Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ) 

Μεταφορτώστε εδώ το εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ) 

  • 18 Ιουλίου 2025, 16:40 | ClimaNet GR/CY

    ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
    CLIMANET GR-CY
    ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ
    ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ & ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

    Η Δημόσια διαβούλευση για το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ) αποτελεί μια κρίσιμη στιγμή χάραξης Κοινωνικά Δίκαιης Κλιματικής Πολιτικής. Το ClimaNet GR / CY (*) ως κοινός φορέας (με Νομική προσωπικότητα «Ευρωπαϊκού Ομίλου Εδαφικής Συνεργασίας») 6 Ελληνικών πόλεων και 1 Κυπριακής που έχουν δεσμευτεί για την Κλιματική Ουδετερότητα έως το 2030 και είναι Μέλη του «Ευρωπαϊκού Δικτύου των 100 πόλεων» και έχουν ως Αποστολή να επανασχεδιάσουν με καινοτόμο, περιβαλλοντικά φιλικό, τεχνολογικά έξυπνο και κοινωνικό δίκαιο τρόπο τις πόλεις της Ευρώπης, έρχεται να συσχετίσει την δική του εμπειρία και στρατηγική με τους στόχους του Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου και να καταθέσει προτάσεις, βασισμένες σε πραγματικές ανάγκες πολιτών, γειτονιών και δήμων που βρίσκονται ήδη στην πρώτη γραμμή της μετάβασης.

    Ο ΕΟΕΣ ClimaNet GR / CY (Δήμοι Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Ιωάννινων, Τρίκαλα, Κοζάνη, Καλαμάτα και Λεμεσός) διαθέτει υψηλού επιπέδου φιλόδοξα, εγκεκριμένα Κλιματικά Συμβόλαια από την Ευρωπαϊκή Κλιματική Επιτροπή και μηχανισμούς διαχείρισης και παρακολούθησης καινοτόμων πολιτικών που εφαρμόζουν που διασφαλίζουν τον τρόπο μεταφοράς της τεχνογνωσίας τους στις υπόλοιπες Ελληνικές πόλεις.

    Η υλοποίηση Τοπικών Κλιματικών Συμβολαίων προϋποθέτει πρόσβαση σε επαρκείς χρηματοδοτικούς πόρους, εργαλεία προσαρμοσμένα στις ανάγκες των πολιτών και θεσμική αναγνώριση των Δήμων ως κρίσιμων φορέων του κλιματικού μετασχηματισμού. Το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης αυτής της μετάβασης, υποστηρίζοντας ευάλωτα νοικοκυριά, μικρές επιχειρήσεις, πληττόμενες περιοχές και Δημόσιες υπηρεσίες, μέσα από στοχευμένες επενδύσεις που συνδυάζουν την περιβαλλοντική προστασία με την κοινωνική συνοχή.

    Οι άξονες του ΚΚΣ – κτίρια, μεταφορές και άμεση εισοδηματική στήριξη – συμπίπτουν με τις στρατηγικές προτεραιότητες των πόλεων του ClimaNet. Από την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ευάλωτων νοικοκυριών και την παροχή πράσινης κοινωνικής στέγασης, μέχρι την υποστήριξη μικρών επιχειρήσεων και την ενίσχυση των δημόσιων μέσων μεταφοράς, οι πόλεις μας έχουν ήδη διαμορφώσει ώριμα σχέδια παρέμβασης και έχουν εντοπίσει τις κοινωνικές ομάδες-στόχους. Το ΚΚΣ μπορεί να αποτελέσει το πλαίσιο που θα μετατρέψει αυτά τα σχέδια σε πράξη, με τη χρηματοδοτική στήριξη του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου (ΚΚΤ), εφόσον προβλεφθεί σαφής προτεραιοποίηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως φορέα σχεδιασμού και άσκησης πολιτικής στο τοπικό επίπεδο με προτεραιότητα στις πόλεων που έχουν υπογράψει Κλιματικά Συμβόλαια και έχουν ήδη κινητοποιήσει τους τοπικούς κοινωνικούς και θεσμικούς τους εταίρους.

    Η δημόσια διαβούλευση είναι η ευκαιρία ώστε το ΚΚΣ να γίνει πραγματικό εργαλείο κοινωνικής συνοχής και όχι απλώς απορρόφησης πόρων. Καλούμε την ελληνική Πολιτεία να ενσωματώσει τις προτάσεις του ClimaNet, που αποτυπώνουν συλλογική εμπειρία εφαρμοσμένων πολιτικών, τεχνική ωριμότητα και πολιτική δέσμευση για δίκαιη μετάβαση.

    Η συμμετοχή των πόλεων – πρωτοπόρων στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του ΚΚΣ θα ενισχύσει τη στόχευση, θα μειώσει το διοικητικό κόστος και θα διασφαλίσει ότι οι πόροι θα φτάσουν εκεί που χρειάζονται περισσότερο – στους ανθρώπους και τις κοινότητες που βρίσκονται σήμερα στο κοινωνικό και περιβαλλοντικό περιθώριο.

    (*) Ο ΕΟΕΣ ClimaNet Gr-Cy συστάθηκε από Ελληνικούς και Κυπριακούς ΟΤΑ Α’ Βαθμού που έχουν εκπονήσει και εγκρίνει Κλιματικό Σύμφωνο Ουδετερότητας
    Κύριος σκοπός του είναι να αναπτυχθούν ενιαία πρότυπα και διασώσιμα μοντέλα και εφαρμοστικές πολιτικές για την αντιμετώπιση των αιτιών και των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης για την αστική θωράκιση έναντι των κινδύνων από ακραία φυσικά φαινόμενα (Καύσωνες, Ξηρασία, Δασικές Περιαστικές & Αστικές Πυρκαγιές, Κεραυνοπτώσεις & Ξηρές Καταιγίδες, Ραγδαίες Βροχοπτώσεις & Πλημμύρες, Ανεμοθύελλές, Ανεμοστρόβιλοι, Αλλαγή Παραμέτρων Θαλασσιού Περιβάλλοντος) στον αστικό ιστό αλλά και στο εξωαστικό φυσικό ή ανθρωπογενές περιβάλλον (στο οποίο παράγονται τα πρωτογενή αίτια των ακραίων φαινομένων της κλιματικής κρίσης, ήτοι θαλάσσιο περιβάλλον, ποταμοί και χείμαρροι, αγροτική ύπαιθρος, δάση, περιαστικές βιομηχανικές ζώνες κλπ) που επηρεάζουν σε υπερθετικό βαθμό τις πόλεις και την ενεργειακή τους συμπεριφορά με φαινόμενα όπως των παρατεταμένων καυσώνων, της θερμικής νησίδας κα, που οδηγούν με την σειρά τους σε αυξημένες ενεργειακές ανάγκες και ενεργοβόρες λειτουργίες που ανατροφοδοτούν τον φαύλο κύκλο των εκπομπών του CO2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου και της κλιματικής διαταραχής.

    Επίσης προωθούνται κοινές μεθοδολογίες πολιτικής για τους θεματικούς πυλώνες της Κλιματικής Ουδετερότητας όπως : Ενέργεια & ΑΠΕ, Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα και City Logistics, Διαχείριση και μείωση Αποβλήτων, Πολεοδομικές Ρυθμίσεις και Χρήσεις Γης, Αστικό και Φυσικό Περιβάλλον, Έξυπνη Πόλη και η Πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση.

    Ειδικότερα μέσα από την πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση η οποία αποτελεί συστατικό στοιχείο των Κλιματικών Συμφώνων, εφόσον κάθε πόλη και κάθε Κλιματικό Σύμφωνο υλοποιείται μέσω ευρείας Εταιρικότητας και συμμετοχικών διαδικασιών, επιδιώκεται η ενεργοποίηση όλων των επιπέδων του Δημόσιου, Ιδιωτικού, Ακαδημαϊκού και Κοινωνικού τομέα, για την προώθηση πολιτικών και επενδύσεων νέου τύπου και πράσινου χαρακτήρα. Στο πλαίσιο αυτό σκοπός της Εταιρείας είναι η προώθηση και υποστήριξη της υλοποίησης από τα Μέλη της, των κλιματικών στόχων της ΕΕ για την μείωση των εκπομπών θερμοκηπίου κατά 80% έως το 2050 για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και Κλιματικής κρίσης, βάσει των Τοπικών Συμφώνων Κλιματικής Ουδετερότητας, σε εταιρική συνεργασία των ΟΤΑ με Δημόσιους, Ιδιωτικούς και Κοινωνικούς Εταίρους των πόλεων τους.
    Ο Σκοπός πραγματώνεται με την συνεργασία των συμβαλλόμενων μερών για την επιτάχυνση της μετάβασης των πόλεων στην Κλιματική Ουδετερότητα και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, σύμφωνα με όσα προβλέπει η Ευρωπαϊκή Αποστολή για τις «100 Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις».

    Στόχος της Αποστολής είναι να επιτευχθεί ο στόχος για 100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες Ευρωπαϊκές πόλεις έως το 2030, οι οποίες θα λειτουργήσουν ως κόμβοι πειραματισμού και καινοτομίας, με στόχο όλες οι Ευρωπαϊκές πόλεις να μπορέσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους έως το 2050.
    Ειδικότερα σκοπός της Εταιρείας είναι η Επιστημονική και Τεχνική υποστήριξη των Δήμων, κατά προτεραιότητα των Δήμων Μελών της Εταιρείας καθώς και των Δήμων της Ελλάδας και της Κύπρου που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον για την μεταφορά τεχνογνωσίας σε θέματα άσκησης πολιτικών για την επίτευξη της Κλιματικής ουδετερότητας.

    Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με την δημιουργία επικουρικού – υποστηρικτικού και συμπληρωματικού στις Δημοτικές Υπηρεσίες των Δήμων Μελών, Μηχανισμού Ταχείας Μελετητικής και Αδειοδοτικής Ωρίμανσης Έργων και Ολοκληρωμένων Σχεδίων στα θεματικά πεδία της Κλιματικής Ουδετερότητας όπως ενδεικτικά :
    • Ενεργειακές παρεμβάσεις εξοικονόμησης στον Δημόσιο χώρο και τα Κτίρια
    • Χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και αποθήκευση ενέργειας
    • Παρεμβάσεις στην Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα,
    • Δράσεις για την Διαχείριση Απορριμμάτων,
    • Αστικός ανασχεδιασμός και οι Πολεοδομικές ρυθμίσεις,
    • Γενικευμένος αστικός και περιαστικός Πρασινισμός – αστική βιοποικιλότητα και αποκατάσταση της φύσης στην πόλη
    • Τεχνολογίες Έξυπνης Πόλης,
    • Ενίσχυση ανθεκτικότητας και δράσεις θωράκισης στα ακραία φαινόμενα της Κλιματικής κρίσης

    Στο παραπάνω πλαίσιο υποβάλλεται παρακάτω περιληπτικά το συνεκτικό σχέδιο “CLIMANET – CLIMATEN”, που επεξεργάστηκε Ομάδα Εργασίας του ClimaNet, το οποίο καλείται ο Νομοθέτης να λάβει υπόψιν και να εισάγει στο Εθνικό Σχέδιο τις προτάσεις του.

    ΣΧΕΔΙΟ “CLIMANET – CLIMATEN”
    10 ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΣΤΟ CLIMANET

    ΑΞΟΝΑΣ 1 : ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ – ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΕΙΣ – ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ

    ΑΤΟΜΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΣΕ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ :

    ● ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ (ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΗΔΗ ΕΝΤΟΠΙΣΕΙ ΤΑ ΕΥΑΛΩΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ)
    ● ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΤΕΓΗ (*η απουσία αναφοράς στο ΕΚΣ στην δυνατότητα αυτή, αποτελεί μια ηχηρή παράλειψη η οποία αφορά τόσο στην ενεργειακή συμπεριφορά ενός μεγάλου πλήθους ενεργοβόρων σχολικών κτιρίων σε ολόκληρη την χώρα όσος και στις συνθήκες διαβίωσης εκατοντάδων χιλιάδων μαθητών σε αυτά ιδιαίτερα στις ακραίες καιρικές συνθήκες (ακραίο κρύο – αυξημένη υγρασία – καύσωνες)
    ● ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΛΗΓΕΙ ΑΠΟ ΑΚΡΑΙΑ ΚΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ (ΠΧ ΚΑΚΟΚΑΙΡΙΑ DANIEL)
    ● ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΩΝ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ POSITIVE AND CLEAN ENERGY DISTRICTS
    ● ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΕΞΑΜΕΝΗΣ ΑΝΕΝΕΡΓΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΩΣ ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΙΤΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΜΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ
    ● ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΙΣΘΩΣΗΣ
    ● ΠΡΑΣΙΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ – ΔΑΝΕΙΩΝ – ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ (ΠΧ POWER PURCHASE AGREEMENTS)
    ● ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΑΜΕΙΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΛΗΓΗΣΑΝ ΑΠΟ ΑΚΡΑΙΕΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
    ● ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ NEW EUROPEAN BAUHAUS ΓΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΑΝΕΝΕΡΓΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ Ή ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΟΛΗ

    ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ – ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΕΡΓΟΒΟΡΑ ΚΤΙΡΙΑ/ ΥΠΟΔΟΜΕΣ :

    Ενδεικτικά :
    ΦΟΥΡΝΟΙ – ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΕΣΤΙΑΣΗΣ – ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ – ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ – ΚΛΙΝΙΚΕΣ – ΒΙΟΤΕΧΝΙΕΣ – ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ – ΑΠΟΘΗΚΕΣ LOGISTIC – ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΠΛΗΓΕΙΣΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ
    ΑΞΟΝΑΣ 2 : ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΜΕ ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΘΕΤΙΚΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ (POSITIVE ENERGY DISTRICTS)

    ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ :

    • ΕΛΛΕΙΨΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΜΕΣΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ
    • ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ – ΜΕΤΡΑ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ & ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
    • ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΡΑΣΙΝΟΥ – ΑΜΕΣΑ ΜΕΤΡΑ ΕΥΡΕΙΩΝ ΔΕΝΔΡΟΦΥΤΕΥΣΕΩΝ & ΑΣΤΙΚΗΣ ΔΑΣΩΣΗΣ ΣΕ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ)
    • ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΜΕ ΕΝΕΡΓΟΒΟΡΕΣ ΚΑΙ ΡΥΠΑΙΝΟΥΣΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΕΓΓΥΤΗΤΑ (ΒΙΠΕ – ΒΙΠΑ κλπ)

    * Αναλυτικά βλ. στο τέλος του κειμένου

    ΑΞΟΝΑΣ 3 : ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ

    • ΑΥΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟ
    • ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΑΠΕ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ
    • ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΑΠΟΜΑΚΡΥΣΜΕΝΕΣ ΑΠΕ
    • ΑΠΕ ΣΕ ΟΙΚΙΣΤΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ
    • NET METERING

    ΑΞΟΝΑΣ 4 : ΑΤΟΜΙΚΗ ΥΓΕΙΑ & ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΙΕΙΝΗ

    • ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ & ΧΡΟΝΙΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΙΚΙΑ – ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ – ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ
    • ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ – ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ – ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ
    • Η «ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ» ΤΩΝ ΡΥΠΩΝ : ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΣΤΙΚΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

    ΑΞΟΝΑΣ 5 : ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ & ΜΕΤΕΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΕΔΟΕΝΩΝ

    • ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΛΥΣΕΩΝ ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ, ΝΑΝΟΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΡΥΠΩΝ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ, ΚΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΙΘΑΛΟΜΙΧΛΗΣ ΜΕ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ CO2 ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΑΕΙ
    • ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΣΗ ΣΕ REAL TIME ΜΕ ΨΗΦΙΑΚΑ ΜΕΣΑ
    • ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ, ΓΙΑ ΑΚΡΑΙΑ ΚΑΙΡΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ
    • ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ALERT ΓΙΑ ΕΥΠΑΘΕΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΣΕ ΑΚΡΑΙΕΣ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ (ΥΨΗΛΟΙ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΙ ΡΥΠΟΙ &Ι ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ – ΥΨΗΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ & ΘΕΡΜΙΚΟ ΣΤΡΕΣ – ΜΕΓΑΛΟ ΨΥΧΟΣ & ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΜΙΚΡΟΒΙΩΝ κλπ)

    ΑΞΟΝΑΣ 6 : ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΚΡΑΙΩΝ (Α)ΦΥΣΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ

    • ΥΠΟΔΟΜΕΣ – ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
    • ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΚΑΙ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΑΚΡΑΙΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
    • ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΑΣΤΙΚΕΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΜΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΟΜΒΡΙΩΝ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΑΝΟΙΧΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ – ΔΕΝΔΡΟΣΤΟΙΧΙΕΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥΣ ΑΚΑΛΥΠΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ

    ΑΞΟΝΑΣ 7 : ΕΝΕΡΓΟΒΟΡΑ ΜΙΚΡΟΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

    • ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΜΜ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
    • ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΔΩΝ (CLUSTERS)
    • ΠΡΑΣΙΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ ΣΕ ΕΝΕΡΓΟΒΟΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

    ΑΞΟΝΑΣ 8 : ΒΙΩΣΙΜΗ, ΤΑΧΕΙΑ – ΑΣΦΑΛΗΣ – ΚΑΘΑΡΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

    • ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ Ή ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ :

    – ΑΤΟΜΩΝ (ΓΕΝΙΚΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ)
    – ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ (ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ)
    – ΠΑΙΔΙΩΝ (ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ)

    … ΣΕ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ πχ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΟΛΗΣ, ΠΕΡΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΥΨΗΛΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ, ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΑΛΛΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ κλπ ΜΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΕΣΩΝ ΥΠΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑΘΕΡΗΣ ΤΡΟΧΙΑΣ – ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΤΟΛΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥΣ

    • ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΩΝ ΚΑΙ ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΧΡΗΣΗΣ ΑΤΟΜΙΚΩΝ Ή ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ (SHARING SYSTEMS)
    • ΔΙΑΔΡΟΜΟΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΕΛΑΦΡΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ (Ε.Π.Η.Ο.) ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ & Ε.Π.Η.Ο. – ΑΤΟΜΙΚΩΝ ή SHARING SYSTEMS
    • ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ CAR POOLING ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ

    ΑΞΟΝΑΣ 9 : ΒΙΩΣΙΜΗ ΤΑΧΕΙΑ & ΑΣΦΑΛΗΣ – ΚΑΘΑΡΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ

    • ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
    • ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΗΜΕΙΩΝ ΦΟΡΤΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ
    • ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΟΡΤΙΣΤΩΝ ΥΨΗΛΗΣ ΙΣΧΥΟΣ
    • ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΛΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ (TAΞI, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ κλπ)
    • ΝΕΑ CITY LOGISTICS
    • ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΩΝ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ (CONSOLIDATION CENTERS) ΜΕ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗΣ
    • ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΞΥΠΝΗΣ ΠΟΛΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ CO2.
    • ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ SMARTPOINT LOCKERS ΓΙΑ ΚΟΙΝΟ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
    • ΣΤΟΛΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ ΦΟΡΤΟΕΚΦΟΡΤΩΣΗΣ (CARGO) ΣΤΑ ΠΕΖΟΔΡΟΜΗΜΕΝΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΠΟΛΕΩΝ
    • ΠΡΑΣΙΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ – ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ – ΕΜΠΟΡΙΟΥ – ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΓΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ

    ΑΞΟΝΑΣ 10 : ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ «ΠΡΑΣΙΝΗΣ» ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

    • ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΘΕΣΜΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΑΕΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΕΤΑΙΡΟΥΣ (GREEN UNIVERCE CITY)
    • ΕΞΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ – ΔΙΑΧΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ & ΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
    • ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ – ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΩΝ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ – ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ (ΤΕΤΡΑΠΛΟΣ ΕΛΙΚΑΣ)
    • ΕΚΑΠΙΕΔΕΥΣΗ ΣΕ ΝΕΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ : GREEN PROCURMENT – ΣΔΙΤ – PPPs – ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ –
    • ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ, ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΛΟΚΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
    • ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ & ΔΙΑΔΟΣΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ – ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΣ – ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΕ ΟΤΑ ΓΙΑ ΝΕΑ ΤΟΠΙΚΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΣΥΜΦΩΝΑ
    • ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ CLIMANET ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΡΙΞΗΣ & ΤΑΧΕΙΑΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΟΙΗΣΗ – ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΣΥΜΦΩΝΑ
    (*) Στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για την πολιτική κλιματικής ουδετερότητας, προτείνεται η υιοθέτηση στο Πρόγραμμα του Κλιματικού Ταμείου, του εργαλείου των Positive Energy Districts (PEDs) που αποτελεί μια κεντρική επιλογή της Ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αστική κλιματική ουδετερότητα.
    Οι Positive Energy Districts (PEDs) ή στα ελληνικά Περιοχές Θετικής Ενεργειακής Ισορροπίας, μπορούν να είναι αστικές περιοχές ή συνοικίες που ανασχεδιάζονται για να λειτουργούν έτσι ώστε να παράγουν περισσότερη ανανεώσιμη ενέργεια από όση καταναλώνουν σε ετήσια βάση, εξασφαλίζοντας ενεργειακή αυτονομία, βιωσιμότητα και χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
    Ως Positive Energy District (PED) μπορεί να οριστεί μια αστική περιοχή (π.χ. γειτονιά, εμπορικό ή κατοικημένο σύμπλεγμα) που:
    1. Βελτιστοποιεί την κατανάλωση ενέργειας μέσω έξυπνης διαχείρισης και ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων.
    2. Παράγει ανανεώσιμη ενέργεια τοπικά (π.χ. φωτοβολταϊκό, γεωθερμία).
    3. Ανταλλάσσει ενέργεια με το δίκτυο ή με άλλες περιοχές.
    4. Στο ετήσιο ισοζύγιο, η παραγωγή ενέργειας υπερβαίνει την κατανάλωση.
    Κύρια χαρακτηριστικά:
    • Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (π.χ. ηλιακή, αιολική, γεωθερμική).
    • Έξυπνα δίκτυα για διανομή και αποθήκευση ενέργειας.
    • Ενεργειακή απόδοση στα κτίρια (π.χ. παθητικός σχεδιασμός, μονώσεις).
    • Συμμετοχή των πολιτών και ενεργειακές κοινότητες.
    • Κυκλική οικονομία και βιώσιμη αστική κινητικότητα.
    Στόχοι των PEDs:
    • Μείωση των εκπομπών CO₂.
    • Ενεργειακή ανεξαρτησία.
    • Προώθηση της τοπικής παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας.
    • Οικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα των πόλεων.
    • Δημιουργία καινοτόμων μοντέλων διαχείρισης ενέργειας.
    Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί ενεργά τα PEDs μέσα από προγράμματα όπως:
    • Smart Cities and Communities (SCC)
    • Horizon Europe
    • EU PED Programme : Στόχος είναι η δημιουργία 100 PEDs έως το 2025.
    Οι PEDs αποτελούν βασικό κομμάτι της πράσινης μετάβασης των πόλεων και της μετάβασης σε ένα βιώσιμο, «καθαρό» και ψηφιακό ενεργειακό μέλλον. Παρακάτω προτείνεται ένα βασικό υπόδειγμα εφαρμογής για το πώς μπορεί να γίνει μια αστική περιοχή ενός μέσου Ελληνικού Δήμου PED.
    Σε μια τυπική αστική περιοχή με μικτά κτίρια (κατοικίες, σχολεία, δημοτικά κτήρια), καλές ηλιακές συνθήκες, μπορούν να εφαρμοστούν οι παρακάτω παρεμβάσεις :

    1. Ενεργειακή Παραγωγή (ΑΠΕ)
    Πηγή Εφαρμογή Εκτίμηση Παραγωγής
    Φωτοβολταϊκά Σε στέγες κατοικιών, σχολείων και στάθμευσης 1,2 GWh/έτος
    Ηλιακά θερμικά Για ζεστό νερό σε πολυκατοικίες και σχολεία 500 MWh/έτος
    Μικρές ανεμογεννήτριες Σε δημόσιους χώρους και σχολικά συγκροτήματα 200 MWh/έτος
    Βιομάζα (αγροτικά απόβλητα) Μικρή μονάδα συμπαραγωγής για θέρμανση 300 MWh/έτος
    2. Ενεργειακή Απόδοση
    Παρέμβαση Στόχος
    Θερμομόνωση κτιρίων Μείωση ενεργειακής ζήτησης έως και 50%
    Αντικατάσταση κουφωμάτων Εξοικονόμηση ενέργειας & μείωση θορύβου
    LED φωτισμός Σε όλα τα δημόσια κτίρια & δρόμους
    Αντλίες θερμότητας Αντικατάσταση πετρελαίου
    3. Έξυπνο Δίκτυο & Διαχείριση
    • Smart meters σε όλα τα κτίρια
    • Μπαταρίες αποθήκευσης σε σχολεία και δημοτικά κτήρια
    • Τοπικό μικροδίκτυο για διαχείριση ενέργειας (με peer-to-peer ενεργειακές ανταλλαγές)
    4. Βιώσιμη Κινητικότητα
    • Ηλεκτρικά λεωφορεία με σταθμούς φόρτισης από ΑΠΕ
    • Ποδηλατόδρομοι και κοινόχρηστα ηλεκτρικά ποδήλατα
    • Κίνητρα για e-cars (π.χ. δωρεάν στάθμευση)
    5. Ενεργειακή Κοινότητα
    • Δημιουργία τοπικής ενεργειακής κοινότητας από κατοίκους, Δήμο και επιχειρήσεις
    • Δυνατότητα συμμετοχής των πολιτών στην επένδυση και την παραγωγή ενέργειας
    • Εκπαιδευτικά προγράμματα σε σχολεία για την ενεργειακή συνείδηση
    Στόχος:
    • Καθαρό ενεργειακό πλεόνασμα +15%
    • Μείωση CO₂ > 80% σε 10 χρόνια
    • Αυτονομία από ορυκτά καύσιμα
    ………………………………………………………………………………………………………………………..
    ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ :

    ΜΕΙΩΣΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
    ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
    ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ

    ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΞΟΝΕΣ ΔΡΑΣΗΣ :
    ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΦΤΩΧΕΙΑ
    ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
    ΕΥΑΛΩΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ
    ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
    ΕΥΑΛΩΤΟΙ ΧΡΗΣΤΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

    KAI ΤΟΥΣ 10 ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ CLIMANET – CLIMATEN …
    Η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να αξιοποιήσει τους πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου για :

    ΑΞΟΝΑΣ 1, ΑΞΟΝΑΣ 2, ΑΞΟΝΑΣ 3 και ΑΞΟΝΑΣ 7

    • Ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμιση ανενεργών και εγκαταλειμμένων κτιρίων, πολυκατοικιών και παλιών βιομηχανικών χώρων για διάθεση τους για προσβάσιμη και βιώσιμη κατοικία, με πρωτοβουλία του Δήμου
    • Ανάπτυξη εργαλείου ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών και δημιουργία κατάλληλων χρηματοοικονομικών εργαλείων
    • Παρεμβάσεις σε επίπεδο γειτονιάς και όχι μόνο κτιρίου για δημιουργία κλιματικά ουδέτερων, πράσινων και κοινωνικά συνεκτικών περιοχών
    • Δημιουργία από το δήμο σε συνεργασία με άλλους κοινωνικούς εταίρους φορέων / υπηρεσιών κοινωνικής ενοικίασης ιδιαίτερα για προστασία όσων αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα
    • Δημιουργία καινοτόμων χρηματοοικονομικών εργαλείων (Επιδοτησης – Δανείων – Ομολόγων και άλλα Χρηματοπιστωτικά Εργαλεία Πχ Powder Purchase Agreements)
    • Δημιουργία Ταμείου Χρηματοδότησης για την αποκατάσταση και ενεργειακή αναβάθμιση ακινήτων που επλήγησαν από ακραίες φυσικές καταστροφές
    • Αξιοποίηση των αρχών του NEW EUROPEAN BAUHAUS για κατάρτιση αρχιτεκτονικού λεξιλογίου για αναβαθμίσεις και επανάχρηση ανενεργών Δημοσίων ή ιδιωτικών κτιρίων ανάλογα με τις προκλήσεις ανά πόλη
    • Ενίσχυση της βιωσιμότητας των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων μέσω της ενεργειακής αναβάθμισής τους και της συμμετοχής τους σε σχήματα ενεργειακών κοινοτήτων για αξιοποίηση ΑΠΕ

    ΑΞΟΝΑΣ 4, ΑΞΟΝΑΣ 5 και ΑΞΟΝΑΣ 6
    Δράσεις Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή και Κοινωνικά Δίκαιης Μετάβασης
    • Διενέργεια έρευνας για τον καθορισμό ασθενειών & χρόνιων παθήσεων που προέρχονται από την περιβαλλοντική επιβάρυνση και τα ακατάλληλα ενεργειακά συστήματα, στην κατοικία – το αστικό περιβάλλον – την εργασία
    • Συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων – διαχωρισμός ρευμάτων ανακύκλωσης – καινοτόμος επεξεργασία οργανικών – ενεργειακή αξιοποίηση βιομάζας
    • Συσχέτιση παραγόντων επιβάρυνσης της υγείας λόγω της ρύπανσης με τον αστικό χώρο και δράσεις βελτίωσης της δημοσίας υγείας
    • Ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων συγκράτησης μικροσωματιδίων, νανοσωματιδιων και άλλων ρύπων στην πηγή, κι αντιμετώπιση της αιθαλομίχλης με παράλληλη τεχνολογία διαχωρισμού co2 σε συνεργασία με τα τοπικά ΑΕΙ
    • Περιβαλλοντική πληροφόρηση σε real time με ψηφιακά μέσα
    • Μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης των δημοτικών αρχών, για ακραία καιρικά και αλλά φαινόμενα καθώς και alert για ευπαθείς ομάδες σε ακραίες περιστάσεις (υψηλοί ατμοσφαιρικοί ρύποι &ι αναπνευστική επιβάρυνση – υψηλές θερμοκρασίες & θερμικό στρες – μεγάλο ψυχός & διασπορά μικροβίων κλπ)
    • Υποδομές – εξοπλισμός και ψηφιακά συστήματα πολιτικής προστασίας
    • Συστήματα πρόβλεψης και διαχείριση κίνδυνων και ατυχημάτων από καταστροφές ακραίων φαινομένων κλιματικής αλλαγής
    • Υποδομές προστασίας από αστικές πλημμύρες με προγράμματα συγκράτησης και συλλογής όμβριων σε δημοσίους ανοιχτούς δρόμους – δενδροστοιχίες και ιδιωτικούς ακάλυπτους χώρους

    ΑΞΟΝΑΣ 8 και ΑΞΟΝΑΣ 9

    • προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας και προσβασιμότητας για όλους και όλες, δημιουργία προϋποθέσεων για περπάτημα, χρήση ποδηλάτου, δημόσιες καθαρές συγκοινωνίες και πολυτροπικότητα.

    ΑΞΟΝΑΣ 10 : Τεχνική Βοήθεια – Αύξηση Επιχειρησιακής Ικανότητας – Τυποποίηση μεθοδολογίας – Εργαλεία – Μηχανισμός Ταχείας Ωρίμανσης Σχεδίων

  • 18 Ιουλίου 2025, 15:17 | Cities for Cycling (Σπύρος Παπαγεωργίου)

    2ος Πυλώνας Παρέμβασης: Μεταφορές

    Μ1. Συμφωνούμε πως είναι απαραίτητη η ενίσχυση του στόλου αστικών λεωφορείων. Είναι εξαιρετικά θετικό πως δείχνει να αποτελεί προτεραιότητα.

    Το ίδιο ισχύει και για το ενδιαφέρον για τις μετακινήσεις των ευάλωτων πολιτών.

    Μ1.2 – 1.3: Η «ανάπτυξη υπηρεσιών μετακίνησης κατά παραγγελία» θεωρούμε πως θα έπρεπε να αποτελεί επόμενο βήμα, με δεδομένα τα προβλήματα στις υπάρχουσες υπηρεσίες μετακίνησης και ίσως όλο το βάρος θα έπρεπε πρώτα να δοθεί εκεί και, αφού λυθούν τα προβλήματα στα αστικά λεωφορεία και διευκολυνθεί η καθημερινή μετακίνηση των πολιτών αλλά και η διευκόλυνση της μετακίνησης ατόμων με κινητικά προβλήματα, στη συνέχεια να προχωρήσει κάποιος σε νέες υπηρεσίες που αποτελούν σχεδόν «πολυτέλεια» με δεδομένες τις υπάρχουσες συνθήκες στα ΜΜΜ.

    Μ3: Προφανώς απαιτούνται υποδομές για την προώθηση βιώσιμης κινητικότητας. Το ζητά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αποτελεί προτροπή της Ευρωπαϊκής Διακήρυξης για το ποδήλατο.
    Το ποσό των €100 εκ. όμως είναι εντελώς ανεπαρκές και αρκεί μια σύγκριση με τα αντίστοιχα ποσά που επενδύουν Ευρωπαϊκές πόλεις (όχι ολόκληρα κράτη) για το ίδιο θέμα.
    Είναι ξεκάθαρο πως με 100εκ. δεν μπορεί καν να αρχίσει να βελτιώνεται – όχι να λυθεί – το πρόβλημα ούτε καν στην Αθήνα, όχι στο σύνολο των ελληνικών πόλεων.
    Αν αυτή είναι η πρόθεση, πρόκειται για ημίμετρο που ουσιαστικά θα οδηγήσει σε ανεπαρκείς υποδομές, με αποτέλεσμα να μην διευκολυνθεί ουσιαστικά η χρήση ποδηλάτων ή πατινιών. Τα χρήματα θα σπαταληθούν σε μελέτες χωρίς να γίνει κάποιο έργο.
    Για παράδειγμα το Παρίσι μόνο έχει προϋπολογισμό €250 εκ. για την περίδο 2021-2026.
    Το Άμστερνταμ επενδύει €120 εκ. τον χρόνο.

    Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι αναφέρεται ως στόχος τα 140 χλμ. σε όλη την Ελλάδα, αριθμός που σε καμία περίπτωση δεν συνάδει με τους Ευρωπαϊκούς στόχους. Να αναφέρουμε εδώ πως μόνο οι διαδρομές ΕuroVelo που διασχίζουν τη χώρα μας είναι περίπου 1200 χλμ.
    Το 140 χιλιόμετρα (αν δεν είναι τυπογραφικό λάθος) δεν μπορεί να θεωρηθεί «έργο» ανάπτυξης πολυτροπικών υποδομών σε καμία περίπτωση!
    (Παράδειγμα: 20 χλμ. είναι η διαδρομή από την Κηφισιά στο κέντρο, 10 χλμ. από τη Ν. Σμύρνη στο Φάληρο, 10 χλμ. από τη Ν. Ερυθραία στον Αγ. Στέφανο… πάνε τα 140 χλμ.).
    Μόνο το Παρίσι έχει πάνω από 1.000 χλμ. ποδηλατοδρόμων.

    Επίσης, δεν υπάρχει καμία αναφορά στις τουριστικές ποδηλατικές διαδρομές και τη δυνατότητα δημιουργίας δικτύων ποδηλάτου για τουριστικούς σκοπούς. Αυτό θα εξυπηρετούσε πολλαπλούς στόχους:
    θα διευκόλυνε περισσότερους πολίτες να απολαύσουν τις διακοπές τους χωρίς την ανάγκη χρήσης αυτοκινήτου κάτι που θα σήμαινε σημαντική μείωση του κόστους διακοπών ενώ ταυτόχρονα θα αποσυμφόριζε τους τουριστικούς προορισμούς από την υπερβολική χρήση αυτοκινήτων.
    Παράλληλα θα δημιουργούσε νέες θέσεις εργασίας αλλά και θα διευκόλυνε ακόμα και τις υπάρχουσες επιχειρήσεις ενοικίασης οχημάτων να αναπτυχθούν επενδύοντας σε ηλεκτρικά ποδήλατα (σημαντικά χαμηλότερο κόστος επένδυσης και χρήσης).

    Συνολικά η επένδυση αλλά και ο σχεδιασμός (όπως αποδεικνύεται από το ύψος της επένδυσης) της κατηγορίας αυτής είναι εντελώς ανεπαρκής συγκρινόμενους με τους Ευρωπαϊκούς στόχους.
    Αρκεί επίσης να συγκρίνει κάποιος το ποσό αυτό με το ποσό αντίστοιχου ύψους που δόθηκε για τη δημιουργία συστημάτων bike sharing (με αμφίβολα αποτελέσματα) σε Δήμους σε όλη την επικράτεια.

    Επίσης, μας προβληματίζει το ενδιαφέρον για «ανανέωση του στόλου οχημάτων» για τους εξής λόγους:

    Α. Όσον αφορά στα οικονομικά ευάλωτα νοικοκυριά, το κόστος κτήσης ενός αυτοκινήτου αποτελεί μέρος του κόστους σε σχέση με το ετήσιο έξοδο κτήσης ενός αυτοκινήτου. Άρα και πάλι, προτείνεται σε έναν οικονομικά ευάλωτο πολίτη να αποκτήσει ένα μέσο που θα του στοιχίζει σημαντικά σε συντήρηση και ταυτόχρονα επιβαρύνει τις πόλεις και τον δημόσιο χώρο.
    Β. Η αναβάθμιση των ΜΜΜ από τη μια σε συνδυασμό με τη διευκόλυνση χρήσης του ποδηλάτου αλλά και διευκόλυνση του περπατήματος, θα ελαχιστοποιούσε την ανάγκη για αγορά νέων αυτοκινήτων που οδηγεί σε μεγαλύτερα κόστη για τα νοικοκυριά.
    Γ. Αξίζει να συνυπολογίσουμε εδώ τον ψυχολογικό παράγοντα διότι όποιος έχει νέο αυτοκίνητο, προφανώς, θέλει και να το χρησιμοποιεί περισσότερο! Γιατί πρέπει η πολιτεία να ενδιαφέρεται να αποκτήσουν οι πολίτες της αυτοκίνητα όταν τους παρέχει πραγματικά οικονομικούς τρόπους μετακίνησης, όπως αξιόπιστα μέσα μαζικής μεταφοράς και ασφαλείς ποδηλατοδρόμους;

  • 18 Ιουλίου 2025, 15:47 | ΤΕΕ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ

    1ος πυλώνα παρέμβασης: Κτιριακός τομέας

    Κ1: Ενεργειακή αναβάθμιση ιδιωτικών κατοικιών
    -Ο προϋπολογισμός των προγραμμάτων εξοικονομώ να αυξηθεί ειδικά για τις κατηγορίες των πολύ χαμηλών εισοδημάτων. Επιπλέον θα πρέπει να προστεθούν νέες παρεμβάσεις που οδηγούν σε εξοικονόμηση ενέργειας ενώ να δωθούν περισσότερα κίνητρα για παρεμβάσεις σε πολυκατοικίες.
    Να υπάρχει δέσμευση ότι τα προγράμματα θα βρίσκονται υπό την διαχείριση διπλωματούχων μηχανικών ενώ και η κεντρική τους διευθέτηση να παραμείνει στο ΤΕΕ. Καμία εμπλοκή εταιρειών η παρόχων ενέργειας που δεν έχουν καμία σχέση με το αντικείμενο ενασχόλησης τους.

    Κ2: Στέγαση ευάλωτων ομάδων
    -Προς την σωστή κατεύθυνση καθώς με αυτόν τον τρόπο θα υπάρξουν πολλαπλά κέρδη , αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας , ενεργειακή αναβάθμιση. Να γίνει συγκεκριμένο με ποιον τρόπο και πως θα γίνει η χρηματοδότηση. Με ποιο τρόπο θα επέμβουμε σε κτίρια που αφορούν εργατικές κατοικίες η εγκαταλειμμένα κτίσματα φορέων.

    Κ3. Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και ενεργειακού εξοπλισμού πολύ μικρών επιχειρήσεων.
    Βασικός στόχος για την ενεργειακή πολιτική της χώρας . Το προηγούμενο πρόγραμμα απέτυχε παταγωδώς τόσο ως προς την όλη διαδικασία όσο και ως προς την υλοποίηση. Σε αντίθεση με τα προγράμματα εξοικονομώ κατ οίκον δεν υπήρξε η σωστή διαχείριση του προγράμματος . Προτείνεται η ενίσχυση συγκεκριμένων κλάδων που έχουν μεγάλες ενεργειακές ανάγκες να υπάρξει δηλαδή σωστή κατηγοριοποίηση των ωφελούμενων.
    Πρέπει να αυξηθεί ο προϋπολογισμός αλλά να υπάρξουν και δανειοδοτήσεις για να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να αντέξουν τα ίδια κεφάλαια που πρέπει να καταβάλουν.

    2ος πυλώνας παρέμβασης: Τομέας μεταφορών.

    Μ1: Ενίσχυση στόλου αστικών λεωφορείων με μέριμνα για πιο ευάλωτους.
    Δεδομένη η ενίσχυση αλλά και η αναβάθμιση των αστικών λεωφορείων σε ολόκληρη την χώρα. Σύγχρονο δίκτυο και ενθάρρυνση πολιτών με οικονομικά κέρδη για την χρήση τους. Περιορισμός της χρήσης ΙΧ στα μεγάλα αστικά κέντρα αφού βέβαια δωθούν οι απαραίτητες παροχές.

    Μ2.Αναβάθμιση δημόσιων μεταφορικών μέσων σταθερής τροχιάς.
    Ενίσχυση όλων των δημοσίων μέσων μεταφοράς και επέκταση τους σε ολόκληρη την Ελλάδα. Διασφάλιση ασφάλειας και ουσιαστικές παροχές σε όσους τα χρησιμοποιούν. Υπογειοποίηση γραμμών τρένων με σκοπό να ελευθερωθεί δημόσιος χώρος με περιορισμό καταναλώσεων.

    3ου πυλώνα παρέμβασης: Άμεση εισοδηματική στήριξη.
    -Επιδόματα θέρμανσης και ενοικίου με ουσιαστική εφαρμογή σε νοικοκυριά που τα έχουν ανάγκη. Προτεραιότητα σε αυτούς που έχουν μεγαλύτερες ενεργειακές ανάγκες.Επίσης πρόβλεψη για αυτούς που έχουν ενναλακτικά συστήματα θέρμανσης .Επιδοτήσεις με συγκεκριμένη πολιτική και όχι άσκοπη κατανάλωση δημοσίου χρήματος με ψηφιακή καταχώρηση των ωφελούμενων και των αναγκών τους.

  • 18 Ιουλίου 2025, 15:31 | Αλέξανδρος Δημητρόπουλος

    Το παρακάτω σχόλιο επικεντρώνεται στην κατηγορία δράσεων ‘Μ4: Πράσινη μετακίνηση για νοικοκυριά’.
    Παρότι η περιγραφή της κατηγορίας αυτής είναι αρκετά γενική, όπως άλλωστε και των περισσότερων άλλων κατηγοριών, θα ήθελα να υποβάλω τα ακόλουθα σχόλια:

    1. Παρότι παρουσιάζεται μόνο μια δράση στην κατηγορία αυτή (Μ4.1: “Χρηματοδοτική μίσθωση ηλεκτρικών οχημάτων από ευάλωτα νοικοκυριά”), το κείμενο αναφέρεται και στη στήριξη της επιτάχυνσης ‘της ανάπτυξης δημόσια προσβάσιμων υποδομών φόρτισης σε όλη την Ελλάδα με σκοπό τη χρήση των παραπάνω οχημάτων από τα μεταφορικά ευάλωτα νοικοκυριά χωρίς λειτουργικούς περιορισμούς’.
    Δεν είναι ξεκάθαρο στο παρόν κείμενο τι ποσοστό του προϋπολογισμού των 150+ εκ. Ευρώ, αφορά στην άμεση στήριξη της χρηματοδοτικής μίσθωσης ηλεκτρικών οχημάτων από ευάλωτα νοικοκυριά και τι ποσοστό στη στήριξη της επιτάχυνσης της ανάπτυξης των υποδομών φόρτισης, η οποία είναι προφανώς αναγκαία προϋπόθεση για την αποτελεσματική χρήση των ηλεκτρικών οχημάτων που θα μισθωθούν. Επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η χρηματοδοτική στήριξη δικτύων φόρτισης είναι μακροπρόθεσμα πιο αποδοτικό μέτρο για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης από την άμεση στήριξη της αγοράς (ή μίσθωσης) ηλεκτρικών αυτοκινήτων μέσω επιδοτήσεων (βλ. https://www.aeaweb.org/articles?id=10.1257/pol.20190131 και https://www.journals.uchicago.edu/doi/full/10.1086/689702?casa_token=s_3-VJ0gykkAAAAA%3A06pStd3mLaDSXlQX38b6_xHzUFe-IdMQvJ1ZroX48mcIDgIKikCyJTm2BnxFQAamsOqLqxsikUvU), οπότε είναι μια δράση η οποία χρήζει ιδιαίτερης σημασίας. Δεδομένου των στόχου του ΚΚΣ για τη στήριξη των μεταφορικά ευάλωτων νοικοκυριών, είναι σημαντικό η στήριξη του δικτύου (ταχυ)φορτιστών που θα χρηματοδοτηθεί από αυτό να επικεντρωθεί στις περιοχές που διαμένουν τα νοικοκυριά αυτά.

    2. Εντύπωση προκαλεί ο χαρακτηρισμός της δράσης αυτής στο κείμενο ως ‘πιλοτικής’, καθώς κι ότι ο αριθμός των επωφελούμενων νοικοκυριών από αυτή περιορίζεται στις 10 χιλιάδες. Στο πλαίσιο αυτό είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς γιατί μια πιλοτική δράση που αφορά στη στήριξη 10 χιλιάδων μεταφορικά ευάλωτων νοικοκυριών έχει μεγαλύτερο προϋπολογισμό από δράσεις που όχι μόνο μπορούν να επωφελήσουν πολύ περισσότερα ευάλωτα νοικοκυριά, αλλά και να προσφέρουν κίνητρο για τη μείωση της χρήσης των αυτοκινήτων μέσω της προσφοράς πιο βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων. Τα οφέλη των τελευταίων δεν περιορίζονται σε περιβαλλοντικά και κλιματικά, αλλά και στην εξοικονόμηση πολύτιμου χρόνου (μέσω της μείωσης της κυκλοφοριακής συμφόρησης), και στη βελτίωση της δημόσιας υγείας (μέσω της μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των τροχαίων ατυχημάτων, αλλά και την αύξηση της σωματικής άσκησης). Για παράδειγμα, οι δράσεις στην κατηγορία Μ3: ‘Υποδομές για προώθηση βιώσιμης κινητικότητας’ και στην κατηγορία Μ1: ‘Ενίσχυση στόλου αστικών λεωφορείων με μέριμνα για πιο ευάλωτους’ έχουν προϋπολογισμούς της τάξης των 100 εκ. Ευρώ, έναντι 150 εκ. της δράσης Μ4.

    3. Δεν είναι σαφές ούτε πως έχει υπολογισθεί ο αριθμός των νοικοκυριών που θα επωφεληθούν από τη δράση αυτή (10 χιλιάδες), ούτε ποιο είναι το μέσο αναμενόμενο ποσό στήριξης ανά νοικοκυριό. Μια στήριξη της τάξεως των 15000 Ευρώ ανά νοικοκυριό που θα προέκυπτε από μια απλή διαίρεση του προϋπολογισμού με τον αριθμό των επωφελούμενων νοικοκυριών (και χωρίς τον συνυπολογισμό των δαπανών για το δίκτυο φόρτισης) είναι πολύ μεγαλύτερη από τη στήριξη που προβλέπεται από άλλα σχεδιαζόμενα ή προτεινόμενα προγράμματα κοινωνικής μίσθωσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, τα οποία κυμαίνονται μεταξύ 5 και 7 χιλιάδων Ευρώ ανά αυτοκίνητο ( βλ. π.χ. https://www.economie.gouv.fr/actualites/voitures-electriques-le-leasing-social-fait-son-retour-le-30-septembre# και https://www.transportenvironment.org/articles/social-leasing-how-low-price-evs-can-help-transport-vulnerable-drivers). Μια τέτοια μείωση της στήριξης ανά αυτοκίνητο θα μπορούσε να οδηγήσει στο διπλασιασμό ή και τριπλασιασμό των νοικοκυριών που θα επωφεληθούν από το πρόγραμμα.

    4. Δεν είναι ξεκάθαρο από το κείμενο αν η στήριξη χρηματοδοτικής μίσθωσης θα παρέχεται μόνο για ηλεκτρικά οχήματα ή και για υβριδικά με χαμηλούς ρύπους. Αν περιλαμβάνεται και η δεύτερη κατηγορία θα ήταν χρήσιμο να διευκρινιστεί με τι κριτήρια θα καθορισθούν τα υβριδικά αυτοκίνητα που θα είναι επιλέξιμα (π.χ. μόνο plug-in υβριδικά ή και υβριδικά χωρίς δυνατότητα (εξωτερικής) φόρτισης, ανώτατο όριο εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, κλπ.). Στην περίπτωση των plug-in υβριδικών, είναι σημαντικό για τη συνεισφορά τους στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα να κινούνται το δυνατόν περισσότερο με ηλεκτρική ενέργεια. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, είναι καθοριστικής σημασίας η επιτάχυνση της διεύρυνσης του δικτύου φορτιστών, ειδικά στις περιοχές διαμονής των μεταφορικά ευάλωτων νοικοκυριών.

    5. Το κείμενο δεν αναφέρεται σε κριτήρια πέρα των εισοδηματικών με τα οποία θα επιλεχθούν τα νοικοκυριά που θα επωφεληθούν από τη στήριξη της χρηματοδοτικής μίσθωσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Για την αύξηση της οικονομικής και κλιματικής αποδοτικότητας της δράσης, αλλά και για τη συμπερίληψη το δυνατόν περισσότερων ευάλωτων νοικοκυριών σε αυτή, κάποια κριτήρια που θα μπορούσαν να ληφθούν συνδυαστικά υπόψιν είναι:
    – Προτεραιότητα σε νοικοκυριά με αυξημένες μεταφορικές ανάγκες (κοινώς που κάνουν πολλά χιλιόμετρα το χρόνο). Η αντικατάσταση ενός συμβατικού με ηλεκτρικό όχημα σε αυτή την περίπτωση είναι ιδιαιτέρως συμφέρουσα για δύο λόγους. Πρώτον, τα νοικοκυριά αυτά είναι πιο ευάλωτα από το ΣΕΔΕ2, και η οικονομική ελάφρυνση που θα έχουν από τη μίσθωση ενός ηλεκτρικού οχήματος θα είναι αναλογικά μεγαλύτερη από αυτή που θα έχουν νοικοκυριά που κάνουν λιγότερα χιλιόμετρα. Δεύτερον, τα κλιματικά και περιβαλλοντικά οφέλη αυξάνονται αναλογικά με τον αριθμό των συμβατικών χιλιομέτρων που αντικαθίστανται από ηλεκτρικά.
    – Μίσθωση ηλεκτρικού αυτοκινήτου ως αντικατάσταση παρόντος οχήματος κι όχι ως προσθήκη επιπλέον οχήματος στο νοικοκυριό. Όσο παλαιότερα, πιο ρυπογόνα και λιγότερο ενεργειακά αποδοτικά το οχήματα που αντικαθίστανται – κι όσο πιο πολλά χιλιόμετρα μπορούν ακόμα να γράψουν – τόσο πιο οικονομικά, περιβαλλοντικά και κλιματικά αποδοτική θα είναι η δράση. Υπάρχει προφανώς και η επιλογή της σύνδεσης της αντικατάστασης ρυπογόνων αυτοκινήτων με ένα σύστημα απόσυρσης κι ανακύκλωσης τους.
    – Πρόβλεψη ώστε το ηλεκτρικό όχημα που θα μισθωθεί να μην είναι απαραιτήτως καινούργιο, αλλά να μπορεί να είναι και αρίστης κατάστασης μεταχειρισμένο. Με αυτό τον τρόπο και μειώνεται το κόστος της μίσθωσης ανά όχημα, και διευκολύνεται η μίσθωση πιο ευρύχωρων ηλεκτρικών αυτοκινήτων (για μεγαλύτερες οικογένειες) με σχετικά μεγάλη αυτονομία, και αναπτύσσεται ταχύτερα η αγορά μεταχειρισμένων ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

    Με εκτίμηση,

    Αλέξανδρος Δημητρόπουλος
    Οικονομολόγος, ερευνητής

  • 18 Ιουλίου 2025, 15:52 | ΔΗΜΟΣ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ

    Ο Δήμος Τρικκαίων, με τεκμηριωμένη εμπειρία σε έργα βιώσιμης ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και ενεργειακής μετάβασης και ως πόλη που συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Αποστολή για τις «100 Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις έως το 2030» καταθέτει τις παρακάτω προτάσεις, με στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης του ΚΚΣ, ειδικά σε πόλεις με μικρομεσαίο πληθυσμό και αυξημένη έκθεση σε κλιματικούς κινδύνους.

    1. Θεσμοθέτηση ενεργού ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην εφαρμογή του ΚΚΣ
    Ζητείται η ενσωμάτωση των Δήμων ως φορέων υλοποίησης τοπικών παρεμβάσεων του ΚΚΣ. Οι ΟΤΑ μπορούν να συμβάλλουν αποφασιστικά στην υλοποίηση κοινωνικής κατοικίας, στην τεχνική υποστήριξη νοικοκυριών και στην ενημέρωση των πολιτών, καθώς αποτελούν τον πλησιέστερο θεσμό στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

    2. Δημιουργία κοινωνικών κατοικιών μέσω παραχώρησης δημοτικών οικοπέδων και ενεργοποίηση ιδιωτών
    Ο Δήμος Τρικκαίων προτείνει:
    • την παραχώρηση δημοτικού οικοπέδου για κατασκευή νέων κοινωνικών κατοικιών (δράση Κ2.1),
    • και την ενεργοποίηση ιδιωτών στο πλαίσιο της δράσης Κ1.4, ώστε κενές ιδιωτικές κατοικίες να ανακαινιστούν και να μισθωθούν σε ευάλωτα νοικοκυριά.
    Οι δύο λύσεις μπορούν να συνδυαστούν, με τον Δήμο ως συντονιστή και ενδιάμεσο φορέα.

    3. Προσαρμογή προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης με στοχευμένα χρηματοδοτικά εργαλεία και τεχνική υποστήριξη για ευάλωτα νοικοκυριά
    Προτείνεται η δημιουργία ειδικών χρηματοδοτικών εργαλείων και η παροχής τεχνικής υποστήριξης για τα ευάλωτα νοικοκυριά σε συνεργασία με τα τοπικά Τμήματα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) (έκδοση ΠΕΑ, τεχνικές λύσεις, συμβουλευτική). Η προσέγγιση αυτή θα ενισχύσει την ποιότητα, την αποτελεσματικότητα και την κοινωνική στόχευση των παρεμβάσεων του ΚΚΣ.

    4. Χρηματοδότηση της λειτουργίας του ΚΕΠ Ενέργειας του Δήμου Τρικκαίων
    Ο Δήμος έχει δρομολογήσει τη δημιουργία ΚΕΠ Ενέργειας για την καθοδήγηση των πολιτών και ειδικά των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων σε θέματα ενεργειακής εξοικονόμησης και αξιοποίησης χρηματοδοτικών εργαλείων. Ζητείται η ένταξη του ΚΕΠ Ενέργειας στις επιλέξιμες δαπάνες του ΚΚΣ, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του και να ενισχυθεί η λειτουργία του ως «Σημείο Πληροφόρησης» για υποστήριξη των πολιτών ως προς την αξιοποίηση των μέτρων του ΚΚΣ (π.χ. ΠΕΑ, αιτήσεις ενίσχυσης, καθοδήγηση στις επενδύσεις).

    5. Επιλεξιμότητα κοινωνικών δημοτικών υπηρεσιών για την ανανέωση στόλου
    Ζητείται η πρόβλεψη στο ΚΚΣ ώστε οι κοινωνικές δημοτικές υπηρεσίες (π.χ. «Βοήθεια στο Σπίτι», μεταφορές ΑμεΑ, κοινωνικά παντοπωλεία) να είναι επιλέξιμοι δικαιούχοι για την προμήθεια ηλεκτρικών οχημάτων, στο πλαίσιο της αντικατάστασης παλαιών ρυπογόνων στόλων.

    6. Προώθηση κοινωνικών ενεργειακών κοινοτήτων με συμμετοχή ΟΤΑ
    Ο Δήμος Τρικκαίων προτείνει την πρόβλεψη επιδότησης στους ΟΤΑ για τη σύσταση κοινωνικών ενεργειακών κοινοτήτων, με στόχο την παροχή δωρεάν ή μειωμένου κόστους ενέργειας σε ευάλωτα νοικοκυριά, μικρές επιχειρήσεις και άλλους φορείς της ΚτΠ. Ζητείται η ένταξη της πρότασης στο ΚΚΣ, με πρόβλεψη θεσμικού πλαισίου και τεχνικής υποστήριξης προς τους Δήμους.

    7. Ειδική πρόβλεψη για νοικοκυριά και επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές
    Ζητείται η ένταξη των νοικοκυριών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές – όπως οι πλημμυροπαθείς της καταιγίδας Daniel – ως επιλέξιμες κατηγορίες του ΚΚΣ.
    Προτείνεται:
    • αυξημένη μοριοδότηση/προτεραιότητα στις δράσεις του ΚΚΣ,
    • απλοποίηση διαδικασιών για την ανακαίνιση κατοικιών ή την απόκτηση νέου εξοπλισμού/οχήματος,
    • αναγνώριση των πληγεισών περιοχών ως “κλιματικά ευάλωτες ζώνες”.

  • Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), στο πλαίσιο σας της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης για το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο, με το παρόν σας υποβάλλει τις προτάσεις της.
    Καταρχάς, θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο περιλαμβάνει σημαντικές δράσεις υπέρ των ατόμων με αναπηρία, γεγονός για το οποίο εκφράζουμε την ικανοποίησή μας. Ωστόσο, απουσιάζει ο συνδυασμός της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων (ενίσχυση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας) με τη βελτίωση της προσβασιμότητάς τους στα άτομα με αναπηρία (προαγωγή της κοινωνικής ένταξης), όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση ορίζει/συστήνει.

    Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη ότι:
    •Στο άρθρο 8, παρ. 3 της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1275 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Απριλίου 2024 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, προβλέπεται ότι « Όσον αφορά τα κτίρια που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τα εναλλακτικά συστήματα υψηλής απόδοσης, στον βαθμό που είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό. Όσον αφορά τα κτίρια που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν τα ζητήματα της ποιότητας του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πυρασφάλειας, των κινδύνων που συνδέονται με την έντονη σεισμική δραστηριότητα, της απομάκρυνσης επικίνδυνων ουσιών, συμπεριλαμβανομένου του αμιάντου, και της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία»,

    •Στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική (2021) «Ένωση ισότητας: στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030» , η Επιτροπή προτείνει να αρθούν τα εμπόδια στην προσβασιμότητα: στο πλαίσιο της ανακαίνισης κτιρίων για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, σε τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ), σε αγαθά και υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών και των υποδομών, και καλεί τα κράτη μέλη, με στόχο την επίτευξη μιας Ευρώπης χωρίς εμπόδια, να ενσωματώσουν τη διάσταση της προσβασιμότητας σε όλες τις συναφείς πολιτικές και δράσεις, ιδίως σε όσες σχετίζονται με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, το κύμα ανακαινίσεων και το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους,

    • Στη Σύσταση (ΕΕ) 2019/786 της Επιτροπής, της 8ης Μαΐου 2019 για την ανακαίνιση κτιρίων, αναφέρεται ότι η αξιολόγηση του δυνητικού γενικότερου οφέλους που συνδέεται με μέτρα ενεργειακής απόδοσης μπορεί να διευκολύνει μια περισσότερο ολιστική και ολοκληρωμένη προσέγγιση σε εθνικό επίπεδο, μέσω της ανάδειξης συνεργειών που είναι δυνατόν να επιτευχθούν με άλλους τομείς πολιτικής και επιπλέον, όσον αφορά τα νέα κτίρια και τα κτίρια που υφίστανται ριζικές ανακαινίσεις, συνιστάται η καταβολή προσπαθειών για την αποφυγή της δημιουργίας φραγμών στην πρόσβαση ατόμων με αναπηρίες και, όπου είναι εφικτό, για την άρση των υφιστάμενων φραγμών στην πρόσβαση,

    •Σύμφωνα με τον ν.4488/2017, «1. Κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υποχρεούται να διασφαλίζει την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία στο πεδίο των αρμοδιοτήτων ή δραστηριοτήτων του, λαμβάνοντας κάθε πρόσφορο μέτρο και απέχοντας από οποιαδήποτε ενέργεια ή πρακτική που ενδέχεται να θίγει την άσκηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία. Ιδίως υποχρεούται: α) να αφαιρεί υφιστάμενα εμπόδια κάθε είδους, β) να τηρεί τις αρχές καθολικού σχεδιασμού σε κάθε τομέα της αρμοδιότητάς του ή της δραστηριοποίησής του, προκειμένου να διασφαλίζει για τα άτομα με αναπηρία την προσβασιμότητα των υποδομών, των υπηρεσιών ή των αγαθών που προσφέρει, γ) να παρέχει, όπου απαιτείται σε συγκεκριμένη περίπτωση, εύλογες προσαρμογές υπό τη μορφή εξατομικευμένων και κατάλληλων τροποποιήσεων, ρυθμίσεων και ενδεδειγμένων μέτρων, χωρίς την επιβολή δυσανάλογου ή αδικαιολόγητου βάρους, δ) να απέχει από πρακτικές, κριτήρια, συνήθειες και συμπεριφορές που συνεπάγονται διακρίσεις σε βάρος των ατόμων με αναπηρία, ε) να προάγει με θετικά μέτρα την ισότιμη συμμετοχή και άσκηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία στον τομέα της αρμοδιότητας ή δραστηριότητάς του» (άρθρο 61, παρ. 1),

    •Σύμφωνα με το από 22.01.2025 Δελτίο Στατιστικής Πληροφόρησης του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ.: i) οι μισοί πολίτες με σοβαρή αναπηρία στις παραγωγικές ηλικίες βρίσκονται στο φάσμα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ii) το 2023, σε κίνδυνο φτώχειας ή σε κοινωνικό αποκλεισμό βρέθηκε το 34,1% των ατόμων ηλικίας 16 ετών και άνω με σοβαρή αναπηρία, έναντι του 24,2% των ατόμων χωρίς αναπηρία της ίδιας ηλικίας, iii) στα άτομα με σοβαρή αναπηρία ηλικίας 65 +, το ποσοστό κινδύνου φτώχειας αυξάνεται κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ των ετών 2018 και 2023 και iv) το 27,8% των ατόμων με σοβαρή αναπηρία 16 έως 64 ετών και το 14,9% των ατόμων με σοβαρή αναπηρία 65 ετών και άνω αντιμετωπίζουν σοβαρές υλικές και κοινωνικές στερήσεις,

    η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει τα εξής:

    1.Στην ενότητα 1.1.2 «Τομέας Μεταφορών», το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «[…] Το Σχέδιο προωθεί επίσης τη βελτίωση της προσβασιμότητας στο δίκτυο των δημόσιων συγκοινωνιών, δίνοντας έμφαση στην άρση των εμποδίων πρόσβασης και προσβασιμότητας σε ειδικές κατηγορίες μεταφορικά ευάλωτων πολιτών και στα άτομα με αναπηρία/άτομα με μειωμένη κινητικότητα αντίστοιχα ή και στη βέλτιστη και αξιόπιστη κάλυψη των μεταφορικών τους αναγκών, συμβάλλοντας και ενισχύοντας την κοινωνική ένταξη και την ισότητα στην πρόσβαση στις υπηρεσίες μεταφοράς» (σελ. 9). Η συγκεκριμένη προσθήκη κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να αποσαφηνιστεί ότι ο όρος «προσβασιμότητα» (ο οποίος αφορά σε τεχνικές παρεμβάσεις στο περιβάλλον -φυσικό, δομημένο, ψηφιακό- καθώς και στις μεταφορές) αναφέρεται στα άτομα με αναπηρία, και έτσι να αποφευχθεί η σύγχυση με τον όρο «πρόσβαση», με τον οποίο νοείται το δικαίωμα συμμετοχής, που αφορά στους πάντες, το οποίο μπορεί να διασφαλιστεί με μη τεχνικές παρεμβάσεις (π.χ. το δικαίωμα ισότιμης πρόσβασης των ευάλωτων οικονομικά νοικοκυριών στα μέσα μαζικής μεταφοράς επιτυγχάνεται μέσω εκπτώσεων στην τιμή των εισιτηρίων).

    2.Στην ενότητα 1.2.1 «Νοικοκυριά» το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «[…] Συγκεκριμένα, νοικοκυριά που διαμένουν σε μειονεκτούσες γεωγραφικά περιοχές όπως ορεινές, απομακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές, έχουνε αυξημένες ενεργειακές και μεταφορικές ανάγκες και δαπάνες, άρα και μεγαλύτερη εισοδηματική επιβάρυνση για την κάλυψή τους. Αντίστοιχα, το Σχέδιο αναγνωρίζει τις ιδιαίτερες ανάγκες και οικονομικές επιβαρύνσεις κοινωνικών ομάδων όπως οι μονογονεϊκές οικογένειες, τα άτομα με αναπηρία, τα άτομα με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, οι πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες, οι ηλικιωμένοι και οι φοιτητές με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα» (σελ. 11). Αξίζει να επισημανθεί ότι πολλά άτομα με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, καθώς και άτομα με αναπηρία, εξαρτώνται από υποστηρικτικές συσκευές και τεχνικά βοηθήματα, η συνεχής λειτουργία των οποίων συνεπάγεται αυξημένη κατανάλωση ενέργειας και, κατ’ επέκταση, σημαντικό οικονομικό κόστος.

    3.Στην επενδυτική δράση Κ1.1 «Ενεργειακή Αναβάθμιση Κατοικιών Ενεργειακά Ευάλωτων Ομάδων» μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών να περιληφθούν και οι δαπάνες για τη βελτίωση της προσβασιμότητας στις κατοικίες νοικοκυριών όπου διαμένουν άτομα με αναπηρία και ο τίτλος της δράσης να διαμορφωθεί ως ακολούθως: «Ενεργειακή Αναβάθμιση Κατοικιών Ενεργειακά Ευάλωτων Ομάδων και Βελτίωση της Προσβασιμότητας Κατοικιών Ατόμων με Αναπηρία».

    4. Στην επενδυτική δράση Κ1.4 «Ανακαίνιση κλειστών ιδιωτικών ακινήτων με υποχρέωση για μακροχρόνια μίσθωση σε ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά και ευάλωτους φοιτητές», μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών να περιληφθούν και οι δαπάνες για τη βελτίωση της προσβασιμότητας αυτών των ακινήτων, προκειμένου, στο πλαίσιο της αποιδρυματοποίησης και της πρόληψης του ιδρυματισμού, τα εν λόγω ακίνητα, μετά τις σχετικές παρεμβάσεις, να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κατοικίες ατόμων/φοιτητών με αναπηρία. Ως εκ τούτου, ο τίτλος της δράσης να διαμορφωθεί ως ακολούθως: «Ανακαίνιση κλειστών ιδιωτικών ακινήτων με υποχρέωση για μακροχρόνια μίσθωση σε ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά, άτομα με αναπηρία και ευάλωτους φοιτητές».

    5.Στην επενδυτική δράση Κ2.1 «Πιλοτική κατασκευή νέων και ανακαίνιση υφιστάμενων ακινήτων Δημοσίου/Δήμων σε περιοχές στεγαστικής πίεσης με προορισμό την κοινωνική κατοικία», να προστεθεί η παρακάτω πρόβλεψη: «Το 80% των νέων ακινήτων θα πληροί τις βασικές προδιαγραφές προσβασιμότητας για άτομα με αναπηρία, ενώ το 20% θα είναι πλήρως προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία και θα διαθέτουν συγκεκριμένο εξοπλισμό προσβασιμότητας», προκειμένου στο πλαίσιο της αποϊδρυματοποίησης και της πρόληψης του ιδρυματισμού, να μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε ως κατοικίες από άτομα με αναπηρία είτε από οικογένειες με μέλη με αναπηρία είτε ως Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης Ατόμων με Αναπηρία.

    6.Στην επενδυτική δράση Κ2.3 «Διάθεση ενεργειακά βιώσιμων φοιτητικών εστιών σε ευάλωτους νέους», η παρακάτω παράγραφος να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «Τα κτίρια των δημόσιων φοιτητικών εστιών είναι στην πλειοψηφία τους σημαντικής παλαιότητας, μη προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία, με χαμηλή ενεργειακή απόδοση και αυξημένες ανάγκες συντήρησης. Στόχος της δράσης είναι η διασφάλιση της πρόσβασης σε σύγχρονη και βιώσιμη στέγαση σε χιλιάδες φοιτητές από ευάλωτα νοικοκυριά. Η συγκεκριμένη δράση περιλαμβάνει παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας για την πλήρη ανακαίνιση των φοιτητικών εστιών, που θα συμβάλλουν στον εκσυγχρονισμό και την αύξηση της δυναμικότητας των εστιών, καθώς και στη βελτίωση τόσο της προσβασιμότητάς τους σε φοιτητές με αναπηρία όσο και της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων τους. Η αναβάθμιση των δημόσιων φοιτητικών εστιών, εκτιμάται ότι θα βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης και κατ’ επέκταση τις ακαδημαϊκές επιδόσεις χιλιάδων φοιτητών που είτε είναι άτομα με αναπηρία είτε προέρχονται αποκλειστικά από ευάλωτα νοικοκυριά που πληρούν τόσο εισοδηματικά όσο και κοινωνικά κριτήρια, συμβάλλοντας έτσι και σε ένα πιο κοινωνικά δίκαιο και συμπεριληπτικό εκπαιδευτικό σύστημα». Όπως προαναφέραμε, η σύσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρεται στην αξιοποίηση κονδυλίων δράσεων ενεργειακής αναβάθμισης και για τη βελτίωση της προσβασιμότητας σε άτομα με αναπηρία.

    7. Στην επενδυτική δράση Κ3.1 για την «Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων ενεργειακά ευάλωτων πολύ μικρών επιχειρήσεων», να περιληφθούν και οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου, ο τίτλος της δράσης να διαμορφωθεί ως ακολούθως: «Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων ενεργειακά ευάλωτων πολύ μικρών επιχειρήσεων και Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων».

    8.Στην επενδυτική δράση Κ4.2 «Αξιοποίηση των Κέντρων Κοινότητας ως Υπηρεσίες Μια Στάσης “one stop shops” για την ενημέρωση πολιτών», το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «Στο πλαίσιο αυτό τα Κέντρα Κοινότητας θα οργανώνουν δράσεις ευαισθητοποιήσεις και ενημέρωσης, προσβάσιμες σε όλους, ήτοι και στα άτομα με αναπηρία, και θα παρέχουν εξατομικευμένες συμβουλές και υποστήριξη σε ενεργειακά ή και μεταφορικά ευάλωτα άτομα και νοικοκυριά, προκειμένου να αξιοποιήσουν με το βέλτιστο τρόπο τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά προγράμματα και να εξασφαλίσουν με βιώσιμο τρόπο τόσο την κάλυψη των βασικών ενεργειακών τους αναγκών τους στον κτιριακό, όσο και των μεταφορικών τους αναγκών».

    9.Στην ενότητα «Μ1: Ενίσχυση στόλου αστικών λεωφορείων με μέριμνα για πιο ευάλωτους», το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «[…] Στο πλαίσιο του Εθνικού ΚΚΣ, ο σχεδιασμός για την ενίσχυση και επέκταση του στόλου εστιάζει στην εξασφάλιση ισότιμης προσβασιμότητας σε βιώσιμες δημόσιες συγκοινωνίες για ολόκληρο τον πληθυσμό, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, και ιδιαίτερα για τους ευάλωτους χρήστες δημόσιων μέσων μεταφοράς, οι οποίοι αποτελούν σημαντικό ποσοστό των επιβατών και συχνά δεν διαθέτουν εναλλακτικό τρόπο μετακίνησης. […] Βασική προτεραιότητα του εθνικού ΚΚΣ στον τομέα των μεταφορών αποτελεί η συνολική λειτουργική και περιβαλλοντική αναβάθμιση των δημόσιων μέσων μεταφοράς, ώστε να προσφέρουν ένα ελκυστικό, οικονομικά προσιτό και αξιόπιστο εναλλακτικό μέσο μετακίνησης για τις μεταφορικά ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, ενισχύοντας τη μετάβαση από τη χρήση συμβατικών οχημάτων προς πιο βιώσιμες επιλογές και διασφαλίζοντας σε σημαντικό βαθμό την διευκόλυνση στην προσβασιμότητα και την χρήση τους. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπονται επενδύσεις άνω των €100 εκατομμυρίων για την αγορά περισσότερων από 200 νέων ηλεκτρικών μικρών και μεγαλύτερων λεωφορείων, πλήρως προσβάσιμων στα άτομα με αναπηρία και στα άτομα με μειωμένη κινητικότητα, και σχετικές μεταρρυθμίσεις: […]».]

    10. Στην επενδυτική δράση Μ2.2 «Βελτίωση της προσβασιμότητας σε σιδηροδρομικούς σταθμούς» το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «[…] αποτελεί ένα ολοκληρωμένο, μεγάλης κλίμακας εθνικό πρόγραμμα αναβάθμισης της προσβασιμότητας σε ολόκληρο το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας. Σήμερα λιγότερο από το 35% των σιδηροδρομικών σταθμών και των τρένων είναι πλήρως προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία και άτομα με μειωμένη κινητικότητα […]».

    11.Στην επενδυτική δράση Μ6.1 για την «Απόκτηση επαγγελματικών ηλεκτρικών οχημάτων, μέσω μίσθωσης ή αγοράς» να περιληφθούν και οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου, ο στόχος της δράσης να διαμορφωθεί ως ακολούθως: «Η επενδυτική δράση Μ6.1 για την ‘Απόκτηση επαγγελματικών ηλεκτρικών οχημάτων, μέσω μίσθωσης ή αγοράς’ στοχεύει στην παροχή οικονομικής υποστήριξης σε πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες δε διαθέτουν τα οικονομικά μέσα για να μεταβούν σε καθαρότερες επιλογές μεταφορών, καθώς και σε Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις».

    12.Στην ενότητα 1.3.1 το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «[..] Η εναρμόνιση του Σχεδίου με τις υπάρχουσες εθνικές στρατηγικές και τους μηχανισμούς, όπως το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, η Εθνική Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030», ο Συντονιστικός Μηχανισμός για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και η Εθνική Στρατηγική για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη.», δεδομένου ότι οι επενδυτικές δράσεις Μ1.1, με τις προσθήκες που προτείνουμε στην ενότητα Μ1, Μ1.2 και Μ5.4 αντιστοιχούν στις δράσεις 17, 19 και 20 της Εθνικής Στρατηγικής για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030. Ωστόσο ένα ερώτημα που τίθεται είναι πως δύναται ένα στρατηγικό σχέδιο να εναρμονίζεται με κάποιους μηχανισμούς. Χρήσιμο θα ήταν να υπάρξει σχετική διευκρίνιση.

    13. Προτείνεται να προστεθεί νέα επενδυτική δράση με τίτλο «Αναβάθμιση των αστικών και υπεραστικών ΚΤΕΛ για την εξυπηρέτηση επιβατών με αναπηρία και επιβατών με μειωμένη κινητικότητα». Η αναβάθμιση των αστικών ΚΤΕΛ για την εξυπηρέτηση των επιβατών με αναπηρία αποτελεί δράση (αρ. 17) της Εθνικής Στρατηγικής για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030. Αξίζει, να σημειωθεί ότι τα υπεραστικά ΚΤΕΛ παραμένουν μη προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία και στα άτομα με μειωμένη κινητικότητα, παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ. 1 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 181/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16 Φεβρουαρίου 2011) «για τα δικαιώματα των επιβατών λεωφορείων και πούλμαν και για την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004» (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ), «οι μεταφορείς, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες και οι διοργανωτές ταξιδίων δεν αρνούνται να δεχθούν κράτηση, να εκδώσουν ή να παράσχουν κατ’ άλλο τρόπο εισιτήριο σε, ή να επιβιβάσουν, άτομα λόγω αναπηρίας ή μειωμένης κινητικότητας». Η εν λόγω παρέμβαση θα μπορούσε να προστεθεί στην Ενότητα Μ1, διαμορφώνοντας τον τίτλο της ως ακολούθως: «Ενίσχυση στόλου αστικών και υπεραστικών λεωφορείων με μέριμνα για πιο ευάλωτους».

    14. Στην επενδυτική δράση Ε1.1 για το «Επίδομα θέρμανσης για ευάλωτα νοικοκυριά που χρησιμοποιούν πετρέλαιο, φυσικό αέριο και υγραέριο», το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «[…] αφορά την άμεση οικονομική ενίσχυση των ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα για τη θέρμανση της κατοικίας τους, με προτεραιότητα στα νοικοκυριά που διαβιούν άτομα με αναπηρία και άτομα με χρόνιες σπάνιες παθήσεις […]» δεδομένου ότι όπως οι έρευνες και οι στατιστικές καταδεικνύουν τα νοικοκυριά με μέλη με αναπηρία κινδυνεύουν δύο και τρεις φορές περισσότερο από τη φτώχεια και τον αποκλεισμό.

    15.Στην επενδυτική δράση Ε1.2 «Επιδότηση ενοικίου σε ευάλωτα νοικοκυριά συμπεριλαμβανομένων δημόσιων λειτουργών που εργάζονται εκτός έδρας», το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «Α) Παροχή μερικής επιδότησης ενοικίου σε περίπου 5.500 υπαλλήλους του δημόσιου τομέα όπως υγειονομικό προσωπικό, εκπαιδευτικούς, αστυνομικούς κ.λπ.) που έχουν τοποθετηθεί σε απομακρυσμένες τοποθεσίες υπηρεσίας, ιδίως σε νησιωτικές και μειονεκτούσες περιοχές και οι οποίοι λόγω συγκεκριμένου και περιορισμένου διαθέσιμου εισοδήματος, έχουν αυξημένες δαπάνες διαβίωσης και στέγασης, ενώ ταυτόχρονα το αυξημένο ενεργειακό ή και μεταφορικό κόστος λόγω της επαγγελματικής θέσης στις συγκεκριμένες περιοχές τους πλήττει δυσανάλογα. Κατά την υλοποίηση του μέτρου, δίνεται προτεραιότητα στους υπαλλήλους με αναπηρία ή χρόνιες παθήσεις, καθώς και σε εκείνους με συζύγους ή τέκνα με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση. […]» προκειμένου να διασφαλιστεί η στήριξη προς τους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα που αντιμετωπίζουν πρόσθετες κοινωνικοοικονομικές επιβαρύνσεις είτε λόγω της δικής τους αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης είτε λόγω της αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης μελών των οικογενειών τους.

  • 18 Ιουλίου 2025, 14:19 | ΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΓΕΛΟΣ Αντιδήμαρχος Αθηναίων

    παρατηρήσεις μου
    Νίκος Χρυσόγελος Αντιδήμαρχος Κλιματικής Διακυβέρνησης και Κοινωνικής Οικονομίας
    Η Αθήνα συμμετέχει πλέον επίσημη στην Ευρωπαική Αποστολή για την Κλιματική Ουδετερότητα μέχρι το 2030. Το Κλιματικό Συμβόλαιο συνοδεύεται από ένα Κλιματικό Επενδυτικό Σχέδιο η υλοποίηση του οποίου απαιτεί πάνω από 6.5 δις μέχρι το 2030 ξεκινώντας άμεσα.
    Δυστυχώς ο Δήμος Αθηναίων δεν προσκλήθηκε στην διαβούλευση για το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (Ταμείο) που είναι βασικο Ευρωπαϊκό οικονομικ εργαλείο για την δίκαιη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα των πόλεων προς όφελος των πολιτών και τηε κοινωνίας με παρεμβάσεις που αντιμετωπίζουν την ενεργειακή και κινητική φτώχεια και συμβάλλουν σε βιώσιμη και προσιτή κατοικία όοωε προβλέπει και το Κλιματικό Συμβόλαιο της Αθήνας.

    Προσθέτουμε εδώ τα σχόλια που υποβάλαμε κσι με την απάντασή μας σε ένα ερωτηματολόγιο που στάλθηκε σε δήμους χωρίς όμως να εξηγεί την σκοπιμότητα του και πως αυτό σχετίζονταν με το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο

    1 / 2
    Ερωτηματολόγιο Εθνικού Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου
    Σκοπός: Καταγραφή έτοιμων σχεδίων για δημιουργία ποδηλατικών και πεζών διαδρομών. 
    Σχόλια: Αντιδημάρχου κ. Νικολάου Χρυσόγελου
    Σχετικά με ποδήλατα:
    1. Σχεδιασμός Δημοτικού Δικτύου ποδηλατόδρομων (αποκλειστική λωρίδα, λωρίδα όπου συνυπάρχουν λεωφορεία και ποδήλατα, λωρίδα σε υπάρχοντα πεζόδρομο): 15χλμ. Μελέτη επικαιροποίησης που θα ολοκληρωθεί τέλος καλοκαιριού, αρχές φθινοπώρου. Δήμος Αθηναίων
    2. Ποδηλατόδρομος περίπου 2χλμ στην Ιερά Οδό στο πλαίσιο της διπλής Ανάπλασης. Σύνδεση και με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και με τα πάρκα που θα δημιουργηθούν στο πλαίσιο της διπλής ανάπλασης
    3. Βόρειος Ποδηλατικός Άξονας που θα συνδεθεί με τον Νότιο Ποδηλατικό Άξονα στο ύψος της οδού Θεσσαλονίκης και διασχίζει την Αθήνα. Μήκος 8.5 χλμ. Ευθύνη υλοποίησης Περιφέρεια Αττικής – ΥΠΕΝ.
    4. Δημιουργία 50 σταθμών στάθμευσης και φόρτισης ηλεκτρικών ποδηλάτων
    5. Οι ποδηλατόδρομοι θα κουμπώνουν με τις διαδρομές Eurovelo 8 και Εurovelo 11 που θα φτάνουν στην Αθήνα.
    6. Μελλοντικά θέλουμε επέκταση των ποδηλατόδρομων σε γειτονιές καθώς και ένταξη του ποδηλάτου στην γαλάζια και πράσινη διαδρομή του Αδριάνειου Υδραγωγείου από την Δεξαμενή μέχρι την Πάρνηθα. Συνεργασία με Περιφέρεια Αττικής και ΕΥΔΑΠ για το τμήμα από Δεξαμενή μέχρι Σταθμό ΜΕΤΡΟ ΚΑΤΕΧΑΚΗ
    ΥΠΑΡΧΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΟΣ 1,5ΧΛΜ ΟΔΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

    2 / 2
    Ερωτηματολόγιο Εθνικού Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου
    Σκοπός: Εντοπισμός ακινήτων που μπορούν να αξιοποηθούν για δημιουργία κοινωνικών κατοικιών (συμπερ. χρήσης από δημόσιους λειτουργούς)
    Σχόλια: Αντιδημάρχου κ. Νικολάου Χρυσόγελου
    «Ο Δήμος Αθηναίων στο πλαίσιο του Κλιματικού Συμφώνου της πόλης χρειάζεται
    • χρηματοδότηση (και) από το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο για να ανακαινίσει και αναβαθμίσει ενεργειακά κτίρια (πολύ περισσότερα από αυτά που διαθέτει για να δημιουργήσει απόθεμα 1000 δημοτικών / κοινωνικών κτιρίων υψηλής ενεργειακής αποτελεσματικότητας / παθητικά κτίρια σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης και εφαρμογές ΑΠΕ ώστε να πετύχει κλιματικούς στόχους, κοινωνικούς και να διασφαλίσει το δικαίωμα στη στέγη για ευρεία τμήματα της κοινωνίας
    • πόρους στο πλαίσιο ενός δημοτικού «»εξοικονομώ»» και καινοτόμα συμπεριληπτικά χρηματοοικονομικά εργαλεία για να μπορέσουμε να αυξήσουμε το ρυθμό ενεργειακών αναβαθμίσεων κατοικιών στο 6% ετησίως ώστε μέχρι το 2030 το 30% των κατοικιών να είναι ενεργειακά αποτελεσματικές. Με δεδομένο ότι πάνω από το 70% των κατοικιών έχουν πολύ κακή μόνωση ή καθόλου μόνωση ο στόχος αυτός έχει διπλή διάσταση, κοινωνική / μείωση της ενεργειακής φτώχειας και κλιματική με αύξηση του ρυθμού ενεργειακών αναβαθμίσεων
    Στα όρια του Δήμου Αθηναίων υπάρχουν πάρα πολλά κλειστά κτίρια που ανήκουν σε ιδρύματα, στο δημόσιο καθώς και σε ιδιότητες και θα μπορούσαν να περάσουν για μακροχρόνια χρήση στον δήμο ώστε να προχωρήσει σε ανακαίνιση / επανάχρηση, ενεργειακή αναβάθμιση και διάθεσή τους για προσβάσιμη και βιώσιμη (ενεργειακά αποτελεσματική) κατοικία. Μια ολοκληρωμένη παρέμβαση σε κτίρια και γειτονιά όπως για παράδειγμα σε περιοχές όπως αυτή του Αγίου Παύλου θα βοηθήσει και στην αντιμετώπιση άλλων προβλημάτων, όπως είναι η δημογραφική κατάρρευση, η εγκληματικότητα και η ρύπανση»

  • Προτάσεις ΣΕΕΠΕ για το εθνικό Κοινωνικό και Κλιματικό Σχέδιο

    Κεφάλαιο 1.3.2 – Φορείς διαβούλευσης
    2)Εκπρόσωποι της αγοράς
    – Εκπρόσωποι των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών. Ο ενεργειακός εφοδιασμός και η προσβασιμότητα των ευάλωτων ομάδων επηρεάζονται άμεσα από το δίκτυο διανομής υγρών καυσίμων, το οποίο καλύπτει το σύνολο της επικράτειας. Η συνεργασία με τους θεσμικούς φορείς της αγοράς, όπως οι εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών, μπορεί να ενισχύσει την αποδοτικότητα των μέτρων του Ταμείου και να διασφαλίσει την ομαλή μετάβαση, ιδιαίτερα στις ημιαστικές και αγροτικές περιοχές.

    Κεφάλαιο 2.1 – Κτιριακός Τομέας
    Κ5: Ολοκληρωμένο πλαίσιο Δικαιούχων Ενεργειακής Στήριξης
    Στο πλαίσιο των παρεμβάσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και την κάλυψη ενεργειακών αναγκών, απαιτείται ιδιαίτερη μέριμνα για τα νοικοκυριά που βασίζονται στο πετρέλαιο θέρμανσης. Η επιβάρυνση του κόστους αυτού του καυσίμου λόγω του ETS II καθιστά αναγκαία την πρόβλεψη ειδικής ενίσχυσης, όπως επιταγής καυσίμου ή κλιμακωτής επιστροφής φόρου, ώστε να διατηρηθεί η πρόσβαση των ευάλωτων ομάδων σε βασικές ανάγκες θέρμανσης.

    Κεφάλαιο 2.2 – Τομέας Μεταφορών
    Μ3: Υποδομές για προώθηση βιώσιμης κινητικότητας (πολυτροπικές μετακινήσεις)
    Στο πλαίσιο της δίκαιης μετάβασης των μεταφορών και της επέκτασης της προσβασιμότητας σε καθαρές μορφές ενέργειας, προτείνεται η χρηματοδότηση της εγκατάστασης δημόσια προσβάσιμων φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων (ΗΟ) σε υφιστάμενα πρατήρια υγρών καυσίμων, ιδίως σε περιοχές με χαμηλή ηλεκτροκινητικότητα (ορεινά/νησιωτικά δίκτυα, ημιαστικές περιοχές). Η δράση αυτή μπορεί να καλύψει μέρος του κόστους προμήθειας και εγκατάστασης, υπό την προϋπόθεση δημόσιας διαθεσιμότητας των φορτιστών μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Η επιδότηση θα χορηγείται κατά προτεραιότητα σε πρατήρια που εξυπηρετούν πληθυσμούς χωρίς ιδιωτική πρόσβαση σε υποδομές φόρτισης.
    Ο σχεδιασμός των επιδοτούμενων τεχνολογιών θα πρέπει να διασφαλίζει τεχνολογική ουδετερότητα και ίσους όρους ανταγωνισμού. Είναι σημαντικό να ενταχθούν και λύσεις με ανανεώσιμα υγρά καύσιμα, όπως HVO, FAME και βιοντίζελ, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα στον υπάρχοντα στόλο και να συμβάλουν ουσιαστικά στη μείωση εκπομπών.
    Επιπλέον, το Ταμείο μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός επιστροφής μέρους των σχετικών εσόδων από το ETS II στους καταναλωτές, μέσω στοχευμένων ενισχύσεων ή επιδοτήσεων κατανάλωσης, εστιάζοντας στην ανακούφιση των πιο ευάλωτων νοικοκυριών.

    Κεφάλαιο 2.3 – Άμεση εισοδηματική στήριξη
    Ε1: Άμεση εισοδηματική στήριξη
    Στο πλαίσιο της άμεσης στήριξης, προτείνεται η δημιουργία Μηχανισμού Επιδότησης Καυσίμων Χαμηλού Ανθρακικού Αποτυπώματος μέσω του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου (SCF), με τα εξής χαρακτηριστικά:
    – Επιλέξιμα καύσιμα: Πιστοποιημένα καύσιμα χαμηλού αποτυπώματος CO₂ (HVO, βιοντίζελ, βιοαιθανόλη) σε συμμόρφωση με την RED III και μέσω τεκμηρίωσης στη Union Database for Biofuels (UDB).
    – Στοχευμένοι δικαιούχοι: Νοικοκυριά με κοινωνικά και γεωγραφικά κριτήρια, βάσει δεδομένων από την ΑΑΔΕ, ΔΕΔΔΗΕ και το Μητρώο Ευάλωτων Πελατών.
    – Μηχανισμός επιδότησης: Η επιδότηση υπολογίζεται ανά λίτρο καυσίμου και καταβάλλεται αυτόματα στον καταναλωτή με βάση δηλωμένη αγορά στην ΑΑΔΕ (π.χ. πλατφόρμα myΘέρμανση). Στα νησιά προστίθεται ενίσχυση μέσω του Μεταφορικού Ισοδυνάμου.
    – Απλοποίηση και διαφάνεια: Επαλήθευση επιλεξιμότητας μέσω διασύνδεσης με myDATA και UDB. Τεχνικοί έλεγχοι από πιστοποιημένα εργαστήρια και ετήσια αξιολόγηση κοινωνικής αποτελεσματικότητας.

  • 18 Ιουλίου 2025, 13:16 | CLIMANET Ευρωπαϊκός Όμιλος Εδαφικής Συνεργασίας 7 Δήμων

    ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
    CLIMANET GR-CY
    ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ
    ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ & ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

    Η Δημόσια διαβούλευση για το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ) αποτελεί μια κρίσιμη στιγμή χάραξης Κοινωνικά Δίκαιης Κλιματικής Πολιτικής. Το ClimaNet GR / CY (*) ως κοινός φορέας (με Νομική προσωπικότητα «Ευρωπαϊκού Ομίλου Εδαφικής Συνεργασίας») 6 Ελληνικών πόλεων και 1 Κυπριακής που έχουν δεσμευτεί για την Κλιματική Ουδετερότητα έως το 2030 και είναι Μέλη του «Ευρωπαϊκού Δικτύου των 100 πόλεων» και έχουν ως Αποστολή να επανασχεδιάσουν με καινοτόμο, περιβαλλοντικά φιλικό, τεχνολογικά έξυπνο και κοινωνικό δίκαιο τρόπο τις πόλεις της Ευρώπης, έρχεται να συσχετίσει τηΝ δική του εμπειρία και στρατηγική με τους στόχους του Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου και να καταθέσει προτάσεις, βασισμένες σε πραγματικές ανάγκες πολιτών, γειτονιών και δήμων που βρίσκονται ήδη στην πρώτη γραμμή της μετάβασης.
    Ο ΕΟΕΣ ClimaNet GR / CY (Δήμοι Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Ιωάννινων, Τρίκαλα, Κοζάνη, Καλαμάτα και Λεμεσός) διαθέτει υψηλού επιπέδου φιλόδοξα, εγκεκριμένα Κλιματικά Συμβόλαια από την Ευρωπαϊκή Κλιματική Επιτροπή και μηχανισμούς διαχείρισης και παρακολούθησης καινοτόμων πολιτικών που εφαρμόζουν που διασφαλίζουν τον τρόπο μεταφοράς της τεχνογνωσίας τους στις υπόλοιπες Ελληνικές πόλεις.
    Η υλοποίηση Τοπικών Κλιματικών Συμβολαίων προϋποθέτει πρόσβαση σε επαρκείς χρηματοδοτικούς πόρους, εργαλεία προσαρμοσμένα στις ανάγκες των πολιτών και θεσμική αναγνώριση των Δήμων ως κρίσιμων φορέων του κλιματικού μετασχηματισμού. Το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης αυτής της μετάβασης, υποστηρίζοντας ευάλωτα νοικοκυριά, μικρές επιχειρήσεις, πληττόμενες περιοχές και Δημόσιες υπηρεσίες, μέσα από στοχευμένες επενδύσεις που συνδυάζουν την περιβαλλοντική προστασία με την κοινωνική συνοχή.
    Οι άξονες του ΚΚΣ – κτίρια, μεταφορές και άμεση εισοδηματική στήριξη – συμπίπτουν με τις στρατηγικές προτεραιότητες των πόλεων του ClimaNet. Από την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ευάλωτων νοικοκυριών και την παροχή πράσινης κοινωνικής στέγασης, μέχρι την υποστήριξη μικρών επιχειρήσεων και την ενίσχυση των δημόσιων μέσων μεταφοράς, οι πόλεις μας έχουν ήδη διαμορφώσει ώριμα σχέδια παρέμβασης και έχουν εντοπίσει τις κοινωνικές ομάδες-στόχους. Το ΚΚΣ μπορεί να αποτελέσει το πλαίσιο που θα μετατρέψει αυτά τα σχέδια σε πράξη, με τη χρηματοδοτική στήριξη του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου (ΚΚΤ), εφόσον προβλεφθεί σαφής προτεραιοποίηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως φορέα σχεδιασμού και άσκησης πολιτικής στο τοπικό επίπεδο με προτεραιότητα σττις πόλεων που έχουν υπογράψει Κλιματικά Συμβόλαια και έχουν ήδη κινητοποιήσει τους τοπικούς κοινωνικούς και θεσμικούς τους εταίρους.

    2 / 11
    Η δημόσια διαβούλευση είναι η ευκαιρία ώστε το ΚΚΣ να γίνει πραγματικό εργαλείο κοινωνικής συνοχής και όχι απλώς απορρόφησης πόρων. Καλούμε την ελληνική Πολιτεία να ενσωματώσει τις προτάσεις του ClimaNet, που αποτυπώνουν συλλογική εμπειρία εφαρμοσμένων πολιτικών, τεχνική ωριμότητα και πολιτική δέσμευση για δίκαιη μετάβαση.
    Η συμμετοχή των πόλεων – πρωτοπόρων στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του ΚΚΣ θα ενισχύσει τη στόχευση, θα μειώσει το διοικητικό κόστος και θα διασφαλίσει ότι οι πόροι θα φτάσουν εκεί που χρειάζονται περισσότερο – στους ανθρώπους και τις κοινότητες που βρίσκονται σήμερα στο κοινωνικό και περιβαλλοντικό περιθώριο.
    …………………………………………………………………………………………………………………………………..
    (*) Ο ΕΟΕΣ ClimaNet Gr-Cy συστάθηκε από Ελληνικούς και Κυπριακούς ΟΤΑ Α’ Βαθμού που έχουν εκπονήσει και εγκρίνει Κλιματικό Σύμφωνο Ουδετερότητας
    Κύριος σκοπός του είναι να αναπτυχθούν ενιαία πρότυπα και διασώσιμα μοντέλα και εφαρμοστικές πολιτικές για την αντιμετώπιση των αιτιών και των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης για την αστική θωράκιση έναντι των κινδύνων από ακραία φυσικά φαινόμενα (Καύσωνες, Ξηρασία, Δασικές Περιαστικές & Αστικές Πυρκαγιές, Κεραυνοπτώσεις & Ξηρές Καταιγίδες, Ραγδαίες Βροχοπτώσεις & Πλημμύρες, Ανεμοθύελλές, Ανεμοστρόβιλοι, Αλλαγή Παραμέτρων Θαλασσιού Περιβάλλοντος) στον αστικό ιστό αλλά και στο εξωαστικό φυσικό ή ανθρωπογενές περιβάλλον (στο οποίο παράγονται τα πρωτογενή αίτια των ακραίων φαινομένων της κλιματικής κρίσης, ήτοι θαλάσσιο περιβάλλον, ποταμοί και χείμαρροι, αγροτική ύπαιθρος, δάση, περιαστικές βιομηχανικές ζώνες κλπ) που επηρεάζουν σε υπερθετικό βαθμό τις πόλεις και την ενεργειακή τους συμπεριφορά με φαινόμενα όπως των παρατεταμένων καυσώνων, της θερμικής νησίδας κα, που οδηγούν με την σειρά τους σε αυξημένες ενεργειακές ανάγκες και ενεργοβόρες λειτουργίες που ανατροφοδοτούν τον φαύλο κύκλο των εκπομπών του CO2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου και της κλιματικής διαταραχής.
    Επίσης προωθούνται κοινές μεθοδολογίες πολιτικής για τους θεματικούς πυλώνες της Κλιματικής Ουδετερότητας όπως : Ενέργεια & ΑΠΕ, Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα και City Logistics, Διαχείριση και μείωση Αποβλήτων, Πολεοδομικές Ρυθμίσεις και Χρήσεις Γης, Αστικό και Φυσικό Περιβάλλον, Έξυπνη Πόλη και η Πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση.
    Ειδικότερα μέσα από την πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση η οποία αποτελεί συστατικό στοιχείο των Κλιματικών Συμφώνων, εφόσον κάθε πόλη και κάθε Κλιματικό Σύμφωνο υλοποιείται μέσω ευρείας Εταιρικότητας και συμμετοχικών διαδικασιών, επιδιώκεται η ενεργοποίηση όλων των επιπέδων του Δημόσιου, Ιδιωτικού, Ακαδημαϊκού και Κοινωνικού τομέα, για την προώθηση πολιτικών και επενδύσεων νέου τύπου και πράσινου χαρακτήρα. Στο πλαίσιο αυτό σκοπός της Εταιρείας είναι η προώθηση και υποστήριξη της υλοποίησης από τα Μέλη της, των κλιματικών στόχων της ΕΕ για την μείωση των εκπομπών θερμοκηπίου κατά 80% έως το 2050 για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και Κλιματικής κρίσης, βάσει των Τοπικών Συμφώνων Κλιματικής Ουδετερότητας, σε εταιρική συνεργασία των ΟΤΑ με Δημόσιους, Ιδιωτικούς και Κοινωνικούς Εταίρους των πόλεων τους.
    Ο Σκοπός πραγματώνεται με την συνεργασία των συμβαλλόμενων μερών για την επιτάχυνση της μετάβασης των πόλεων στην Κλιματική Ουδετερότητα και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, σύμφωνα με όσα προβλέπει η Ευρωπαϊκή Αποστολή για τις «100 Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις».
    3 / 11
    Στόχος της Αποστολής είναι να επιτευχθεί ο στόχος για 100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες Ευρωπαϊκές πόλεις έως το 2030, οι οποίες θα λειτουργήσουν ως κόμβοι πειραματισμού και καινοτομίας, με στόχο όλες οι Ευρωπαϊκές πόλεις να μπορέσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους έως το 2050.
    Ειδικότερα σκοπός της Εταιρείας είναι η Επιστημονική και Τεχνική υποστήριξη των Δήμων, κατά προτεραιότητα των Δήμων Μελών της Εταιρείας καθώς και των Δήμων της Ελλάδας και της Κύπρου που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον για την μεταφορά τεχνογνωσίας σε θέματα άσκησης πολιτικών για την επίτευξη της Κλιματικής ουδετερότητας.
    Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με την δημιουργία επικουρικού – υποστηρικτικού και συμπληρωματικού στις Δημοτικές Υπηρεσίες των Δήμων Μελών, Μηχανισμού Ταχείας Μελετητικής και Αδειοδοτικής Ωρίμανσης Έργων και Ολοκληρωμένων Σχεδίων στα θεματικά πεδία της Κλιματικής Ουδετερότητας όπως ενδεικτικά :
    · Ενεργειακές παρεμβάσεις εξοικονόμησης στον Δημόσιο χώρο και τα Κτίρια
    · Χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και αποθήκευση ενέργειας
    · Παρεμβάσεις στην Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα,
    · Δράσεις για την Διαχείριση Απορριμμάτων,
    · Αστικός ανασχεδιασμός και οι Πολεοδομικές ρυθμίσεις,
    · Γενικευμένος αστικός και περιαστικός Πρασινισμός – αστική βιοποικιλότητα και αποκατάσταση της φύσης στην πόλη
    · Τεχνολογίες Έξυπνης Πόλης,
    · Ενίσχυση ανθεκτικότητας και δράσεις θωράκισης στα ακραία φαινόμενα της Κλιματικής κρίσης
    ……………………………………………………………………………………………………………………………

    Στο παραπάνω πλαίσιο υποβάλλεται παρακάτω περιληπτικά το συνεκτικό σχέδιο “CLIMANET – CLIMATEN”, που επεξεργάστηκε Ομάδα Εργασίας του ClimaNet, το οποίο καλείται ο Νομοθέτης να λάβει υπόψιν και να εισάγει στο Εθνικό Σχέδιο τις προτάσεις του.

    4 / 11
    ΣΧΕΔΙΟ “CLIMANET – CLIMATEN”
    10 ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΣΤΟ CLIMANET

    ΑΞΟΝΑΣ 1 : ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ – ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΕΙΣ – ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ

    ΑΤΟΜΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΣΕ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ :

    ● ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ (ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΗΔΗ ΕΝΤΟΠΙΣΕΙ ΤΑ ΕΥΑΛΩΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ)
    ● ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΤΕΓΗ (*η απουσία αναφοράς στο ΕΚΣ στην δυνατότητα αυτή, αποτελεί μια ηχηρή παράλειψη η οποία αφορά τόσο στην ενεργειακή συμπεριφορά ενός μεγάλου πλήθους ενεργοβόρων σχολικών κτιρίων σε ολόκληρη την χώρα όσος και στις συνθήκες διαβίωσης εκατοντάδων χιλιάδων μαθητών σε αυτά ιδιαίτερα στις ακραίες καιρικές συνθήκες (ακραίο κρύο – αυξημένη υγρασία – καύσωνες)
    ● ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΛΗΓΕΙ ΑΠΟ ΑΚΡΑΙΑ ΚΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ (ΠΧ ΚΑΚΟΚΑΙΡΙΑ DANIEL)
    ● ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΩΝ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ POSITIVE AND CLEAN ENERGY DISTRICTS
    ● ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΕΞΑΜΕΝΗΣ ΑΝΕΝΕΡΓΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΩΣ ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΙΤΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΜΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ
    ● ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΙΣΘΩΣΗΣ
    ● ΠΡΑΣΙΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ – ΔΑΝΕΙΩΝ – ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ (ΠΧ POWER PURCHASE AGREEMENTS)
    ● ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΑΜΕΙΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΛΗΓΗΣΑΝ ΑΠΟ ΑΚΡΑΙΕΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
    ● ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ NEW EUROPEAN BAUHAUS ΓΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΑΝΕΝΕΡΓΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ Ή ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΟΛΗ

    ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ – ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΕΡΓΟΒΟΡΑ ΚΤΙΡΙΑ/ ΥΠΟΔΟΜΕΣ :

    Ενδεικτικά :
    ΦΟΥΡΝΟΙ – ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΕΣΤΙΑΣΗΣ – ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ – ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ – ΚΛΙΝΙΚΕΣ – ΒΙΟΤΕΧΝΙΕΣ – ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ – ΑΠΟΘΗΚΕΣ LOGISTIC – ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΠΛΗΓΕΙΣΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ
    5 / 11
    ΑΞΟΝΑΣ 2 : ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΜΕ ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΘΕΤΙΚΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ (POSITIVE ENERGY DISTRICTS)

    ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ :

    · ΕΛΛΕΙΨΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΜΕΣΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ
    · ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ – ΜΕΤΡΑ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ & ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
    · ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΡΑΣΙΝΟΥ – ΑΜΕΣΑ ΜΕΤΡΑ ΕΥΡΕΙΩΝ ΔΕΝΔΡΟΦΥΤΕΥΣΕΩΝ & ΑΣΤΙΚΗΣ ΔΑΣΩΣΗΣ ΣΕ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ)
    · ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΜΕ ΕΝΕΡΓΟΒΟΡΕΣ ΚΑΙ ΡΥΠΑΙΝΟΥΣΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΕΓΓΥΤΗΤΑ (ΒΙΠΕ – ΒΙΠΑ κλπ)

    * Αναλυτικά βλ. στο τέλος του κειμένου

    ΑΞΟΝΑΣ 3 : ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ

    · ΑΥΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟ
    · ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΑΠΕ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ
    · ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΑΠΟΜΑΚΡΥΣΜΕΝΕΣ ΑΠΕ
    · ΑΠΕ ΣΕ ΟΙΚΙΣΤΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ
    · NET METERING

    ΑΞΟΝΑΣ 4 : ΑΤΟΜΙΚΗ ΥΓΕΙΑ & ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΙΕΙΝΗ

    · ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ & ΧΡΟΝΙΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΙΚΙΑ – ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ – ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ
    · ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ – ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ – ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ
    · Η «ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ» ΤΩΝ ΡΥΠΩΝ : ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΣΤΙΚΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

    ΑΞΟΝΑΣ 5 : ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ & ΜΕΤΕΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΕΔΟΕΝΩΝ

    · ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΛΥΣΕΩΝ ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ, ΝΑΝΟΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΡΥΠΩΝ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ, ΚΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΙΘΑΛΟΜΙΧΛΗΣ ΜΕ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ CO2 ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΑΕΙ
    · ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΣΗ ΣΕ REAL TIME ΜΕ ΨΗΦΙΑΚΑ ΜΕΣΑ
    · ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ, ΓΙΑ ΑΚΡΑΙΑ ΚΑΙΡΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ
    6 / 11
    · ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ALERT ΓΙΑ ΕΥΠΑΘΕΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΣΕ ΑΚΡΑΙΕΣ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ (ΥΨΗΛΟΙ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΙ ΡΥΠΟΙ &Ι ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ – ΥΨΗΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ & ΘΕΡΜΙΚΟ ΣΤΡΕΣ – ΜΕΓΑΛΟ ΨΥΧΟΣ & ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΜΙΚΡΟΒΙΩΝ κλπ)

    ΑΞΟΝΑΣ 6 : ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΚΡΑΙΩΝ (Α)ΦΥΣΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ

    · ΥΠΟΔΟΜΕΣ – ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
    · ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΚΑΙ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΑΚΡΑΙΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
    · ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΑΣΤΙΚΕΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΜΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΟΜΒΡΙΩΝ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΑΝΟΙΧΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ – ΔΕΝΔΡΟΣΤΟΙΧΙΕΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥΣ ΑΚΑΛΥΠΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ

    ΑΞΟΝΑΣ 7 : ΕΝΕΡΓΟΒΟΡΑ ΜΙΚΡΟΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

    · ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΜΜ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
    · ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΔΩΝ (CLUSTERS)
    · ΠΡΑΣΙΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ ΣΕ ΕΝΕΡΓΟΒΟΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

    ΑΞΟΝΑΣ 8 : ΒΙΩΣΙΜΗ, ΤΑΧΕΙΑ – ΑΣΦΑΛΗΣ – ΚΑΘΑΡΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

    · ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ Ή ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ :

    – ΑΤΟΜΩΝ (ΓΕΝΙΚΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ)
    – ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ (ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ)
    – ΠΑΙΔΙΩΝ (ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ)

    … ΣΕ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ πχ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΟΛΗΣ, ΠΕΡΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΥΨΗΛΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ, ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΑΛΛΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ κλπ ΜΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΕΣΩΝ ΥΠΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑΘΕΡΗΣ ΤΡΟΧΙΑΣ – ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΤΟΛΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥΣ

    · ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΩΝ ΚΑΙ ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΧΡΗΣΗΣ ΑΤΟΜΙΚΩΝ Ή ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ (SHARING SYSTEMS)
    · ΔΙΑΔΡΟΜΟΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΕΛΑΦΡΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ (Ε.Π.Η.Ο.) ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ & Ε.Π.Η.Ο. – ΑΤΟΜΙΚΩΝ ή SHARING SYSTEMS
    · ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ CAR POOLING ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ

    7 / 11
    ΑΞΟΝΑΣ 9 : ΒΙΩΣΙΜΗ ΤΑΧΕΙΑ & ΑΣΦΑΛΗΣ – ΚΑΘΑΡΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ

    · ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
    · ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΗΜΕΙΩΝ ΦΟΡΤΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ
    · ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΟΡΤΙΣΤΩΝ ΥΨΗΛΗΣ ΙΣΧΥΟΣ
    · ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΛΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ (TAΞI, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ κλπ)
    · ΝΕΑ CITY LOGISTICS
    · ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΩΝ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ (CONSOLIDATION CENTERS) ΜΕ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗΣ
    · ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΞΥΠΝΗΣ ΠΟΛΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ CO2.
    · ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ SMARTPOINT LOCKERS ΓΙΑ ΚΟΙΝΟ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
    · ΣΤΟΛΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ ΦΟΡΤΟΕΚΦΟΡΤΩΣΗΣ (CARGO) ΣΤΑ ΠΕΖΟΔΡΟΜΗΜΕΝΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΠΟΛΕΩΝ
    · ΠΡΑΣΙΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ – ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ – ΕΜΠΟΡΙΟΥ – ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΓΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ

    ΑΞΟΝΑΣ 10 : ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ «ΠΡΑΣΙΝΗΣ» ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

    · ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΘΕΣΜΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΑΕΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΕΤΑΙΡΟΥΣ (GREEN UNIVERCE CITY)
    · ΕΞΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ – ΔΙΑΧΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ & ΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
    · ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ – ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΩΝ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ – ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ (ΤΕΤΡΑΠΛΟΣ ΕΛΙΚΑΣ)
    · ΕΚΑΠΙΕΔΕΥΣΗ ΣΕ ΝΕΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ : GREEN PROCURMENT – ΣΔΙΤ – PPPs – ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ –
    · ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ, ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΛΟΚΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
    · ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ & ΔΙΑΔΟΣΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ – ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΣ – ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΕ ΟΤΑ ΓΙΑ ΝΕΑ ΤΟΠΙΚΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΣΥΜΦΩΝΑ
    · ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ CLIMANET ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΡΙΞΗΣ & ΤΑΧΕΙΑΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΟΙΗΣΗ – ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΣΥΜΦΩΝΑ
    (*) Στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για την πολιτική κλιματικής ουδετερότητας, προτείνεται η υιοθέτηση στο Πρόγραμμα του Κλιματικού Ταμείου, του εργαλείου των Positive Energy Districts (PEDs) που αποτελεί μια κεντρική επιλογή της Ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αστική κλιματική ουδετερότητα.
    8 / 11
    Οι Positive Energy Districts (PEDs) ή στα ελληνικά Περιοχές Θετικής Ενεργειακής Ισορροπίας, μπορούν να είναι αστικές περιοχές ή συνοικίες που ανασχεδιάζονται για να λειτουργούν έτσι ώστε να παράγουν περισσότερη ανανεώσιμη ενέργεια από όση καταναλώνουν σε ετήσια βάση, εξασφαλίζοντας ενεργειακή αυτονομία, βιωσιμότητα και χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
    Ως Positive Energy District (PED) μπορεί να οριστεί μια αστική περιοχή (π.χ. γειτονιά, εμπορικό ή κατοικημένο σύμπλεγμα) που:
    1. Βελτιστοποιεί την κατανάλωση ενέργειας μέσω έξυπνης διαχείρισης και ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων.
    2. Παράγει ανανεώσιμη ενέργεια τοπικά (π.χ. φωτοβολταϊκό, γεωθερμία).
    3. Ανταλλάσσει ενέργεια με το δίκτυο ή με άλλες περιοχές.
    4. Στο ετήσιο ισοζύγιο, η παραγωγή ενέργειας υπερβαίνει την κατανάλωση.
    Κύρια χαρακτηριστικά:
    · Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (π.χ. ηλιακή, αιολική, γεωθερμική).
    · Έξυπνα δίκτυα για διανομή και αποθήκευση ενέργειας.
    · Ενεργειακή απόδοση στα κτίρια (π.χ. παθητικός σχεδιασμός, μονώσεις).
    · Συμμετοχή των πολιτών και ενεργειακές κοινότητες.
    · Κυκλική οικονομία και βιώσιμη αστική κινητικότητα.
    Στόχοι των PEDs:
    · Μείωση των εκπομπών CO₂.
    · Ενεργειακή ανεξαρτησία.
    · Προώθηση της τοπικής παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας.
    · Οικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα των πόλεων.
    · Δημιουργία καινοτόμων μοντέλων διαχείρισης ενέργειας.
    Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί ενεργά τα PEDs μέσα από προγράμματα όπως:
    · Smart Cities and Communities (SCC)
    · Horizon Europe
    · EU PED Programme : Στόχος είναι η δημιουργία 100 PEDs έως το 2025.
    Οι PEDs αποτελούν βασικό κομμάτι της πράσινης μετάβασης των πόλεων και της μετάβασης σε ένα βιώσιμο, «καθαρό» και ψηφιακό ενεργειακό μέλλον. Παρακάτω προτείνεται ένα βασικό υπόδειγμα εφαρμογής για το πώς μπορεί να γίνει μια αστική περιοχή ενός μέσου Ελληνικού Δήμου PED.
    Σε μια τυπική αστική περιοχή με μικτά κτίρια (κατοικίες, σχολεία, δημοτικά κτήρια), καλές ηλιακές συνθήκες, μπορούν να εφαρμοστούν οι παρακάτω παρεμβάσεις :

    9 / 11
    1. Ενεργειακή Παραγωγή (ΑΠΕ)
    Πηγή
    Εφαρμογή
    Εκτίμηση Παραγωγής
    Φωτοβολταϊκά
    Σε στέγες κατοικιών, σχολείων και στάθμευσης
    1,2 GWh/έτος
    Ηλιακά θερμικά
    Για ζεστό νερό σε πολυκατοικίες και σχολεία
    500 MWh/έτος
    Μικρές ανεμογεννήτριες
    Σε δημόσιους χώρους και σχολικά συγκροτήματα
    200 MWh/έτος
    Βιομάζα (αγροτικά απόβλητα)
    Μικρή μονάδα συμπαραγωγής για θέρμανση
    300 MWh/έτος
    2. Ενεργειακή Απόδοση
    Παρέμβαση
    Στόχος
    Θερμομόνωση κτιρίων
    Μείωση ενεργειακής ζήτησης έως και 50%
    Αντικατάσταση κουφωμάτων
    Εξοικονόμηση ενέργειας & μείωση θορύβου
    LED φωτισμός
    Σε όλα τα δημόσια κτίρια & δρόμους
    Αντλίες θερμότητας
    Αντικατάσταση πετρελαίου
    3. Έξυπνο Δίκτυο & Διαχείριση
    · Smart meters σε όλα τα κτίρια
    · Μπαταρίες αποθήκευσης σε σχολεία και δημοτικά κτήρια
    · Τοπικό μικροδίκτυο για διαχείριση ενέργειας (με peer-to-peer ενεργειακές ανταλλαγές)
    4. Βιώσιμη Κινητικότητα
    · Ηλεκτρικά λεωφορεία με σταθμούς φόρτισης από ΑΠΕ
    · Ποδηλατόδρομοι και κοινόχρηστα ηλεκτρικά ποδήλατα
    · Κίνητρα για e-cars (π.χ. δωρεάν στάθμευση)
    5. Ενεργειακή Κοινότητα
    · Δημιουργία τοπικής ενεργειακής κοινότητας από κατοίκους, Δήμο και επιχειρήσεις
    · Δυνατότητα συμμετοχής των πολιτών στην επένδυση και την παραγωγή ενέργειας
    10 / 11
    · Εκπαιδευτικά προγράμματα σε σχολεία για την ενεργειακή συνείδηση
    Στόχος:
    · Καθαρό ενεργειακό πλεόνασμα +15%
    · Μείωση CO₂ > 80% σε 10 χρόνια
    · Αυτονομία από ορυκτά καύσιμα
    ………………………………………………………………………………………………………………………..
    ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ :

    ΜΕΙΩΣΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
    ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
    ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ

    ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΞΟΝΕΣ ΔΡΑΣΗΣ :
    ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΦΤΩΧΕΙΑ
    ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
    ΕΥΑΛΩΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ
    ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
    ΕΥΑΛΩΤΟΙ ΧΡΗΣΤΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

    KAI ΤΟΥΣ 10 ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ CLIMANET – CLIMATEN …
    Η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να αξιοποιήσει τους πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου για :

    ΑΞΟΝΑΣ 1, ΑΞΟΝΑΣ 2, ΑΞΟΝΑΣ 3 και ΑΞΟΝΑΣ 7

    · Ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμιση ανενεργών και εγκαταλειμμένων κτιρίων, πολυκατοικιών και παλιών βιομηχανικών χώρων για διάθεση τους για προσβάσιμη και βιώσιμη κατοικία, με πρωτοβουλία του Δήμου
    · Ανάπτυξη εργαλείου ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών και δημιουργία κατάλληλων χρηματοοικονομικών εργαλείων
    · Παρεμβάσεις σε επίπεδο γειτονιάς και όχι μόνο κτιρίου για δημιουργία κλιματικά ουδέτερων, πράσινων και κοινωνικά συνεκτικών περιοχών
    · Δημιουργία από το δήμο σε συνεργασία με άλλους κοινωνικούς εταίρους φορέων / υπηρεσιών κοινωνικής ενοικίασης ιδιαίτερα για προστασία όσων αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα
    · Δημιουργία καινοτόμων χρηματοοικονομικών εργαλείων (Επιδοτησης – Δανείων – Ομολόγων και άλλα Χρηματοπιστωτικά Εργαλεία Πχ Powder Purchase Agreements)
    · Δημιουργία Ταμείου Χρηματοδότησης για την αποκατάσταση και ενεργειακή αναβάθμιση ακινήτων που επλήγησαν από ακραίες φυσικές καταστροφές
    11 / 11
    · Αξιοποίηση των αρχών του NEW EUROPEAN BAUHAUS για κατάρτιση αρχιτεκτονικού λεξιλογίου για αναβαθμίσεις και επανάχρηση ανενεργών Δημοσίων ή ιδιωτικών κτιρίων ανάλογα με τις προκλήσεις ανά πόλη
    · Ενίσχυση της βιωσιμότητας των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων μέσω της ενεργειακής αναβάθμισής τους και της συμμετοχής τους σε σχήματα ενεργειακών κοινοτήτων για αξιοποίηση ΑΠΕ

    ΑΞΟΝΑΣ 4, ΑΞΟΝΑΣ 5 και ΑΞΟΝΑΣ 6
    Δράσεις Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή και Κοινωνικά Δίκαιης Μετάβασης
    · Διενέργεια έρευνας για τον καθορισμό ασθενειών & χρόνιων παθήσεων που προέρχονται από την περιβαλλοντική επιβάρυνση και τα ακατάλληλα ενεργειακά συστήματα, στην κατοικία – το αστικό περιβάλλον – την εργασία
    · Συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων – διαχωρισμός ρευμάτων ανακύκλωσης – καινοτόμος επεξεργασία οργανικών – ενεργειακή αξιοποίηση βιομάζας
    · Συσχέτιση παραγόντων επιβάρυνσης της υγείας λόγω της ρύπανσης με τον αστικό χώρο και δράσεις βελτίωσης της δημοσίας υγείας
    · Ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων συγκράτησης μικροσωματιδίων, νανοσωματιδιων και άλλων ρύπων στην πηγή, κι αντιμετώπιση της αιθαλομίχλης με παράλληλη τεχνολογία διαχωρισμού co2 σε συνεργασία με τα τοπικά ΑΕΙ
    · Περιβαλλοντική πληροφόρηση σε real time με ψηφιακά μέσα
    · Μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης των δημοτικών αρχών, για ακραία καιρικά και αλλά φαινόμενα καθώς και alert για ευπαθείς ομάδες σε ακραίες περιστάσεις (υψηλοί ατμοσφαιρικοί ρύποι &ι αναπνευστική επιβάρυνση – υψηλές θερμοκρασίες & θερμικό στρες – μεγάλο ψυχός & διασπορά μικροβίων κλπ)
    · Υποδομές – εξοπλισμός και ψηφιακά συστήματα πολιτικής προστασίας
    · Συστήματα πρόβλεψης και διαχείριση κίνδυνων και ατυχημάτων από καταστροφές ακραίων φαινομένων κλιματικής αλλαγής
    · Υποδομές προστασίας από αστικές πλημμύρες με προγράμματα συγκράτησης και συλλογής όμβριων σε δημοσίους ανοιχτούς δρόμους – δενδροστοιχίες και ιδιωτικούς ακάλυπτους χώρους

    ΑΞΟΝΑΣ 8 και ΑΞΟΝΑΣ 9

    · προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας και προσβασιμότητας για όλους και όλες, δημιουργία προϋποθέσεων για περπάτημα, χρήση ποδηλάτου, δημόσιες καθαρές συγκοινωνίες και πολυτροπικότητα.

    ΑΞΟΝΑΣ 10 : Τεχνική Βοήθεια – Αύξηση Επιχειρησιακής Ικανότητας – Τυποποίηση μεθοδολογίας – Εργαλεία – Μηχανισμός Ταχείας Ωρίμανσης Σχεδίων

  • 18 Ιουλίου 2025, 11:20 | ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΩΝ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ

    Ο Σύνδεσμος Εισαγωγέων Μοτοσυκλετών Ελλάδας (ΣΕΜΕ), ως ο θεσμικός εκπρόσωπος του κλάδου εισαγωγής και διάθεσης δικύκλων στην ελληνική αγορά, καταθέτει την παρούσα εμπεριστατωμένη πρόταση επί του ΚΚΣ.

    Η πρόταση βασίζεται σε τεχνικά, συγκοινωνιολογικά και περιβαλλοντικά δεδομένα και εστιάζει στην ανάγκη συστηματικής ενσωμάτωσης των ελαφρών οχημάτων μικρο-κινητικότητας στο θεσμικό, χρηματοδοτικό και επενδυτικό πλαίσιο του ΚΚΣ.

    Τα οχήματα κατηγοριών L1–L7 +e (μοτοποδήλατα, μοτοσυκλέτες, τρίκυκλα και μικροαυτοκίνητα) αποτελούν ένα δυναμικό τμήμα των μετακινήσεων με ισχυρό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα:

    Λιγότερες εκπομπές ανά επιβάτη,
    Μικρότερη απαίτηση σε υποδομές,
    Ευελιξία σε αστικές και ημιαστικές περιοχές,
    Κόστος κτήσης και συντήρησης προσιτό για ευάλωτα νοικοκυριά και επαγγελματίες.

    Προτεινόμενα Μέτρα Πολιτικής και Ενσωμάτωσης στο ΚΚΣ

    1.1 Επενδυτικά Μέτρα:

    Δημιουργία Ταμείου Μικρο-Κινητικότητας μόνο για κατηγορία L, εντός του ΚΚΣ, με επιλέξιμες δαπάνες:

    Απόσυρση και αντικατάσταση οχημάτων κατηγορίας L (άνω της 10ετίας) με ποσό επιδότησης 1.500 ευρώ,
    Επιδότηση αγοράς νέων ηλεκτρικών L1e–L7e έως 40% της αξίας ή περαιτέρω διάχυση πόρων στο ΚΗ3 για κατηγορίες L,
    Επιχορήγηση ανά μονάδα για επαγγελματική χρήση (π.χ. διανομές) – Είναι εξαιρετικά σημαντικό να δημιουργηθεί κατηγορία επαγγελματικού δικύκλου και να απαλάσσεται το όχημα από ΦΠΑ (Ν.2589/2000 ΑΡ.30 ΠΑΡ. 4 ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ε)),
    Κάλυψη έως 100% για ΔΥ και φορείς σε απομακρυσμένες περιοχές.

    1.2 Υποδομές:

    Διαμόρφωση “Διαδρόμων Προτεραιότητας Μικρο-Κινητικότητας”,
    Δημιουργία δικτύου “micro-hubs” φόρτισης και στάθμευσης,
    Υποστήριξη battery swapping μέσω συνεργειών με startup και ΟΤΑ (βλ. GoVolt – Μιλάνο, Gogoro – Παρίσι),
    Προτυποποίηση σημείων φόρτισης L βάσει EN 50604 (για κοινή χρήση/συμβατότητα),

    1.3 Μεταρρυθμιστικά Μέτρα:

    Ένταξη των οχημάτων L ως “κατηγορίες χαμηλής ενεργειακής έντασης”,
    Συμπερίληψη στις στοχευμένες πολιτικές ενίσχυσης πολύ μικρών επιχειρήσεων,
    Θεσμοθέτηση επιδόματος κινητικότητας για νοικοκυριά που επιλέγουν χρήση L αντί ΙΧ (μείωση ενεργειακού αποτυπώματος κατ΄άτομο 60% στις μετακινήσεις).
    Ανάδειξη της μοτοσυκλέτας στο σχεδιασμό των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) ως εργαλείο βιώσιμης κινητικότητας, με την ενσωμάτωση υποδομών κυκλοφορίας και στάθμευσης, με έμφαση στη διασφάλιση της οδικής ασφάλειας και την προσβασιμότητα.

    1.4 Καθιέρωση προγραμμάτων ενημέρωσης & εκπαίδευσης:

    Εκστρατείες ενημέρωσης για τα περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη της μικρο-κινητικότητας,
    Εκπαίδευση μαθητών στα δίκυκλα μέσω πιστοποιημένων φορέων (ΜΟΤΟΘΕΣΙΣ κα) για ασφαλή και υπεύθυνη χρήση,
    Ενημέρωση για δυνατότητες οικονομικής ενίσχυσης μέσω του ΚΚΣ.

    2. Κοινωνικοοικονομική Στόχευση

    Τα ελαφρά δίκυκλα, τρίκυκλα και μικροαυτοκίνητα είναι οικονομικά προσιτά και παρέχουν λύσεις για:

    Νοικοκυριά με εισόδημα <25.000 ευρώ, χωρίς πρόσβαση σε δημόσιες συγκοινωνίες,
    Μονογονεϊκές και φοιτητικές οικογένειες, ιδίως σε επαρχιακές περιοχές,
    Μικρο-επαγγελματίες σε διανομή, επισκευές, τεχνικά επαγγέλματα,
    Άτομα με ελαφριά αναπηρία, όπου η χρήση ΙΧ είναι αδύνατη ή απαγορευτική.

    Ευρωπαϊκή προσέγγιση
    Τα ελαφρά οχήματα κατηγορίας L αποτελούν καίριο εργαλείο βιώσιμης κινητικότητας:

    ➡ Μιλάνο: Πρόγραμμα Move-In με ειδικά προνόμια κυκλοφορίας για μικρο-οχήματα χαμηλών εκπομπών.
    ➡ Βαρκελώνη: Υποδομές battery swapping για ηλεκτρικά δίκυκλα (πιλοτικό πρόγραμμα 2024) με συμμετοχή ιδιωτικών φορέων.
    ➡ Στατιστικά Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2024):
    Οχήματα κατηγορίας L ευθύνονται για λιγότερο από 0,5% των εκπομπών CO₂ μεταφορών στην ΕΕ.
    Το 35% των αστικών μετακινήσεων σε πόλεις μέσης & μεγάλης πυκνότητας γίνονται με μέσα μικρο-κινητικότητας (ποδήλατα, δίκυκλα, L6-L7).

    Ο ΣΕΜΕ δηλώνει τη διαθεσιμότητά του για τεχνική και θεσμική συνεργασία με την Πολιτεία.

  • 18 Ιουλίου 2025, 11:18 | Tonia Sfakianaki

    Μελετώντας κάποιος το παρόν σχέδιο νόμου απορεί με τον τίτλο που θα ταίριαζε καλύτερα να ονομάζεται «Αντικοινωνικό και Αντικλιματικό Σχέδιο».
    Οι δράσεις που προβλέπονται στο ΚΚΣ, για την επέκταση του Σύστηματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών στους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων (ΣΕΔΕ2), το οποίο στοχεύει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (με κυριότερο το CO2 που οφείλεται δήθεν σε ανθρώπινες δραστηριότητες) που ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή, προωθούνται ως βασικά εργαλεία-συνιστώσες που θα υποστηρίξουν την πράσινη μετάβαση και την διασφάλιση της ισότιμης και δίκαιης πρόσβασης σε αυτήν, οδηγώντας σε μια συνεκτική κοινωνία και βιώσιμη οικονομία. Στην ουσία όμως πρόκειται για ένα απαράδεκτο, παράλογο και ως εκ τούτου ανέφικτο σχέδιο, το οποίο θα επιφέρει τα εντελώς αντίθετα αποτελέσματα.
    Αναφέρει το σχέδιο νόμου: “Η κλιμακούμενη αύξηση του κόστους χρήσης των ορυκτών καυσίμων στους τομείς που εμπίπτουν στο ΣΕΔΕ2, αναμένεται να διαμορφώσει ένα είδος διαρκώς ενισχυόμενου οικονομικού αντικινήτρου για τη χρήση ορυκτών καυσίμων στον κτιριακό τομέα και στις οδικές μεταφορές”. Αυτό σημαίνει ότι ο μόνος που ωφελείται είναι η εκάστοτε κυβέρνηση που θα εισπράττει τους υπέρογκους και άδικους φόρους από την αύξηση του κόστους χρήσης ορυκτών καυσίμων στα κτίρια και στις οδικές μεταφορές, διότι ο πολίτης θα αδυνατεί να ανταποκριθεί στο δυσβάστακτο κόστος της υποχρεωτικής μετατροπής της οικείας του και του οχήματός του σε δήθεν πράσινο και ενεργειακά βιώσιμο, προκειμένου να ελαφρύνει την φορολογική του επιβάρυνση.
    Μάλιστα το σχέδιο αναφέρει τα εξής ως αναφορά τον προϋπολογισμού του ΚΚΣ: «Η υλοποίηση του σχεδίου θα χρηματοδοτηθεί […] από πόρους του Ταμείου, καθώς και κατά 25% από εθνική συνεισφορά στο εκτιμώμενο συνολικό κόστος. Ειδικότερα για την Ελλάδα προβλέπονται πόροι από το Ταμείο που ανέρχονται σε €3,587δις με την εφαρμογή του ΣΕΔΕ2 από το 2027. Αθροίζοντας δε την εθνική συνεισφορά ο συνολικός προϋπολογισμός του ΚΚΣ για την υποστήριξη δράσεων, διαμορφώνεται σε €4,783δις». Δηλαδή η συμμετοχή μας που αποτελεί το 25% στο συνολικό προϋπολογισμό των 4.783.000.000€ μεταφράζεται σε 1.200.000.000€ άμεσων φόρων χωρίς να υπολογιστεί ο πληθωρισμός που αναμένεται να εκτιναχθεί. Και με την προϋπόθεση ότι το σύνολο των πόρων του Ταμείου προέρχεται εξ ολοκλήρου από την Ε.Ε., διαφορετικά αυξάνεται αναλογικά και η επιβάρυνση μας στον προϋπολογισμό.
    Το δήθεν Κοινωνικό και Κλιματικό Σχέδιο έρχεται να δώσει κάποια χρήματα σε αυτά που χαρακτηρίζονται ως ευάλωτα νοικοκυριά. Επιπλέον στο σχέδιο νόμου αναφέρεται ότι το 55% των κατοικιών της χώρας (δηλ. πάνω από τις μισές) έχουν κατασκευαστεί προ του 1980 και ως επί το πλείστον χωρίς θερμομόνωση στο κτιριακό κέλυφος, και 4 στα 10 νοικοκυριά (δηλαδή σχεδόν τα μισά) κατοικούν σε χώρους πολύ χαμηλής ή χαμηλής ενεργειακής απόδοσης. Ωστόσο στο πλαίσιο εφαρμογής του ΚΚΤ και λόγω της εισαγωγής του ΣΕΔΕ2 μόνο το 1,5 εκατομμύριο ελληνικά νοικοκυριά και 75 χιλ. πολύ μικρές επιχειρήσεις θα αποκομίσουν όφελος από τη χρηματοδότηση διότι μόνο τόσα πληρούν τα χαρακτηριστικά ενεργειακής ή και μεταφορικής ευαλωτότητας. Συνεπώς το ποσοστό που θα επωφεληθεί είναι πολύ μικρό. Οι υπόλοιποι Έλληνες τι θα κάνουν; Εφόσον το 55% των κατοικιών δεν πληροί τις προδιαγραφές ενεργειακής απόδοσης και τα όποια δάνεια δοθούν δεν θα επαρκούν για τις αναβαθμίσεις, με τι εισοδήματα θα αποπληρωθούν οι επιβαλλόμενες ενεργειακές αναβαθμίσεις στα κτήρια;
    Οι αποκαλύψεις για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και της δήθεν δίκαιης μετάβασης, που σάρωσε την οικονομία της Δυτικής Μακεδονίας οδήγησε σε μείωση πληθυσμού 13%. Πως είναι λοιπόν δυνατόν το παρόν νομοσχέδιο να διαιωνίζει το ίδιο αποτυχημένο αφήγημα για «συνεκτική κοινωνία και βιώσιμη οικονομία»; Ευάλωτοι αγρότες δεν έπαιρναν τις επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ; Μήπως ανάλογα δεν θα είναι και τα κριτήρια για τα ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις στο παρόν νομοσχέδιο;
    Τα σχέδια «Εξοικονομώ» που εφαρμόστηκαν τα προηγούμενα χρόνια, ήταν τόσο αποτυχημένα που δεν έχουν ολοκληρωθεί ούτε οι πληρωμές. Δηλαδή οι επιχειρήσεις που πουλούν μονώσεις, αντλίες μόνωσης κ.α. μετατράπηκαν από προμηθευτές της αγοράς σε προμηθευτές του δημοσίου, με αποτέλεσμα ως τέτοιοι να προχωρούν σε υπερτιμολογήσεις για να καλύψουν το κόστος για το γεγονός ότι έχουν μείνει απλήρωτες. Να σημειώσουμε ότι οι ηλιακοί θερμοσίφωνες, ένα 100% ελληνικό προϊόν, έχουν εξοικονομήσει ατελείωτη ενέργεια εδώ και 40 χρόνια, και εξακολουθούν να έχουν ΦΠΑ 24%. Την ίδια στιγμή σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες, ένα καινούργιο προϊόν όπως τα φωτοβολταϊκά συστήματα για τα μπαλκόνια, είναι σε συντελεστή ΦΠΑ 0%. Ταυτόχρονα στην Ελλάδα δεν επιτρέπονται φωτοβολταϊκά σε στέγες για την ηλεκτροδότηση οικιών. Για πια λοιπόν «δίκαιη μετάβαση, συνεκτική κοινωνία ή βιώσιμη οικονομία» κάνει λόγο το παρόν σχέδιο νόμου; (https://www.youtube.com/watch?v=_V2bCHnO2e4 Δρ. Χρήστος Κολοβός στην Εκπομπή Militaire News 10/7/2025)
    Σύμφωνα με τον Βόπκε Χούκστρα, τον αρμόδιο επίτροπο για τη δράση για το κλίμα: «Η ΕΕ αντιπροσωπεύει σήμερα το 6% των παγκόσμιων εκπομπών… Στην COP29 […] μπορούμε και πάλι να αποδείξουμε στους διεθνείς εταίρους μας ότι η δράση για το κλίμα μπορεί να είναι ταυτόχρονη με την επένδυση στην ανάπτυξη της οικονομίας μας». (https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_5605) Όμως στην πράξη η ΕΕ πνέει τα λοίσθια σε όλους τους τομείς. Για παράδειγμα το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ1), δηλαδή ο λεγόμενος φόρος CO2 που εισήχθη πριν μερικά χρόνια οδήγησε στην ραγδαία αποβιομηχάνιση της Ευρώπης με δυσμενείς συνέπειες στην κοινωνική συνοχή. Η τιμή του φόρου CO2 σήμερα κυμαίνεται λίγο κάτω από τα 70 ευρώ/τόνο CO2. Η αγορά είχε αποτιμήσει την αξία αυτού του δικαιώματος στα 5-10 ευρώ, όμως το 2018 η Κομισιόν, χειραγώγησε την τιμή η οποία έφτασε κάποια περίοδο τα 100 ευρώ. Το παραπάνω είχε ως συνέπεια, την μεταφορά των βιομηχανιών στην Αν. Ασία, προκειμένου να επιβιώσουν από το αυξημένο ενεργειακό κόστος, με αποτέλεσμα στην Ευρώπη να κάνει την εμφάνισή της η ανεργία, η ανέχεια και η διατάραξη της κοινωνικής συνοχής. (https://www.youtube.com/watch?v=YbuqHsljQ44 Δρ. Χρήστος Κολοβός στην Εκπομπή Radio 98.4 11/7/2025)
    Τα αντίθετα ακριβώς από αυτά που δήθεν ευελπιστεί να πετύχει το διευρυμένο ΣΕΔΕ2. Ένα είναι σίγουρο: Οι δράσεις που προτείνονται στο εν λόγω σχέδιο νόμου οδηγούν στην απόλυτη φτωχοποίηση του πολίτη, ενώ το 6% των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου ακόμα και στην απίθανη περίπτωση που μειωθεί στην ΕΕ αποτελεί δώρον άδωρον αφού δεν επηρεάζει τις παγκόσμιες εκπομπές.
    Όσον αφορά την μετακίνηση, το σχέδιο προκρίνει την χρήση της δήθεν βιώσιμης δημόσιας συγκοινωνίας για ολόκληρο τον πληθυσμό, ιδιαίτερα στους ευάλωτους πολίτες, με επέκταση του στόλου των λεωφορείων με νέα ηλεκτροκίνητα χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών, εφόσον η μετακίνηση με ιδιωτικά οχήματα θα αποτελεί αντικίνητρο λόγω της αύξησης του κόστους των ορυκτών καυσίμων. Με άλλα λόγια διαφαίνεται το τέλος της μετακίνησης με ιδιωτικά οχήματα. Η μετακίνηση του πολίτη με το ιδιωτικό του όχημα θα φαντάζει πολυτέλεια. Από την άλλη πόσοι πολίτες θα μπορούν να επενδύσουν 30.000 σε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο; Τελικά σε τι ποσοστό θα επηρεάσουν τα μέτρα αυτά θετικά στο περιβάλλον και κατά πόσο τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι πράσινα ή ασφαλή;

    Όσον αφορά το κατά πόσο «πράσινα» είναι, μελέτη έδειξε ότι για να μηδενιστεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των εκπομπών άνθρακα που προκύπτει από την κατασκευή και χρήση ηλεκτρικών οχημάτων πρέπει να γίνουν περίπου 24.140 έως 32.186 χλμ. (15.000 έως 20.000 μίλια), ανάλογα με τη χώρα, σύμφωνα με τον Vijay Subramanian, τον γενικό διευθυντή της ομάδα IHS Markit για τη συμμόρφωση εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα (CO2 compliance). Επιπρόσθετα ο ίδιος ο Ελον Μασκ στη ιστοσελίδα της Tesla δημοσίευσε κείμενο με τίτλο: «Το μυστικό κεντρικό σχέδιο της Tesla Motors (αλλά να μείνει μεταξύ μας)», στο οποίο περιγράφοντας την στρατηγική της εταιρίας δήλωνε: «[…] Έχουμε ανάγκη από άλλο ένα σπορ αυτοκίνητο υψηλών επιδόσεων; Θα επιφέρει όντως κάποια διαφορά στις παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα; Λοιπόν, οι απαντήσεις είναι όχι και όχι πολλά – Well, the answers are no and not much». https://www.tesla.com/en_gb/secret-master-plan

    Από την άλλη οι ανησυχίες για την ασφάλεια γύρω από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αυτές είναι πολύπλευρες, εξηγούν οι ειδικοί. Ο Pete Nicoletti, ερευνητής στην εταιρεία ασφαλείας CheckPoint, συμφώνησε ότι η μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε ηλεκτρικά οχήματα αποτελεί απειλή αλλά ένα μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι δημόσιοι φορτιστές, οι οποίοι είναι αρκετά εύκολο να παραβιαστούν από χάκερ. Μην λησμονούμε και τον σοβαρό κίνδυνο από την ανάφλεξη των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Τελευταία οι ναυτιλιακές εταιρείες προβαίνουν σε σημαντική σύσταση-ενημέρωση των οδηγών στο πλαίσιο της εφαρμογής εγκυκλίου του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με Αρ. Πρωτ. 2070.0/28541/2024: «Προκειμένου να ταξιδέψει το όχημά σας με πλοίο της εταιρείας μας εφόσον είναι αμιγώς ηλεκτρικό ή επαναφορτιζόμενο υβριδικό (plug-in), το επίπεδο φόρτισης του συσσωρευτή δεν πρέπει να υπερβαίνει το 40% της συνολικής χωρητικότητας αυτού». Προς τι λοιπόν αυτή η βίαιη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, όταν δεν υπάρχει ουσιαστικό όφελος; Μήπως η απάντηση είναι ότι διακυβεύονται τεράστια οικονομικά συμφέροντα και μάλιστα στις πλάτες του ελληνικού λαού;

    Εν τέλει η κλιματική αλλαγή λόγω των ανθρωπογενών αερίων του θερμοκηπίου θα συναντήσει πολλούς που υποστηρίζουν ότι οι ηλιακές επιπτώσεις έχουν υποτιμηθεί. Τα τελευταία χρόνια επιστήμονες της ΝΑSΑ, ESA, καθηγητές και διευθυντές των αστεροσκοπείων όλου του κόσμου άρχισαν να υποστηρίζουν, βάσει παρατηρήσεων που λαμβάνουν χώρα επί 400 χρόνια, ότι η κλιματική αλλαγή οφείλεται στην συμπεριφορά του μαγνητικού πεδίου του Ήλιου. Τόσο οι παρατηρήσεις από τα γήινα τηλεσκόπια που άρχισαν από το 1600 όσο και αεροδιαστημικές μελέτες που γίνονται από όλα τα κράτη του κόσμου και που συνεχίζονται μέχρι σήμερα, καταδεικνύουν ότι η γήινη κλιματική αλλαγή είναι συνάρτηση της συμπεριφοράς του ηλιακού μαγνητικού πεδίου, το οποίο ο άνθρωπος δεν μπορεί να επηρεάσει. https://spacenews.com/climate-change-new-impressions-from-space/. Ως εκ τούτου ο έλεγχος της κλιματικής αλλαγής με ανεμογεννήτριες, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, κοινωνικά και κλιματικά σχέδια φτωχοποίησης είναι μία ουτοπία, ένας παραλογισμός. Συνεπώς ο δρόμος που ανοίγει το σχέδιο νόμου είναι μονόδρομος, αδιέξοδος και οδηγεί στη οικονομική εξουθένωση του πολίτη.

  • Το Επαγγελματικό & Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Ροδόπης, εκπροσωπώντας τις επιχειρήσεις και τις βιοτεχνίες του νομού, χαιρετίζει ως θετικό βήμα την εκπόνηση του Εθνικού Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου (ΚΚΣ) και συμμετέχει ενεργά στη δημόσια διαβούλευση, καταθέτοντας προτάσεις που εστιάζουν στις ανάγκες των επαγγελματιών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), ιδιαίτερα σε περιοχές με γεωγραφικές ιδιαιτερότητες και αναπτυξιακές προκλήσεις.

    Με στόχο την αποτελεσματική στήριξη των τοπικών επιχειρήσεων και την ισόρροπη συμμετοχή τους στη δίκαιη πράσινη μετάβαση, προτείνουμε τα εξής, με μέριμνα και συντονισμό του ΕΒΕ Ροδόπης:

    Ενημέρωση και εκπαίδευση επιχειρήσεων και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων

    Ανάπτυξη και υλοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων ενημέρωσης και εκπαίδευσης για την ευαισθητοποίηση και επιμόρφωση σχετικά με περιβαλλοντικούς κινδύνους, τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, καθώς και την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών. Τα προγράμματα θα πρέπει να είναι προσβάσιμα σε μικρές επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενους και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και να περιλαμβάνουν πρακτικές οδηγίες για την προσαρμογή τους στις απαιτήσεις της πράσινης μετάβασης, με τον συντονισμό του ΕΒΕ Ροδόπης.

    Δημιουργία Γραφείου Υποστήριξης, Πληροφόρησης και Επιμόρφωσης στο ΕΒΕ Ροδόπης

    Προτείνεται η ίδρυση μόνιμης δομής στο Επιμελητήριο που θα παρέχει εξατομικευμένη υποστήριξη προς τις ΜΜΕ σε θέματα κλιματικής και ενεργειακής πολιτικής. Το Γραφείο αυτό θα λειτουργεί ως κέντρο πληροφόρησης, επιμόρφωσης και καθοδήγησης, διευκολύνοντας την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε προγράμματα και χρηματοδοτικά εργαλεία.

    Ενίσχυση για τη δημιουργία επιδοτούμενων clusters στον τομέα των μεταφορών

    Δεδομένων των σοβαρών προβλημάτων και του υψηλού κόστους μεταφορών στην περιοχή μας, προτείνεται η δημιουργία επιδοτούμενων clusters μικρών επιχειρήσεων για την απόκτηση σύγχρονου στόλου οχημάτων χαμηλών εκπομπών. Παράλληλα, ζητούμε να εξεταστεί η εφαρμογή του «μεταφορικού ισοδύναμου» για την άρση των ανισοτήτων που δημιουργεί το αυξημένο κόστος μεταφοράς, προκειμένου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας στην περιοχή. Όλες οι σχετικές δράσεις θα πρέπει να υλοποιηθούν με μέριμνα και συντονισμό του ΕΒΕ Ροδόπης, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική συμμετοχή και στήριξη των τοπικών επιχειρήσεων.

    Μέτρα στήριξης για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηριακών υποδομών των ΜΜΕ

    Η ενεργειακή κρίση και το αυξημένο ενεργειακό κόστος πλήττουν άμεσα τις μικρές επιχειρήσεις και τις βιοτεχνίες. Ζητούμε τη θέσπιση στοχευμένων προγραμμάτων στήριξης με απλοποιημένες διαδικασίες, ώστε να διευκολυνθεί η ενεργειακή αναβάθμιση των κτηριακών τους υποδομών, δίνοντας προτεραιότητα σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε ευάλωτες περιοχές ή σε ενεργοβόρους κλάδους. Οι παρεμβάσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν ενδεικτικά εργασίες θερμομόνωσης, αντικατάστασης κουφωμάτων, εγκατάστασης αντλιών θερμότητας και άλλα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, με τον συντονισμό του ΕΒΕ Ροδόπης, ώστε να μειωθούν οι ενεργειακές δαπάνες και να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

    Γενικό σχόλιο:

    Η ενσωμάτωση των ανωτέρω προτάσεων στο ΚΚΣ θα διασφαλίσει ότι η πράσινη μετάβαση θα είναι δίκαιη, χωρίς να επιβαρυνθούν περαιτέρω οι ΜΜΕ και οι βιοτεχνίες — οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Με αυτόν τον τρόπο, οι επιχειρήσεις αυτές θα μπορέσουν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα, την ανθεκτικότητα και τη συμβολή τους στην τοπική ανάπτυξη και την εθνική οικονομία.

  • 18 Ιουλίου 2025, 10:59 | Δήμος Καλαμάτας

    H δημόσια διαβούλευση για το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ), υπό τον συντονισμό της Αντιπροεδρίας της Κυβέρνησης, αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία για να τεθεί η κοινωνική δικαιοσύνη στο επίκεντρο της πράσινης μετάβασης στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια εθνική στρατηγική επιλογή με βαθιά πολιτικό περιεχόμενο: την υπεράσπιση των πιο ευάλωτων πολιτών μας απέναντι στις συνέπειες της κλιματικής και ενεργειακής κρίσης. Το ΚΚΣ μπορεί να εξελιχθεί σε βασικό πυλώνα του κοινωνικού κράτους του 21ου αιώνα, εφόσον στηριχθεί σε πραγματικά δεδομένα, κοινωνικές ανάγκες και τοπική εφαρμοσιμότητα.

    Ο Δήμος Καλαμάτας, ως μία από τις έξι ελληνικές πόλεις της Ευρωπαϊκής Αποστολής για την Κλιματική Ουδετερότητα έως το 2030 και ιδρυτικό μέλος του ClimaNet, προσέρχεται στη διαβούλευση με προτάσεις ώριμες, εφαρμόσιμες και κοινωνικά στοχευμένες. Οι δράσεις που έχουμε σχεδιάσει δεν είναι θεωρητικές· είναι αποτέλεσμα ετών σκληρής εργασίας με την τοπική κοινωνία και ευρωπαϊκούς εταίρους, με βάση το εγκεκριμένο Κλιματικό Συμβόλαιό μας. Ζητάμε, με θεσμικό και πολιτικό τρόπο, την προτεραιοποίηση των πόλεων αυτών που έχουν αποδείξει στην πράξη ότι μπορούν να μετατρέψουν το κλιματικό σχέδιο σε κοινωνική πράξη. Η χρηματοδότηση του ΚΚΤ πρέπει να υπηρετεί αυτούς που έχουν ήδη αναλάβει την ευθύνη και μπορούν να παραγάγουν μετρήσιμο κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτέλεσμα.

    Η Καλαμάτα ζητά ειδικά χρηματοδοτικά εργαλεία για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ευάλωτων νοικοκυριών, την κοινωνική στέγαση και την επαναξιοποίηση ανενεργών ιδιωτικών κτιρίων. Παράλληλα, προτείνουμε επιδοτούμενα σχήματα για μικρές επιχειρήσεις, δράσεις βιώσιμης κινητικότητας και παρεμβάσεις σε γειτονιές που βιώνουν πολλαπλές επισφάλειες – κοινωνικές, περιβαλλοντικές και ενεργειακές. Ειδικά για περιοχές όπως η δική μας, που έχουν ήδη υποστεί τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης και ζουν με τον κίνδυνο των σεισμών και των φυσικών φαινομένων, απαιτούνται συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, δίκτυα υγείας και πρόνοιας, αλλά και μηχανισμοί πρόληψης καταστροφών. Το ΚΚΣ μπορεί να γίνει το θεμέλιο αυτής της νέας πραγματικότητας, εφόσον σχεδιαστεί μαζί με τις πόλεις που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.

    Οι βασικές προτεραιότητες μας περιλαμβάνουν:
    Αναβάθμιση κατοικιών και γειτονιών για ευάλωτα νοικοκυριά, με πράσινα χρηματοδοτικά εργαλεία και κοινωνική στέγαση.
    Στήριξη μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων για ενεργειακή μετάβαση και συμμετοχή σε ενεργειακές κοινότητες.
    Προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος, μέσω καινοτόμων λύσεων κατά της ρύπανσης, συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης και δράσεων διαχείρισης απορριμμάτων και πλημμυρών.
    Προώθηση καθαρής και προσβάσιμης κινητικότητας, με δίκτυα δημόσιων μεταφορών, υποδομές φόρτισης και μέσα χαμηλών εκπομπών, αλλά και επανεκτίμηση των δυνατοτήτων δημιουργίας ενός μέσου σταθερής τροχιάς, όπως το τραμ και ο προαστιακός στην παροχή φτηνής, δημόσιας συγκοινωνίας.
    Τεχνική υποστήριξη και ωρίμανση έργων για την επιτάχυνση της τοπικής κλιματικής δράσης με κοινωνικό αποτύπωμα.

    Ο Δήμος Καλαμάτας χαιρετίζει τη στρατηγική επιλογή της Κυβέρνησης να αναθέσει τον συντονισμό του ΚΚΣ στην Αντιπροεδρία – αναγνωρίζοντας έτσι ότι η κοινωνική διάσταση της κλιματικής μετάβασης είναι κορυφαίο εθνικό διακύβευμα. Με αυτή τη βούληση, και με βάση την εμπειρία και τη δέσμευσή μας, ζητούμε η φωνή των πόλεων να ενσωματωθεί ουσιαστικά στο ΚΚΣ. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να διασφαλίσουμε ότι η πράσινη μετάβαση θα είναι και δίκαιη – και ότι θα φτάσει μέχρι και τον τελευταίο πολίτη.

    με εκτίμηση

    Βασίλης Παπαευσταθίου | πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ | MSc Αρχιτεκτονική – Πολεοδομία ΕΜΠ | MSc Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Πόλεων και Κτηρίων
    Αντιδήμαρχος Στρατηγικού Σχεδιασμού και Κλιματικής Ουδετερότητας Δήμου Καλαμάτας

  • Συμμετοχή του κόμματος «ΚΟΣΜΟΣ» στη Δημόσια Διαβούλευση για το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο

    Το πολιτικό κόμμα «ΚΟΣΜΟΣ» καταθέτει τις θέσεις του επί του προτεινόμενου Εθνικού Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου (ΚΚΣ).
    Η κλιματική κρίση είναι η μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας και η αντιμετώπισή της απαιτεί μια ριζική στροφή του παραγωγικού μας μοντέλου. Αυτή η μετάβαση, για να είναι επιτυχής, πρέπει να είναι κοινωνικά δίκαιη. Δεν νοείται πράσινη πολιτική χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη.
    Το κυβερνητικό σχέδιο, αν και αναγκαίο ως πρώτο βήμα, είναι θεμελιωδώς ανεπαρκές, διστακτικό και τεχνοκρατικό. Αντιμετωπίζει τη μετάβαση ως ένα πρόβλημα διαχείρισης που απαιτεί ένα απλό «δίχτυ ασφαλείας» , αντί να αδράξει την ευκαιρία για μια βαθιά κοινωνική και οικολογική αλλαγή. Το όραμα του ΚΟΣΜΟΥ δεν είναι η διαχείριση της φτώχειας, αλλά η εξάλειψή της μέσα από μόνιμες, διαρθρωτικές λύσεις που ενισχύουν την ενεργειακή δημοκρατία και την κοινωνική συνοχή.
    Η παρούσα παρέμβαση υιοθετεί και ενισχύει τις τεκμηριωμένες αναλύσεις και προτάσεις της κοινωνίας των πολιτών, και τις μετατρέπει σε μια συνεκτική και φιλόδοξη εναλλακτική πρόταση.
    Γενικές Παρατηρήσεις: Από τη Διαχείριση στην Αλλαγή
    1. Ανεπαρκής Χρηματοδότηση και Έλλειψη Ολοκληρωμένου Σχεδιασμού: Το σχέδιο περιορίζεται στους πόρους του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου (ΚΚΤ) ύψους €4,783 δισ.. Αυτό το ποσό είναι δραματικά χαμηλότερο από τις πραγματικές ανάγκες, που εκτιμώνται μεταξύ €11,9 και €15,5 δισεκατομμυρίων. Η κυβέρνηση αποτυγχάνει να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο χρηματοοικονομικό σχέδιο και να κινητοποιήσει το σύνολο των διαθέσιμων εσόδων από την τιμολόγηση του άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των επιπλέον €2,75-€6,34 δισ. από τα εθνικά έσοδα του ΣΕΔΕΣ2 και των €4,33 δισ. από το υφιστάμενο ΣΕΔΕ1.

    Η πρόταση του ΚΟΣΜΟΥ: Απαιτούμε την άμεση κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου οδικού χάρτη που θα αξιοποιεί το σύνολο των εσόδων από το ΣΕΔΕΣ1 και το ΣΕΔΕΣ2 για την πλήρη κάλυψη των επενδυτικών αναγκών και την εξασφάλιση αυξημένου μεριδίου πόρων για τα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά.
    2. Δημοκρατικό Έλλειμμα και Διακυβέρνηση πίσω από Κλειστές Πόρτες: Η πρώτη φάση διαβούλευσης του ΥΠΕΝ ήταν επιφανειακή και αποκλειστικά για προσκεκλημένους φορείς, αποκλείοντας το ευρύ κοινό, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους ίδιους τους ευάλωτους πληθυσμούς που υποτίθεται ότι αφορά. Η έλλειψη διαφάνειας και δημοσιευμένων πρακτικών υποδηλώνει μια άσκηση pro-forma. Η παρούσα δημόσια φάση πραγματοποιείται μέσα στην καλοκαιρινή περίοδο και με πολύ σύντομη διάρκεια.

    Η πρόταση του ΚΟΣΜΟΥ: Θεσμοθέτηση, με νόμο, ενός Μόνιμου Εθνικού Συμβουλίου για τη Δίκαιη Μετάβαση, με διευρυμένη και ισότιμη σύνθεση από κοινωνικούς εταίρους, ΜΚΟ, την ομοσπονδία ενεργειακών κοινοτήτων, δίκτυα καταπολέμησης της φτώχειας και την τοπική αυτοδιοίκηση. Το Συμβούλιο θα έχει υποχρεωτικές γνωμοδοτικές αρμοδιότητες και θα δημοσιεύει ετήσιες εκθέσεις προόδου.

    3. Παράβλεψη της Ενεργειακής Δημοκρατίας: Η πιο σημαντική δομική παράλειψη του σχεδίου είναι η παντελής απουσία μέτρων στήριξης για τις ενεργειακές κοινότητες. Αυτό αποτελεί μια χαμένη ευκαιρία και υπονομεύει την έννοια της ενεργειακής δημοκρατίας, που αποτελεί κεντρικό πυλώνα της πολιτικής του ΚΟΣΜΟΥ. Οι κοινότητες είναι κρίσιμο εργαλείο για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και την επίτευξη οικονομιών κλίμακα.

    Η πρόταση του ΚΟΣΜΟΥ: Οι ενεργειακές κοινότητες πρέπει να τεθούν στο επίκεντρο του σχεδιασμού.

    4. Κίνδυνος Εγκλωβισμού σε Ορυκτά Καύσιμα: Το σχέδιο κάνει επικίνδυνες αναφορές σε τεχνολογίες «χαμηλών εκπομπών». Η επιδότηση λύσεων που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα (π.χ. υβριδικοί λέβητες αερίου) αποτελεί στρατηγικό λάθος που κινδυνεύει να εγκλωβίσει τα νοικοκυριά σε εξάρτηση και υψηλό κόστος για δεκαετίες.

    Η πρόταση του ΚΟΣΜΟΥ: Το ΚΚΣ πρέπει να χρηματοδοτεί αποκλειστικά και μόνο τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών, όπως οι αντλίες θερμότητας και τα ηλεκτρικά οχήματα.

    Συγκεκριμένες Παρατηρήσεις & Εναλλακτικές Προτάσεις
    Πυλώνας 1: Κτίρια – Από τα Πιλοτικά Προγράμματα στην Εθνική Αποστολή
    Το κυβερνητικό σχέδιο χαρακτηρίζεται από διστακτικότητα και αποσπασματικότητα.
    ● Κοινωνική Κατοικία: Το «πιλοτικό» πρόγραμμα για την κατασκευή 1.000 κοινωνικών κατοικιών είναι προκλητικά ανεπαρκές μπροστά στην τεράστια στεγαστική κρίση. Η Ισπανία, αντίθετα, επενδύει €6 δισ. για 43.000 κατοικίες προσιτού ενοικίου, δείχνοντας τον δρόμο για μια πραγματικά μετασχηματιστική πολιτική.

    ○ Πρόταση ΚΟΣΜΟΥ: Αναβάθμιση του πιλοτικού μέτρου σε ένα Εθνικό Πρόγραμμα Κοινωνικής και Συνεταιριστικής Κατοικίας, με στόχο τη δημιουργία τουλάχιστον 20.000 νέων μονάδων έως το 2032 και τη θέσπιση κινήτρων για τη συνεταιριστική κατοικία, ένα μοντέλο που αποσυνδέει την κατοικία από την αγορά.

    ● Ενεργειακές Κοινότητες:
    Η πλήρης απουσία τους από τον σχεδιασμό είναι αδιανόητη.
    ○ Πρόταση ΚΟΣΜΟΥ: Δημιουργία ενός Ειδικού Ταμείου για τις Ενεργειακές Κοινότητες , με προϋπολογισμό τουλάχιστον 15% του πυλώνα των κτιρίων (περίπου €450 εκατομμύρια). Το ταμείο θα χρηματοδοτεί συλλογικές ανακαινίσεις, εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και τη λειτουργία των κοινοτήτων ως «υπηρεσίες μιας στάσης» (one-stop-shops) για τους πολίτες.

    ● Χρηματοδότηση Ευάλωτων:
    Η απαίτηση για ίδια συμμετοχή αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο για τους πιο φτωχούς.
    ○ Πρόταση ΚΟΣΜΟΥ: 100% επιδότηση για όλες τις διαρθρωτικές παρεμβάσεις (ανακαινίσεις, αντλίες θερμότητας, φωτοβολταϊκά) που απευθύνονται σε αποδεδειγμένα ευάλωτα νοικοκυριά, με βάση ευρωπαϊκά χρησιμοποιούμενους ορισμούς.

    Πυλώνας 2: Μεταφορές – Υιοθέτηση των Καλύτερων Ευρωπαϊκών Πρακτικών

    ● Social Leasing Ηλεκτρικών Οχημάτων: Το ελληνικό σχέδιο προτείνει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για 10.000 οχήματα χωρίς να προσδιορίζει το ύψος της επιδότησης, καθιστώντας το σχέδιο ανεπαρκές. Το γαλλικό μοντέλο, με επιδότηση €13.000 ανά όχημα, προσέλκυσε 90.000 αιτήσεις και ενέκρινε 50.000 στην πρώτη του φάση, αποδεικνύοντας την τεράστια ζήτηση.

    ○ Πρόταση ΚΟΣΜΟΥ: Πλήρης υιοθέτηση του γαλλικού μοντέλου. Ανασχεδιασμός του προγράμματος με γενναία επιδότηση (π.χ. €10.000 ανά όχημα) και αύξηση του στόχου σε τουλάχιστον 50.000 οχήματα έως το 2030.

    ● Δημόσιες Συγκοινωνίες: Οι οριζόντιες επενδύσεις είναι θετικές, αλλά δεν αρκούν.
    ○ Πρόταση ΚΟΣΜΟΥ: Θεσμοθέτηση ενός Εθνικού «Κλιματικού Εισιτηρίου» στα πρότυπα του επιτυχημένου γερμανικού μοντέλου. Χρήση πόρων του ΚΚΣ για τη συγχρηματοδότηση ενός ενιαίου, χαμηλού κόστους εισιτηρίου για απεριόριστη χρήση όλων των ΜΜΜ πανελλαδικά, με ειδικές εκπτώσεις ή δωρεάν παροχή για τις ευάλωτες ως προς τις μεταφορές ομάδες πολιτών.

    Πυλώνας 3: Άμεση Εισοδηματική Στήριξη – Από το Προσωρινό Επίδομα στο Μόνιμο Δίχτυ Ασφαλείας
    Το κυβερνητικό σχέδιο προβλέπει μια αόριστη, βραχυπρόθεσμη και μεταβατική εισοδηματική στήριξη , η οποία είναι θεμελιωδώς προβληματική, καθώς η επιβάρυνση από το ΣΕΔΕΣ θα είναι μόνιμη.

    ● Πρόταση ΚΟΣΜΟΥ: Υιοθέτηση της τεκμηριωμένης πρότασης του Green Tank. Θεσμοθέτηση ενός μόνιμου και στοχευμένου μηχανισμού άμεσων ετήσιων πληρωμών, που θα καλύπτει το 100% της πρόσθετης επιβάρυνσης από το ΣΕΔΕΣ για όλα τα ενεργειακά και μεταφορικά ευάλωτα νοικοκυριά. Το κόστος, εκτιμώμενο μεταξύ €0,74 και €1,42 δισεκατομμυρίων για την περίοδο 2027-2032, μπορεί να καλυφθεί πλήρως από το ΚΚΤ, παραμένοντας εντός του ευρωπαϊκού ορίου. Αυτό συνιστά ένα πραγματικό, στοχευμένο «κλιματικό μέρισμα».

    Συμπέρασμα: Η Επιλογή μιας Εθνικής Αποστολής
    Το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο δεν πρέπει να είναι μια άσκηση διαχείρισης, αλλά ο στρατηγικός μοχλός για μια δίκαιη πράσινη μετάβαση. Η κυβερνητική πρόταση είναι μια χαμένη ευκαιρία. Η εναλλακτική προσέγγιση που καταθέτει ο ΚΟΣΜΟΣ, βασισμένη στην καλύτερη διαθέσιμη τεχνογνωσία, προσφέρει έναν ολοκληρωμένο, φιλόδοξο και πλήρως χρηματοδοτήσιμο οδικό χάρτη.

    Η επιλογή δεν είναι μεταξύ κλιματικής δράσης και κοινωνικής προστασίας. Η επιλογή είναι μεταξύ της αποσπασματικής διαχείρισης και μιας ολοκληρωμένης εθνικής αποστολής που θα εξαλείψει την ενεργειακή φτώχεια, θα ενισχύσει την ενεργειακή δημοκρατία και θα διασφαλίσει ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω.

    Με εκτίμηση,
    ΚΟΣΜΟΣ

  • Σχόλια επί του Κοινωνικού & Κλιματικού Σχεδίου – ΙΝΖΕΒ (Alice Κοροβέση)

    Ο οργανισμός ΙΝΖΕΒ ΑΜΚΕ, με διαρκή προσήλωση στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας και την προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας, συμμετέχει ενεργά στη δημόσια διαβούλευση για το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ). Εκτιμούμε πως το ΚΚΣ αποτελεί μία καίρια ευκαιρία για την ολιστική ενσωμάτωση της κοινωνικής διάστασης στην ενεργειακή μετάβαση. Ωστόσο, η εμπειρία μας από την εφαρμογή αντίστοιχων πολιτικών δείχνει ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθεί τόσο η στόχευση όσο και η μεθοδολογία του Σχεδίου, με άξονα την αποτελεσματικότητα, τη δικαιοσύνη και τη συμμετοχικότητα.

    Το ΙΝΖΕΒ, ως φορέας με δεκαετή εμπειρία στην τεχνική και θεσμική υποστήριξη για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, έχει συνεργαστεί με περισσότερους από 20 Δήμους της Ελλάδας ως τεχνικός σύμβουλος στο πλαίσιο της Τεχνικής Βοήθειας του Energy Poverty Advisory Hub (EPAH) για τη διάγνωση και αντιμετώπιση φαινομένων ενεργειακής φτώχειας. Από τον Μάιο του 2025, το ΙΝΖΕΒ έχει αναλάβει επίσημα τον ρόλο του Εθνικού Αντένα του EPAH στην Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην προτεραιοποίηση παρεμβάσεων σε περιοχές με έντονη ή δομική ενεργειακή φτώχεια (severe energy poverty), αναγνωρίζοντας την ανάγκη για στοχευμένες και δίκαιες πολιτικές που αποσκοπούν στην κοινωνική ευημερία.

    Η διαβούλευση κινείται σε θετική κατεύθυνση, αναγνωρίζοντας τη σημασία του ενεργειακού τομέα ως ρυθμιστή της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και της ευημερίας των καταναλωτών. Ωστόσο, για να είναι αποτελεσματικό και δίκαιο το Σχέδιο, απαιτείται περαιτέρω εξειδίκευση, κοστολόγηση των μέτρων, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και προσδιορισμός της συνάφειας με άλλες εθνικές πολιτικές και προγράμματα.

    Ζητούμε επίσης τη θεσμοθέτηση ειδικής Επιτροπής Παρακολούθησης του ΚΚΣ με συμμετοχή φορέων όπως κοινωνικοί εταίροι, τοπική αυτοδιοίκηση, ερευνητικά ιδρύματα και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Παράλληλα, προτείνουμε τη δημιουργία δημόσιου διαδικτυακού χώρου όπου θα αναρτώνται όλα τα έγγραφα σχετικά με την πρόοδο υλοποίησης του Σχεδίου, πρακτικά συνεδριάσεων και δείκτες αποδοτικότητας.

    Οι προτάσεις που ακολουθούν εστιάζουν σε καίριες πτυχές των προτεινόμενων μέτρων, κυρίως στον τομέα της κτιριακής αναβάθμισης, της ενεργειακής στήριξης των ευάλωτων πληθυσμών, της αποδοτικότερης παρακολούθησης και αξιολόγησης, και της ουσιαστικής εμπλοκής των πολιτών και των θεσμικών εταίρων.

    Στοχευμένες Παρεμβάσεις σε Κοινωνικά Κτίρια Υψηλής Ευαλωτότητας
    Το ΙΝΖΕΒ αναγνωρίζει τη σημασία της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων και θεωρεί θετική την πρόβλεψη ΚΚΣ. Ωστόσο, διαπιστώνεται ένα κρίσιμο κενό, καθώς το Σχέδιο δεν προβλέπει εξειδικευμένες δράσεις για τα κτίρια που φιλοξενούν ευάλωτους πληθυσμούς με αυξημένα ενεργειακά φορτία, όπως είναι οι μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, οι ξενώνες αστέγων ή προσφύγων, τα οικοτροφεία για άτομα με αναπηρίες και οι μονάδες κοινωνικής προστασίας. Αυτές οι δομές λειτουργούν όλο τον χρόνο, εξυπηρετούν πληθυσμούς υψηλού κινδύνου και είναι πρακτικά αδύνατο να προχωρήσουν σε ενεργειακές αναβαθμίσεις χωρίς πλήρη επιχορήγηση και τεχνική υποστήριξη. Προτείνουμε τη πρόβλεψη μηχανισμού ομαδοποίησης (grouping) τέτοιων δομών και τη δημιουργία ειδικού προγράμματος πλήρους (100%) επιδότησης για την ενεργειακή τους αναβάθμιση με τεχνική βοήθεια και απλοποιημένες διαδικασίες.

    Ποσοτικοποίηση και Αξιολόγηση Παρεμβάσεων
    Επισημαίνεται ότι το ΚΚΣ είναι περιγραφικό και στερείται ποσοτικών δεικτών αξιολόγησης των παρεμβάσεων. Η αποδοτικότητα ενός κοινωνικού ή ενεργειακού προγράμματος δεν μπορεί να μετριέται μόνο από την απορρόφηση πόρων. Είναι κρίσιμη η ενσωμάτωση σαφών δεικτών, όπως: αριθμός ωφελούμενων νοικοκυριών, μείωση ενεργειακής κατανάλωσης, βελτίωση θερμικής άνεσης και ποιότητας ζωής, καθώς και ποσοστά σχετιζόμενα με την στην ενεργειακή φτώχεια. Η πρόβλεψη για ex-post αξιολόγηση θα ενισχύσει τη διαφάνεια και τη συνεχή βελτίωση των παρεμβάσεων.

    Άρση Εμποδίων για Συλλογικές Παρεμβάσεις
    Το ΙΝΖΕΒ, σε συνεργασία με ΟΤΑ και άλλους φορείς, έχει τεκμηριώσει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα ευάλωτα νοικοκυριά σε πολυκατοικίες ή πολυϊδιοκτησίες για την εφαρμογή ενεργειακών παρεμβάσεων. Στο ΚΚΣ, προτείνονται απλουστευμένες διαδικασίες λήψης αποφάσεων (π.χ. πλειοψηφία αντί ομοφωνίας), παροχή τεχνικής βοήθειας και πρότυπα τεχνικά πακέτα παρεμβάσεων ανά τυπολογία κτιρίου. Επιπλέον, κρίνεται απαραίτητη η χαρτογράφηση περιοχών παρέμβασης ανά Δήμο, βάσει κοινωνικών και τεχνικών κριτηρίων.

    Μετάβαση από τα Επιδοματικά Μέτρα σε Δομικές Λύσεις
    Η παρατεταμένη χρήση επιδομάτων, όπως τα επιδόματα θέρμανσης, χωρίς εναλλακτικά μέτρα, παγιώνει την εξάρτηση από ρυπογόνες και ενεργειακά αναποτελεσματικές λύσεις. Το ΚΚΣ πρέπει να ενισχυθεί με σαφή στρατηγική απεξάρτησης από επιδοτήσεις σε ορυκτά καύσιμα και αντικατάστασή τους με δομικά μέτρα όπως η παροχή θερμικής μόνωσης και η εγκατάσταση αντλιών θερμότητας. Κρίνεται αναγκαίο να ενισχυθούν οι επενδύσεις στην εξοικονόμηση στην πηγή και να θεσπιστούν διαφανή κριτήρια για την κατανομή των επιδοτήσεων.

    Ενίσχυση της Θεσμικής Συμμετοχής και της Παρακολούθησης
    Προτείνεται η θέσπιση Μόνιμης Επιτροπής Παρακολούθησης με τη συμμετοχή φορέων της κοινωνίας, επιστημονικών ιδρυμάτων και ΜΚΟ. Παράλληλα, προτείνεται η δημιουργία δημόσιου ιστότοπου για την ανάρτηση όλων των σχετικών εγγράφων, πρακτικών και δεικτών παρακολούθησης.

    Εκπαίδευση και Ενεργειακή Ενημέρωση
    Η ύπαρξη γραφείων Υπηρεσιών Μιας Στάσης (ΥΜΣ) αποτελεί ένα ουσιαστικό μέτρο του ΚΚΣ, το οποίο χρήζει ενίσχυσης. Η ενημέρωση των πολιτών και η άρση της ενεργειακής άγνοιας είναι κρίσιμες για την επιτυχία του Σχεδίου και πρέπει να αποτελούν διακριτό άξονα.

    Συνολική Εκτίμηση
    Το ΙΝΖΕΒ επαναλαμβάνει την υποστήριξή του προς το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο, ωστόσο θεωρεί ότι για να επιτευχθεί μια δίκαιη, αποτελεσματική και συμμετοχική πράσινη μετάβαση, απαιτούνται ουσιαστικές βελτιώσεις στο σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση των δράσεων του Σχεδίου.

  • 17 Ιουλίου 2025, 18:01 | Γ.Κ

    Αναφορικά με το κοινωνικό leasing, παρακαλούμε η μεγαλύτερη μοριοδότηση και επιχορήγηση να δοθεί σε οικογένειες με παιδιά και μέλος ΑΜΕΑ.

  • 17 Ιουλίου 2025, 17:56 | Δρ Χρήστος Ι.Π. Κολοβός

    Δρ Χρήστος Ι.Π. Κολοβός
    ck-energy.blogspot.com
    http://www.youtube.com/@DrChristosJ.P.Kolovos

    Το «Κοινωνικό Κλιματικό» δήθεν «Σχέδιο» (εφεξής ΚΚΣ) αποτυπώνει τα αδιέξοδα της πολιτικής την οποία στηλίτευσε η έκθεση Ντράγκι το περασμένο φθινόπωρο. Μιας πολιτικής που αυξάνει διαρκώς το ενεργειακό κόστος για πολίτες και βιομηχανία, οδηγεί σε μετανάστευση τη βιομηχανία απ’ την ΕΕ, φτωχοποιεί τους λαούς της ΕΕ, μειώνει την ανταγωνιστικότητα των οικονομιών, αυξάνει την ανεργία, διαταράσσει έντονα την κοινωνική συνοχή και ενισχύει τα πολιτικά άκρα σ’ όλη την ΕΕ.

    Το ΚΚΣ δεν αποτελεί κάτι διαφορετικό: αναφέρεται σε 1,5 εκατομμύριο «ευάλωτα» νοικοκυριά, χωρίς να λέει απολύτως τίποτα για τα υπόλοιπα, πολλά εκατομμύρια νοικοκυριά, τα οποία θα καταστούν με τη σειρά τους ευάλωτα από την εφαρμογή του του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ 2) σε κτήρια και μεταφορές. Δεν λέει απολύτως τίποτα για τις αναμενόμενες κοινωνικές επιπτώσεις από την εφαρμογή του ΣΕΔΕ 2, η οποία αναμένεται με κάθε βεβαιότητα να αυξήσει τον πληθωρισμό, μέσω και του εξοντωτικού για τους πολλούς ΦΠΑ 24%.

    Οι γνωστές από το φαύλο παρελθόν πρακτικές, που αποκαλύφθηκαν από την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στη διαχείριση του ΟΠΕΚΕΠΕ και οι απομαγνητοφωνήσεις συνομιλιών των εμπλεκομένων, δίνουν έρεισμα να υποθέσουμε πως τα κριτήρια ένταξης νοικοκυριών στο ΚΚΣ δεν θα διαφέρουν από τα κριτήρια επιδοτήσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ: διανομή ΔΗΜΟΣΙΟΥ χρήματος, με αντάλλαγμα στο χρώμα του εκλογικού χάρτη. Αυτές οι εξώφθαλμα παλαιοκομματικές, ρουσφετολογικές πρακτικές οδηγούν στο θάνατο τη μεταπολιτευτική δημοκρατία στη χώρα.

    Την ώρα που θέτετε σε προσχηματική διαβούλευση το ΚΚΣ, κρατάτε πεισματικά εκτός λειτουργίας το κατασκευασμένο και πληρωμένο εδώ και πολλά χρόνια από όλους μας υδροηλεκτρικό της Μεσοχώρας Τρικάλων. Κρατάτε τους ηλιακούς θερμοσίφωνες (100% Ελληνικό προϊόν) σε ΦΠΑ 24%. Δεν έχετε καν ακόμα πολιτική για φωτοβολταϊκά στο μπαλκόνι, τα οποία είναι σε συντελεστή ΦΠΑ 0% σε αρκετές χώρες της ΕΕ. Δεν έχετε την παραμικρή πολιτική για φωτοβολταϊκά στις στέγες, την ώρα που η αχανής Αυστραλία, που δεν στερείται εκτάσεων για φωτοβολταϊκά, έχει βάλει πάνω από 25GW στις στέγες. Στην Ελλάδα έχουμε ατελείωτες στέγες σε χωριά, που μπορούμε να τις γεμίσουμε φωτοβολταϊκά και να παίρνουμε με συμψηφισμό τον ηλεκτρισμό στις πόλεις, αλλά κι αυτό το έχετε απαγορευμένο, την ώρα που γεμίζετε χωράφια και βοσκοτόπια με φωτοβολταϊκά, προκαλώντας εντελώς αχρείαστες εντάσεις και αντιπαλότητες με τις τοπικές κοινωνίες. Ο μόνος λόγος για όλα αυτά είναι για να καίτε όλο και περισσότερο 100% εισαγόμενο φυσικό αέριο, σε αντικατάσταση του 100% ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ λιγνίτη. Και, βεβαίως, να διατηρείτε το σύνολο της χώρας όμηρο του καρτέλ του ηλεκτρισμού.

    Ο αυξημένος μέσος όρος ηλικίας των αυτοκινήτων (ΙΧ και φορτηγών) στην Ελλάδα, που φαίνεται να ενοχλεί τους συντάκτες του δήθεν «Σχεδίου», οφείλεται καταρχήν στη φτωχοποίηση του πληθυσμού μετά τη χρεοκοπία του 2009, για την οποία ουδείς λογοδότησε. Επιπλέον, ένα συντηρημένο συμβατικό ΙΧ 20ετίας (Euro 5) εξακολουθεί να είναι ασφαλές, δεν συντρέχει λόγος αντικατάστασής του. Αν μάλιστα καίει LPG έχει και 10-15% λιγότερες εκπομπές CO2. Την ίδια στιγμή που επιδοτείτε ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ενισχύοντας τις ξένες χώρες και που επιδοτείτε τις καραβιές παράνομα εισερχόμενων στη χώρα, δεν επιδοτείτε τις γεννήσεις νέων Ελλήνων, οδηγώντας την Ελλάδα σε αφελληνισμό.

    Η διαβούλευση για τις τεχνικές λεπτομέρειες του ΚΚΣ δεν έχει το παραμικρό νόημα! Αποσύρετέ το, είναι η μόνη ενδεδειγμένη λύση. Νόημα θα έχει μόνο η πλήρης εγκατάλειψη της μέχρι τώρα εντελώς εσφαλμένης ενεργειακής πολιτικής, που καθημερινά καταστρέφει την ανταγωνιστικότητα της χώρας. Στην προηγούμενη παράγραφο σας δίνονται συγκεκριμένες προτάσεις. Είμαι σίγουρος πως τίποτα απ’ αυτά δεν πρόκειται να υλοποιήσετε, καθώς η κυβέρνησή σας δεν υλοποιεί πολιτικές για τους Έλληνες, υλοποιεί πολιτικές για συγκεκριμένες χώρες της ΕΕ.

  • 17 Ιουλίου 2025, 17:28 | Ιωάννα Κατσαρού

    Σχόλια επί του κειμένου διαβούλευσης ανά κεφάλαιο:

    1.1 Εισαγωγή
    Η πρόβλεψη του νομοσχεδίου για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις είναι θετική, ωστόσο θα πρέπει να εξεταστεί η επέκτασή της και στις μικρές επιχειρήσεις, ώστε να καλυφθεί μεγαλύτερο μέρος της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ιδιαίτερα σε κλάδους με έντονο ανταγωνισμό, αυξημένο ενεργειακό κόστους λόγω φύσης δραστηριότητας, επιβαρυμένη λειτουργία, π.χ. επιχειρήσεις εστίασης. Παράλληλα, δεν θα πρέπει να εξαιρούνται από την ευνοϊκή ρύθμιση τα καταστήματα που λειτουργούν με σύστημα franchise, εφόσον πληρούν τα κριτήρια μικρής ή πολύ μικρής επιχείρησης βάσει αριθμού εργαζομένων, κύκλου εργασιών και ανεξαρτησίας λειτουργίας. Η ένταξή τους είναι απαραίτητη για την ουσιαστική στήριξη της επιχειρηματικότητας.

    1.1.1 Κτιριακός τομέας / 2.1 Περιγραφή δράσεων 1ου πυλώνα παρέμβασης: Κτιριακός τομέας
    Το εθνικό Σχέδιο δίνει έμφαση στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και στην εξοικονόμηση ενέργειας, με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων για θέρμανση και ψύξη, παραγωγή ζεστού νερού και μαγειρέματος, μέσω της προώθησης του εξηλεκτρισμού και της αντικατάστασης ενεργοβόρων συστημάτων.
     Ενδεικτικά προτείνουμε ως παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να περιληφθούν στον σχεδιαζόμενο ενεργειακά αποδοτικό εξοπλισμό για κάλυψη των αναγκών θέρμανσης – ψύξης και χρήσης ζεστού νερού, τις ακόλουθες:
    • Αντικατάσταση παλαιών επαγγελματικών ψυγείων / καταψυκτών με συσκευές ενεργειακής κλάσης A ή A+,
    • Αντικατάσταση παλαιού εξοπλισμού με συσκευές υψηλής απόδοσης.
    • Αντικατάσταση παλαιών κλιματιστικών με inverter νέας γενιάς A+++ και split units υψηλής απόδοσης
    • Εγκατάσταση συστημάτων σκίασης.
    • Δημιουργία πρασίνου στον άμεσο περιβάλλοντα χώρο των επιχειρήσεων
    • Δωρεάν ενεργειακοί έλεγχοι από πιστοποιημένους συμβούλους.
    • Αισθητήρες πόρτας και συναγερμός ανοιχτής πόρτας/ Χρονοδιακόπτες λειτουργίας / έξυπνες πρίζες / μετρητές κατανάλωσης

    Χρειάζεται να αποσαφηνιστεί αν η ενίσχυση αφορά: (α) επιχειρήσεις που καταναλώνουν ηλεκτρική ενέργεια για την κάλυψη αυτών των αναγκών και (β) νέες επιχειρήσεις, νεοσυσταθείσες.

    1.1.2 Άμεση εισοδηματική στήριξη
    Λόγω αυξημένου ενεργειακού κόστους και αναγκών επιχειρήσεων ανάλογα με τη φύση της δραστηριότητας π.χ. επιχειρήσεις εστίασης, προτείνουμε να εξεταστεί η χορήγηση στήριξης μέσω επιδομάτων ενοικίου και θέρμανσης στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, όπως ισχύει σήμερα για τα νοικοκυριά.

    1.2.2 Πολύ μικρές επιχειρήσεις
    Προτείνουμε στους δικαιούχους να ενταχθούν και οι μικρές επιχειρήσεις κατά την έννοια της Σύστασης 361/2003 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εκτός από ενεργειακά ευάλωτες επιχειρήσεις όσον αφορά τα κτίρια και στον τομέα των μεταφορών, προτείνουμε να προβλεφθούν και ενεργειακά ευάλωτες επιχειρήσεις ως προς τη λειτουργία τους, π.χ. μια επιχείρηση εστίασης έχει αυξημένο ενεργειακό κόστος λόγω της φύσης της δραστηριότητάς της και θα ήταν σκόπιμο και αναγκαίο να προβλεφθεί και για αυτή την επιχείρηση (είτε πολύ μικρή είτε μικρή), η δυνατότητα χρήσης ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού μέσω προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης/στήριξης, πράγμα ωφέλιμο τόσο για τη λειτουργία της ίδιας όσο και για το ίδιο το περιβάλλον.

    2.1 Περιγραφή δράσεων 1ου πυλώνα παρέμβασης: Κτιριακός τομέας – Κ3: Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και ενεργειακού εξοπλισμού πολύ μικρών επιχειρήσεων
    • Γίνεται αναφορά ότι η ενίσχυση αφορά πολύ μικρές επιχειρήσεις με μίσθωση όσο η διάρκεια της απόσβεσης του εξοπλισμού. Αν υποθέσουμε ότι η απόσβεση ενός πάγιου εξοπλισμού αποσβένεται με 10% ετησίως καταλαβαίνουμε ότι θα πρέπει να έχουν μισθωτήρια με διάρκεια από 10 έτη και πάνω. Οπότε προτείνουμε για μικρότερη διάρκεια π.χ. 5 έτη σε ότι αφορά κινητό εξοπλισμό τουλάχιστον.
    • Με βάση τον προϋπολογισμό για κτίρια και εξοπλισμό η ενίσχυση φαίνεται να είναι κατά μέσω όρο 30.000 ανά επιχείρηση, οπότε εδώ θα ήταν σημαντικό φορολογικό κίνητρο να προβλέπει τον σχηματισμό αφορολόγητου αποθεματικού για τις ενισχυόμενες επιχειρήσεις ποσού ίσου με το ποσό της ενίσχυσης. Προτείνουμε επιπλέον φορολογικό κίνητρο την υπερ απόσβεση της δαπάνης της επένδυσης ετησίως κατά 100% επιπλέον του κανονικού.
    • Να υπάρξει πρόβλεψη στο σχέδιο για την πορεία της επιδότησης στην περίπτωση που η ενισχυόμενη μικρή επιχείρηση χρειαστεί να αλλάξει νομική μορφή ή μέγεθος ή συγχωνευθεί. Σε περίπτωση παύσης από τα 3έτη κι έπειτα να μην επιστρέφεται το ποσό της ενίσχυσης και να μπορεί ο εξοπλισμός να μεταβιβαστεί και σε οποιαδήποτε άλλη αλλαγή ή μετατροπή να μην προκύπτει κανένα θέμα για το ποσό της ενίσχυσης που θα έχει λάβει η ωφελούμενη επιχείρηση.

  • 17 Ιουλίου 2025, 17:22 | M.κ

    Για το κοινωνικό leasing Μεγαλύτερη επιδότηση και μοριοδότηση σε οικογένειες με παιδιά και με μέλος ΑΜΕΑ.

  • 17 Ιουλίου 2025, 17:12 | Nikos

    Η δράση για το κοινωνικό leasing είναι εξαιρετική. Προβλέπει τη διευκόλυνση της πράσινης μετακίνησης μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης ηλεκτρικών οχημάτων σε ευάλωτα νοικοκυριά.

    Θα ήθελα να προτείνω να υπάρχει αυξημένη μοριοδότηση καθώς και μέγιστη επιχορήγηση για ΑΜΕΑ και ειδικά για οικογένειες με παιδιά που στην σύνθεση τους έχουν μέλος ΑΜΕΑ.

  • 17 Ιουλίου 2025, 15:41 | Electra Energy

    Σχόλια της Electra Energy στο Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο

    Όπως έχουν ήδη αναφέρει πολλοί φορείς και άτομα στην εν λόγω διαβούλευση, αποτελεί σημαντική παράλειψη του προσχεδίου η έλλειψη στήριξης σε ενεργειακές κοινότητες.

    Ως Electra Energy ζητούμε:
    – Τη στήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων ως επιλέξιμη επένδυση, με έμφαση σε κοινωνικά κριτήρια & τη συμπερίληψη ευάλωτων ομάδων (ειδικά σε νησιωτικές, απομακρυσμένες, και ευρύτερα περιοχές δίκαιης μετάβασης)

    – Πρόγραμμα επιδότησης Δήμων για τη δημιουργία τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων σε συνεργασία με πολίτες, μικρές επιχειρήσεις, και άλλους φορείς της ΚτΠ. Το πρόγραμμα θα αξιοποιεί δημοτικές εκτάσεις (π.χ., ταράτσες, parking) ώστε να μην επιβαρύνονται φυσικές περιοχές, ενώ παράλληλα θα διαθέτει ποσοστό της παραγόμενης ενέργειας δωρεάν σε ευάλωτα νοικοκυριά στα μητρώα του Δήμου. Η στήριξη κοινοπραξιών Δήμων-ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών προβλέπεται στα ΚΚΣ της Βουλγαρίας και της Πολωνίας.

    – Την συμπερίληψη των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων στο Σχέδιο, ώστε να διευκολυνθεί θεσμικά η περαιτέρω ανάπτυξη των ενεργειακών κοινοτήτων, όπως π.χ. η δημιουργία ηλεκτρικού χώρου στο δίκτυο ειδικά για έργα ενεργειακών κοινοτήτων ευρείας βάσης, με έμφαση στη συμπερίληψη ευάλωτων νοικοκυριών.

    – Πρόγραμμα επιδότησης για καταναλωτές από κοινού (μέσω ενεργειακής κοινότητας ή και οχι) να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά συστήματα και μπαταρίες σε επίπεδο πολυκατοικίας, με στόχο τον διαμοιρασμό της ενέργειας

  • 17 Ιουλίου 2025, 13:43 | Ευδοξία Ζουντουριάδου, Δήμος Εορδαίας

    Πώς το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο αφορά άμεσα τον Δήμο Εορδαίας:
    1.Ο Δήμος μπορεί να λειτουργήσει ως Ενδιάμεσος Φορέας
    o Συμμετοχή στον σχεδιασμό, προώθηση και εφαρμογή τοπικών δράσεων του ΚΚΣ.
    o Ρόλος στη διαχείριση ή υποστήριξη δράσεων που θα αφορούν δημότες και τοπικές επιχειρήσεις.

    2.Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών Δυτικής Μακεδονίας
    Ως ιδρυτικό μέλος, ο Δήμος Εορδαίας μπορεί να αξιοποιήσει το ΚΚΣ για την ενίσχυση και επέκταση των δράσεων της κοινότητας, όπως:
    o νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ με κοινωνικό πρόσημο,
    o παροχή ενέργειας σε ευάλωτα νοικοκυριά μέσω ενεργειακού συμψηφισμού,
    o αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων για έργα ενεργειακής αυτονομίας και τοπικής συμμετοχής.
    3.Πιλοτικές παρεμβάσεις ανακαίνισης κατοικιών
    o Ο Δήμος μπορεί να διεκδικήσει την ένταξη περιοχών του σε πιλοτικά σχήματα ενεργειακής αναβάθμισης.
    4.Πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις
    oΜέσω προγραμμάτων του ΚΚΣ, ο Δήμος Εορδαίας μπορεί να υποστηρίξει σχολεία ή δημοτικά κτίρια, νοικοκυριά, επιχειρήσεις.
    5.Δημόσιος διάλογος και συμμετοχή
    o Υποχρέωση του ΚΚΣ για τοπική διαβούλευση δίνει στον Δήμο την ευκαιρία να ενισχύσει το προφίλ του ως φορέα κοινωνικής συνοχής και οικολογικής ευαισθητοποίησης.
    Το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ) σχετίζεται άμεσα και ουσιαστικά με την Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών Δυτικής Μακεδονίας:

    1.Το ΚΚΣ προβλέπει στήριξη σε Ενεργειακές Κοινότητες
    Το σχέδιο ενισχύει τοπικές ενεργειακές πρωτοβουλίες με ενεργή συμμετοχή πολιτών και θεσμικών φορέων. Οι Ενεργειακές Κοινότητες λειτουργούν ως:
    o εργαλεία ενεργειακής δημοκρατίας και συμμετοχής,
    o μέσα παραγωγής και κατανάλωσης καθαρής ενέργειας,
    o μηχανισμοί αντιμετώπισης ενεργειακής φτώχειας και κοινωνικής συνοχής.
    2.Η Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών Δυτικής Μακεδονίας
    Αποτελεί πρωτοβουλία της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας με τη συμμετοχή πολιτών, φορέων ΤΑ και επιχειρήσεων. Έχει στόχο:
    o την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ (κυρίως φωτοβολταϊκά),
    o την αυτοκατανάλωση και τον ενεργειακό συμψηφισμό,
    o τη μείωση του ενεργειακού κόστους για ευάλωτες ομάδες.

    Η Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών Δυτικής Μακεδονίας αποτελεί στρατηγικό εταίρο για την εφαρμογή του ΚΚΣ στην περιοχή. Με τη συμμετοχή της Περιφέρειας και όλων των Δήμων της, συμπεριλαμβανομένου του Δήμου Εορδαίας ως ιδρυτικού μέλους, ενισχύεται η ενεργειακή δημοκρατία και διευρύνονται οι ευκαιρίες για κοινωνικά στοχευμένες παρεμβάσεις.

    Ωστόσο, η μέχρι σήμερα εμπειρία αναδεικνύει την ανάγκη για ολοκληρωμένο και δίκαιο χωρικό σχεδιασμό, καθώς η άναρχη και χωρίς κοινωνική αποδοχή εγκατάσταση ΑΠΕ – ιδίως ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών – σε ευαίσθητες περιοχές, εγείρει ζητήματα κοινωνικής αντίδρασης, περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και απουσίας τοπικού οφέλους.

    Ο Δήμος Εορδαίας μπορεί:
    • να αξιοποιήσει τη θεσμική του συμμετοχή για την υλοποίηση πιλοτικών δράσεων με κοινωνική αποδοχή,
    • να διεκδικήσει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για έργα ΑΠΕ και ενεργειακή στήριξη ευάλωτων ομάδων,
    • να ενισχύσει τον ρόλο του ως βασικός πυλώνας της πράσινης και δίκαιης μετάβασης στη Δυτική Μακεδονία,
    • και να προωθήσει χωροταξικά ισόρροπες λύσεις, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας.

    Το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο μπορεί να αποτελέσει τομή για μια πράσινη μετάβαση με κοινωνικό πρόσημο, αρκεί να στηριχθεί σε πραγματικά δεδομένα, τοπικές ανάγκες και συμμετοχικούς μηχανισμούς. Ο Δήμος Εορδαίας, όπως και άλλοι ενεργειακοί δήμοι που βιώνουν εντονότερα τις συνέπειες της απολιγνιτοποίησης, μπορεί να λειτουργήσει ως πεδίο εφαρμογής και εργαστήριο δίκαιης μετάβασης, με ενεργό ρόλο των πολιτών και έμφαση στη συνοχή και την ανθεκτικότητα των τοπικών κοινωνιών.

  • 17 Ιουλίου 2025, 12:44 | WWF Ελλάς

    Σχόλια WWF Ελλάς επί του εθνικού Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου

    Το υπό διαβούλευση «Κοινωνικό και Κλιματικό Σχέδιο» (ΚΚΣ) της Αντιπροεδρίας της Κυβέρνησης αποτελεί ένα απολύτως περιγραφικό κείμενο, από το οποίο απουσιάζουν οι λεπτομέρειες που απαιτούνται από τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/955 (π.χ. από το Παράρτημα V που περιλαμβάνει υπόδειγμα προς τα κράτη-μέλη για τα σχέδια), δεν δίνονται επαρκή και ποσοτικοποιημένα στοιχεία και πίνακες, ενώ η αναφορά των μέτρων και επενδύσεων είναι αρκετά γενική (φαίνεται σαν απλή αναπαραγωγή των επιταγών του Κανονισμού). Αξίζει, επιπλέον, να σημειωθεί ότι η διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης ήταν αρκετά περιορισμένη, δεδομένης της μεγάλης σημασίας του εργαλείου αυτού για την υλοποίησης μιας δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα, με έμφαση στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες μεταφορών.

    Ακολουθούν ορισμένες γενικές παρατηρήσεις:

    – Τα σχέδια πρέπει να προσδιορίζουν ορόσημα και στόχους, καθώς και ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση των μέτρων και των επενδύσεων (βλ. σελ. 4, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Καθοδήγηση σχετικά με τα κοινωνικά σχέδια για το κλίμα, C/2025/1597). Ενώ στον συγκεντρωτικό πίνακα δράσεων στο τέλος του Σχεδίου αναφέρονται όλες οι προβλεπόμενες δράσεις και η κατηγορία στην οποία εμπίπτουν (επένδυση ή μεταρρύθμιση), δεν υπάρχει καμία περαιτέρω εξειδίκευση ή πληροφορία για τον τρόπο υλοποίησης, ορόσημα, χρονοδιάγραμμα, ή εξειδικευμένη κατανομή των χρηματοδοτήσεων.
    – Δεν αναφέρεται από πού προέρχεται η εθνική συνεισφορά ύψους 25% στην εξασφαλισμένη χρηματοδότηση €4,783 δισ. Επίσης, όπως ορίζεται στον ανακεφαλαιωτικό πίνακα που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα V του κανονισμού KTK, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναφέρουν το ποσοστό της εθνικής συνεισφοράς τους για κάθε τομέα.
    – Σύμφωνα και με την από 30/06/2025 παρουσίαση της Κυβέρνησης με τίτλο «Νέοι ευρωπαϊκοί πόροι 8+ δισ. ευρώ για το περιβάλλον, την ανάπτυξη, την καθημερινότητα και την κοινωνική συνοχή», (https://ypen.gov.gr/wp-content/uploads/2025/06/30-06-2026_%CE%A4%CE%91%CE%9C%CE%95%CE%99%CE%91-%CE%A3%CE%A5%CE%9D%CE%A4%CE%A5%CE%A0%CE%9F%CE%A5.pdf) στην υλοποίηση του ΚΚΣ εμπλέκονται περισσότερα Υπουργεία: Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Υπουργείο Ανάπτυξης, Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Στην εν λόγω παρουσίαση περιλαμβάνεται μια υποτυπώδης κατανομή αρμοδιοτήτων, ενώ στο Σχέδιο δεν γίνεται καμία σχετική αναφορά.
    – Στο άρθρο 24 του Κανονισμού προβλέπεται η διαδικασία παρακολούθησης της υλοποίησης του σχεδίου. Στο ΚΚΣ δεν υπάρχει κάποια αναφορά σε αρμόδια όργανα και διαδικασία υλοποίησης αυτής της υποχρέωσης.
    – Ενώ, με πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ, έγινε εκτενής συζήτηση με φορείς σχετικά με τον προσδιορισμό των κριτηρίων ευαλωτότητας για τα νοικοκυριά και τις μεταφορές, αυτό δεν φαίνεται να αποτυπώνεται στο Σχέδιο. Αναφέρονται κάποιοι αριθμοί ευάλωτων νοικοκυριών χωρίς καμία περαιτέρω πρόβλεψη και εξειδικευμένη πληροφορία για το πώς προέκυψαν, ποια κριτήρια εν τέλει χρησιμοποιήθηκαν, πώς ιεραρχήθηκαν κ.λπ.
    – Είναι απαραίτητη η «εκτίμηση του αριθμού και προσδιορισμό[ς] των ευάλωτων νοικοκυριών, των ευάλωτων πολύ μικρών επιχειρήσεων και των ευάλω­των χρηστών των μεταφορών» (άρθρο 6 παρ. 1 ε του Κανονισμού). Το ΚΚΣ περιορίζεται σε «εκτιμήσεις» αυτών δίνοντας απλά αόριστους αριθμούς (βλ. σελ. 12, 13, 17), χωρίς να παρουσιάζεται ο τρόπος υπολογισμού και χωρίς να δίνονται περαιτέρω πληροφορίες για τη βάση αυτών των εκτιμήσεων.
    – Σύμφωνα με τον Κανονισμό, «[τ]α κράτη μέλη πρέπει να αναλύουν τις επιπτώσεις αυτές [του ΣΕΔΕ2] στο κατάλληλο περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο (για κάθε κράτος μέλος), λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές ιδιαιτερότητες και παράγοντες όπως η πρόσβαση στις δημόσιες μεταφορές και τις βασικές υπηρεσίες, και προσδιορίζοντας τις περιοχές που πλήττονται περισσότερο», κάτι που επίσης φαίνεται να απουσιάζει από το ΚΚΣ, καθώς δεν γίνεται καμία ειδική αναφορά σε ευάλωτες περιοχές (π.χ. στο Κ2.1 γίνεται αναφορά σε «περιοχές στεγαστικής πίεσης» χωρίς περαιτέρω προσδιορισμό, ή στη Μ1.1 απλή αναφορά σε «περιοχές με ταυτόχρονα υψηλή πυκνότητα πληθυσμού και υψηλά επίπεδα μεταφορικής ευαλωτότητας») ή ανάλυση όσον αφορά το περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο.
    – Η συμπληρωματικότητα με άλλα υφιστάμενα χρηματοδοτικά μέσα και μηχανισμούς αναφέρεται στο ΚΚΣ (σελ. 16), αλλά δεν επεξηγείται όπως απαιτείται (βλ. σελ. 5, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Καθοδήγηση σχετικά με τα κοινωνικά σχέδια για το κλίμα, C/2025/1597).
    – Δεν περιλαμβάνεται πουθενά στο Σχέδιο εξήγηση του πώς πρέπει να εφαρμόζονται σε εθνικό επίπεδο οι ορισμοί της ενεργειακής φτώχειας και της φτώχειας στον τομέα των μεταφορών (σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 στ του Κανονισμού).
    – Το κοινωνικό σχέδιο για το κλίμα πρέπει να συνάδει με τις πληροφορίες και τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει το κράτος-μέλος σε διάφορα σχέδια και προγράμματα (άρθρο 6 παρ. 3 του κανονισμού KTK), π.χ. το σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής του κράτους μέλους, δ) το σχέδιο ανακαίνισης κτιρίων του κράτους μέλους σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2024/1275, και τα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης (κανονισμός 2021/1056). Ωστόσο, κανένα από αυτά τα εργαλεία δεν αναφέρεται εντός του Σχεδίου, οπότε και δεν γίνεται σαφές με ποιον τρόπο θα συμβαδίζει με τις ισχύουσες δεσμεύσεις του κράτους στο πλαίσιο των ανωτέρω σχεδίων κ.λπ.
    – Απουσιάζει η επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο τα μέτρα και οι επενδύσεις σκοπεύουν να ενισχύσουν την ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία.
    – Όσον αφορά τα προβλεπόμενα από τον Κανονισμό κίνητρα για τη χρήση οικονομικά προσιτών και προσβάσιμων δημόσιων μεταφορών, στο Σχέδιο αναφέρονται δράσεις που θα αναβαθμίσουν το ιδιαίτερα δυσλειτουργικό δίκτυο μέσων σταθερής τροχιάς (π.χ. μέσω βελτίωσης της προσβασιμότητας), ωστόσο δεν προβλέπεται η παροχή οικονομικών κινήτρων στους χρήστες για ευρύτερη χρήση των ΜΜΜ.
    – Όσον αφορά την παροχή προσωρινής άμεσης εισοδηματικής στήριξης, η οποία είναι προαιρετική, σύμφωνα με τον Κανονισμό «θα πρέπει i) να αποσκοπεί στον μετριασμό των δυσμενών επιπτώσεων στο εισόδημα· ii) να παρέχει άμεση ανακούφιση σε ευάλωτα νοικοκυριά και ευάλωτους χρήστες των μεταφορών που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια και φτώχεια στον τομέα των μεταφορών· και iii) να συνοδεύει τα διαρθρωτικά μέτρα και τις επενδύσεις», ενώ θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στα μακροπρόθεσμα διαρθρωτικά μέτρα έναντι της βραχυπρόθεσμης και ad hoc άμεσης εισοδηματικής στήριξης. Στο υπό διαβούλευση Σχέδιο προτείνεται τα μέτρα της κατηγορίας αυτής να αφορούν επιδόματα ενοικίου και θέρμανσης, τα οποία ναι μεν είναι βραχυπρόθεσμα, αλλά αποτελούν επαναλαμβανόμενες δαπάνες του εθνικού προϋπολογισμού που ήδη είναι σε εφαρμογή, κατ’ αντίθεση των επιταγών του άρθρου 13 παρ. 2 του Κανονισμού.
    – Τέλος, δεν αναλύεται στο κείμενο πώς εφαρμόζεται η αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης», και ειδικότερα ανά μέτρο και επένδυση όπως απαιτεί ο Κανονισμός (βλ. και Ανακοίνωση της Επιτροπής C/2025/1596).

  • 17 Ιουλίου 2025, 11:15 | ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού

    Η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Ελληνικής Κυβέρνησης να θέσει σε δημόσια διαβούλευση το προσχέδιο του Εθνικού Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου (ΚΚΣ) 2027–2032, στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/955 για την αξιοποίηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου.
    Το ΚΚΣ συνιστά βασικό εργαλείο της εθνικής στρατηγικής για τη στήριξη των ενεργειακά και μεταφορικά ευάλωτων νοικοκυριών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, ενόψει της εφαρμογής του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών 2 (ΣΕΔΕ2) στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών από το 2027. Στοχεύει, μέσω επενδυτικών, μεταρρυθμιστικών και επιδοματικών παρεμβάσεων, στη διασφάλιση κοινωνικής και περιφερειακής συνοχής, στη μείωση ενεργειακών και μεταφορικών ανισοτήτων και στη στήριξη μιας δίκαιης και βιώσιμης μετάβασης προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
    Η ΕΛΛΕΤ αναγνωρίζει τη σημασία και την αναγκαιότητα του εγχειρήματος και επιθυμεί να συμβάλει ουσιαστικά στον διάλογο, καταθέτοντας προτάσεις που ενισχύουν την κοινωνική αποδοχή του Σχεδίου, την περιφερειακή ισορροπία των παρεμβάσεων και τη διαφάνεια στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των μέτρων.
    1. Ο συνολικός προϋπολογισμός του ελληνικού ΚΚΣ 2027-2032 ανέρχεται στα περίπου 4,8 δισ. Ευρώ. Πέρα όμως από αυτό το ποσό, στα ταμεία του Ελληνικού Δημοσίου θα εισρεύσουν περίπου ακόμα 3 δισ. Ευρώ την ίδια περίοδο από τη δημοπράτηση των δικαιωμάτων εκπομπής του EU ETS2 που αντιστοιχούν στην Ελλάδα. Αυτά τα επιπλέον έσοδα θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς παρόμοιους με αυτούς που περιλαμβάνει το Κλιματικό Ταμείο αλλά εδώ η κυβέρνηση έχει μεγαλύτερη ευελιξία στον σχεδιασμό και την υλοποίηση μέτρων. Για αυτό και η ΕΛΛΕΤ πιστεύει ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση στις δημόσιες μεταφορές και την καλύτερη πρόσβαση σε αυτές πολιτών με χαμηλό και μέσο εισόδημα καθώς και στην υλοποίηση μέτρων στήριξης στην περιφέρεια όπου είναι μεγαλύτερο και το ποσοστό των νοικοκυριών που θα επηρεαστούν από την εφαρμογή του EU ETS2.
    2. Το υπό διαβούλευση ΚΚΣ δεν περιλαμβάνει καμία ανάλυση και καμία εκτίμηση όσον αφορά το κόστος, έμμεσο και άμεσο, που θα προκύψει για την ελληνική κοινωνία και οικονομία από την εφαρμογή του EU ETS2. Είναι προφανές ότι πρέπει να γίνουν σοβαρά βήματα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και το EU ETS2 βρίσκεται σε αυτή την κατεύθυνση. Όμως η αποδοχή της κοινωνίας δεν κερδίζεται με την απόκρυψη του κόστους αλλά με την αναλυτική παρουσίαση όλων των πτυχών του θέματος (κόστους και ωφελειών), την ενημέρωση της κοινωνίας για τις αλλαγές που θα προκύψουν στην καθημερινή ζωή όλων μας και τη συμπερίληψη της κοινωνίας στον σχεδιασμό των μέτρων για την ανακούφιση των ευάλωτων πολιτών και μικρών επιχειρήσεων.
    3. Στο υπό διαβούλευση ΚΚΣ δεν περιλαμβάνεται αποτύπωση δαπάνης ανά δράση. Υπάρχει μόνο ο γενικός προϋπολογισμός για την περίοδο 2027-2032 και η καταγραφή μιας σειράς δράσεων χωρίς όμως να αναφέρεται συγκεκριμένος προϋπολογισμός για κάθε δράση. Έτσι όμως είναι παντελώς αδύνατον να γίνει εκτίμηση της σπουδαιότητας και της βαρύτητας κάθε δράσης ή/και προτάσεις για την ανακατεύθυνση δαπανών. Κρίνουμε απαραίτητο μετά την χρονικά πιεστική κατάθεση του ΚΚΣ από την κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να ξεκινήσει άμεσα η ελληνική κυβέρνηση νέο κύκλο διαβούλευσης με όλους τους ενδιαφερόμενους για να προσδιοριστεί η δαπάνη για κάθε δράση που θα περιλαμβάνει το τελικό ΚΚΣ.
    4. Η ΕΛΛΕΤ πιστεύει ότι το ελληνικό ΚΚΣ θα πρέπει να δώσει έμφαση στην ενίσχυση των μετακινήσεων με σιδηρόδρομο σε όλη την Ελλάδα και ειδικά στις περιοχές της περιφέρειας όπου ο σιδηρόδρομος μπορεί να διαδραματίσει σπουδαίο ρόλο στις μετακινήσεις των πολιτών. Αυτή η ενίσχυση μπορεί να αφορά τόσο την βελτιστοποίηση δρομολογίων και προσβασιμότητας σε υφιστάμενες γραμμές όσο και τη δημιουργία νέων γραμμών, ειδικά στις πιο φτωχές και δημογραφικά πληττόμενες περιοχές της Ελλάδας.
    5. Το ΚΚΣ θα πρέπει να δώσει έμφαση στην ενίσχυση των προσπαθειών για την ανάπτυξη κοινωνικής κατοικίας — για παράδειγμα, μέσω της παροχής πόρων στους δήμους ώστε να μπορούν να ανακαινίζουν ανενεργά ή εγκαταλελειμμένα κτίρια και να τα διαθέτουν ως κοινωνικές κατοικίες. Αυτή η στρατηγική μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός ελάφρυνσης του συνολικού κόστους στέγασης για τα νοικοκυριά με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
    6. Δεδομένου ότι το ενεργειακό κόστος αναμένεται να αυξηθεί ως ποσοστό του συνολικού κόστους στέγασης, είναι κρίσιμο να δοθεί η δυνατότητα σε αυτά τα νοικοκυριά να μειώσουν την επιβάρυνση από το ενοίκιο ή το στεγαστικό δάνειο, ώστε να διατηρηθεί το συνολικό κόστος στέγασης σε βιώσιμα επίπεδα.

  • 17 Ιουλίου 2025, 09:36 | Γιαννης

    Επιτρεψτε τα φωτοβολταικα μπαλκονιου που μπαινουν στην πριζα και ειναι για αυτοκαταναλωση και στις κοινοχρηστες ταρατσες πολυκατοικιων χωρις αδειες και συναινεσεις εφοσον ΔΕΝ καταλαμβανουν περισσοτερη επιφανεια απο εναν ηλιακο θερμοσιφωνα ή ΔΕΝ ξεπερνουν τα χιλιοστα του καθε διαμερισμοτος επι της επιφανειας. Τελος μεριμνηστε επιτελους για τον ιδιοκτητη που μοναδικο του εσοδο εχει ενα ενοικιο (κατω απο το οριο φτωχειας), εχει αποκλειστει απο καθε ειδους και μορφης επιδομα, και του παιρνετε 15% φορο + κανα 5% ενφια (χοντρικα επι του ενοικιου) =20%

  • 17 Ιουλίου 2025, 08:09 | ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

    1. Εξειδίκευση Μέτρων για τον Τουριστικό και Αγροδιατροφικό Τομέα της Κρήτης:
    – Οι πολύ μικρές τουριστικές και αγροδιατροφικές επιχειρήσεις της Κρήτης επηρεάζονται έντονα από την αύξηση κόστους ενέργειας και μεταφορών.
    – Προτείνεται ειδικό υποπρόγραμμα για επιχειρήσεις τουρισμού, μεταποίησης και διακίνησης προϊόντων με ενισχυμένα ποσοστά ενίσχυσης και χαμηλότοκα δάνεια.

    2. Δημιουργία Περιφερειακών Κέντρων Ενεργειακής Υποστήριξης ΜΜΕ:
    2.1 Προτείνεται η δημιουργία περιφερειακής μονάδας πληροφόρησης, συμβουλευτικής και τεχνικής υποστήριξης για ΜΜΕ σε συνεργασία και υπό την επίβλεψη του Περιφερειακού Επιμελητηριακού συμβούλιου.
    2.2 Ο ρόλος των επιμελητηρίων ως κόμβων πληροφόρησης είναι κρίσιμος για την αποτελεσματική υλοποίηση των παρεμβάσεων και πρέπει να επεκταθεί και να ενισχυθεί. Άλλωστε ήδη στον Πυλώνα: Κτίρια, Κατηγορία δράσης Κ4: Δράσεις ενημέρωσης και Εκπαίδευσης , αναφέρεται ο Τίτλος δράσης Κ4.1: Αξιοποίηση των Επιμελητηρίων ως Υπηρεσίες Μιας Στάσης “one stop shops” για ενημέρωση των πολύ μικρών επιχειρήσεων (σελίδα 22). Το ΚΚΣ προτείνει τη λειτουργία Γραφείων Υποστήριξης και Πληροφόρησης εντός των Επιμελητηρίων, για παροχή τεχνικής & ρυθμιστικής συμβουλευτικής, αλλά και Εκπαιδευτικά σεμινάρια και πιστοποιήσεις για ενεργειακή εξοικονόμηση. Με άλλα λόγια το ΚΚΣ αναγνωρίζει ρητά τον ρόλο των Επιμελητηρίων ως βασικούς φορείς εφαρμογής της πληροφόρησης και συμβουλευτικής στήριξης. Αυτή η διάταξη αποτελεί άμεσο θεσμικό έρεισμα για το Επιμελητήριο Ηρακλείου να διεκδικήσει ενισχυμένο ρόλο στον σχεδιασμό και την τοπική υλοποίηση των σχετικών δράσεων
    Για το λόγο αυτό ζητείται η θεσμική εξειδίκευση της Δράσης Κ4.1 με πρόβλεψη ανάθεσης συντονιστικού ή/και υποστηρικτικού ρόλου στα Περιφερειακά Επιμελητήρια, με προτεραιότητα σε εκείνα που διαθέτουν επαρκή εμπειρία και υποδομή. Το Επιμελητήριο Ηρακλείου διαθέτει ήδη δομές, εμπειρία και τεχνική επάρκεια στην υποστήριξη ΜΜΕ σε θέματα ενέργειας, καινοτομίας και χρηματοδοτικών εργαλείων, (ΚΕΚ Τεχνικές Σχολές, HERAKLION HUB, Γραφείο Επιχειρηματικής Στήριξης κοκ) και μπορεί να λειτουργήσει ως περιφερειακός πυλώνας εφαρμογής του ΚΚΣ, εστιάζοντας στις ανάγκες των τοπικών πολύ μικρών επιχειρήσεων, που δραστηριοποιούνται σε τομείς υψηλής ενεργειακής έντασης (π.χ. τουρισμός, μεταποίηση, μεταφορές, αγροδιατροφή). Μπορεί να προτείνει πιλοτικές εφαρμογές ενεργειακών παρεμβάσεων και δικτύωσης επιχειρήσεων, ενισχύοντας την ενεργειακή τους απόδοση και τη συμμετοχή τους στην πράσινη μετάβαση.

    3. Πρόταση για Ενσωμάτωση Ενεργειακών Κοινοτήτων στο ΚΚΣ:
    Οι Ενεργειακές Κοινότητες (Ε.Κοιν.) αποτελούν ιδιαίτερα κρίσιμο εργαλείο για την επίτευξη των στόχων του Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου (ΚΚΣ), ειδικά για την αυτοπαραγωγή και συλλογική κατανάλωση ενέργειας από ΑΠΕ. Η ενσωμάτωσή τους στο σχέδιο μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την τοπική ενεργειακή αυτονομία, την ανθεκτικότητα των ΜΜΕ, και την κοινωνική συνοχή, ιδιαίτερα σε νησιωτικές και αγροτικές περιοχές της Κρήτης
    Προτείνεται
    -Η Ένταξη των Ενεργειακών Κοινοτήτων στις επιλέξιμες δράσεις του ΚΚΣ.
    -Προσαύξηση ποσοστών ενίσχυσης όταν συμμετέχουν ευάλωτα νοικοκυριά και ΜΜΕ.
    -Δυνατότητα προκαταβολικής χρηματοδότησης για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών με συμψηφισμό (virtual net metering)..
    -Προτείνεται η πιλοτική εφαρμογή Ενεργειακής Κοινότητας στον Δήμο Ηρακλείου με την ΗΡΑ ΦΩΣ με Τεχνική υποστήριξη από το Επιμελητήριο και συνεργαζόμενους φορείς

  • 16 Ιουλίου 2025, 22:11 | Γιάννης Χωραφάς

    Παρακαλώ μεριμνήστε και για την μεσαία τάξη που τα βγάζει πέρα με το ζόρι, κι ας μπαίνουν δύο βασικοί το μήνα στο σπίτι. Ενοίκιο ή δόση δανείου, ρεύμα, καύσιμα και σουπερμάρκετ εξαντλούν το εισόδημα μια μέσης οικογένειας και δεν περισσεύει τίποτα για πολυτέλειες όπως ρούχα, διασκέδαση, διακοπές ή καινούργιο αυτοκίνητο. Εμείς δεν θεωρούμαστε ευάλωτοι; Όταν αυξηθούν οι τιμές των καυσίμων, το παλιό βενζινοκίνητο που έχουμε και δεν μπορούμε να το αλλάξουμε, θα μείνει ακίνητο και δεν θα το αγοράζει κανένας παρά μόνο για ένα κομμάτι ψωμί. Οι λίγες πολυκατοικίες που βάζουν ακόμα πετρέλαιο, θα σταματήσουν κι αυτές αφου οι περισσότεροι συνιδιοκτήτες δεν θα μπορούν να το πληρώσουν. Οι Ελληνες είναι πλέον επίσημα φτωχοί και η αγοραστική τους δύναμη είναι πιο πάνω μόνο από τους Βούλγαρους – για λίγο ακόμα.
    Σεβαστή η ανάγκη για προστασία του περιβάλλοντος αλλά δεν είναι λύση να μας φτωχοποιήσετε ακόμα περισσότερο, στερώντας μας τη θερμική άνεση στο σπίτι μας και την αυτονομία στις μετακινήσεις. Δεν περισσεύουν χρήματα για να πάρουμε ηλεκτρικό αυτοκίνητο ή βάλουμε αντλίες θερμότητας κι ενεργειακά κουφώματα, ακόμα και με επιδότηση. Αν είχαμε, θα μπαίναμε στο ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ή θα παίρναμε ηλεκτρικό όταν είχε 9.000 επιδότηση με το ΚΙΝΟΥΜΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΙΙΙ! Θα μας βάλετε να πληρώσουμε καπέλο στα καύσιμα για να δώσετε ηλεκτρικά αυτοκίνητα και αντλίες θερμότητας σε αυτούς που κάθονται και εισπράττουν επιδόματα, δουλεύοντας μαύρα. Πού νομίζετε ότι θα καταλήξουν αυτά τα αγαθά μόλις τα πάρουν στα χέρια τους;
    Ξανανοίξτε το ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ και το ΚΙΝΟΥΜΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ με μεγαλύτερη επιδότηση και για περισσότερους ωφελούμενους, επιτρέποντας μόνο μια συμμετοχή ανά ΑΦΜ φυσικού προσώπου σε κάθε πρόγραμμα. Να μην παίρνουν κάποιοι 3-4 οχήματα ο καθένας και να γελάνε σε βάρος των υπολοίπων!

  • 16 Ιουλίου 2025, 20:37 | Δέσμη Ενεργειακών Κοινοτήτων & REScoop.eu

    Ο παρακάτω σχολιασμός γίνεται από κοινού μεταξύ της εθνικής Δέσμης ενεργειακών κοινοτήτων και της REScoop.eu, της Πανευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ενεργειακών Κοινοτήτων.

    Σύνδεσμος δημόσιας διαβούλευσης: https://www.opengov.gr/consultations/?p=3989

    Παρατηρητήριο της ανάπτυξης των Κοινωνικών Κλιματικών Σχεδίων στα κράτη-μέλη της REScoop.eu: https://www.rescoop.eu/policy/financing-tracker/social-climate-fund

    Γενικές Παρατηρήσεις επί του Σχεδίου

    Η ΔΕΣΜΗ θεωρεί ότι η Διαβούλευση είναι σε θετική κατεύθυνση καθ’ότι ο κλάδος της ενέργειας, αποτελεί βασικό ρυθμιστή της ανάπτυξης, επηρεάζει τόσο την ανταγωνιστικότητα της εγχώριας οικονομίας, όσο και την ευημερία του καταναλωτή ως απάντηση στην ενεργειακή φτώχεια που βιώνουν πολλά νοικοκυριά. Η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί ένα κρίσιμο πρόβλημα της σύγχρονης κοινωνίας, καθώς στερεί από τους ανθρώπους το βασικό κοινωνικό αγαθό της ενέργειας, απολύτως αναγκαίο για τη διασφάλιση ενός ελάχιστου επιπέδου αξιοπρεπούς διαβίωσης, και σχετίζεται με σοβαρές κοινωνικές, περιβαλλοντικές και υγειονομικές επιπτώσεις. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να υπάρχουν κοινωνικές θυσίες για την επίτευξη της πράσινης μετάβασης, το οποίο αποτυπώνει την ανάγκη βιωσιμότητας των πράσινων επενδύσεων με στόχο την κοινωνική ευημερία και την αντιμετώπιση των αναγκών των ευάλωτων νοικοκυριών.

    Σημαντική διαπίστωση της ΔΕΣΜΗΣ είναι εν γένει η ύπαρξη αναλφαβητισμού στον τομέα της ενέργειας. Η εκπαίδευση και η ενημέρωση των καταναλωτών για τα δικαιώματά τους σε αυτόν τον τομέα, πρέπει να τεθεί στις προτεραιότητες των αρμόδιων φορέων και αρχών με κοινές συνέργειες και δράσεις με τους φορείς της κοινωνίας. Επίσης, η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια πρέπει να διασφαλιστεί για όλους τους καταναλωτές/τριες, ώστε να επωφεληθούν όλοι/ες και να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος του αποκλεισμού.

    Γενικότερα το ελληνικό Σχέδιο στην παρούσα φάση είναι περιγραφικό, χωρίς ποσοτικοποιημένα στοιχεία (π.χ., για τον προσδιορισμό των ευάλωτων νοικοκυριών και μικρών επιχειρήσεων), κοστολόγηση όλων των μέτρων, καθώς και ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση των μέτρων και των επενδύσεων

    Το Σχέδιο οφείλει να προσδιορίσει με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τη συνάφεια το πώς συνάδει με άλλες εθνικές πολιτικές και προγράμματα (άρθρο 6 παρ. 3 του κανονισμού KTK), π.χ. το σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής του κράτους μέλους, δ) το σχέδιο ανακαίνισης κτιρίων του κράτους μέλους σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2024/1275, και τα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης (κανονισμός 2021/1056).

    Για να διασφαλιστεί η διαφάνεια και λογοδοσία στην εφαρμογή του Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου ζητούμε τη θέσπιση ειδικής Επιτροπής Παρακολούθησης, η οποία θα απαρτίζεται από διαφορετικούς κοινωνικούς εταίρους: τη Δέσμη ενεργειακών κοινοτήτων, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, εργατικά συνδικάτα, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, ερευνητικά ιδρύματα κλπ. Ήδη Κράτη Μέλη όπως η Πολωνία, Βουλγαρία και Εσθονία έχουν δεσμευτεί για ένα τέτοιο μέτρο (Βλ. Social Climate Fund Tracker). Προτείνεται επίσης η δημιουργία ενός κεντρικού ιστότοπου όπου θα αναρτώνται όλα τα σχετικά νέα για την πρόοδο υλοποίησης του Σχεδίου, καθώς και άλλα χρήσιμα έγγραφα (π.χ., πρακτικά από τις συναντήσεις της Επιτροπής Παρακολούθησης). Υπενθυμίζεται πως στο άρθρο 24 του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/955 προβλέπεται η διαδικασία παρακολούθησης της υλοποίησης του σχεδίου.

    Στο ελληνικό Σχέδιο δεν γίνεται καμία αναφορά στην κινητοποίηση ευρύτερων εσόδων από το ΣΕΔΕ2 (ή το ΣΕΔΕ1) για τους σκοπούς του Σχεδίου. Το ΕΣΕΚ περιγράφει τις σημαντικές επενδυτικές ανάγκες για την απανθρακοποίηση των κτιρίων (13,5 δισ. ευρώ) και για τον τομέα των μεταφορών (44 δισ. ευρώ) έως το 2030. Ως εκ τούτου, τα κονδύλια που έχουν δεσμευτεί για τους τομείς αυτούς από το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (~3 δισεκατομμύρια ευρώ για κτίρια και ~1,4 δισεκατομμύρια ευρώ για μεταφορές) καλύπτουν μόνο ένα μικρό μέρος των πραγματικών επενδυτικών αναγκών.

    Η φοροελάφρυνση στο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας (με την παράλληλη εισαγωγή του ΣΕΔΕ2) θα μπορούσε να παράσχει ένα σημαντικό κίνητρο στους πολίτες για να μεταβούν από τεχνολογίες που βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα (π.χ., λέβητες αερίου), σε εξηλεκτρισμένες λύσεις (π.χ., αντλίες θερμότητας).

    Η Εισαγωγή του ΣΕΔΕ2, καθώς και του ΚΤΚ θα επιφέρουν σημαντικές προκλήσεις (και ευκαιρίες) για εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις, και αν εφαρμοστούν σωστά μπορούν να συμβάλλουν καταλυτικά σε μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Ως εκ τούτου προτείνεται μια ευρεία καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, κινητοποιώντας αρμόδιους φορείς (π.χ., ΟΤΑ, τοπικά επιμελητήρια, οργανώσεις της ΚτΠ).

    Μιας και αρκετά από τα μέτρα δεν περιέχουν μια αναλυτική κοστολόγηση, δεν τίθεται εφικτό να αξιολογηθεί πλήρως η αποτελεσματικότητά τους. Επισημαίνουμε πως όλες οι επενδύσεις που αφορούν ευάλωτα νοικοκυριά άμεσα θα πρέπει να καλύπτονται με 100% επιδότηση.

    Σε πολλά σημεία του Σχεδίου γίνεται αναφορά σε οχήματα και συστήματα θέρμανσης/ψύξης “χαμηλών εκπομπών”. Υπογραμμίζουμε ρητά πως μόνο τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών (π.χ., ηλεκτρικά ΜΜΜ και αντλίες θερμότητας) αποτελούν ουσιαστική λύση για την μείωση της ενεργειακής και μεταφορικής φτώχειας. Η μόχλευση πόρων από το ΚΤΚ για λύσεις με βάση τα ορυκτά καύσιμα (π.χ., υβριδικοί λέβητες) κινδυνεύει να “κλειδώσει” νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις σε καθεστώς φτώχειας και εξάρτησης από τα ορυκτά για πολλά ακόμη χρόνια.

    Τέλος, θεωρούμε σημαντική παράλειψη του σχεδίου την έλλειψη μέτρων στήριξης (επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις) που να αφορούν τις ενεργειακές κοινότητες. Οι κοινότητες με βάση τους πολίτες δεν έχουν λάβει καμία οικονομο-τεχνική υποστήριξη μέχρι σήμερα, ενώ η μετάβαση στο virtual net billing (από το virtual net metering) έχει δημιουργήσει πάγωμα στην αγορά, αποθαρρύνοντας τους πολίτες από την υλοποίηση νέων έργων. Η συμβολή, όμως, των ενεργειακών κοινοτήτων στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, στην εκπαίδευση των πολιτών και στην επιτάχυνση της μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας είναι κρίσιμη για την επιτυχία κάθε σχεδίου ενεργειακής πολιτικής.

    Παρατηρήσεις σχετικά με τη δημόσια διαβούλευση
    Παρότι διεξήχθησαν δύο διαβουλεύσεις για το ελληνικό Σχέδιο, αυτές αφορούσαν μόνο εξειδικευμένους φορείς κατόπιν πρόσκλησης. Η διαδικασία έτσι απέκλεισε το ευρύ κοινό, και δη ευάλωτους πληθυσμούς. Αξίζει να σημειωθεί πως παρατηρήθηκε έλλειψη συμμετοχής στις εν λόγω διαβουλεύσεις από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Τέλος, το χρονικό πλαίσιο της ανοικτής διαδικτυακής διαβούλευσης (~2 εβδομάδες) εν μέσω θερινής περιόδου δεν ενθαρρύνει την ευρεία συμμετοχή.

    Συγκεκριμένες Παρατηρήσεις επί των μέτρων

    Κ1.1. -> Προτείνεται να δοθεί προτεραιότητα στα κτίρια με τη χαμηλότερη ενεργειακή κλάση (worst performing buildings). Επίσης, πρέπει να ληφθεί υπόψη ο ρόλος των ενεργειακών κοινοτήτων για τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας. Μια ενεργειακή κοινότητα θα μπορούσε να συγκεντρώσει δεκάδες ενδιαφερόμενα νοικοκυριά για τη συλλογική αναβάθμιση των κατοικιών τους, μειώνοντας έτσι το συνολικό κόστος. Ένα τέτοιο μέτρο εξετάζεται στο ΚΚΣ της Τσεχίας.

    Κρίνεται ως ιδιαίτερα θετική η δωρεάν έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης από πιστοποιημένους Μηχανικούς, καθώς αυτό μέχρι σήμερα αποτελεί σημαντικό οικονομο-τεχνικό εμπόδιο για την ένταξη ευάλωτων νοικοκυριών σε δημόσια χρηματοδοτικά προγράμματα.

    Προτείνουμε να ληφθεί υπόψη η πιθανότητα επιδότησης συνδυαστικά μπαταρίας μαζί με φωτοβολταϊκό οροφής (ή και φωτοβολταϊκό σε μπαλκόνι), έτσι ώστε τα νοικοκυριά να μπορούν να συνεχίσουν να επωφελούνται από καθαρή και πράσινη ενέργεια και τις απογευματινές/βραδινές ώρες.

    Είναι σημαντικό να αποτραπεί η αύξηση των ενοικίων (ή μεταπώληση των σπιτιών) που έχουν λάβει επιδότηση για ανακαίνιση (όπως προβλέπεται στην επένδυση Κ1.4), έτσι ώστε ευάλωτα νοικοκυριά να μην οδηγηθούν σε έξωση.

    Τέλος, οι συλλογικές ανακαινίσεις πολυκατοικιών μπορούν να συμπεριλαμβάνουν την εγκατάσταση συλλογικού φωτοβολταϊκού συστήματος για διαμοιρασμό της ενέργειας μέσω του νεοσύστατου θεσμού “καταναλωτών από κοινού” (ή μέσω ενεργειακής κοινότητας).

    Κ1.2 -> Η αξιολόγηση προηγούμενων κύκλων του “Εξοικονομώ” είναι προς τη σωστή κατεύθυνση για τη βελτίωση ενός χρήσιμου προγράμματος. Ένα σύνηθες πρόβλημα στο παρελθόν, ειδικά για τα ευάλωτα νοικοκυριά, ήταν η αδυναμία αποπληρωμής των εργασιών εώς ότου καταβληθεί η επιδότηση. Με τις κατάλληλες δικλείδες διαφάνειας, πχ., εξασφάλιση ευνοϊκών όρων και εμπόδιση μεγάλων χρεώσεων για την υπηρεσία, φορείς της ενεργειακής αγοράς θα διαδραματίσουν θετικό ρόλο. Στους φορείς υλοποίησης, να συμπεριληφθούν και οι ενεργειακές κοινότητες που χάρη στον αλληλέγγυο χαρακτήρα τους (ακόμη και σε περιπτώσεις κερδοσκοπικού σκοπού) και στην εμπιστοσύνη που αναπτύσσεται μεταξύ αυτών και των μελών, μπορούν να καλύψουν ένα κενό της αγοράς.

    Κ1.3: -> Σε αυτό το μέτρο πρέπει πάλι να ληφθεί υπόψη ο ρόλος των ενεργειακών κοινοτήτων για τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας. Επιπρόσθετα με την επιδότηση για την αλλαγή συστήματος θέρμανσης/ψύξης, μπορεί να ληφθεί υπόψη η διεξαγωγή ενημερωτικών δράσεων προς τα ευάλωτα νοικοκυριά σχετικά με την ευέλικτη χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας μέσω έξυπνων αντλιών θερμότητας, για τη μεταφορά φορτίων σε ώρες της μέρας με περισσότερες ΑΠΕ στο δίκτυο (και άρα χαμηλότερες τιμές χονδρεμπορικής).

    Κ1.4 -> Κρίνεται συνολικά ως θετικό μέτρο

    K2 -> Κρίνονται ως θετικά τα μέτρα και οι μεταρρυθμίσεις για την προώθηση της κοινωνικής κατοικίας στην Ελλάδα. Παρ’όλα αυτά, η πιλοτική εφαρμογή του μέτρου (θα αφορά μόνο σε 1000 κατοικίες) εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την επάρκειά του, λαμβάνοντας υπόψη το εύρος της στεγαστικής κρίσης σήμερα στην Ελλάδα.

    Παράλληλα, προτείνεται η στήριξη και της συνεταιριστικής κατοικίας.

    Η εισαγωγή του συνεταιριστικού μοντέλου τόσο στα προγράμματα κτιριακής αναβάθμισης όσο και στην ανάπτυξη της κοινωνικής κατοικίας πολλαπλασιάζει εκθετικά τα οφέλη. Ενδεικτικά ως οφέλη της ανάπτυξης της συνεταιριστικής κατοικίας αναφέρονται η συμπεριλαμβανόμενη στο ΚΚΣ αξιοποίηση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος (Δημοσίου, ΟΤΑ ή ιδιωτών), η αποσύνδεση της αξίας της κατοικίας και του ύψους του μισθώματος από τις αυξομειώσεις της αγοράς, η δυνατότητα συνδυασμού με την εγκατάσταση ΑΠΕ για συλλογική ιδιο-κατανάλωση ή δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων με χαμηλότερο κόστος ανά νοικοκυριό, η δυνατότητα ένταξης κοινωνικών δομών και υπηρεσιών εντός των κτιρίων, η πρόληψη της παθογένειας της κλασικής οριζόντιας ιδιοκτησίας που καθιστά ασύμφορη τη μακροπρόθεσμη συντήρηση και αναβάθμιση των κτιρίων και οδηγεί σε παρακμή τα κτίρια. Προτείνεται η παροχή οικονομικών κινήτρων σε συνεταιρισμούς πολιτών για την απόκτηση ακινήτων μέσω αγοράς ή μακροχρόνιας μίσθωσης, με σκοπό την αναβάθμιση και τη χρήση για κύρια κατοικία από τα μέλη των συνεταιρισμών. Περαιτέρω, προτείνεται η παροχή επιδοτήσεων σε ευάλωτα νοικοκυριά για αγορά μερίδων σε συνεταιρισμούς ακινήτων η οποία θα μπορούσε να καταστεί εν δυνάμει κεντρική στην επέκταση της κοινωνικής κατοικίας, καθώς παρέχεται ουσιαστική στεγαστική αποκατάσταση και θωρακίζεται ο δικαιούχος ταυτόχρονα τόσο έναντι της στεγαστικής επισφάλειας όσο και έναντι της ενεργειακής φτώχειας.

    Κ4.1 / 4.2: -> Κρίνεται ως θετική η λειτουργία γραφείων Υπηρεσιών Μιας Στάσης (one-stop shop) για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών, που αποτελεί μέρος της απάντησης στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας μέσω της ενημέρωσης, ενδυνάμωσης, ενεργής συμμετοχής και προστασίας των καταναλωτών και ειδικότερα των ευάλωτων νοικοκυριών, για τη διασφάλιση ενός βασικού επιπέδου αξιοπρεπούς διαβίωσης και υγείας. Τα ευάλωτα νοικοκυριά μπορούν να βρουν στα γραφεία αυτά μία «στέγη» που θα τα βοηθήσει να εγγραφούν σε επιδοτούμενα προγράμματα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών τους τους παρέχοντάς τους όλη τη σχετική καθοδήγηση, στήριξη και βοήθεια.

    Κρίνεται, επίσης, θετική η αξιοποίηση υπαρχουσών δομών (επιμελητήρια και κέντρα κοινότητας). Θα μπορούσαν να διερευνηθούν συνέργειες και με άλλες κοινωνικές δομές, όπως τα Γραφεία Ενεργειακής Φτώχειας (π.χ., Δήμος Αθηναίων), οι ενώσεις καταναλωτών, τα κοινωνικά παντοπωλεία/φαρμακεία, και τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών.

    Είναι σημαντικό τα One Stop Shops να λειτουργήσουν σε συνεργασία με φορείς της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να μεγιστοποιηθούν οι δυνατότητες ευαισθητοποίησης του ευρύτερου κοινού, αλλά και να γίνει καλύτερος εντοπισμός των εν δυνάμει ωφελούμενων. Για παράδειγμα, η εμπειρία από διαφορετικά Κράτη Μέλη (π.χ., Βέλγιο, Ιρλανδία, Γαλλία), αναδεικνύει πως οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν οι ίδιες να λειτουργήσουν μια ΥΜΣ βοηθώντας μέλη της τοπικής κοινότητας να υλοποιήσουν έργα εξοικονόμησης ή/και ιδιο-κατανάλωσης ενέργειας. https://osr-coop.rescoop.eu/.

    Επίσης, ένα χρόνο λειτουργίας έκλεισε το γραφείο μιας στάσης (one-stop shop) που λειτουργεί στην ΕΚΠΟΙΖΩ και έχει ως κύριο σκοπό την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών, μέσω βιώσιμων και οικονομικά αποδοτικών λύσεων. Το γραφείο συμβάλλει στην άμβλυνση του φαινομένου της ενεργειακής φτώχειας και λειτουργεί στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου REVERTER, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Πρόγραμμα LIFE). Στόχος του γραφείου είναι η ενημέρωση, η ενδυνάμωση, η ενεργή συμμετοχή και η προστασία των καταναλωτών/τριών – και ειδικότερα των ευάλωτων νοικοκυριών – για τη διασφάλιση ενός βασικού επιπέδου αξιοπρεπούς διαβίωσης και υγείας. Παράλληλα, επιχειρεί να χαρτογραφήσει τις ενεργειακές ανάγκες των νοικοκυριών, ώστε αυτές να αποτελέσουν βάση για το σχεδιασμό των μελλοντικών κρατικών μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας για τη μείωση του ενεργειακού κόστους.

    Συμπεράσματα από τη λειτουργία του γραφείου μιας στάσης:
    1. Σε όλες τις περιπτώσεις παρατηρείται μία αρνητική συσχέτιση μεταξύ εισοδήματος και δαπανών, ως συνέπεια της απότομης πτώσης στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
    2. Μεγάλο μέρος των νοικοκυριών κινδυνεύει από ενεργειακή φτώχεια εκτός από τα ευάλωτα, τα οποία τη βιώνουν ήδη.
    3. Παρατηρείται αρνητική εικόνα για τα προγράμματα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ». Ειδικότερα, τα βασικότερα προβλήματα αφορούν στη γραφειοκρατία, στην αδυναμία πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό και κάλυψης του υπολειπόμενου ποσού με ίδια κεφάλαια, στις υψηλές αμοιβές μηχανικών και σε επιπλέον έξοδα που προκύπτουν στην πορεία υλοποίησης, στην υψηλή αναλογικά αμοιβή/προκαταβολή μηχανικών/συμβούλων για την υποβολή της αίτησης και στην απώλεια της δαπάνης σε περίπτωση μη έγκρισης της αίτησης και τέλος, στη μεγάλη καθυστέρηση έναρξης εργασιών και αποζημίωσης.
    4. Η προσωπική επαφή με τα ευάλωτα άτομα είναι πρωταρχικής σημασίας λόγω ότι δεν εμπιστεύονται εύκολα, δεν έχουν καμία ενημέρωση, νιώθουν απομονωμένα και η έννοια τους περιορίζεται στις βασικές ανάγκες επιβίωσης.
    5. Καταγγελίες για πλημμελείς υπηρεσίες από εργολάβους σε προγράμματα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ (Κακοτεχνίες στην εγκατάσταση, άρνηση τοποθέτησης υλικών, μέτρια ποιότητα υλικών, υψηλές χρεώσεις σε υλικά και υπηρεσίες, έλλειψη κατάρτισης…), υψηλές χρεώσεις από μηχανικούς (προκαταβολή…)
    6. Αρκετά νοικοκυριά δεν γνώριζαν για τα ενεργειακά πιστοποιητικά και τη σημασία τους.
    7. Η πλειοψηφία των κτιρίων είναι παλαιά και δεν έχουν ανακαινιστεί. Η μακρόχρονη οικονομική κρίση στην Ελλάδα και οι επιπτώσεις της κρίσης στα εισοδήματα των Ελλήνων (οι φτωχοί έγιναν φτωχότεροι) είναι ένας αρνητικός παράγοντας που πρέπει να επισημανθεί ιδιαίτερα.
    8. Ζητήματα με την ψύξη, όπως με τη θέρμανση ιδίως στις Μεσογειακές χώρες. Λόγω της κλιματικής αλλαγής και των υψηλών θερμοκρασιών τα νοικοκυριά αδυνατούν να αγοράσουν κλιματιστικό ή δεν το χρησιμοποιούν συχνά λόγω των υψηλών λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος.
    Προτάσεις για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας:
    Τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών θα πρέπει:
    α. Να επιδοτούν 100% τους ενεργειακά ευάλωτους,
    β. Να έχουν λιγότερη γραφειοκρατία,
    γ. Να υπάρχει στοχευμένη ενημέρωση για τα προγράμματα και τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων ενεργειακών πόρων (πράσινη ενέργεια).
    δ. Υπηρεσίες και δραστηριότητες των Υπηρεσιών Μιας Στασης:
    1. Εκπαίδευση του Προσωπικού και ευαισθητοποίηση σχετικά με τα οφέλη της ενεργειακής ανακαίνισης
    2. Ενημέρωση και εκπαίδευση των νοικοκυριών
    3. Παροχή πληροφοριών σχετικά με τις βέλτιστες εργασίες ανακαίνισης και τα διαθέσιμα προγράμματα οικονομικής στήριξης
    4. Διεξαγωγή προκαταρκτικής ανάλυσης του κτιρίου για όσα νοικοκυριά εκφράζεται έμπρακτο ενδιαφέρον.
    5. Διανομή πληροφοριακού υλικού (π.χ. φυλλάδια για τους τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας και τις ενεργειακές ετικέτες)
    6. Στοχευμένες καμπάνιες ενημέρωσης για εξοικονόμηση ενέργειας μέσω αντικατάστασης συσκευών, φωτοβολταϊκά, συμμετοχή σε ενεργειακές κοινότητες, συστήματα ψύξης/θέρμανσης με χρήση ΑΠΕ, θετικά παραδείγματα νοικοκυριών που έχουν προβεί σε ενεργειακή αναβάθμιση, υπηρεσίες μιας στάσης σε δήμους και σε φορείς δημόσιους και ιδιωτικούς (δίκτυο της φτώχειας, ενεργειακές κοινότητες, Κ.Ε.ΠΕ.Α Μητροπολιτικού Πάρκου Αντώνη Τρίτση, WWF, …).
    7. Διαφήμιση για την ίδρυση της Υπηρεσίας Μιας Στάσης στην ΕΚΠΟΙΖΩ και στον Δήμο Αθηναίων ως θετικά παραδείγματα και συνεργασία διάχυσης εκπαιδευτικού υλικού στο προσωπικό.

    Για να διασφαλιστεί πως τα ωφελούμενα νοικοκυριά (και μικρές επιχειρήσεις) θα επωφεληθούν από τα μέτρα του ΚΤΚ προτείνεται η παράλληλη αξιοποίηση πιστοποιημένων ενεργειακών συμβούλων οι οποίοι/ες θα επισκέπτονται τους εν δυνάμει ωφελούμενους στον χώρο τους, παρέχοντας εξατομικευμένες συμβουλές για πιθανές παρεμβάσεις, αλλά και υποστήριξη για την πρόσβαση στις ευκαιρίες του Ταμείου. Το εν λόγω μέτρο έχει προταθεί στο Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο της Βουλγαρίας.

    Τέλος για να διευκολυνθεί η απρόσκοπτη προσβασιμότητα των ευάλωτων στις πιθανές ευκαιρίες που απορρέουν από το Ταμείο, προτείνεται η δημιουργία κεντρικού ιστότοπου όπου θα αναρτώνται όλες οι σχετικές χρηματοδοτικές προσκλήσεις.

    Κ5.1 -> Ως θετικό κρίνεται το παρόν μέτρο που στοχεύει στην μείωση της γραφειοκρατίας και την διευκόλυνση των ευάλωτων νοικοκυριών. Θα χρειαστεί, ωστόσο, προσοχή και μια καλώς καθορισμένη πολιτική απορρήτου που να προστατεύει τα ωφελούμενα άτομα.

    M1 -> Κρίνονται ως θετικές οι επενδύσεις σε δημόσιες μεταφορές (π.χ., προμήθεια νέων ηλεκτρικών λεωφορείων). Επισημαίνουμε ως ιδιαίτερα προβληματικές τις αναφορές σε οχήματα “χαμηλών εκπομπών” και ζητούμε το ελληνικό ΚΚΣ να στηρίξει αποκλειστικά πλήρως απανθρακοποιημένες λύσεις στον τομέα των μεταφορών.

    M1.2 / M1.3 -> Κρίνονται θετικά ως δράσεις. Επισημαίνουμε πως αντίστοιχα μέτρα προώθησης των ΜΜΜ και των υπηρεσιών μετακίνησης κατά παραγγελία (Demand Responsive Transport) απαιτούνται και σε άλλα αστικά κέντρα (π.χ., Πάτρα, Ηράκλειο, Ιωάννινα), καθώς και σε περι-αστικές περιοχές.

    Το μεγάλο χάσμα στις επενδύσεις που απαιτούνται στον τομέα των μεταφορών (€44 δις μέχρι το 2030) μπορούν να καλυφθούν από νέους φόρους πολυτελείας στη χρήση SUVs, ιδιωτικών τζετ, και γιοτ.

    Ε1 -> Κρίνεται θετική η (περιορισμένη) χρήση επιδομάτων συνδυασμένη με την προώθηση δομικών μέτρων που μπορούν να καταπολεμήσουν την ενεργειακή φτώχεια μακροπρόθεσμα.

    Προτείνεται ένα νέο ειδικό επίδομα για ευάλωτα νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις να συμμετάσχουν δωρεάν σε υπάρχουσες (ή νέες) ενεργειακές κοινότητες. Το εν λόγω επίδομα θα καλύπτει σε ποσοστό 100% τη συμμετοχή του ωφελούμενου (δηλαδή την υποχρεωτική συνεταιριστική μερίδα και τις προαιρετικές μερίδες) σε έργο εικονικού ενεργειακού ταυτοχρονισμού, καλύπτοντας έτσι το σύνολο των αναγκών του σε ηλεκτρική ενέργεια για 20 χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί πως ένα αντίστοιχο μέτρο εξετάζεται και στο Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο της Ισπανίας. Για την αποτελεσματικότητα του μέτρου αυτού, πρέπει να δεσμευτεί ηλεκτρικός χώρος για τα συγκεκριμένα έργα και να δοθεί προτεραιότητα στη σύνδεση.

    Σε συνέργεια με τα Εδαφικά Σχέδια Δίκαιης Μετάβασης, το ΚΚΣ θα μπορούσε να παρέχει και μικρές επιδοτήσεις (seed grants) για τεχνική / νομική υποστήριξη για τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων ειδικά σε περιοχές δίκαιης μετάβασης, με την προϋπόθεση πως αυτές θα διαθέσουν τουλάχιστον το 5% των μεριδίων τους σε ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά.

    Προτείνεται επίσης πρόγραμμα επιδότησης Δήμων για τη δημιουργία τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων σε συνεργασία με πολίτες, μικρές επιχειρήσεις, και άλλους φορείς της ΚτΠ. Το πρόγραμμα θα αξιοποιεί δημοτικές εκτάσεις (π.χ., ταράτσες, parking) ώστε να μην επιβαρύνονται φυσικές περιοχές, ενώ παράλληλα θα διαθέτει ποσοστό της παραγόμενης ενέργειας δωρεάν σε ευάλωτα νοικοκυριά στα μητρώα του Δήμου. Η στήριξη κοινοπραξιών Δήμων-ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών προβλέπεται στα ΚΚΣ της Βουλγαρίας και της Πολωνίας.

    Το πρόγραμμα μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά στο πρόγραμμα ΑΠΟΛΛΩΝ στο οποίο πολλοί Δήμοι της χώρας δεν συμμετέχουν

    Προτείνεται ένα νέο μέτρο-μεταρρύθμιση το οποίο να αφορά στη θέσπιση Εθνικής Στρατηγικής για την Ενεργειακή Δημοκρατία, δηλαδή έναν οδικό χάρτη μέτρων για την αύξηση της συμμετοχής των πολιτών, Δήμων και μικρών επιχειρήσεων στην ενεργειακή μετάβαση. Η εν λόγω Στρατηγική μπορεί να προβλέπει ένα συγκεκριμένο ποσοτικό στόχο για (συλλογική) ιδιο-κατανάλωση από πολίτες και ενεργειακές κοινότητες μέχρι το 2030, το 2040 και το 2050, καθώς και συγκεκριμένα μέτρα με την αντίστοιχη δέσμευση ηλεκτρικού χώρου και προτεραιότητας στη σύνδεση.

    Συνέργειες μπορούν να καλλιεργηθούν με την Εθνική Στρατηγική για την Καταπολέμηση της Ενεργειακής Φτώχειας, τα Εδαφικά Σχέδια Δίκαιης Μετάβασης, τη νέα Δέσμη Μέτρων για την Ενέργεια από τους Πολίτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Citizen Energy Package), καθώς και το Εθνικό Σχέδιο Ανακαίνισης Κτιρίων (National Buildings Renovation Plan).

    Τέλος, προτείνεται ένα νέο μέτρο σχετικά με την Ενεργειακή Αυτονομία και Εξοικονόμηση μέσω V2G και V2H
    Το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο αντιπροσωπεύει μια ολιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, εστιάζοντας παράλληλα στην κοινωνική δικαιοσύνη και την οικονομική βιωσιμότητα. Ένας βασικός πυλώνας αυτού του σχεδίου είναι η ενεργειακή μετάβαση προς ανανεώσιμες πηγές και η βελτιστοποίηση της χρήσης της ενέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι τεχνολογίες Vehicle-to-Grid (V2G) και Vehicle-to-Home (V2H) αναδεικνύονται ως κομβικά εργαλεία για την επίτευξη σημαντικής εξοικονόμησης στο ενεργειακό κόστος και την ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας των νοικοκυριών.

    V2G: Το Όχημα ως Αποθήκη Ενέργειας στο Δίκτυο
    Η τεχνολογία V2G επιτρέπει στα ηλεκτρικά οχήματα (EVs) όχι μόνο να φορτίζονται από το ηλεκτρικό δίκτυο, αλλά και να τροφοδοτούν πίσω στο δίκτυο την αποθηκευμένη ενέργεια στις μπαταρίες τους. Αυτή η αμφίδρομη ροή ενέργειας προσφέρει πολλαπλά οφέλη:
    Εξομάλυνση των αιχμών ζήτησης: Κατά τις περιόδους υψηλής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. μεσημέρι, βράδυ), τα EVs μπορούν να διαθέτουν την πλεονάζουσα ενέργειά τους στο δίκτυο, μειώνοντας την ανάγκη ενεργοποίησης ακριβών και ρυπογόνων μονάδων παραγωγής. Αυτό οδηγεί σε χαμηλότερες χρεώσεις ρεύματος για όλους τους καταναλωτές.
    Αποζημίωση για τους ιδιοκτήτες EVs: Οι ιδιοκτήτες ηλεκτρικών οχημάτων μπορούν να αποζημιώνονται για την ενέργεια που παρέχουν στο δίκτυο, μετατρέποντας το όχημά τους σε μια πηγή εισοδήματος.
    Ενσωμάτωση ΑΠΕ: Το V2G συμβάλλει στην καλύτερη ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στο δίκτυο, αποθηκεύοντας την πλεονάζουσα παραγωγή (π.χ. από ηλιακή ενέργεια τις μεσημεριανές ώρες) και αποδεσμεύοντάς την όταν δεν υπάρχει ηλιοφάνεια ή άνεμος.

    V2H: Ενεργειακή Ανεξαρτησία για το Σπίτι
    Η τεχνολογία V2H επιτρέπει σε ένα ηλεκτρικό όχημα να λειτουργεί ως μια κινητή μονάδα αποθήκευσης ενέργειας για το σπίτι. Αυτό σημαίνει ότι:
    Αυτονομία σε διακοπές ρεύματος: Σε περίπτωση διακοπής ρεύματος, το ηλεκτρικό όχημα μπορεί να τροφοδοτήσει το σπίτι με την απαραίτητη ενέργεια, εξασφαλίζοντας τη λειτουργία βασικών συσκευών.
    Βελτιστοποίηση ιδιοκατανάλωσης: Οι ιδιοκτήτες φωτοβολταϊκών συστημάτων μπορούν να αποθηκεύουν την πλεονάζουσα ηλιακή ενέργεια στο EV τους και να τη χρησιμοποιούν για τις ανάγκες του σπιτιού τις βραδινές ώρες, μειώνοντας έτσι την εξάρτηση από το δίκτυο και μεγιστοποιώντας την εξοικονόμηση.
    Εκμετάλλευση τιμολογίων με νυχτερινό ρεύμα: Οι χρήστες μπορούν να φορτίζουν το όχημά τους κατά τις ώρες του νυχτερινού ρεύματος (όπου το κόστος είναι χαμηλότερο) και να χρησιμοποιούν αυτή την ενέργεια για το σπίτι κατά τις ώρες αιχμής, επιτυγχάνοντας σημαντική μείωση του λογαριασμού ρεύματος.

    Οικονομικά Οφέλη και Κοινωνικός Αντίκτυπος

    Η ευρεία υιοθέτηση των τεχνολογιών V2G και V2H, στο πλαίσιο ενός Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου, μπορεί να οδηγήσει σε:
    Μείωση του ενεργειακού κόστους για τα νοικοκυριά: Μέσω της βελτιστοποίησης της κατανάλωσης, της αξιοποίησης των τιμολογίων και της παραγωγής/αποθήκευσης ενέργειας.
    Ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας: Μειώνοντας την εξάρτηση από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και θωρακίζοντας τα νοικοκυριά έναντι διακοπών ρεύματος.
    Προώθηση της πράσινης κινητικότητας: Καθιστώντας τα ηλεκτρικά οχήματα ακόμα πιο ελκυστικά και οικονομικά συμφέροντα.
    Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας: Στους τομείς των έξυπνων δικτύων, των υποδομών φόρτισης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
    Η υλοποίηση αυτών των τεχνολογιών απαιτεί την ανάπτυξη έξυπνων δικτύων, την θέσπιση κατάλληλων ρυθμιστικών πλαισίων και την παροχή κινήτρων για την υιοθέτησή τους από τους πολίτες. Ένα ολοκληρωμένο Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο, που ενσωματώνει το V2G και το V2H, μπορεί να προσφέρει ένα βιώσιμο και οικονομικά αποδοτικό μονοπάτι προς ένα ενεργειακά αυτόνομο και κλιματικά ουδέτερο μέλλον.

  • 16 Ιουλίου 2025, 19:11 | Γιάννης

    Τα κλιματιστικα συμπεριλαμβάνονται κανονικότατα στο πιστοποιητικό πεα ενεργειακής αναβάθμισης. Βεβαιωμένο από δύο εκδότες. Ζητώ συγνώμη για το προηγούμενο μήνυμα που έγραψα το αντίθετο αλλά με είχε παραπληροφορησει γνωστός μου πολιτικός μηχανικός πριν χρόνια που είχαν πρωτοκυκλοφορησει στην αγορά ότι δεν αναγνωριζονται και τραβούσα τα μαλλιά μου άδικα από τότε. Αναβαθμίζουν για θέρμανση (και ψύξη εννοείται) αλλά όχι για ζνχ( ζεστό νερό χρήσης) . Στα υπόλοιπα θα επιμείνω ότι είναι προχειρογραμμενοι νόμοι όταν απαιτείται άδεια μηχανικου ( ηλεκτρονική e- άδεια) από 100 ευρώ έως…. για οτιδήποτε κάνεις από ένα μερεμέτι των 50ευρω. Και επιτέλους να αλλάξει ο παρανοικος νόμος που υποχρεώνει τον ιδιοκτήτη εκτός από άδεια μηχανικου θα χρειαστεί να πληρώσει (όταν δουλεύει μόνος του diy) ασφαλιστικες εισφορές υπέρ αγνώστων, τουλάχιστον να πληρώσει υπέρ του εαυτού του από όπου και να το πιάσεις, και να μπορεί να ανακυκλωσει μόνος του τα μπάζα χωρίς άδειες μηχανικου εξαρχής αφού δεν θίγει στατικά και δεν έχει αλλαγές στα ηλεκτρομηχσνολογικα σχέδια. Ξανά συγνώμη για το λάθος παραπάνω και το μακροσκελές

  • 16 Ιουλίου 2025, 16:31 | ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΠΙΝΟΥΛΑ

    Σχεδόν σε όλες τις δημοσιευμένες μελέτες υπάρχει η παραδοχή ότι η οροφή ευθύνεται για το 25% περίπου των συνολικών απωλειών του κτιριακού κελύφους και αυτό είναι εύκολο να επιβεβαιωθεί και με μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο.

    Τα αποτελέσματα από το Life Herotile project (αφορά κεραμίδια από πηλό) που έχει ολοκληρωθεί έχουν αποδείξει πόσο μπορεί να μειωθεί η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος ειδικά την θερινή περίοδο για ψύξη με την κατάλληλη τοποθέτηση στην στέγη κεραμιδιών από πηλό. Βάση των αποτελεσμάτων του προγράμματος Life Herotile έχει αποδειχτεί και δημοσιευτεί επίσημα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι :
    «Τα κύρια περιβαλλοντικά οφέλη ήταν η μείωση περίπου 10-50% της κατανάλωσης ενέργειας για την ψύξη του σπιτιού κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού λόγω του βελτιωμένου παθητικού αερισμού του περιβλήματος της στέγης, ανάλογα με τον τύπο της στέγης, και η αντίστοιχη σχετική μείωση (10-50%) στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και στην ατμοσφαιρική ρύπανση.

    Σε άλλη μελέτη Environmental assessment pitched roof versus flat roof 2015 του Royal Association for Building Ceramics στην Ολλανδία κατέληξε σε παρόμοια συμπεράσματα. Σε σύγκριση 4 ίδιων σπιτιών σε λειτουργία και λαμβάνοντας υπόψη ως χρόνο ζωής των κτιρίων τα 75 χρόνια, συμπέραναν ότι : « Ένα σπίτι με κεραμοσκεπή έχει καλύτερη περιβαλλοντική απόδοση κατά 41% σε σύγκριση με ένα σπίτι με επίπεδη στέγη από σκυρόδεμα όταν αυτό το σπίτι έχει 2 ορόφους, καλύτερη απόδοση κατά 21% στην περίπτωση 3 ορόφων και 25% καλύτερη απόδοση όταν το σπίτι έχει 3 ορόφους και πράσινη στέγη.»

    Τα κεραμίδια από πηλό που παράγονται από τις Ελληνικές Βιομηχανίες μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας με παρέμβαση στη στέγη των κτιρίων. Διαπιστώνουμε ότι και στο κείμενο του Κοινωνικού Κλιματικού σχεδίου απουσιάζει η στέγη από τις επιλέξιμες παρεμβάσεις με αποτέλεσμα πρακτικά να μην επιδοτείται η λύση της ανακαίνισης/αντικατάστασης ή και κατασκευής νέας κεκλιμένης στέγης με τελική επικάλυψη κεραμιδιών. Επομένως, πρακτικά αποθαρρύνεται ο μελλοντικός ωφελούμενος να επιλέξει αυτήν τη λύση θερμο-υγρομόνωσης & ενεργειακής θωράκισης της στέγης του.

    Στα προηγούμενα προγράμματα είχαν προκύψει παρανοήσεις και προβλήματα ως προς το ύψος χρηματοδότησης για ανακαίνιση/αντικατάσταση στέγης, ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν υπάρχει αποκλεισμός προϊόντων αρκεί αυτά να συνεισφέρουν σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας. Στην Ελλάδα τα κεραμίδια/ σύστημα στέγης απαξιώνονται σε κατηγορία γενικής αναφοράς στις «τυχόν πρόσθετες αναγκαίες εργασίες» με αποτέλεσμα την μη επαρκή χρηματοδότηση για την επίτευξη ενός τόσο σημαντικού στόχου εξοικονόμησης ενέργειας που όπως αναφέραμε ήδη μπορεί να είναι από 10-50%. Η παρουσίαση του Green deal ήταν σαφής ότι «θα στηριχθεί ο κατασκευαστικός κλάδος και άλλοι τομείς της εγχώριας παραγωγής, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και προστιθέμενη αξία στην ελληνική οικονομία» σε όλους τους κλάδους των κατασκευών που μπορούν να συνεισφέρουν.

    Για αυτό ζητούμε
    στο κεφάλαιο 2.1 Περιγραφή δράσεων 1ου πυλώνα παρέμβασης: Κτιριακός τομέας, Κ1: Ενεργειακή αναβάθμιση ιδιωτικών κατοικιών, ● Κ1.1 , σελ. 18, 9η σειρά : Η συγκεκριμένη επενδυτική δράση αποσκοπεί στην υποστήριξη στοχευμένων παρεμβάσεων στο κέλυφος του κτιρίου (π.χ. μόνωση, αντικατάσταση κουφωμάτων), να αναθεωρηθεί ως εξής : Η συγκεκριμένη επενδυτική δράση αποσκοπεί στην υποστήριξη στοχευμένων παρεμβάσεων στο κέλυφος του κτιρίου (π.χ. μόνωση, αντικατάσταση κουφωμάτων, τοποθέτηση/ αντικατάσταση στέγης)

    Όπως και στο

    Κ3.1: Η επενδυτική δράση για την “Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων ενεργειακά ευάλωτων πολύ μικρών επιχειρήσεων” σελ21, σειρά 6η της παραγράφου :
    Η δράση θα υποστηρίζει ένα ευρύ πλαίσιο παρεμβάσεων όπως αναβαθμίσεις στο κέλυφος του κτιρίου (π.χ. μόνωση, αντικατάσταση κουφωμάτων) να αναθεωρηθεί ως εξής : Η δράση θα υποστηρίζει ένα ευρύ πλαίσιο παρεμβάσεων όπως αναβαθμίσεις στο κέλυφος του κτιρίου (π.χ. μόνωση, αντικατάσταση κουφωμάτων, τοποθέτηση/ αντικατάσταση στέγης)

    Για τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών Κεραμοποιίας
    Κατερίνα Σπίνουλα

  • 16 Ιουλίου 2025, 16:30 | Βασίλης Παπαστάμος

    Το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ) συνιστά μια φιλόδοξη και αναγκαία προσπάθεια για την κοινωνικά δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Ωστόσο, το σχέδιο, όπως παρουσιάζεται στη διαβούλευση, παρουσιάζει σημαντικά κενά σε τρεις κρίσιμους τομείς που σχετίζονται άμεσα με την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα της μετάβασης: τις ενεργειακές κοινότητες, την ενίσχυση της ιδιοκατανάλωσης μέσω ΑΠΕ και την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, ιδίως σε τουριστικές και νησιωτικές περιοχές.

    Πρώτον, η ενεργειακή μετάβαση δεν μπορεί να θεωρηθεί κοινωνικά δίκαιη χωρίς τη θεσμική ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων. Οι ενεργειακές κοινότητες, όπως προβλέπονται στον Ν. 4513/2018 και την ευρωπαϊκή Οδηγία RED II, δίνουν τη δυνατότητα σε πολίτες, ΟΤΑ, μικρές επιχειρήσεις και φορείς να παράγουν, να καταναλώνουν και να διαχειρίζονται συλλογικά καθαρή ενέργεια. Η απουσία πρόβλεψής τους από το ΚΚΣ αποκλείει ευάλωτα νοικοκυριά που δεν έχουν ιδιόκτητο χώρο ή οικονομικούς πόρους για ατομική εγκατάσταση ΑΠΕ, ενώ ταυτόχρονα χάνεται η ευκαιρία δημιουργίας τοπικών, δημοκρατικών και συνεργατικών υποδομών ενεργειακής αυτάρκειας. Προτείνεται η ένταξή τους ως επιλέξιμες οντότητες στο ΚΚΣ, με εξειδικευμένα προγράμματα για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών ευάλωτων πολιτών.

    Δεύτερον, το ΚΚΣ ορθά αναγνωρίζει την ανάγκη για ιδιοκατανάλωση μέσω ΑΠΕ, αλλά περιορίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε μεμονωμένες επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης. Απουσιάζει ένα συνεκτικό πλαίσιο στήριξης της αυτοπαραγωγής με χρήση net metering και virtual net metering σε πολυκατοικίες, δημόσια κτήρια (Σχολεία, Νοσοκομεία κλπ) και τουριστικές μονάδες. Η ενίσχυση τέτοιων σχημάτων, με επιδότηση αρχικής εγκατάστασης και λειτουργίας, μπορεί να ενισχύσει την ενεργειακή ανεξαρτησία των ευάλωτων ομάδων και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του Σχεδίου.

    Τέλος, το πρόβλημα της λειψυδρίας παραμένει εκτός του ΚΚΣ, παρά το γεγονός ότι αποτελεί άμεση επίπτωση της κλιματικής κρίσης, ειδικά σε περιοχές έντονης τουριστικής ανάπτυξης. Το σχέδιο θα μπορούσε να ενσωματώσει δράσεις για την ανάκτηση γκρίζου νερού σε υφιστάμενα και νέα κτίρια (π.χ. για καζανάκια και άρδευση), την προώθηση δεξαμενών συλλογής βρόχινου νερού, καθώς και την ανάπτυξη τοπικών συνεργειών για βιώσιμη χρήση υδάτων σε δημοτικά δίκτυα, σχολεία και τουριστικές επιχειρήσεις.

    Η συμπερίληψη των παραπάνω προτάσεων στο ΚΚΣ θα ενίσχυε ουσιαστικά τον κοινωνικό, περιβαλλοντικό και τεχνικό του αντίκτυπο. Κυρίως, θα διασφάλιζε ότι η μετάβαση δεν θα είναι μόνο «πράσινη», αλλά και συμμετοχική, δίκαιη και ανθεκτική.

    Με εκτίμηση,
    Παπαστάμος Βασίλης

  • 15 Ιουλίου 2025, 22:44 | ΑΙΜΙΛΙΑ ΤΖΙΒΑ

    Πρόταση Δήμου Ηρακλείου Αττικής για τον Πυλώνα «Μεταφορές και Κοινωνική Στήριξη» του Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου (ΚΚΣ)

    Ο Δήμος Ηρακλείου Αττικής υποστηρίζει τη σύνδεση πολιτικών για την κλιματική ουδετερότητα με δράσεις κοινωνικής συνοχής και προτείνει την ενσωμάτωση καλών πρακτικών τοπικής αυτοδιοίκησης στο Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο. Συγκεκριμένα, εισηγούμαστε τη διεύρυνση του Πυλώνα «Μεταφορές και Κοινωνική Στήριξη» με την ενίσχυση δράσεων περιβαλλοντικής και κυκλοφοριακής αγωγής για ανήλικους και ευάλωτες ομάδες, στο πλαίσιο των σχολικών και εξωσχολικών κοινοτικών δομών.

    Η βιώσιμη κινητικότητα είναι πρώτιστα θέμα κοινωνικής παιδείας. Η ανάπτυξη κυκλοφοριακής συνείδησης από μικρή ηλικία -μαθητές συνδέεται άμεσα με την υιοθέτηση ασφαλέστερων και περιβαλλοντικά φιλικών τρόπων μετακίνησης.

    Ο Δήμος μας έχει ήδη αναπτύξει σχετικές καλές πρακτικές, όπως η διαδημοτική δράση «Κύκλος Δια Βίου Εκπαίδευσης», η οποία ενσωματώνει ενότητες ψηφιακής και κυκλοφοριακής επιμόρφωσης για όλες τις ηλικίες, με έμφαση στην πρακτική εμπειρία (π.χ. εκπαιδευτικά εργαστήρια με χρήση ποδηλάτων, προσωμοιωτές κίνησης και βιωματικά παιχνίδια).

    Προτείνουμε οι εν λόγω δράσεις να αποτελέσουν επιλέξιμες δαπάνες του ΚΚΣ, ενισχύοντας την τοπική εφαρμογή με κοινωνικά δίκαιους όρους: παρεμβάσεις σε σχολεία, ΚΔΑΠ, δομές κοινωνικής ένταξης, σε συνδυασμό με την παροχή ασφαλών μέσων μεταφοράς και υποδομών (ποδηλατοδρόμοι, ποδήλατα, κιτ εκπαίδευσης).

    Το ΚΚΣ μπορεί να γίνει αφορμή να συνδεθεί η τοπική δράση με τις εθνικές
    κλιματικές πολιτικές και να ενισχυθεί η ένταξη των πολιτών, ήδη από μικρή ηλικία, στη νέα κουλτούρα της βιώσιμης κινητικότητας και της κοινωνικής συμμετοχής.

    👌 Με εκτίμηση

    Αιμιλία Τζίβα
    Αντιδήμαρχος Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Ψηφιακού Μετασχηματισμού & Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων

  • 15 Ιουλίου 2025, 12:07 | Chrisa

    Γιατί μόνο αντλίες και όχι και τα aircondition inverter?

  • 15 Ιουλίου 2025, 00:34 | Άγγελος Καραγιάννης

    Προτείνω στους δικαιούχους φορείς (πολύ μικρές επιχειρήσεις) να περιλαμβάνονται και αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες, για τη μετακίνηση εθελοντών και συντελεστών.

  • 14 Ιουλίου 2025, 18:22 | Κωνσταντίνος Καρακύργιος

    Η δράση Μ4 προβλέπει τη διευκόλυνση της πράσινης μετακίνησης μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης ηλεκτρικών οχημάτων σε ευάλωτα νοικοκυριά. Παρότι στο κείμενο δεν αναφέρεται ο ρόλος των εμπόρων αυτοκινήτων (dealers), στην πράξη, η μέχρι σήμερα πρακτική που εφαρμόζεται από σημαντικό μέρος των επίσημων εισαγωγέων βασίζεται σε απευθείας πώλησης οχημάτων στις εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης, παρακάμπτοντας στην πράξη το επίσημο εμπορικό δίκτυο. Ακόμη και στις περιπτώσεις όπου επιτρέπεται η εμπλοκή των dealers, η αμοιβή/προμήθειά τους υπολογίζεται με τρόπο αυθαίρετο και σημαντικά μειωμένο σε σχέση με τα επίπεδα της λιανικής αγοράς, γεγονός που αποθαρρύνει ή καθιστά ανέφικτη τη βιώσιμη συμμετοχή τους στη δράση.Αυτό έχει ως αποτέλεσμα:
    – τη δημιουργία στρεβλώσεων στην αγορά και ανισότητας μεταξύ κρίκων της διανομής,
    – την υπονόμευση της επιτυχίας της δράσης, ιδίως στην περιφέρεια και σε αγορές χαμηλής πληθυσμιακής πυκνότητας,
    – την αποδυνάμωση της τοπικής οικονομίας και των θέσεων εργασίας που εξαρτώνται από τον δίκτυο διανομής των αντιπροσώπων.
    Οι επίσημοι έμποροι:
    – αποτελούν το μόνο σταθερό σημείο τεχνικής και εμπορικής εξυπηρέτησης σε όλη τη χώρα,
    – λειτουργούν στο πλαίσιο θεσμικών συμβάσεων και προτύπων ποιότητας με τους εισαγωγείς,
    – φέρουν το βάρος της μετά την πώληση εξυπηρέτησης (after sales) που θα κληθούν να καλύψουν ακόμη και για οχήματα τα οποία δεν προμήθευσαν.
    Προτείνεται να υπάρξει ρητή και δεσμευτική πρόβλεψη στο τελικό κείμενο της δράσης Μ4, ως εξής:
    «Η διάθεση των οχημάτων στο πλαίσιο της δράσης Μ4 θα πρέπει να πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω των επίσημων εμπόρων/αντιπροσώπων (dealers) των εισαγωγικών εταιρειών. Οι εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης, για λόγους εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς, διαφάνειας και στήριξης της εγχώριας επιχειρηματικότητας, οφείλουν να προμηθεύονται τα οχήματα μέσω του επίσημου εμπορικού δικτύου, διασφαλίζοντας την ίση και αξιοπρεπή συμμετοχή των εμπόρων, σύμφωνα με τις συνθήκες και τις εμπορικές προμήθειες που ισχύουν στη λιανική αγορά.»
    Η ρητή αυτή πρόβλεψη αποτελεί απαραίτητο όρο για τη διασφάλιση της ισοτιμίας, της αποδοχής και της αποτελεσματικότητας της δράσης.

  • 14 Ιουλίου 2025, 15:18 | The Green Tank

    Σχόλια Green Tank επί του Κοινωνικού Σχεδίου για το Κλίμα

    Σύνοψη σχολίων
    Το παρόν κείμενο αποτελεί τη συμβολή του Green Tank στη διαβούλευση επί του Κοινωνικού Σχεδίου για το Κλίμα. Τα σχόλια αντλούν σε μεγάλο βαθμό από τη μελέτη που πραγματοποιήσαμε σε συνεργασία με τη Facets με τίτλο “Προτάσεις πολιτικών και μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την εφαρμογή του ΣΕΔΕ2 στην Ελλάδα”.
    Οι βασικοί άξονες αλλά και τα περισσότερα μέτρα του Σχεδίου που έχει τεθεί προς διαβούλευση κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Είναι επίσης πολύ θετικό ότι η έμφαση δίνεται στις «επενδυτικές δράσεις που αποσκοπούν στη μόνιμη μείωση της εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα μέσω του εξηλεκτρισμού ενεργειακών συστημάτων και της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων», καθώς δείχνει ότι η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται όχι μόνο το πνεύμα του Κανονισμού αλλά και τη βασική αιτία επιδείνωσης της ενεργειακής και μεταφορικής ευαλωτότητας λόγω της εφαρμογής του ΣΕΔΕ2, δηλαδή την εξάρτηση των νοικοκυριών από τα ορυκτά καύσιμα.
    Ωστόσο:
    • Το προτεινόμενο Σχέδιο φαίνεται ότι χρηματοδοτείται μόνο από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα (ΚΤΚ) ύψους €4,783 δις. Η ανάλυση που πραγματοποιήσαμε σε συνεργασία με τη Facets με τίτλο “Προτάσεις πολιτικών και μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την εφαρμογή του ΣΕΔΕ2 στην Ελλάδα”, έδειξε ότι αυτοί οι πόροι δεν επαρκούν για την ουσιαστική αντιμετώπιση της ενεργειακής και μεταφορικής ευαλωτότητας και χρειάζεται να συμπληρωθούν από: α) όλα τα υπόλοιπα (πλην ΚΤΚ) έσοδα από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών στο ΣΕΔΕ2 που θα λάβει η χώρα την περίοδο 2027-2032 τα οποία εκτιμούμε ότι θα κυμανθούν μεταξύ €2,75-6,34 δις για τιμές δικαιωμάτων εκπομπών μεταξύ 45€/τόνο και 84€/τόνο β) το 50% των εσόδων δημοπράτησης δικαιωμάτων εκπομπών στο υφιστάμενο ΣΕΔΕ1 τα οποία για 75 €/τόνο εκτιμώνται σε €4,33 δις.
    • Για τους πόρους του ΚΤΚ το σχέδιο προτείνει μια διευρυμένη βάση δικαιούχων που αν εφαρμοστεί στην πράξη, θα καταστήσει τη χρήση των πόρων αναποτελεσματική καθώς θα οδηγήσει σε πολύ χαμηλές επενδύσεις ανά νοικοκυριό, χωρίς παράλληλα να αντιμετωπίσει ουσιαστικά το οξύ πρόβλημα που αντιμετωπίζουν ήδη τα ευάλωτα νοικοκυριά στην Ελλάδα.
    • Απουσιάζει η εκτίμηση των κοινωνικο-οικονομικών επιπτώσεων από την εφαρμογή του ΣΕΔΕ2 παρά το γεγονός ότι αυτή απαιτείται από τον Κανονισμό 2023/955 για το ΚΤΚ.
    • Απουσιάζει η κοστολόγηση πολλών μέτρων, ένα σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του καθώς και η τεκμηριωμένη αντιστοίχιση των πόρων με τους ωφελούμενους από το κάθε μέτρο, παρά το γεγονός ότι αυτό απαιτείται από τον Κανονισμό 2023/955 για το ΚΤΚ.
    • Απουσιάζει η στοχοθεσία με συγκεκριμένα ορόσημα και στόχους από την υλοποίηση των μέτρων και των επενδύσεων, όπως προτείνεται στο άρθρο 6, παρ.1 του Κανονισμού 2023/955 για το ΚΤΚ. Ο ορισμός τους είναι απαραίτητος και για τον υπολογισμό των δεικτών (Παράρτημα IV του ίδιου Κανονισμού) που θα λαμβάνονται υπόψη για την έκθεση προόδου της υλοποίησης του Σχεδίου που πρέπει να υποβάλλει κάθε κράτος μέλος ανά διετία στην Επιτροπή.
    • Απουσιάζει οποιαδήποτε στήριξη ενεργειακών κοινοτήτων παρά το ότι:
    i. είναι επιλέξιμο μέτρο από τον Κανονισμό 2023/955 για το ΚΤΚ,
    ii. προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις κατευθυντήριες γραμμές για την διαμόρφωση των Κοινωνικών Σχεδίων για το Κλίμα τόσο για ευάλωτα νοικοκυριά όσο και για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις,
    iii. η στήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων αποτελεί διάχυτη προτεραιότητα της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής και της αντίστοιχης νομοθεσίας αφού προωθείται μέσα από πολλές διαφορετικές Οδηγίες (Οδηγίες για την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές -REDII, REDIII-, Οδηγία για την ενεργειακή απόδοση κτιρίων, Οδηγία σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, Οδηγία για τη βελτίωση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Ένωσης) και,
    iv. η εγκατάσταση συστημάτων αυτοπαραγωγής από ενεργειακές κοινότητες μπορεί να δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας συγκριτικά με τις εγκαταστάσεις τέτοιων συστημάτων από μεμονωμένα νοικοκυριά, μειώνοντας το συνολικό κόστος της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και άρα της θωράκισης των νοικοκυριών από τις επιπτώσεις του ΣΕΔΕ2.
    • H άμεση εισοδηματική στήριξη είναι περιορισμένης έκτασης, και έχει συγκεκριμένη μορφή (επίδομα θέρμανσης ή/και ενοικίου) πράγμα που έρχεται σε αντίθεση με τις κατευθυντήριες γραμμές για την διαμόρφωση των Κοινωνικών Σχεδίων για το Κλίμα, σύμφωνα με τις οποίες η άμεση εισοδηματική στήριξη που δίνεται από το ΚΤΚ «δεν μπορεί να υποκαταστήσει επαναλαμβανόμενες εθνικές δαπάνες» όπως είναι τα επιδόματα θέρμανσης και ενοικίου στην περίπτωση της Ελλάδας.
    • Δεν υπάρχει καμία αναφορά στο πως τα προτεινόμενα μέτρα συμμορφώνονται με την «Αρχή μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (DNSH principle), όπως προβλέπεται στο άρθρο 16, παρ. 3 του Κανονισμού 2023/955.
    • Αναγνωρίζουμε ότι καταβλήθηκαν προσπάθειες για τη διαβούλευση και τη συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων, ωστόσο η διαδικασία θα έπρεπε να έχει σχεδιαστεί και υλοποιηθεί πιο αποτελεσματικά. Ειδικότερα, οι διαβουλεύσεις δεν πραγματοποιήθηκαν έγκαιρα, ούτε σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που είχε ανακοινωθεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώ η τρίτη κατά σειρά συνάντηση τελικά δεν πραγματοποιήθηκε. Επιπλέον, στις δύο διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν απουσίαζαν σημαντικοί φορείς, όπως εκπρόσωποι από Δήμους και Περιφέρειες, οι οποίοι θα μπορούσαν να συνεισφέρουν ουσιαστικά, ιδιαίτερα σε θέματα που αφορούν τον εντοπισμό ευάλωτων ομάδων και την κοινωνική κατοικία. Τέλος η ομάδα εργασίας που ήταν υπεύθυνη για τη διαμόρφωση του ΚΚΣ άλλαξε χωρίς καμία ειδοποίηση προς τους φορείς που συμμετείχαν στις διαβουλεύσεις του ΥΠΕΝ μέχρι εκείνου του σημείου.
    Ειδικά Σχόλια

    Σχόλια επί των προτεινόμενων ορισμών ευαλωτότητας, των διαθέσιμων πόρων και των κοινωνικο-οικονομικών επιπτώσεων του ΣΕΔΕ2
    Ορισμοί ενεργειακής και μεταφορικής ευαλωτότητας – Πόροι
    Καταρχάς απουσιάζει «η εκτίμηση του αριθμού και ο προσδιορισμός των ευάλωτων νοικοκυριών, των ευάλωτων πολύ μικρών επιχειρήσεων και των ευάλωτων χρηστών των μεταφορών» όπως επιτάσσει το άρθρο 6, παρ. 1, εδάφιο (ε) του Κανονισμού 2023/955 για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα. Το μόνο που αναφέρεται αόριστα στο προτεινόμενο σχέδιο είναι ότι «σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΚΚΣ, περίπου 1,5 εκατομμύριο ελληνικά νοικοκυριά εμφανίζουν χαρακτηριστικά ενεργειακής ή και μεταφορικής ευαλωτότητας στο πλαίσιο εφαρμογής του ΚΚΤ και λόγω της εισαγωγής του ΣΕΔΕ2». Εκτός του ότι δεν περιλαμβάνεται καμία περαιτέρω εξήγηση για το πώς γίνονται οι «εκτιμήσεις του ΚΚΣ», οι οποίες οδηγούν στον αριθμό «1,5 εκατομμύριο ελληνικά νοικοκυριά», η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να διευρύνει αυτόν τον αριθμό ακόμα περισσότερο στα νοικοκυριά που έχουν διαθέσιμο εισόδημα χαμηλότερο από €25.000 και μάλιστα προσαυξημένο ανάλογα με τον αριθμό των ανήλικων παιδιών κατά €1.000-1.500/παιδί. Σε κανένα σημείο δεν παρουσιάζεται ο τελικός αριθμός των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στα οποία σχεδιάζεται να διοχετευτούν οι πόροι του Ταμείου όπως επιβάλλει ο Κανονισμός.

    Οι ορισμοί που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο είναι εξαιρετικά ευρείς πλήττοντας καίρια την αποτελεσματικότητα χρήσης των πόρων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα δεδομένα της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών (ΕΟΠ) του 2021, το 81% των νοικοκυριών στην Ελλάδα (3,4 εκατομμύρια) έχει εισόδημα κάτω από €25.000. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη και τις προσαυξήσεις λόγω ανήλικων τέκνων που προβλέπει το Σχέδιο, αυτό το ποσοστό θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο. Επομένως αν οι πόροι που θα διοχετευτούν για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του ΣΕΔΕ2 περιοριστούν αποκλειστικά και μόνο στο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα ύψους €4,783 δις για την επταετία 2026-2032, η μέση ενίσχυση, είτε με τη μορφή άμεσων πληρωμών, είτε με τη μορφή χρηματοδότησης επενδύσεων για τη μόνιμη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, δεν θα ξεπερνά τα €200 ανά νοικοκυριό ανά έτος. Συνεπώς, είναι σαφές ότι πρέπει να διευρυνθούν οι πόροι από τους οποίους θα χρηματοδοτηθούν τα μέτρα για την άμβλυνση των επιπτώσεων του ΣΕΔΕ2 πέρα από αυτούς του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα. Για τους λόγους αυτούς, προτείνουμε τη συμπλήρωση των διατιθέμενων πόρων αξιοποιώντας: α) όλα τα υπόλοιπα (πλην ΚΤΚ) έσοδα από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών στο ΣΕΔΕ2 που θα λάβει η χώρα την περίοδο 2027-2032 τα οποία εκτιμάμε μεταξύ €2,75-6,34 δις για τιμές δικαιωμάτων μεταξύ 45€/τόνο και 84€/τόνο β) το 50% των εσόδων δημοπράτησης δικαιωμάτων στο υφιστάμενο ΣΕΔΕ1 τα οποία για 75€/τόνο αποτιμώναται σε €4,33 δις.

    Επίσης, θεωρούμε ότι οι ορισμοί που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο θα οδηγήσουν στη διοχέτευση πόρων σε νοικοκυριά αρκετά μεγάλου εισοδήματος, στερώντας πολύτιμους πόρους από τα πραγματικά ενεργειακά και μεταφορικά ευάλωτα νοικοκυριά. Αντιπροτείνουμε τους παρακάτω ορισμούς που περιλαμβάνονται στη μελέτη μας με τη Facets “Προτάσεις πολιτικών και μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την εφαρμογή του ΣΕΔΕ2 στην Ελλάδα”, γιατί θεωρούμε ότι καταφέρνουν να εστιάσουν καλύτερα στην καρδιά του προβλήματος της ενεργειακής και μεταφορικής ευαλωτότητας που είναι ήδη οξύ στη χώρα, ενώ η αντιμετώπιση της ευαλωτότητας αποτελεί το αποκλειστικό αντικείμενο του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα. Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Κανονισμού 2023/955, «Τα μέτρα και οι επενδύσεις που λαμβάνουν στήριξη από το Ταμείο ωφελούν ευάλωτα νοικοκυριά, ευάλωτες πολύ μικρές επιχειρήσεις και ευάλωτους χρήστες των μεταφορών, που πλήττονται ιδιαίτερα από τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, ιδίως νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια ή νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν φτώχεια στον τομέα των μεταφορών».

    Συγκεκριμένα, προτείνουμε τους ακόλουθους ορισμούς που είναι συμβατοί με τον Κανονισμό:
    Ως ενεργειακά ευάλωτα ορίζονται τα νοικοκυριά που ικανοποιούν τις ακόλουθες συνθήκες:
    (i) Το διαθέσιμο εισόδημά τους να είναι χαμηλότερο από τα εισοδηματικά κριτήρια που τίθενται για τη λήψη του επιδόματος θέρμανσης.
    (ii) To ποσοστό των απαιτούμενων ενεργειακών δαπανών, προκειμένου να εξασφαλισθούν οι κατάλληλες συνθήκες θερμικής άνεσης εντός των κατοικιών, να υπερβαίνει το 10% του συνολικού καθαρού εισοδήματος μετά την αφαίρεση των φόρων, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και μη χρηματικές αξίες.
    (iii) Να χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των κατοικιών τους.
    Ως μεταφορικά ευάλωτα ορίζονται τα νοικοκυριά που ικανοποιούν τις ακόλουθες συνθήκες:
    (i) Το διαθέσιμο εισόδημά τους να είναι χαμηλότερο από τα εισοδηματικά κριτήρια που τίθενται για τη λήψη του επιδόματος θέρμανσης.
    (ii) Οι μεταφορικές τους δαπάνες να υπερβαίνουν το 6% του συνολικού τους εισοδήματος.

    Με αυτούς τους ορισμούς, για τιμές δικαιωμάτων εκπομπών στο ΣΕΔΕ2 που κυμαίνονται μεταξύ 45€/τόνο και 84€/τόνο (σύμφωνα με διαφορετικά σενάρια που εξέτασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή), και με βάση τα στοιχεία της ΕΟΠ του 2021, στην προαναφερθείσα μελέτη υπολογίστηκε ότι τα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά κυμαίνονται μεταξύ 1,151-1,175 εκατομμύρια, ενώ το πλήθος των μεταφορικά ευάλωτων νοικοκυριών κυμαίνεται μεταξύ 631 και 671 χιλιάδων. Δεδομένου ότι από την ανάλυσή μας προκύπτει ότι σε όλα τα σενάρια εξέλιξης τιμών δικαιωμάτων εκπομπών, περίπου το 7,5-8,1% των νοικοκυριών αντιμετωπίζει ταυτόχρονα και τα δύο προβλήματα, εκτιμάται ότι τα μέτρα θα πρέπει να εστιάσουν σε 1,651 – 1,696 εκατομμύρια νοικοκυριά. Επομένως με αυτούς τους πιο στοχευμένους ορισμούς, περιορίζεται ο αριθμός των δικαιούχων κατά περίπου 50% σε σχέση με τα 3,4 εκατομμύρια νοικοκυριά τα οποία δυνητικά αφορά το προτεινόμενο σχέδιο. Ο μικρότερος αριθμός δικαιούχων θα επιτρέψει τη διοχέτευση μεγαλύτερου ποσού ανά νοικοκυριό είτε σε άμεση εισοδηματική στήριξη, είτε στη χρηματοδότηση μέτρων απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Αυτό με τη σειρά του θα έχει πιο ουσιαστικό αντίκτυπο στην αντιμετώπιση της ενεργειακής και μεταφορικής ευαλωτότητας και την οριστική απεξάρτηση των νοικοκυριών από τα ορυκτά καύσιμα.

    Κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις
    Σύμφωνα με το άρθρο 6, παρ. 1 εδάφιο δ, το Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει «εκτίμηση των πιθανών επιπτώσεων της αύξησης τιμών που προκύπτει από τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από κτίρια και οδικές μεταφορές εντός του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ στα νοικοκυριά, ιδίως στην εμφάνιση ενεργειακής φτώχειας ή φτώχειας στον τομέα των μεταφορών, και στις πολύ μικρές επιχειρήσεις». Μια τέτοια ανάλυση απουσιάζει εντελώς από το Σχέδιο που έχει τεθεί σε διαβούλευση.

    Προτείνουμε την εφαρμογή της μεθοδολογίας που ακολουθήσαμε στη μελέτη μας: Ως υπολογιστική βάση χρησιμοποιούνται τα αναλυτικά δεδομένα της ΕΟΠ για ένα έτος (στη μελέτη του Green Tank και της Facets χρησιμοποιήθηκε το 2021 ως το τελευταίο πλήρες έτος με χαρακτηριστικά «κανονικότητας»). Οι ενεργειακές και μεταφορικές δαπάνες των νοικοκυριών που περιλαμβάνονται στην ΕΟΠ επανυπολογίζονται για μια δεδομένη τιμή δικαιώματος και με βάση την περιεκτικότητα του κάθε καυσίμου σε άνθρακα. Εντοπίζονται τα νοικοκυριά του δείγματος της ΕΟΠ που πληρούν τα κριτήρια ευαλωτότητας για αυτή την τιμή δικαιώματος και γι’ αυτά εκτιμάται η άμεση οικονομική επιβάρυνση λόγω της εφαρμογής του ΣΕΔΕ2 ως η διαφορά των εκτιμηθέντων ενεργειακών και μεταφορικών δαπανών μετά την εφαρμογή του ΣΕΔΕ2 από τις ενεργειακές και μεταφορικές δαπάνες που είχαν τα νοικοκυριά αυτά στην ΕΟΠ. Τέλος, τα αποτελέσματα ανάγονται στο σύνολο των νοικοκυριών της επικράτειας. Με βάση αυτή τη μεθοδολογία και εφαρμόζοντας τους παραπάνω ορισμούς για την ευαλωτότητα στα δεδομένα της ΕΟΠ, υπολογίστηκε ότι το νέο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών θα αυξήσει τις δαπάνες των ευάλωτων νοικοκυριών μεταξύ €833 εκατ.(για 45€/τόνο) και €1,6 δις (για 84€/τόνο) την περίοδο 2027-2032.

    Το πλεονέκτημα αυτής της μεθοδολογίας είναι ότι αποφεύγει παραδοχές περί ελαστικότητας της ζήτησης ανά καύσιμο και χρήση, οι οποίες χαρακτηρίζονται από μεγάλες αβεβαιότητες και έχουν σημαντική επίδραση στο αποτέλεσμα, στοιχεία που μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλες ανακρίβειες. Η ενσωμάτωση εξάλλου της ελαστικότητας στην μεθοδολογική προσέγγιση, οδηγεί σε μείωση της ζήτησης καυσίμων από τα νοικοκυριά από την εφαρμογή του ΣΕΔΕ2 και επομένως σε υπο-εκτίμηση των κοινωνικο-οικονομικών επιπτώσεων της εφαρμογής του συστήματος.

    Σχόλια επί των μέτρων
    Αρχή μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης
    Δεν υπάρχει καμία αναφορά στο πως τα προτεινόμενα μέτρα συμμορφώνονται με την «Αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (DNSH principle), όπως προβλέπεται στο άρθρο 16, παρ. 3 του Κανονισμού 2023/955. Η σημασία αυτού του είδους της τεκμηρίωσης αναδεικνύεται στην εκτενή αναφορά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη συμμόρφωση των μέτρων και των επενδύσεων με την Αρχή, τόσο στο κείμενο των οδηγιών για τα Κοινωνικά Σχέδια για το Κλίμα αλλά και στον ειδικό τεχνικό οδηγό που εξέδωσε τον Μάρτιο του 2025.
    Κτιριακός τομέας
    Κ1: Ενεργειακή αναβάθμιση ιδιωτικών κατοικιών
    Συμφωνούμε με την ουσία του μέτρου. Ωστόσο μια ιδιαίτερα σημαντική παράλειψη είναι η στήριξη της συμμετοχής ενεργειακών κοινοτήτων στην επίτευξη του στόχου απανθρακοποίησης των ιδιωτικών κατοικιών των ευάλωτων νοικοκυριών. Θεωρούμε τη συμπερίληψη των ενεργειακών κοινοτήτων ανάμεσα στους δικαιούχους αυτού του μέτρου απολύτως απαραίτητη.

    Επίσης, δεδομένης της έκτασης της ενεργειακής ευαλωτότητας στη χώρα, εκτιμούμε ότι το μέγεθος της παρέμβασης (€2 δις) είναι μικρό, ενώ ακόμα μικρότερη είναι η μέση επένδυση ανά παρέμβαση για τα 300 χιλιάδες ωφελούμενα νοικοκυριά, όπως αναφέρει το προτεινόμενο Σχέδιο (6.667€/κατοικία). Με δεδομένο ότι μια ήπια (ριζική) ενεργειακή αναβάθμιση κοστίζει περίπου 100€/μ2 (332€/μ2), προκύπτει ότι για διαμερίσματα περίπου 67μ2 οι προτεινόμενοι πόροι δεν μπορούν να καλύψουν περισσότερο από μια ήπια ενεργειακή ανακαίνιση ή εναλλακτικά το κόστος εγκατάστασης μιας αντλίας θερμότητας αμόνωτης κατοικίας. Από την άλλη μεριά, προκειμένου να επιτευχθεί τόσο η «αντικατάσταση της χρήσης ορυκτών καυσίμων στις κατοικίες» που επίσης αναφέρει το κείμενο και εξειδικεύει στη δράση Κ1.3, όσο και η ριζική αντιμετώπιση της ενεργειακής ευαλωτότητας, τα παραπάνω μέτρα, όπως και η χρήση ΑΠΕ στις κατοικίες, είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν συνδυαστικά. Κοινώς, οι διατιθέμενοι πόροι δεν επαρκούν για να χρηματοδοτηθούν ρεαλιστικά τα προτεινόμενα μέτρα για το συγκεκριμένο πλήθος ωφελούμενων.

    Στη μελέτη μας εξετάσαμε διαφορετικά πακέτα μέτρων για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών που περιλαμβάνουν ριζικές ή ήπιες ανακαινίσεις σε συνδυασμό με σωστά διαστασιολογημένες αντλίες θερμότητας και φωτοβολταϊκά είτε από μεμονωμένα νοικοκυριά είτε συλλογικά, μέσω ενεργειακών κοινοτήτων. Διαφορετικοί συνδυασμοί των παραπάνω μέτρων εφαρμόστηκαν σε διαφορετικούς υποπληθυσμούς ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή στην οποία βρίσκεται η κατοικία, τον τύπο της και τα αστικά ή μη χαρακτηριστικά της. Το αποτέλεσμα ήταν η εξάλειψη της ενεργειακής ευαλωτότητας σε 276–348 χιλιάδες νοικοκυριά (δηλαδή στην τάξη μεγέθους των 300 χιλιάδων που προτείνει το Σχέδιο), αλλά με συνολικό επενδυτικό κόστος €6,8–8,4 δις, ανάλογα με την τιμή του δικαιώματος εκπομπών, έως και 4 φορές μεγαλύτερο δηλαδή από τα €2 δις του προτεινόμενου σχεδίου. Προφανώς, η πρότασή μας υποθέτει 100% χρηματοδότηση. Ωστόσο, στην πράξη δεν θα μπορούσε το ποσοστό αυτό να είναι πολύ χαμηλότερο, δεδομένου ότι εστιάζουμε σε ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά, στη συντριπτική τους πλειονότητα χαμηλού εισοδήματος, τα οποία δεν θα μπορούσαν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην κάλυψη του κόστους της επένδυσης.

    Κ2. Στέγαση ευάλωτων ομάδων
    Συμφωνούμε με την ουσία του μέτρου αλλά θεωρούμε ότι έχει πολύ μικρότερο πεδίο εφαρμογής (1.000 ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά και 4.000-5.000 φοιτητές) από αυτό που θα έπρεπε να έχει. Επιπλέον, το διατιθέμενο ποσό των €250 εκατ. είναι δυσανάλογα μεγάλο για το εν λόγω περιορισμένο πλήθος των ωφελούμενων. Επίσης, δεν είναι διόλου σαφή τα κριτήρια επιλογής των δικαιούχων για την εφαρμογή του μέτρου.

    Στην ανάλυσή μας θεωρήσαμε ότι το μέτρο της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτή και ενεργειακά αποδοτική κατοικία (κοινωνική στέγαση) αφορά σε μονογονεϊκές ή πολύτεκνες οικογένειες σε ενεργειακή ευαλωτότητα (με βάση τον παραπάνω ορισμό) που μισθώνουν την κατοικία τους. Η ενίσχυση αντιστοιχεί στο συνολικό κόστος της ανακαίνισης που περιλαμβάνει ριζική ενεργειακή αναβάθμιση, εγκατάσταση αντλίας θερμότητας και φωτοβολταϊκού σε στέγη (συνολικά €39.000 ανά κατοικία). Η ενίσχυση παρέχεται δε κατά ένα ποσοστό στους ιδιοκτήτες κατοικιών προς εκμίσθωση σε ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά και κατά το υπόλοιπο στα νοικοκυριά που εκμισθώνουν την κατοικία. Με αυτές τις παραδοχές και για συνολική επένδυση €568-595 εκατ. (ανάλογα με την τιμή του δικαιώματος εκπομπών) τα ωφελούμενα ευάλωτα νοικοκυριά είναι πολύ περισσότερα και κυμαίνονται μεταξύ 14.571 και 15.265.

    Κ3: Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και ενεργειακού εξοπλισμού πολύ μικρών επιχειρήσεων
    Πρόκειται για ένα σαφώς πιο ρεαλιστικά κοστολογημένο μέτρο σε σχέση με το Κ1, καθώς το ποσό της ενίσχυσης αντιστοιχεί σε €30.000 ανά μικρή επιχείρηση, ποσό ικανό να χρηματοδοτήσει διαφορετικού τύπου παρεμβάσεις όπως μόνωση, αντικατάσταση κουφωμάτων, εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικών συστημάτων θέρμανσης, ψύξης και παραγωγής ζεστού νερού (π.χ. αντλίες θερμότητας, ηλιακοί θερμοσίφωνες κ.α.), καθώς και συστημάτων ΑΠΕ για ιδιοκατανάλωση (π.χ. φωτοβολταϊκά) σε πολύ μικρές επιχειρήσεις. Και σε αυτό το μέτρο προτείνεται η συμπερίληψη ενεργειακών κοινοτήτων πολύ μικρών επιχειρήσεων ανάμεσα στους δικαιούχους.

    Κ4: Δράσεις ενημέρωσης και εκπαίδευσης
    Ενώ αναγνωρίζεται το οξύ πρόβλημα της έλλειψης ενημέρωσης και εκπαίδευσης, και προτείνονται ενδιαφέροντα μέτρα για την άμβλυνσή του, απουσιάζει πλήρως η κοστολόγηση των μέτρων καθώς και μετρήσιμοι δείκτες αποτελεσμάτων, γεγονός που δημιουργεί εύλογες απορίες για το κατά πόσο τα μέτρα αυτά θα εφαρμοστούν στην πράξη. Προτείνεται τα μέτρα αυτά αρχικά να εξειδικευτούν περισσότερο, να κοστολογηθούν και να τεθούν ρεαλιστικοί, ποσοτικοί στόχοι ενημέρωσης και εκπαίδευσης ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών και μικρών επιχειρήσεων.

    Κ5: Ολοκληρωμένο πλαίσιο Δικαιούχων Ενεργειακής Στήριξης
    Η μεταρρύθμιση που περιλαμβάνεται στο Σχέδιο κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση δεδομένων των υφιστάμενων γραφειοκρατικών εμποδίων που οδηγούν σε καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων, την εκταμίευση των πόρων και άλλες στρεβλώσεις. Ωστόσο, και εδώ απουσιάζει η κοστολόγηση και οι δείκτες αποτελεσμάτων. Δεδομένου μάλιστα ότι η συγκεκριμένη δράση είναι οριζόντια και θα ωφελήσει και πολλά άλλα νοικοκυριά πλην των ευάλωτων, προτείνεται να εξεταστεί η χρηματοδότηση του μέτρου από άλλες χρηματοδοτικές πηγές.

    Τομέας οδικών μεταφορών
    Θεωρούμε ότι ένα μέτρο που μπορεί να συμβάλλει στον μετριασμό τόσο της μεταφορικής ευαλωτότητας όσο και του ανθρακικού αποτυπώματος των οδικών μεταφορών, και απουσιάζει από τα προτεινόμενα μέτρα του σχεδίου, είναι η παροχή δωρεάν εισιτηρίων σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού (π.χ. παιδιά, φοιτητές) ή κάλυψη τμήματος του κόστους της κάρτας απεριορίστων διαδρομών σε ΜΜΜ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη όπου διαμένει ένα σημαντικό ποσοστό των μεταφορικά ευάλωτων νοικοκυριών με βάση τα προαναφερθέντα κριτήρια που εφαρμόσαμε στη μελέτη μας (περίπου το 29%). Με τον τρόπο αυτό, αφενός περιορίζεται η επιβάρυνση των νοικοκυριών αυτών λόγω της εφαρμογής του ΣΕΔΕ2, αλλά και παροτρύνονται τα νοικοκυριά να αυξήσουν τη χρήση των αστικών συγκοινωνιών.

    Με βάση τα παραπάνω, προτείνουμε τα μεταφορικά ευάλωτα νοικοκυριά που διαβιούν στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη να υποστηρίζονται με έκπτωση 50% στην ετήσια κάρτα απεριορίστων διαδρομών σε όλα τα ενήλικα μέλη τους, και με δωρεάν εισιτήρια σε όλα τα ανήλικα μέλη τους. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, η δαπάνη του μέτρου αυτού ανέρχεται σε €401-430 εκατ. (ανάλογα με την τιμή του δικαιώματος) για όλη την εξεταζόμενη περίοδο και θα ωφελήσει μεταξύ 183 και 196 χιλιάδες ευάλωτα νοικοκυριά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

    Μ1: Ενίσχυση στόλου αστικών λεωφορείων με μέριμνα για πιο ευάλωτους
    Επί της αρχής τα μέτρα αυτά είναι ιδιαίτερα σημαντικά και πρέπει να υλοποιηθούν στην ολότητά τους. Ωστόσο, απουσιάζει η οποιαδήποτε κοστολόγηση και αντιστοίχιση με ωφελούμενους. Το πλέον σημαντικό πρόβλημα όμως είναι ότι τα προτεινόμενα μέτρα είναι οριζόντια και δεν εστιάζουν στους μεταφορικά ευάλωτους πολίτες όπως θα έπρεπε να συμβαίνει σύμφωνα με τον Κανονισμό 2023/955 για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα. Ειδικότερα, σύμφωνα με το Άρθρο 1, «Τα μέτρα και οι επενδύσεις που λαμβάνουν στήριξη από το Ταμείο ωφελούν ευάλωτα νοικοκυριά, ευάλωτες πολύ μικρές επιχειρήσεις και ευάλωτους χρήστες των μεταφορών».

    Με αυτά τα δεδομένα, για την υλοποίηση των παραπάνω μέτρων προτείνουμε τη χρήση πόρων από άλλες πήγες και πιο συγκεκριμένα: α) τα υπόλοιπα (πλην ΚΤΚ) έσοδα από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών στο ΣΕΔΕ2 που θα λάβει η χώρα την περίοδο 2027-2032 τα οποία εκτιμάμε μεταξύ €2,75-6,34 δις για τιμές δικαιωμάτων εκπομπών μεταξύ 45€/τόνο και 84/τόνο β) το 50% των εσόδων δημοπράτησης δικαιωμάτων εκπομπών στο υφιστάμενο ΣΕΔΕ1 τα οποία για 75€/τόνο εκτιμώνται σε €4,33 δις. Συνεπώς, αθροιστικά οι πόροι από αυτές τις δύο πηγές υπερβαίνουν το σύνολο των πόρων του ΚΤΚ (€4,783 δις).

    Επιπλέον, η χρήση των πόρων του ΣΕΔΕ1 και του ΣΕΔΕ2 διέπεται από το άρθρο 10, παρ. 3 της αναθεωρημένης οδηγίας για το ΣΕΔΕ (2003/87/ΕΚ) και δεν θέτει περιορισμούς για τους ωφελούμενους όπως κάνει ο Κανονισμός 2023/955, αλλά για τις χρήσεις. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το εδάφιο (στ) του άρθρου 10, παρ.3 της Οδηγίας 2003/87/ΕΚ, τα κράτη μέλη επιτρέπεται να επενδύουν τα έσοδα δημοπράτησης δικαιωμάτων εκπομπών του ΣΕΔΕ1 και του ΣΕΔΕ2 προκειμένου «…να επιταχύνουν τη μετάβαση σε μορφές μεταφορών που συμβάλλουν σημαντικά στην απαλλαγή του τομέα από τις ανθρακούχες εκπομπές, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης φιλικών προς το κλίμα επιβατικών και εμπορευματικών σιδηροδρομικών μεταφορών και των υπηρεσιών και τεχνολογιών λεωφορείων, …». Συνεπώς, η εν λόγω δράση που θα ωφελήσει οριζόντια μπορεί να χρηματοδοτηθεί από αυτούς τους πόρους.

    Μ2: Αναβάθμιση δημόσιων μεταφορικών μέσων σταθερής τροχιάς
    Ταυτόσημο με το σχόλιο στο Μ1

    Μ3: Υποδομές για προώθηση βιώσιμης κινητικότητας (πολυτροπικές μετακινήσεις)
    Ταυτόσημο με το σχόλιο στο Μ1

    Μ4: Πράσινη μετακίνηση για νοικοκυριά
    Θεωρούμε ότι το μέτρο αυτό κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά πρέπει να διευρυνθεί, καθώς οι 10,000 δικαιούχοι είναι ένας πολύ χαμηλός αριθμός ωφελούμενων συγκριτικά με το μέγεθος της μεταφορικής ευαλωτότητας, η οποία βάσει των προαναφερθέντων κριτηρίων εκτιμούμε ότι ήδη πλήττει το 13,9% των νοικοκυριών στη χώρα (περίπου 585 χιλιάδες νοικοκυριά) χωρίς την εφαρμογή του ΣΕΔΕ2.

    Με βάση την ανάλυσή μας, θεωρούμε ότι ο προϋπολογισμός του μέτρου «Χρηματοδοτική μίσθωση ηλεκτρικών οχημάτων από ευάλωτα νοικοκυριά» πρέπει να αυξηθεί σημαντικά από τα €150 εκατ. του προτεινόμενου σχεδίου στα €784-€853 εκατ. (ανάλογα με την τιμή του δικαιώματος) και να δώσει προτεραιότητα στα νοικοκυριά που εμφανίζουν πολύ υψηλά επίπεδα μεταφορικής ευαλωτότητας, δηλαδή νοικοκυριά με μεταφορικές δαπάνες άνω του 15% του εισοδήματος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΟΠ, το μέτρο αυτό θα ωφελήσει 78,4 – 85,3 χιλιάδες νοικοκυριά παρέχοντας στήριξη €10,000 σε ορίζοντα τριετίας για τη μίσθωση ηλεκτρικών οχημάτων.

    Μ5: Βελτίωση του τρόπου μετακίνησης ευάλωτων ομάδων
    Πρόκειται για μια πολύ σωστή δέσμη μέτρων που βρίσκεται στον πυρήνα του πνεύματος του Κανονισμού για το ΚΤΚ, και την οποία στηρίζουμε. Ωστόσο, και πάλι απουσιάζει ο προϋπολογισμός, και ο εκτιμώμενος αριθμός ωφελούμενων για καθεμία από τις επιμέρους δράσεις Μ5.1-Μ5.5. Δίνεται μόνο ο συνολικός προϋπολογισμός για όλες τις δράσεις μαζί (€170 εκατ.) ενώ μόνο για τη δράση Μ5.1 προσεγγίζεται ο αριθμός των ωφελούμενων έμμεσα με την αναφορά στην αγορά 200 σχολικών λεωφορείων, τα οποία μάλιστα θεωρούμε ότι πρέπει να είναι μηδενικών και όχι «χαμηλών» εκπομπών.

    Μ6: Εκσυγχρονισμός στόλου οχημάτων πολύ μικρών επιχειρήσεων
    Τα μέτρα Μ6.1-Μ6.3 αποτελούν μια επίσης πολύ σωστή δέσμη μέτρων για τη στήριξη των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Ωστόσο, και πάλι απουσιάζει ο καταμερισμός του συνολικού προϋπολογισμού ύψους €300 εκατ. στις δράσεις Μ6.1-Μ6.4. Επιπλέον, θεωρούμε ότι η αναθεώρηση των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας στη δράση Μ6.4 είναι ευθύνη των δήμων και των περιφερειών και δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί το ΚΤΚ για τη χρηματοδότησή τους.

    Σχόλια επί των μέτρων άμεσης εισοδηματικής στήριξης
    Η επιλογή του ποσοστού 10-15% του συνολικού προϋπολογισμού του ΚΚΣ το οποίο στην πράξη εξισώνεται με το ΚΤΚ, για μέτρα άμεσης εισοδηματικής στήριξης, στερείται τεκμηρίωσης.

    Επιπλέον η άμεση εισοδηματική στήριξη που προβλέπεται από το Σχέδιο έχει συγκεκριμένη χρήση (επίδομα θέρμανσης ή/και ενοικίου) πράγμα που έρχεται σε αντίθεση με τις κατευθυντήριες γραμμές για την διαμόρφωση των Κοινωνικών Σχεδίων για το Κλίμα, σύμφωνα με τις οποίες η άμεση εισοδηματική στήριξη που δίνεται από το ΚΤΚ «δεν μπορεί να υποκαταστήσει επαναλαμβανόμενες εθνικές δαπάνες» όπως είναι τα επιδόματα θέρμανσης και ενοικίου. Επιπλέον πρέπει να εξασφαλίζεται ότι τα νοικοκυριά που θα λαμβάνουν άμεση εισοδηματική στήριξη, θα είναι αποδέκτες και των λοιπών διαρθρωτικών μέτρων, ώστε να εξασφαλίζεται η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

    Αντιπροτείνουμε την αφαίρεση της στοχευμένης ενίσχυσης μέσω υφιστάμενων επιδομάτων και τη διοχέτευση μεγαλύτερου ποσού στα ενεργειακά και μεταφορικά ευάλωτα νοικοκυριά της χώρας που εξαρτώνται από ορυκτά καύσιμα για τη θέρμανση και τις μεταφορές τους. Το ακριβές ποσό μπορεί να προσδιοριστεί σύμφωνα με τη μεθοδολογία που εφαρμόσαμε στη μελέτη μας: Αρχικά, εκτιμήσαμε ποσοτικά την επιπλέον άμεση οικονομική επιβάρυνση των ενεργειακά και μεταφορικά ευάλωτων νοικοκυριών που προκύπτει από τη συνεχιζόμενη χρήση ορυκτών καυσίμων για θέρμανση και επιβατικές μεταφορές λόγω της εφαρμογής του ΣΕΔΕ2 και για διαφορετικές τιμές δικαιωμάτων εκπομπών μεταξύ 45€/τόνο και 84€/τόνο με βάση τα στοιχεία της ΕΟΠ. Στη συνέχεια, συγκρίναμε τα αποτελέσματα με το όριο του 37,5% που θέτει ο Κανονισμός 2023/955 για τα μέτρα της άμεσης εισοδηματικής στήριξης. Οι υπολογισμοί έδειξαν ότι με χρήση των προαναφερθέντων ορισμών για την ενεργειακή και μεταφορική ευαλωτότητα και για το προαναφερθέν εύρος τιμών δικαιωμάτων εκπομπών, η επιπλέον οικονομική επιβάρυνση των ευάλωτων νοικοκυριών από την εφαρμογή του ΣΕΔΕ2 κυμαίνεται μεταξύ €833 εκατ. και €1,6 δις για την περίοδο 2027-2032 και δεν υπερβαίνει το όριο του 37,5%. Με αυτό το δεδομένο, και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα επίπεδα ευαλωτότητας στην Ελλάδα είναι ήδη ιδιαίτερα αυξημένα χωρίς την εφαρμογή του ΣΕΔΕ2, προτείνουμε κατ’ ελάχιστον την πλήρη κάλυψη της επιπλέον επιβάρυνσης των ευάλωτων νοικοκυριών από την εφαρμογή του ΣΕΔΕ2. Εξαίρεση μπορεί να γίνει μόνο για τους υποπληθυσμούς των μεταφορικά ευάλωτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Εκεί λόγω της ύπαρξης ΜΜΜ, η άμεση εισοδηματική στήριξη μπορεί να υποκατασταθεί από μέτρο παροχής δωρεάν εισιτηρίων στα ΜΜΜ. Με αυτή την εξαίρεση, το προτεινόμενο ύψος άμεσης εισοδηματικής στήριξης κυμαίνεται μεταξύ €742 εκατ. και €1.42 δις για την περίοδο 2027-2032, ποσά που αντιστοιχούν σε μερίδια 15,5%-29,7% του ΚΤΚ της χώρας.

  • 14 Ιουλίου 2025, 15:45 | Χριστοφορος

    Θα ήταν σωστό να υπάρχει εξοικονομώ και να δίνουν μεγαλύτερη επιχορήγηση και να μην υπάρχουν οι κόφτες και περιορίζεται η επιχορήγηση για την ενεργειακή αναβάθμιση να υπάρχει επιπλέον επιβλέπων μηχανικός, να υπάρχει εξοικονομώ για ασανσέρ όσοι θέλουν να βάλουν χωρίς την έγκριση των άλλων ιδιοκτητών διότι είναι όφελος σε όλους αν δεν θέλουν να πληρώσουν δεν το χρησιμοποιούν, και να υπάρχει μεγαλύτερη επιχορήγηση για τα άτομα που είναι ΑΜΕΑ και ασανσέρ για λόγους ηλικίας που δυσκολεύονται να περπατήσουν για λόγους ηλικίας.
    Να υπάρχει Εξοικονομώ για στατική μελέτη του κτιρίου ή του διαμερίσματος.
    Χωρίς συναίνεση να γίνεται θερμό-υγρομόνωση ταράτσας και θερμοπρόσοψη.
    Να υπάρχει για ΑΜΕΑ μεγαλύτερη επιχορήγηση.
    Και όσοι κάνουν ενεργειακή αναβάθμιση να μην πληρώνουν ΕΝΦΙΑ

  • 14 Ιουλίου 2025, 15:59 | Χριστόφορος

    Θα ήταν σωστό να υπάρχει εξοικονομώ και να δίνουν μεγαλύτερη επιχορήγηση και να μην υπάρχουν οι κόφτες και περιορίζεται η επιχορήγηση για την ενεργειακή αναβάθμιση να υπάρχει επιπλέον επιβλέπων μηχανικός, να υπάρχει εξοικονομώ για ασανσέρ όσοι θέλουν να βάλουν χωρίς την έγκριση των άλλων ιδιοκτητών διότι είναι όφελος σε όλους αν δεν θέλουν να πληρώσουν δεν το χρησιμοποιούν, και να υπάρχει μεγαλύτερη επιχορήγηση για τα άτομα που είναι ΑΜΕΑ και λόγους ηλικίας δεν μπορούν να περπατήσουν.
    Εξοικονομώ για στατική μελέτη του κτιρίου ή του διαμερίσματος.
    Χωρίς συναίνεση να γίνεται θερμό-υγρομόνωση ταράτσας και θερμοπρόσοψη.
    Να υπάρχει για ΑΜΕΑ μεγαλύτερη επιχορήγηση.
    Και όσοι κάνουν ενεργειακή αναβάθμιση να μην πληρώνουν ΕΝΦΙΑ.

  • 13 Ιουλίου 2025, 19:34 | Γιάννης

    Καταρχήν στην ενεργειακή αναβάθμιση να ενσωματωθούν και τα inverter air-conditioner ( αντλιες αερος-αερος, είναι και πιο αποδοτικές)και όχι μόνο οι αντλιες θερμότητας (αντλιες αερος-νερου) που είναι το ίδιο πράγμα κα δεν υπολογίζονται στην αναβάθμιση ΠΕΑ πιστοποιητικου. Γελάνε και οι πέτρες με αυτό. Μετά αφήστε επιτέλους τον ιδιοκτήτη που πιάνουν τα χέρια του να τα κάνει μόνος του DIY χωρίς πρόσθετα χαράτσια π.χ. 1) βεβαίωση μηχανικου, 2) ασφαλιστικες εισφορές υπερ αγνώστων για μόνωση (ή οτιδήποτε άλλο θέλει να κάνει για να ανακαινισει και να το νοικιάσει από ένα απλό βάψιμο…) βεβαίωση μηχανικου μόνο αν περιλαμβάνει αλλαγές σε ηλεκτρομηχανολογικα σχέδια ή στατικα σχέδια. Και εννοείται να μπορεί να ανακυκλωσει μπάζα που μπορεί να βγουν μόνος του χωρίς βεβαίωση μηχανικου. Στεγαστικό πρόβλημα βάζοντας εμπόδια και έξοδα στον ιδιοκτήτη να τα φτιάξει μόνος του και να νοικιάσει φωστήρες

  • 13 Ιουλίου 2025, 15:23 | Greenpeace Greece (Νικος Χαραλαμπίδης)

    Για τον κτιριακό τομέα

    Το ΚΚΣ (και το ΣΕΔΕ2) αφορούν ευάλωτους πολίτες που πλήττονται από ενεργειακή και μεταφορική ένδεια ως συνέπεια της χρήσης ορυκτών καυσίμων. Το σχέδιο ουσιαστικά διευρύνει τους εν δυνάμει ευάλωτους πληθυσμούς βάζοντας κοινωνικά κριτήρια. Χρειάζονται ποσοτικοποιημένα μέτρα για να μπορούμε να δούμε το βάθος της ανάλυσης αλλά και το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Μέχρι σήμερα, το απόλυτο μέτρο στάθμισης επιτυχίας σχετικών πολιτικών ήταν η απορρόφηση πόρων. Ο δείκτης αυτός έπεται άλλων όπως η αριθμός των κτιρίων που αναβαθμίστηκαν ενεργειακά και σε τι βαθμό, ο αριθμός των νοικοκυριών σε ένδεια που – με την εφαρμογή των μέτρων – βελτίωσαν τις συνθήκες διαβίωσης (άρα απαιτείται μηχανισμός μέτρησης του αποτελέσματος).

    Παράγοντας κλειδί είναι η επίλυση χρόνιων γραφειοκρατικών αγκυλώσεων που καθιστούν δύσκολη την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων πολυκατοικιών μια και εκεί ακριβώς εντοπίζεται το συνδυασμένο πρόβλημα ευάλωτα νοικοκυριά – ακατάλληλα κτίρια.

    Το σχέδιο δεν έχει καμία αναφορά σε ενεργειακές κοινότητες (τόσο για αυτοπαραγωγή και αντλίες θερμότητας ή σαν μοχλό στήριξης των μικροεπιχειρήσεων που είναι μέσα στο ΣΕΔΕ2, όσο και σε ανακαινίσεις από πολίτες (citizen led renovations) που υποστηρίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

    Το Σχέδιο δεν δείχνει το συνολικό κόστος του ΣΕΔΕ2 ώστε να αντιληφθούμε εάν τα μέτρα είναι επαρκή.

    Δεν έχει γίνει άλλη επαφή με φορείς για τη συνδιαμόρφωση των μέτρων, όπως είχε ξεκινήσει μέχρι τον Απρίλιο με τα workshop στο ΥΠΕΝ, άρα αρκετά μέτρα δεν έχουν ληφθεί υπόψιν από τους τότε διαλόγους.

    Παρά την απαγόρευση χρηματοδότησης καυστήρων, το σχέδιο αναφέρει υβριδικούς καυστήρες ενώ με την συνέχεια των επιδομάτων θέρμανσης συνεχίζεται η εξάρτηση φτωχών νοικοκυριών σε ορυκτά καύσιμα.

    Οι επιδοτήσεις ενοικίου δεν μπορεί να είναι επιλέξιμες εφόσον δεν τεκμηριώνεται κάπως ότι οι ωφελούμενοι βρίσκονται σε φτώχεια λόγω ΣΕΔΕ2
    Γενικά το σχέδιο έχει πολύ έντονο το κοινωνικό προφίλ αλλά λείπουν αρκετά μέτρα που αφορούν αποκλειστικά το ΣΕΔΕ2.

    Επίσης το σχέδιο δεν αναφέρει τι θα γίνουν όλες αυτές οι νέες εγκαταστάσεις αερίου και τα δίκτυα στις επαρχιακές πόλεις, εφόσον ουσιαστικά αντιτίθενται στους στόχους του ΚΚΤ.

    Για τις μεταφορές

    Στα αστικά κέντρα, χρειάζεται η διασύνδεση των υπαρχόντων μέσων και ο συγχρονισμός τους. Πέρα από τις καλές προθέσεις, αυτό πρέπει να αποτυπωθεί στην αυξημένη χρήση τους και – προφανώς – στη μειωμένη χρήση ΙΧ για μετακινήσεις στην πόλη. Υπάρχει πληθώρα εξόφθαλμων παραδειγμάτων (πχ ελλειμματική χρήση τηλεματικής) που χρήζουν βελτίωσης, ανεξαρτήτως της απαραίτητης ανανέωσης του στόλου των λεωφορείων. Πρόσφατα περιστατικά αναδεικνύουν την ανάγκη βελτίωσης συνθηκών εργασίας και αλλαγής συμπεριφορών εκ μέρους των οδηγών των μέσων συλλογικής μεταφοράς.

    Και εδώ, ο βαθμός επιτυχίας των μέτρων πρέπει να μετριέται με τη μείωση της χρήσης των ΙΧ αυτοκινήτων για μετακινήσεις στην πόλη και όχι με την απορρόφηση διαθέσιμων πόρων. Ας συμφωνήσουμε, επί της αρχής, ότι η αύξηση του στόλου των ΙΧ στο λεκανοπέδιο είναι πρόβλημα (είτε αυτά είναι συμβατικά είτε υβριδικά είτε ηλεκτρικά) και δεν αντιμετωπίζεται με περαιτέρω επέκταση του οδικού δικτύου.

    Για καθαρά κλιματικούς λόγους, σε συνδυασμό με την προσαρμογή των πόλεών μας στα νέα κλιματικά δεδομένα, χρειαζόμαστε λιγότερους δρόμους, περισσότερο χώμα και πράσινο, άρα λιγότερο ΙΧ και περισσότερα σύγχρονα αξιόπιστα μέσα συλλογικής μεταφοράς.

    Χρειάζεται η διεύρυνση και δημιουργία νέων γραμμών λεωφορείων στην επαρχία όπου η μεταφορική φτώχεια είναι πολύ μεγάλη (σε σύγκριση με τα μεγάλα αστικά κέντρα) και οι αποστάσεις συχνά μεγαλύτερες.

  • 12 Ιουλίου 2025, 20:42 | Αγγελοπούλου

    Σε άπαντες οδούς, λεωφόρους, αγροτικούς δρόμους να τοποθετηθούν στους φανοστάτες «μίνι» φωτοβολταϊκά, ώστε να μειωθεί η δαπάνη δημόσιου ηλεκτροφωτισμού.

    Πυλώνας κτίρια, δράσεις Κ1, Κ2, Κ3,
    Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων
    Παρακαλώ, όπως συμπεριλάβετε στην ενεργειακή αναβάθμιση τις κάτωθι περιπτώσεις
    Α. Κινητήρες Υδρογόνου,
    Αυτοκινητοβιομηχανία της Ιαπωνίας, παρουσίασε και πήρε έγκριση να τεθεί σε χρήση κινητήρας αυτοκινήτων που χρησιμοποιεί ως καύσιμο το νερό. Ο συγκεκριμένος κινητήρας θα χρησιμοποιηθεί και ως γεννήτρια παραγωγής οικιακού ηλεκτρικού ρεύματος.

    Β. Αβαθής Γεωθερμία

    Πυλώνας μεταφορές, δράσεις Μ1, Μ4.1, Μ51,3,4
    Παρακαλώ όπως συμπεριλάβετε και κινητήρες υδρογόνου για αυτοκίνητα ώστε να καίνε νερό
    https://youtu.be/eNlHeLGggcM?si=Ctocd73v-kc3DRri

  • 11 Ιουλίου 2025, 19:32 | ΣΠΥΡΑΦΦΕΛΟΣ

    ΕΛΕΟς ΜΕ ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΤΗΣ ΧΑΛΙΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ CO2 ΚΑΙ ΠΟΥ ΘΑ ΣΩΣΕΙ Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΩΝΤΑΣ ΜΕ ΦΟΡΟΛΟΓΙΕΣ ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ ΕΝΩ ΚΙΝΑ ΚΑΙ ΙΝΔΙΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΟΛΗ ΦΑΣΗ ΡΥΠΑΙΝΟΥΝ ΑΚΑΤΑΠΑΥΣΤΑ, ΑΚΥΡΩΣΤΕ ΤΟ ΤΩΡΑ!!!!!!!

  • 11 Ιουλίου 2025, 14:08 | Γεώργιος Λινίδης

    Το τεράστιο αυτό κείμενο παρόλο το μέγεθος του δεν περιέχει κάτι το συγκεκριμένο. Όπως πχ. ποιο κτήριο υποχρεούται να εγκαταστήσει ποια
    μόνωση. Απαιτούνται συγκεκριμένες μελέτες – μετρήσεις ως προς την
    υπάρχουσα ικανότητα μόνωσης.

  • 11 Ιουλίου 2025, 12:51 | Σπυρόπουλος Βασίλειος

    Στο κεφάλαιο Κ1.3 του ΚΚΣ επισημαίνεται ορθά η ανάγκη για ενίσχυση της προσβασιμότητας και της αποτελεσματικότητας των μέτρων ενεργειακής αναβάθμισης, με περιορισμό της γραφειοκρατίας. Η κατεύθυνση αυτή είναι απολύτως επιθυμητή και ευθυγραμμίζεται με τις ανάγκες τόσο των πολιτών όσο και των επαγγελματιών του κλάδου.

    Θα ήθελα να προτείνω προς ενίσχυση του Σχεδίου, τη ρητή πρόβλεψη για τη δυνατότητα συμμετοχής τεχνικών εταιρειών, ενεργειακών συμβούλων, εργοληπτικών επιχειρήσεων και ανεξάρτητων ESCOs στη διαδικασία υλοποίησης, δίπλα ή συμπληρωματικά προς τυχόν άλλους ενδιάμεσους φορείς.

    Η εμπειρία των τελευταίων ετών δείχνει ότι οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή σχετικών προγραμμάτων συνδέονται κυρίως με την πολυπλοκότητα των διοικητικών μηχανισμών. Οι τεχνικές εταιρείες της αγοράς έχουν ανταποκριθεί με συνέπεια και επάρκεια, αναλαμβάνοντας το σύνολο των ενεργειών για την ολοκλήρωση χιλιάδων έργων.

    Αντίστοιχες πρακτικές ακολουθούνται και σε άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου διατηρείται η πολυφωνία συμμετοχής στην υλοποίηση, με τη δυνατότητα αξιοποίησης τεχνικών φορέων από τον ίδιο τον ωφελούμενο πολίτη ή επιχείρηση (π.χ. Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία).

    Ως εκ τούτου θα πρότεινα τα εξής:

    Την ενσωμάτωση σχετικής αναφοράς στο ΚΚΣ που θα διασφαλίζει ότι η συμμετοχή τεχνικών και ενεργειακών φορέων μικρής και μεσαίας κλίμακας παραμένει θεσμικά κατοχυρωμένη,

    Τη διατήρηση της ελευθερίας επιλογής εκτελεστικού φορέα από τον τελικό ωφελούμενο.

    Με τον τρόπο αυτό, εξασφαλίζεται η ισορροπία ανάμεσα στην επιδιωκόμενη απλοποίηση και στην ενίσχυση της υγιούς αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών, προς όφελος της οικονομίας, της κοινωνικής συνοχής και των ίδιων των στόχων του ΚΚΣ.

  • 11 Ιουλίου 2025, 11:32 | Αλέξανδρος Κρυστάλλης

    Θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για τα διαμερίσματα που θερμαίνονται με αντλίες θερμότητας ή/και κλιματιστικά inverter να εξαιρούνται από το πάγιο θέρμανσης των πολυκατοικιών.

  • 11 Ιουλίου 2025, 09:35 | Μπλάτσιος Σπυρίδων

    Κάποιες πρώτες παρατηρήσεις:

    Ταχύτητα υλοποίησης. Με την έναρξη του SDE2 το 2027, είναι απαραίτητη η έγκαιρη εφαρμογή, π.χ. η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων «Εξοικονομώ». Η απλοποίηση της γραφειοκρατίας θα είναι καθοριστικής σημασίας.

    Κλίμακα κοινωνικής στέγασης. Το φιλόδοξο πιλοτικό πρόγραμμα για 1.000 μονάδες και 4.500 κλίνες για φοιτητές είναι μια καλή αρχή, αλλά η ζήτηση ενδέχεται να υπερβεί την προσφορά, ιδίως στην Αθήνα και σε άλλα αστικά κέντρα.

    Ενημέρωση και προσβασιμότητα. Η προσαρμογή των μέτρων στις απομακρυσμένες, νησιωτικές, χαμηλού εισοδήματος, αναπηρικές και φοιτητικές νοικοκυριές είναι απαραίτητη, αλλά η ευαισθητοποίηση και η αποδοχή από τις ομάδες αυτές θα απαιτήσει την ενεργό συμμετοχή των δήμων.

    Παρακολούθηση και αξιολόγηση. Το σχέδιο επικοινωνίας περιγράφει σε γενικές γραμμές τη διαβούλευση και τη συλλογή δεδομένων, αλλά θα βελτιώσει τη διαφάνεια η παροχή περισσότερων λεπτομερειών σχετικά με τους δείκτες βασικής απόδοσης (εξοικονόμηση GWh, μείωση CO₂, νοικοκυριά που ξεπέρασαν τα όρια ευπάθειας) και η υποβολή εκθέσεων προόδου.

    Συνέχιση της χρηματοδότησης. Η αρχική δέσμευση είναι σαφής, αλλά πρέπει να αποσαφηνιστεί η χρηματοδότηση μετά το 2027, ιδίως για τη συντήρηση, την επισκευή και τη συνέχιση της στήριξης.

  • 10 Ιουλίου 2025, 22:09 | ΗΛΙΑΣ ΡΑΠΤΗΣ

    ΝΟΜΙΖΩ ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΝΣΩΜΑΤΩΘΟΥΝ ΣΤΟ ΚΚΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΛΕΙΨΥΔΡΙΑΣ

  • 8 Ιουλίου 2025, 21:56 | Φώτιος Μανδάνας

    Δυστυχώς, το προς διαβούλευση σχέδιο νομοθετήματος, παραπέμπει σε προπαγανδιστικό κείμενο της Κυβέρνησης, για το τι θα χαρίσει στο πόπολο, χωρίς σχεδόν, καμία αναφορά σε μετρήσιμα μέτρα, όπως ύψος χρηματοδοτούμενων εργασιών ή αγορών εξοπλισμού, ποσοστό επιχορήγησης στη βάση εισοδήματος ή άλλων κινήτρων, χρηματοδότησης, ανά περίπτωση.
    Σοβαρευτείτε.

    Φώτιος Μανδάνας

  • 5 Ιουλίου 2025, 15:12 | Γιώργος Θεοδωρόπουλος

    Να αλλάξουν οι παλαιοί Λαμπτήρες
    με LED. για εξοικονόμηση ενέργειας και
    Καλύτερο φωτισμό

  • 5 Ιουλίου 2025, 10:25 | Vasily Psaromatis

    Θα ήθελα και πιο πολύ στα ΑΜεα