές κινητικές αναπηρίες, οι λιγοστές κλίνες αποκατάστασης που συγκεντρώνονται όλες στην Πρωτεύουσα και οι οποίες αδυνατούν να καλύψουν τα περιστατικά αποκατάστασης της Περιφέρειας κ.λπ. • Ίδρυση και Οργάνωση Ενιαίων Κοινωνικών Περιφερειακών Οργανισμών στους οποίους θα υπάγονται Προνοιακοί Φορείς του Δημοσίου Τομέα και και Φορείς του ιδιωτικού τομέα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα οι οποίοι θα δρούν συμπληρωματικά μεταξύ τους και με απόλυτη συνέργεια. Η Ανασυγκρότηση του Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας απαιτεί την οργάνωση και λειτουργία Πρωτοβάθμιου και Δευτεροβάθμιου Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας. Σε αυτή την κατεύθυνση απαιτείται βαθιά γνώση των αναγκών των τοπικών κοινωνιών. Οι ελλείψεις που παρατηρούνται σε δομές που έχουν ήδη ιδρυθεί όπως τα ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ δεν διορθώνονται με την κατάργηση των δομών αυτών και των σκοπών για τους οποίους ιδρύθηκαν όπως θα συμβεί με το παρόν ν/σ. Το παρόν ν/σ αντί να ενισχύσει το θεσμό των ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ προχωράει στην κατάργησή της σημερινής μορφής τους, μέσω της μετατροπής τους σε Κέντρα Φυσικής και Ιατρικής Αποκατάστασης, άκριτα χωρίς μέθοδο και σχέδιο, και της ένταξής τους στο Ε.Σ.Υ. Με λίγα λόγια κατεδαφίζεται το Σύστημα Πρωτοβάθμιας Κοινωνικής Φροντίδας όπως επισημαίνουμε στις παρατηρήσεις μας επί του Κεφαλαίου Β΄. Ερωτήματα επί των στόχων και σκοπών του υπό συζήτηση ν/σ: Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του ν/σ «Ανασυγκρότηση Φορέων Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Κέντρων Αποκατάστασης, Αναδιάρθρωσης Ε.Σ.Υ» τίθενται οι ακόλουθοι στόχοι: • Αναβάθμιση επιπέδου υπηρεσιών με τελικό αποδέκτη τον εξυπηρετούμενο • Επίτευξη Οικονομιών Κλίμακας • Μείωση της γραφειοκρατίας, ταχύτερη διεκπεραίωση ομοίων εργασιών, καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του υπάρχοντος προσωπικού και των πόρων του συστήματος. Απώτερος στόχος, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση είναι η ενίσχυση του Κοινωνικού Κράτους. Στην ίδια έκθεση γίνεται λόγος για ύπαρξη πολλών μικρών και αδύναμων μονάδων κοινωνικής φροντίδας που δημιουργούν μεγάλο αριθμό προβλημάτων στην παροχή κοινωνικής προστασίας, και δίνεται έμφαση στην αξιοποίηση του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού. Όμως το παρόν ν/σ δεν λαμβάνει υπόψη του ότι η αξιοποίησή αυτού του εξοπλισμού προϋποθέτει εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό στελέχη. Εν κατακλείδι σε ότι αφορά τις γενικές μας παρατηρήσεις ενώ ο θεσμός των ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ έγινε μέσω της πίεσης του αναπηρικού κινήματος για να καλύψει κοινωνικές ανάγκες των τοπικών κοινωνικών και η ψήφιση του ν. 2646/98 και του ν. 3106/03 έθεσε τα θεμέλια συγκρότησης του Συστήματος Πρωτοβάθμιας Κοινωνικής Φροντίδας, το παρόν ν/σ προοιωνίζει το τέλος του Πρωτοβάθμιου Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας για τους λόγους που θα αναλύσουμε διεξοδικά στις παρατηρήσεις μας επί του Κεφαλαίου Β΄. Η περιφέρεια απογυμνώνεται από τις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας κοινωνικής φροντίδας που παρείχαν, έστω και στοιχειωδώς τα ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ της χώρας. Η μεταφορά τους στο σύστημα υγείας από τη στιγμή που δεν διασφαλίζει τη συνέχιση υπηρεσιών πρωτοβάθμιας κοινωνικής φροντίδας δημιουργεί φόβους χρησιμοποίησής των χώρων και του εξοπλισμού των ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ για σκοπούς που δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία. • Παρατηρήσεις επί του Α΄ Κεφαλαίου, άρθρα 1-9: Η Ε.Σ.ΑμεΑ μετά την μελέτη των άρθρων 1 έως 9 που αφορούν στην ανασυγκρότηση του Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας έχει να παρατηρήσει τα εξής: Επιχειρείται η διοικητική συνένωση Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας ανά Υγειονομικές Περιφέρειες η οποία κινείται τουλάχιστον εντός λογικών γεωγραφικών κριτηρίων. Με βάση αυτά τα γεωγραφικά κριτήρια θα μπορούσε να σχεδιαστεί η κατανομή τους βάσει της διοικητικής διαίρεσης της χώρας. Διερωτόμαστε όμως εάν η συνένωση αυτή θα οδηγήσει στην επίτευξη οικονομικών κλίμακας; Καταρχήν διαπιστώνουμε ότι το Α΄ Κεφάλαιο αφορά στη συνένωση Θεραπευτηρίων Ιδρυμάτων Κλειστής Φροντίδας για τα οποία θα έπρεπε να προβλεφθεί η θεσμική διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών τους στους εξυπηρετούμενους. Πως είναι δυνατόν να σχεδιάζεται η ανασυγκρότηση του Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας χωρίς να διαφυλάσσονται με συγκεκριμένο τρόπο η διαφάνεια λειτουργίας τους, η αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών τους και ο σεβασμός στη διαφορετικότητα των ανθρώπων που διαβιούν σε αυτά. Στη συνέχεια διερωτόμαστε για τα κριτήρια στα οποία βασίστηκε η προτεινόμενη συνένωση και θέτουμε τους εξής προβληματισμούς: • Συνενώνονται μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας οι οποίες δεν έχουν ομοιογενείς ομάδες στόχους όσον αφορά τις κατηγορίες αναπηρίας. Παρατηρείται ότι σε Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας που παραμένουν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου συγχωνεύονται παραρτήματα τα οποία εξυπηρετούν κατηγορίες αναπηρίας που έχουν διαφορετικές ανάγκες και για τις οποίες απαιτείται διαφορετική επιστημονική προσέγγιση. • Οι κανονισμοί λειτουργίας των Μονάδων στις οποίες εντάσσονται παραρτήματα σε πολλές περιπτώσεις είναι ανομοιογενείς. Επομένως είναι αμφίβολο, εάν θα μειωθεί ο όγκος γραφειοκρατικών διαδικασιών και επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας. Αυτό το στοιχείο σε συνδυασμό με το νέο μοντέλο Διοίκησης που εισάγεται με το υπό συζήτηση ν/σ και με τις ρυθμίσεις του άρθρου 5 «Οργανισμοί Λειτουργίας Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας» εγκυμονεί κινδύνους άκριτης κατάργησης, τροποποίησης των παραρτημάτων, του είδους των παρεχόμενων υπηρεσιών τους κ.λπ. Τέτοιου είδους ζητήματα προτείνονται από τον Υποδιοικητή ο οποίος στην ουσία υποκαθιστά τις Επιτροπές Διοίκησης των παραρτημάτων. • Δεν λαμβάνονται υπόψη πληθυσμιακά κριτήρια, οι πραγματικές ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν σε τοπικό επίπεδο, η κτιριακή υποδομή και ο εξοπλισμός. Ως παράδειγμα αναφέρουμε το Θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων ¨Ο Αριστεύς¨ με έδρα το Δήμο Λάρισας, το οποίο έχει τέτοιου είδους κτιριακές υποδομές και εξοπλισμό που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως Κέντρο Αποκατάστασης συνδεόμενο με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας. Σύμφωνα όμως με το ν/σ στο Θεραπευτήριο αυτό συγχωνεύονται και λειτουργούν άκριτα δύο άλλες μονάδες εκ των οποίων η μονάδα αυτιστικών του Βόλου. Δηλαδή μένει αναξιοποίητο ένα Θεραπευτήριο που έχει όλες τις προοπτικές να λειτουργήσει ως μονάδα αποκατάστασης και λειτουργεί σε ένα νομό όπως η Λάρισα στον οποίο ανθεί η λειτουργία ιδιωτικών μονάδων αποκατάστασης. • Για την άκριτη και χωρίς σχέδιο ανασυγκρότηση του συστήματος Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας αναφέρουμε ως παράδειγμα τη διασύνδεση του Εθνικού Ιδρύματος Αποκατάστασης Ν. Αχαΐας με το Νοσοκομείο « Άγιος Ανδρέας», παρόλο που σύμφωνα με τη θέση της Περιφερειακής Ομοσπονδίας ΑμεΑ Δυτικής Ελλάδας και με επίσημη τοποθέτηση του Εθνικού Ιδρύματος Αποκατάστασης Αναπήρων προς την αρμόδια Υγειονομική Περιφέρεια θα έπρεπε να συνδεθεί με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών, στο οποίο λειτουργεί άρτιο Κέντρο Αποκατάστασης. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει στα εν’ λόγω άρθρα επιχειρείται να αντιμετωπιστεί με διοικητικό τρόπο η οργάνωση και λειτουργία των Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας. Απουσιάζει παντελώς οποιαδήποτε αναφορά στην οργάνωση και ανάπτυξη ολοκληρωμένου προγράμματος κοινωνικής ένταξης και αποϊδρυματοποίησης των Ελλήνων και Ελληνίδων που διαβιούν σε θεραπευτήρια Χρονίων Παθήσεων και στα ΚΕΠΕΠ της χώρας. Η αποϊδρυματοποίηση και κοινωνική ένταξη των ΑμεΑ πρέπει να αποτελεί βασική επιδίωξη του Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας. Άλλωστε αυτή ήταν και η βασική επιδίωξη της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ στο Πρόγραμμα του (βλ. σελ. 47 Προγραμματικές Δηλώσεις ΠΑΣΟΚ).