Αρχική ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Άρθρο 1Σχόλιο του χρήστη ΤΑΣΟΣ ΦΙΛΑΛΗΘΗΣ | 16 Φεβρουαρίου 2020, 17:08
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΤΑΣΟΣ ΦΙΛΑΛΗΘΗΣ' | 16 Φεβρουαρίου 2020, 17:08

    Η Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Ιατρικής εκφράζει την απογοήτευση της για το σχέδιο νόμου για τη Δημόσια Υγεία που δόθηκε στη δημοσιότητα καθότι διαπιστώνει ότι το Υπουργείο Υγείας δεν διδάσκεται από το μεγάλο πρόβλημα δημόσιας υγείας που διαχειρίζεται αυτή τη στιγμή, την επαπειλούμενη επιδημία του κορονωοϊού Covid-19, η οποία αναδεικνύει το γεγονός ότι πυρήνας της δημόσιας υγείας είναι η ιατρική επιστήμη. Δεν διδάχθηκε ούτε από το άλλο μεγάλο πρόβλημα για το οποίο η Κυβέρνηση έλαβε σημαντικά μέτρα παρέμβασης, αυτό της αντικαπνιστικής εκστρατείας, όπου καταδεικνύεται ότι η επιτυχής εφαρμογή ενός μέτρου δημόσιας υγείας προϋποθέτει το Υπουργείο Υγείας να ηγείται της προσπάθειας, αλλά η εφαρμογή της εξαρτάται από μια ευρεία διατομεακή συνεργασία με άλλα υπουργεία και με υπηρεσίες «έξω» από τον τομέα της υγείας. Δεν διδάχθηκε ούτε από το προηγούμενο των δυο Νόμων για τη Δημόσια Υγεία, δηλαδή του ν. 3172/2003 και του ν. 3370/2005 που «έμειναν στα χαρτιά» και επιχειρεί να κάνει το ίδιο εγχείρημα και μάλιστα επαυξημένο! Συγκεκριμένα: 1. Στα άρθρα 1-5, το σχέδιο νόμου ορίζει τις διαδικασίες για την κατάρτιση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Δημόσια Υγεία, του Εθνικού Σχεδίου Δράσης και μιας σειράς Σχεδίων Δράσης για επιμέρους θέματα μείζονος σημασίας. Διαπιστώνουμε ότι στα θέματα αυτά το σχέδιο νόμου επιχειρεί να νομοθετήσει την επιστημονική διαδικασία, ορίζοντας τα περιεχόμενα που πρέπει να περιέχουν τα σχέδια για τη δημόσια υγεία με μια σειρά από Υπουργικές Αποφάσεις, εισηγήσεις, γνωμοδοτήσεις και μνημόνια συνεργασίας μεταξύ διαφόρων φορέων. Αυτό καθιστά τη όλη διαδικασία άκρως γραφειοκρατική και συνεπώς ανέφικτη και αναποτελεσματική. Επιπλέον αγνοείται το γεγονός ότι οι φορείς στους οποίους αναφέρεται δεν έχουν την απαραίτητη επιστημονική στελέχωση και παράδοση για να ανταπεξέλθουν στο έργο που τους ανατίθεται. Κατά κανόνα έχουν μεμονωμένους Ιατρούς Δημόσιας Υγείας ΕΣΥ που εκ των πραγμάτων και εξ ανάγκης, πέραν των επιστημονικών τους καθηκόντων, διαχειρίζονται και τα γραφειοκρατικά θέματα της καθημερινότητας. Σημειώνεται μάλιστα ότι το σχέδιο νόμου εστιάζει στους παράγοντες κινδύνου, έννοια που στη σύγχρονη επιστημονική βιβλιογραφία και στις κατευθύνσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αποτελεί μέρος μόνο των κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και συμπεριφερικών προσδιοριστών της υγείας (determinants of health), που στο νομοσχέδιο θεωρούνται επιμέρους σημείο των παραγόντων κινδύνου (σημείο γ, παρ.2, άρθρο 2). Τέλος στα άρθρα αυτά το νομοσχέδιο περιλαμβάνει εξηγήσεις διάφορων όρων ωσάν να είναι εγχειρίδιο πρώτου έτους φοιτητών σχολής επιστημών υγείας! 2. Ένα συγκεκριμένο σημείο (εδάφια 3-4 του άρθρου 3) αναφέρεται στη διαδικασία εκπόνησης Ετήσιας Έκθεσης για την Υγεία του Πληθυσμού από την Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας και από τους επιμέρους φορείς δημόσιας υγείας. Όμως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα δεδομένα για τις εκθέσεις αυτές υπάρχουν, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες της χώρας μας τα διαβιβάζουν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που δημοσιεύουν κάθε χρόνο εκθέσεις για την κατάσταση της υγείας στην Ελλάδα και σε όλα τα κράτη μέλη του κάθε οργανισμού. Άρα αυτό που χρειάζεται δεν είναι να συντάσσονται αυτές οι εκθέσεις από τις υπηρεσίες του κάθε φορέα, αλλά να δημιουργηθεί ένας επιστημονικός φορέας ο οποίος, με κατάλληλη στελέχωση και πόρους, θα συντάσσει τις εκθέσεις. Θα μπορούσε αυτό το έργο να ανατεθεί σε ήδη υπάρχοντα φορέα, όπως είναι ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ). Τέλος, ο ίδιος επιστημονικός φορέας θα μπορεί να προετοιμάζει την Εθνική Στρατηγική και τα Εθνικά Σχέδια Δράσης που αναφέρονται στο νομοσχέδιο. 3. Στο άρθρο 4, στο άρθρο 6, στην παρ. 2 του άρθρου 9 και αλλού, το σχέδιο νόμου αναφέρεται στις Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), δηλαδή στους φορείς που αποτελούν την «πρώτη γραμμή» της εφαρμογής των μέτρων δημόσιας υγείας στη χώρα. Παράλληλα, με το άρθρο 9 δημιουργούνται Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας στις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΔΥΠΕ), στις οποίες ανατίθεται η ευθύνη εξειδίκευσης και παρακολούθησης της εφαρμογής των προγραμμάτων της Δημόσιας Υγείας. Δεν είναι κατανοητό γιατί δημιουργούνται παράλληλες δομές αντί να ενισχυθούν οι υπάρχουσες και να διασαφηνιστεί η σχέση τους με το Υπουργείο Υγείας. Οι υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και οι υπηρεσίες των Περιφερειών πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά και εναρμονισμένα. Μέχρι σήμερα οι ΟΤΑ α΄ βαθμού δεν έχουν εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων δομημένες υπηρεσίες δημόσιας υγείας. 4. Στο άρθρο 8, το σχέδιο νόμου δημιουργεί Τμήμα Κοινωνικού Κεφαλαίου στον Τομέα της Υγείας που θα έχει την εποπτεία των εθελοντικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο αυτό και το οποίο θα δημιουργήσει σχετικό μητρώο όπου θα πρέπει να εγγραφούν. Προφανώς ουδείς έχει αντίρρηση στην καταγραφή των οργανώσεων αυτών για τις οποίες υπάρχει έντονος δημόσιος διάλογος. Όμως δεν είναι αντιληπτό ποιος είναι ο σκοπός της ανάθεσης σε αυτούς της ευθύνης της υλοποίησης επιμέρους δράσεων του Εθνικού Σχεδίου Δημόσιας Υγείας. Μήπως η πολιτεία δηλώνει αδυναμία να τα υλοποιήσει η ίδια ή μήπως έμμεσος σκοπός είναι η χρηματοδότησή τους από τον κρατικό προϋπολογισμό μετά από υπογραφή σχετικών μνημονίων συνεργασίας; 5. Με το άρθρο 11 δημιουργείται Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ), η οποία αντικαθιστά το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας (ΕΣΥΔΥ). Η σύνθεση της προσομοιάζει με αυτήν του Νόμου 3172/2003. Δυστυχώς η εμπειρία μας διδάσκει ότι το ΕΣΥΔΥ ουσιαστικά δεν λειτούργησε, με μοναδική εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα το διάστημα της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων. Η στελέχωση της Επιστημονικής Γραμματείας με «με υπαλλήλους, που διατίθενται ή αποσπώνται από το Υπουργείο Υγείας ή τους εποπτευόμενους από αυτό φορείς» δεν εξασφαλίζει την επιτυχία της ΕΕΔΥ. Καταλήγοντας, είναι απαραίτητο να τονίσουμε ότι δεν θεωρούμε πως η κατάσταση των υπηρεσιών δημόσιας υγείας στη χώρα είναι σε ιδανικό και επιθυμητό επίπεδο. Η υπαναχώρηση του επιπέδου υγείας των Ελλήνων σε σχέση με τους κατοίκους των άλλων χωρών της Ευρώπης σχετίζεται άμεσα με την αδυναμία της πολιτείας να οργανώσει αποτελεσματικές υπηρεσίες δημόσιας υγείας. Δεν θεωρούμε ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο θα συμβάλει στη βελτίωση της κατάστασης. Πιστεύουμε ότι η χώρα έχει ανάγκη από μια ριζική ανασυγκρότηση των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας, που θα τις καθιστά ικανές να επεξεργάζονται και να εφαρμόζουν μια βασισμένη σε τεκμηρίωση πολιτική δημόσιας υγείας. Πρωτίστως απαιτείται ικανός αριθμός κατάλληλα εκπαιδευμένου ιατρικού προσωπικού. Στην κατεύθυνση αυτή πρέπει άμεσα να ενεργοποιηθεί η νομοθετημένη διαδικασία χορήγησης της ειδικότητας της Δημόσιας Υγείας – Κοινωνικής Ιατρικής που «επανιδρύθηκε» πρόσφατα (Υπ. Αποφ. 64843, ΦΕΚ 4138Β/2018). Είναι προφανές ότι χρειάζεται να ενισχυθεί και το επιστημονικό προσωπικό άλλων κλάδων που θα υποστηρίζουν τη διατομεακότητα του έργου. Παράλληλα είναι απολύτως αναγκαίο να διαχωριστεί το ιατρικό έργο που παρέχουν οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας από το διοικητικό. Για το θέμα αυτό, η Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Ιατρικής είχε καταθέσει τον Οκτώβριο 2018 στην τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, καθώς και σε όλα τα κόμματα της τότε αντιπολίτευσης, πρόταση για τη δημιουργία «Ιατρικής Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας – Κοινωνικής Ιατρικής» στο Υπουργείο Υγείας και σε κάθε μια από τις 13 Γενικές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των Περιφερειών. Ουδείς ανταποκρίθηκε στην πρόταση μας τότε. Την καταθέσαμε ξανά τον Σεπτέμβριο 2019 στη νεοεκλεγείσα Κυβέρνηση. Η πρόταση μας αγνοήθηκε κατά την κατάρτιση του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου και παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες μας δεν κληθήκαμε να την παρουσιάσουμε επίσημα κατά την προετοιμασία του νομοσχεδίου. Σκοπός μας δεν είναι να εκφράσουμε άρνηση, αλλά να συμβάλουμε με κάθε μέσο που διαθέτουμε στην αναγκαία αναβάθμιση της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα. Η Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Ιατρικής, εκφράζοντας θεσμικά τους ιατρούς και οδοντιάτρους που υπηρετούν τη Δημόσια Υγεία – Κοινωνική Ιατρική στα Πανεπιστήμια και στις Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας είναι πάντα στη διάθεση της πολιτείας να συνεισφέρει θετικά στην προσπάθεια εξασφάλισης ενός καλύτερου μέλλοντος της δημόσιας υγείας. Ο Πρόεδρος, Τάσος Φιλαλήθης Ο Γενικός Γραμματέας, Βασίλειος Διαμαντόπουυλος