Αρχική Αναμόρφωση πλαισίου και διαδικασιών επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών – Λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου Μετανάστευσης και ΑσύλουΜΕΡΟΣ Β’ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2008/115/ΕΚ, ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ KAI ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΚΥΡΩΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2008/115/ΕΚ Άρθρο 3 Πεδίο εφαρμογής (Άρθρο 2 της Οδηγίας)Σχόλιο του χρήστη Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) | 29 Ιουλίου 2025, 18:59
Η περ. α΄ της παρ. 2 χρήζει εξειδίκευσης, λαμβανομένης υπόψη της συστηματικής και επί σειρά ετών καταστρατήγησης των ορίων της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ και της ανεπίτρεπτης παρέκκλισης από τις διατάξεις της και εφαρμογής της διαδικασίας απέλασης των άρθρων 76 επ. Ν 3386/2005 (Α΄ 212) σε βάρος νεοαφιχθέντων που, αφενός, ζητούν άσυλο και επομένως έχουν «άδεια ή δικαίωμα να παραμείνουν στη χώρα», αφετέρου, δεν συλλαμβάνονται «σε σχέση με παράνομη… διέλευση των εξωτερικών συνόρων» (https://rsaegean.org/el/nomiko-simeioma-dioikitiki-kratisi-aitounton-asylo-stin-ellada/). Η νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης διευκρινίζει ότι οι τα καθεστώτα παρέκκλισης από την Οδηγία 2008/115/ΕΚ ερμηνεύονται συσταλτικά και ότι ο όρος «σε σχέση με» στο άρθρο 2 παρ. 2 περ. α΄ της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ προϋποθέτει «στενή χρονική και τοπική σύνδεση μεταξύ της σύλληψης ή του ελέγχου του υπηκόου τρίτης χώρας και της διελεύσεως των εξωτερικών συνόρων», δηλαδή «κατά τη χρονική στιγμή της παράνομης διελεύσεως των εξωτερικών συνόρων ή κοντά στο συνοριακό σημείο διελεύσεως κατόπιν αυτής» (ΔΕΕ C-444/17 Arib, 19-03-2019, σκ. 46 και 60, C-47/15 Affum, 07-06-2016, σκ. 72). Αντίστοιχες παρατηρήσεις διατυπώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Εγχειρίδιο περί Επιστροφής (Σύσταση (ΕΕ) 2017/2338, σημ. 2.1). Κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία της ανωτέρω διάταξης, επομένως, εκδίδονται δεκάδες χιλιάδες αποφάσεις απέλασης υπό τα άρθρα 76 επ. Ν 3386/2005 από την Ελληνική Αστυνομία σε βάρος νεοαφιχθέντων που ζητούν διεθνή προστασία και που οδηγούνται στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) και τις Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές (ΚΕΔ) της χώρας σύμφωνα με το άρθρο 38 Ν 4939/2022 (Α΄ 111). Η ίδια η Ελληνική Αστυνομία επισημαίνει συστηματικά, άλλωστε, ότι «το σύνολο -σχεδόν- των εισερχομένων αλλοδαπών στη χώρα μας κατά τη διαδικασία της υποδοχής και ταυτοποίησης υποβάλλει αίτηση χορήγησης ασύλου» (https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/67715b2c-ec81-4f0c-ad6a-476a34d732bd/12897702.pdf). Παρίσταται επόμενως αναγκαία, κατ’ ελάχιστο, η τροποποίηση της περ. α΄ της παρ. 2 του άρθρου 3 ως εξής: «Υπόκεινται σε απαγόρευση εισόδου, σύμφωνα με το άρθρο 14 του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/399 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2016, περί κώδικα της Ένωσης σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (Κώδικας Συνόρων Σένγκεν) (L 77) ή συλλαμβάνονται ή παρακολουθούνται από τις αρμόδιες αρχές σε στενή χρονική και τοπική σχέση με παράνομη χερσαία, θαλάσσια ή εναέρια διέλευση των εξωτερικών συνόρων κατά την έννοια του σημείου 2 του άρθρου 2 του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν, στους οποίους δεν έχει χορηγηθεί στη συνέχεια άδεια ή δικαίωμα να παραμείνουν στη χώρα,» Σε περίπτωση που διατηρηθεί ως παράλληλο νομοθετικό πλαίσιο το πλέγμα διατάξεων των άρθρων 76 επ. Ν 3386/2005, παρά τις παρατηρήσεις μας επί του άρθρου 1, η εφαρμογή των οικείων διατάξεων πρέπει να προκύπτει ρητώς στην παρούσα διάταξη για λόγους σαφήνειας και ασφάλειας δικαίου. Προτείνεται, για νομοτεχνικούς λόγους, η μεταφορά της διατύπωσης του άρθρου 20 του Σχεδίου Νόμου ως πρόσθετο εδάφιο στην περ. α΄ της παρ. 2 του παρόντος άρθρου. Υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχη διάταξη υφίσταται ήδη στο άρθρο 1 παρ. 2 Ν 4825/2021 (Α΄ 157). Τέλος, για τους ίδιους λόγους, όπως έχουμε ήδη επισημάνει (https://www.opengov.gr/immigration/?p=1515#comments), είναι απαραίτητη και η τροποποίηση της παρ. 10 του άρθρου 100 Ν 4939/2022 (Α΄ 111), με την απαλοιφή των όρων «ή τον ν. 3386/2005 κατά περίπτωση», εφόσον οι αιτούντες διεθνή προστασία δεν εμπίπτουν ποτέ στο πεδίο του άρθρου 2 παρ. 2 περ. α΄ της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ και της παρ. 2 περ. α΄ του άρθρου 3 του παρόντος νομοσχεδίου (Σύσταση (ΕΕ) 2017/2338, σημ. 2.1).