- Οι διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου εφαρμόζονται στους πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι διαμένουν παράνομα στην ελληνική επικράτεια.
- Το παρόν Κεφάλαιο δεν εφαρμόζεται στους πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι:
α) Υπόκεινται σε απαγόρευση εισόδου, σύμφωνα με το άρθρο 14 του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/399 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2016, περί κώδικα της Ένωσης σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (Κώδικας Συνόρων Σένγκεν) (L 77) ή συλλαμβάνονται ή παρακολουθούνται από τις αρμόδιες αρχές σε σχέση με παράνομη χερσαία, θαλάσσια ή εναέρια διέλευση των εξωτερικών συνόρων κατά την έννοια του σημείου 2 του άρθρου 2 του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν, στους οποίους δεν έχει χορηγηθεί στη συνέχεια άδεια ή δικαίωμα να παραμείνουν στη χώρα,
β) υπόκεινται σε απέλαση που επιβάλλεται με δικαστική απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 72 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95) ή υπόκεινται σε διαδικασίες έκδοσης σύμφωνα με τις διατάξεις διεθνούς σύμβασης που δεσμεύει τη χώρα ή των άρθρων 436 έως 456 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ν. 4620/2019, Α’ 96) ή των άρθρων 1 έως 39 του ν. 3251/2004 (Α’ 127) περί Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης ή
γ) απολαμβάνουν του δικαιώματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης περί ελεύθερης κυκλοφορίας σύμφωνα με το σημείο 5 του άρθρου 2 του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν και το π.δ. 106/2007 (Α’ 135).
I’m deeply concerned about the new immigration law. Policies like this don’t just affect numbers—they impact real people, families, and communities who are striving for safety and opportunity. This law seems to ignore the human side of immigration and risks promoting fear instead of fairness. We need policies that reflect compassion, justice, and respect for human rights and humans. Turning our backs on those in need is not the answer. I urge lawmakers to reconsider and listen to the voices of those directly affected. We can and must do better.
This is something that is Impermissible.
Η περ. α΄ της παρ. 2 χρήζει εξειδίκευσης, λαμβανομένης υπόψη της συστηματικής και επί σειρά ετών καταστρατήγησης των ορίων της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ και της ανεπίτρεπτης παρέκκλισης από τις διατάξεις της και εφαρμογής της διαδικασίας απέλασης των άρθρων 76 επ. Ν 3386/2005 (Α΄ 212) σε βάρος νεοαφιχθέντων που, αφενός, ζητούν άσυλο και επομένως έχουν «άδεια ή δικαίωμα να παραμείνουν στη χώρα», αφετέρου, δεν συλλαμβάνονται «σε σχέση με παράνομη… διέλευση των εξωτερικών συνόρων» (https://rsaegean.org/el/nomiko-simeioma-dioikitiki-kratisi-aitounton-asylo-stin-ellada/).
Η νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης διευκρινίζει ότι οι τα καθεστώτα παρέκκλισης από την Οδηγία 2008/115/ΕΚ ερμηνεύονται συσταλτικά και ότι ο όρος «σε σχέση με» στο άρθρο 2 παρ. 2 περ. α΄ της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ προϋποθέτει «στενή χρονική και τοπική σύνδεση μεταξύ της σύλληψης ή του ελέγχου του υπηκόου τρίτης χώρας και της διελεύσεως των εξωτερικών συνόρων», δηλαδή «κατά τη χρονική στιγμή της παράνομης διελεύσεως των εξωτερικών συνόρων ή κοντά στο συνοριακό σημείο διελεύσεως κατόπιν αυτής» (ΔΕΕ C-444/17 Arib, 19-03-2019, σκ. 46 και 60, C-47/15 Affum, 07-06-2016, σκ. 72). Αντίστοιχες παρατηρήσεις διατυπώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Εγχειρίδιο περί Επιστροφής (Σύσταση (ΕΕ) 2017/2338, σημ. 2.1).
Κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία της ανωτέρω διάταξης, επομένως, εκδίδονται δεκάδες χιλιάδες αποφάσεις απέλασης υπό τα άρθρα 76 επ. Ν 3386/2005 από την Ελληνική Αστυνομία σε βάρος νεοαφιχθέντων που ζητούν διεθνή προστασία και που οδηγούνται στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) και τις Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές (ΚΕΔ) της χώρας σύμφωνα με το άρθρο 38 Ν 4939/2022 (Α΄ 111). Η ίδια η Ελληνική Αστυνομία επισημαίνει συστηματικά, άλλωστε, ότι «το σύνολο -σχεδόν- των εισερχομένων αλλοδαπών στη χώρα μας κατά τη διαδικασία της υποδοχής και ταυτοποίησης υποβάλλει αίτηση χορήγησης ασύλου» (https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/67715b2c-ec81-4f0c-ad6a-476a34d732bd/12897702.pdf).
Παρίσταται επόμενως αναγκαία, κατ’ ελάχιστο, η τροποποίηση της περ. α΄ της παρ. 2 του άρθρου 3 ως εξής: «Υπόκεινται σε απαγόρευση εισόδου, σύμφωνα με το άρθρο 14 του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/399 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2016, περί κώδικα της Ένωσης σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (Κώδικας Συνόρων Σένγκεν) (L 77) ή συλλαμβάνονται ή παρακολουθούνται από τις αρμόδιες αρχές σε στενή χρονική και τοπική σχέση με παράνομη χερσαία, θαλάσσια ή εναέρια διέλευση των εξωτερικών συνόρων κατά την έννοια του σημείου 2 του άρθρου 2 του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν, στους οποίους δεν έχει χορηγηθεί στη συνέχεια άδεια ή δικαίωμα να παραμείνουν στη χώρα,»
Σε περίπτωση που διατηρηθεί ως παράλληλο νομοθετικό πλαίσιο το πλέγμα διατάξεων των άρθρων 76 επ. Ν 3386/2005, παρά τις παρατηρήσεις μας επί του άρθρου 1, η εφαρμογή των οικείων διατάξεων πρέπει να προκύπτει ρητώς στην παρούσα διάταξη για λόγους σαφήνειας και ασφάλειας δικαίου. Προτείνεται, για νομοτεχνικούς λόγους, η μεταφορά της διατύπωσης του άρθρου 20 του Σχεδίου Νόμου ως πρόσθετο εδάφιο στην περ. α΄ της παρ. 2 του παρόντος άρθρου. Υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχη διάταξη υφίσταται ήδη στο άρθρο 1 παρ. 2 Ν 4825/2021 (Α΄ 157).
Τέλος, για τους ίδιους λόγους, όπως έχουμε ήδη επισημάνει (https://www.opengov.gr/immigration/?p=1515#comments), είναι απαραίτητη και η τροποποίηση της παρ. 10 του άρθρου 100 Ν 4939/2022 (Α΄ 111), με την απαλοιφή των όρων «ή τον ν. 3386/2005 κατά περίπτωση», εφόσον οι αιτούντες διεθνή προστασία δεν εμπίπτουν ποτέ στο πεδίο του άρθρου 2 παρ. 2 περ. α΄ της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ και της παρ. 2 περ. α΄ του άρθρου 3 του παρόντος νομοσχεδίου (Σύσταση (ΕΕ) 2017/2338, σημ. 2.1).
Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η φράση: «συλλαμβάνονται ή παρακολουθούνται από τις αρμόδιες αρχές σε σχέση με παράνομη χερσαία, θαλάσσια ή εναέρια διέλευση των εξωτερικών συνόρων» αναφέρεται ουσιαστικά στις περιπτώσεις στις οποίες συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 242 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για την επ’ αυτοφώρω σύλληψη του πολίτη τρίτης χώρας για το ποινικό αδίκημα της παράνομης εισόδου, όπως εξάλλου προκύπτει από την ενότητα 2 παράγραφος 2.1 της υπ’ αριθ. 2017/2338 Σύστασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Εγχειρίδιο περί επιστροφής».