Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ' | 13 Νοεμβρίου 2025, 15:34

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Επανέρχομαι προκειμένου να επισημάνω τα κύρια περιβαλλοντικά και κοινωνικά ριζικά ζητήματα που προκύπτουν από το προτεινόμενο σχέδιο νόμου: 1) Κίνδυνος διαρροών / ασφυξιογόνων εκπομπών και επιπτώσεις στη θάλασσα: ο συμπυκνωμένο CO₂ σε περίπτωση εκπομπής σε περιβάλλον θαλάσσης μπορεί να διαλυθεί στο νερό, σχηματίζοντας ανθρακικό οξύ — ενδεχόμενο διάβρωσης υποθαλάσσιων δομών και μεταβολής pH τοπικά, με επιπτώσεις σε βένθος, αλιεία και ευαίσθητα είδη. Η τοπική βιβλιογραφία και τεχνικές εκθέσεις επισημαίνουν την ανάγκη λεπτομερών μετρήσεων διαλυτότητας, ρευστοδυναμικής και χημικών μεταβολών πριν την έναρξη. Ιδιαίτερα κρίσιμο σημείο που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι η ΜΠΕ και οι τυχόν συμπληρωματικές μελέτες θα πρέπει να περιλαμβάνουν ποσοτικοποίηση ενός πιθανού σεναρίου «μεγάλης έκλυσης» (worst-case release), με το εύρος διασποράς, και το ποσοστό επίδρασης στο pH/οξυγόνο, καθώς και τις επιπτώσεις σε αλιεία & τουρισμό. Αν αυτά τα σενάρια δεν είναι πλήρως αποτιμημένα, υπάρχει σημαντική υποεκτίμηση του κινδύνου. 2) Ασφάλεια σωληνώσεων / εγκαταστάσεων και γήρανση υποδομών: Υπάρχει κίνδυνος φθοράς και διάβρωσης των σωληνώσεων και των εξαρτημάτων λόγω CO₂/υγροποίησης, καθώς δεν έχουν αξιολογηθεί τόσο η διάβρωση, όσο και η πρόβλεψη αντικατάσταση ή συντήρηση, διαδικασίες που είναι απαραίτητες. Οι τεχνικές εκθέσεις του έργου αναφέρουν σχεδιασμό, αλλά πρέπει να υπάρχουν ανεξάρτητες αξιολογήσεις αντοχής και σχέδια συντήρησης με χρονοδιαγράμματα και κόστη. 3) Γεωλογική αστάθεια, σεισμικότητα, και υπόγειες διαδρομές διαφυγής: Υπάρχουν ασάφειες ως προς την μακροχρόνια διαχείριση και ευθύνη, ενώ είναι απολύτως γνωστό ότι η υποθαλάσσια αποθήκευση σε εξαντλημένα κοιτάσματα πετρελαίου/αερίου ενέχει συγκεκριμένους κινδύνους, όπως ρωγμές, ενεργοποίηση σεισμικότητας, επανασύνδεση με υπόγεια υδροφόρα στρώματα, κλπ. Η ΜΠΕ ως εκ τούτου θα πρέπει να περιλαμβάνει υψηλής ανάλυσης γεωφυσικά δεδομένα, μοντελοποίηση ροής CO₂ σε σχηματισμούς και σενάρια μεταφοράς προς επιφανειακά στρώματα. Επιπλέον, θα πρέπει να αξιολογηθούν οι ιστορικές γεωλογικές διεργασίες και η ύπαρξη παλαιών γεωτρήσεων/απολήξεων που μπορούν να λειτουργήσουν ως υποθαλάσσιοι «αυλοί» διαφυγής. 4) Ελλιπής / μη πειστική δημόσια συμμετοχή και τοπική συναίνεση: Η έντονη και τεκμηριωμένη αντίθεση των κατοίκων και των τοπικών φορέων (συντονιστικές επιτροπές, κινητοποιήσεις, δημόσιες εκδηλώσεις) αποδεικνύει περίτρανα ότι δεν υπάρχει κοινωνική αποδοχή του έργου και αυτό αυξάνει τον πολιτικό και λειτουργικό κίνδυνο, ενώ ταυτόχρονα προκύπτει θέμα νομιμοποίησης. Η ΜΠΕ όπως προκύπτει από την διαβούλευση έχει προκαλέσει ελλείψεις στην εμπιστοσύνη. Εκτός από το ότι η «διαβούλευση» είναι όλο και πιο τυπική δεν υπάρχει καμία ανεξάρτητη επιστημονική ενημέρωση, πρόσβαση σε πλήρη δεδομένα και χρόνο για τοπικές παρατηρήσεις. 5) Οικονομικές επιπτώσεις στον τουρισμό και στην αλιεία — έμμεσες περιβαλλοντικές συνέπειες: Η περιοχή βασίζεται σε τουρισμό, μικρή αλιεία, και ποιότητα παράκτιας ζώνης (παραλίες, καταδύσεις). Οι τοπικές οργανώσεις προβλέπουν «semantic pollution» — δηλαδή αρνητική αντίληψη/εικόνα ακόμα και χωρίς ατύχημα, που μειώνει εισροές τουριστών και εισόδημα. Η ΜΠΕ πρέπει να εκτιμήσει τα οικονομικά-οικολογικά σενάρια (π.χ. απώλεια αξίας τουριστικών χρήσεων σε περίπτωση διαρροών ή φόβου). 6) Παρακολούθηση, ευθύνη και εγγυήσεις σε βάθος χρόνου: Το πλέον κρίσιμο ερώτημα είναι "ποιος φέρει την ευθύνη αν μελλοντικά (δεκαετίες μετά) εμφανιστούν προβλήματα"; Δεν υπάρχουν μεσο και μακροπρόθεσμες εγγυήσεις. Απαιτείται μια ρητή νομική διάταξη για τη μετεγκατάσταση ευθύνης, το χρηματοδοτικό αποθεματικό (funding mechanism), και την ασφάλεια/ασφαλιστική κάλυψη. Όσον αφορά στη αξιολόγηση της επάρκειας της ΜΠΕ και των συνοδευτικών μελετών, δεν φαίνεται να υπάρχει διαθέσιμη ΜΠΕ ως προς την "Ειδική οικολογική αξιολόγηση", και έτσι προκύπτει ότι δεν κρίνονται επαρκείς οι λεπτομέρειες για worst-case σενάρια, παρακολούθηση σε βάθος χρόνου, και για την αλληλεπίδραση με τουριστικές/αλιευτικές δραστηριότητες. Η ανεξάρτητη τεχνική επανεξέταση (peer review) από διεθνώς αποδεκτούς εμπειρογνώμονες θα ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για να θεωρηθεί η ΜΠΕ πλήρης. Έτσι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και σημαντικά νομικά και διαδικαστικά κενά που απειλούν την περιβαλλοντική προστασία, λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν καλύπτεται η μακροπρόθεσμη ευθύνη. Δεν φαίνεται να υπάρχει απόλυτα δεσμευτικό χρηματοδοτικό ταμείο για παρακολούθηση/αποκατάσταση 30–50+ ετών και προφανώς θα πρέπει να θεσπιστεί. Επιπλέον απαιτείται: Για τα ονομαζόμενα "Πιλοτικά-παραγωγικά έργα" χρειάζεται ξεκάθαρη νομική διάκριση, περιορισμός διάρκειας και δυναμικότητας και σαφείς όροι μετατροπής από πιλοτικό σε πλήρες έργο. Για την "Διαφάνεια δεδομένων και πρόσβαση κοινού" απαιτείται υποχρεωτική ανοικτή, προσβάσιμη δημοσίευση όλων των δεόμενων δεδομένων παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο και ετήσιες εκθέσεις. Κάθε χρηματοδότηση ή ενίσχυση θα πρέπει να συνοδεύεται από δεσμεύσεις συμμόρφωσης με αρχές μη σημαντικής βλάβης και δεσμευτικά περιβαλλοντικά κριτήρια.