Αρχική Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο: «ΕΘΝΙΚΟΣ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ – ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»ΜΕΡΟΣ Γ΄ ΕΙΔΙΚΟΙ ΦΟΡΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ (Άρθρα 49-135)Σχόλιο του χρήστη Ένωση Σουπερ Μάρκετ Ελλάδος (Φορολογική Επιτροπή) | 8 Ιουλίου 2025, 11:43
Σχόλια επί του άρθρου 94 του Νομοσχεδίου: Στον τομέα των αλκοολούχων ποτών έχει θεσπιστεί από το έτος 2020, ένα νομοθετικό πλαίσιο προς την κατεύθυνση της ταυτοποίησης παρακολούθησης των αλκοολούχων ποτών. Με το άρθρο 5 ν. 4758/2020,ΦΕΚ Α 242 προστέθηκε το άρθρο 93Β στον Τελωνειακό Κώδικα (ν. 2960/2021). Με το εν λόγω άρθρο εισήχθη ένα ηλεκτρονικό σύστημα ταυτοποίησης αλκοολούχων ποτών και συγκεκριμένα ορίσθηκε ότι: «1. Για την παρακολούθηση έτοιμων προς κατανάλωση αλκοολούχων ποτών του άρθρου 79 καθιερώνεται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) ηλεκτρονικό σύστημα ταυτοποίησης με βάση την ένδειξη παρτίδας. Στο ανωτέρω σύστημα καταχωρίζονται στοιχεία σχετικά με την παραλαβή, την παραγωγή, τη μεταποίηση και τις χονδρικές πωλήσεις έτοιμων προς κατανάλωση αλκοολούχων προϊόντων τα οποία παράγονται, εισάγονται, παραλαμβάνονται από άλλα κράτη - μέλη της Ε.Ε. ή διακινούνται στο εσωτερικό της Χώρας. Υπόχρεα για την ενημέρωση του Συστήματος Ταυτοποίησης είναι τα πρόσωπα, τα οποία, στο πλαίσιο της επαγγελματικής τους δραστηριότητας, διενεργούν τις πράξεις του προηγούμενου εδαφίου και τα οποία οφείλουν να έχουν λάβει τον μοναδικό Αριθμό Επιτηδευματία Αλκοολούχων Ποτών του άρθρου 93Α. 2. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. καθορίζονται οι συναλλαγές της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι επιμέρους κατηγορίες έτοιμων προς κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και τα ειδικότερα στοιχεία που καταχωρίζονται υποχρεωτικά στο ηλεκτρονικό μητρώο, ο χρόνος καταχώρισης, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του παρόντος. Με όμοια απόφαση είναι δυνατόν να προβλε-φθεί η ταυτοποίηση μέσω ηλεκτρονικού μητρώου και σε άλλα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας έτοιμων προς κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.». Με το άρθρο 81 παρ. 3 του ανωτέρω νόμου ν. 4758/2020 ορίσθηκε επιπλέον, ότι η ισχύς του άρθρου αρχίζει από τη μηχανογραφική υλοποίηση του ηλεκτρονικού συστήματος ταυτοποίησης αλκοολούχων ποτών, η ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του οποίου καθορίζεται με την κοινή απόφαση που προβλέπεται στην σχετική παράγραφο του άρθρου 93Β. Δεδομένων των προβλημάτων που εντοπίζονταν στην εφαρμογή του εν λόγω άρθρου στο σύνολό του, υποβλήθηκαν από τους εμπλεκόμενους φορείς συμπεριλαμβανομένης και της Ένωσής μας υπομνήματα με τα οποία διευκρινίζονταν τα τεχνικά ζητήματα και οι δυσκολίες που ανακύπτουν. Για το λόγο αυτό, συνεστήθη με απόφαση του Γενικού Διευθυντή Τελωνείων άτυπη ομάδα εργασίας για τη διερεύνηση τεχνικών λύσεων με σκοπό την αυτοματοποίηση της καταχώρησης των στοιχείων της εκάστοτε ένδειξης παρτίδας στο Ηλεκτρονικό σύστημα ταυτοποίησης Αλκοολούχων Ποτών (ΔΕΦΚΦ 1108735 ΕΞ 2024). H ομάδα θα έπρεπε να ολοκληρώσει το έργο της έως την 15/11/2024 με την υποβολή σχετικής πρότασης στη Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και ΕΦΚ. Μετά τις εποικοδομητικές συζητήσεις, μεταξύ των φορέων του Υπουργείου και των επιτηδευματιών, συντάχθηκε, δεδομένου ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι κατέληξαν στο προφανές συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει έτοιμη να εφαρμοστεί αυτοματοποιημένη λύση, σχετικό κοινό πόρισμα με το οποίο, ουσιαστικά τονιζόταν, υπό τις δεδομένες συνθήκες, η αδυναμία ανεύρεσης τεχνικής λύσης η οποία θα καθιστούσε εφικτή την αυτοματοποίηση των καταχωρίσεων. Στο άρθρο 94 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου του Τελωνειακού Κώδικα αναφέρεται ότι: «Για την παρακολούθηση έτοιμων προς κατανάλωση αλκοολούχων ποτών του άρθρου 79 λειτουργεί στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) ηλεκτρονικό σύστημα ταυτοποίησης με βάση την ένδειξη παρτίδας. Στο ανωτέρω σύστημα καταχωρούνται στοιχεία σχετικά με την παραλαβή, παραγωγή, τη μεταποίηση και τις χονδρικές πωλήσεις έτοιμων προς κατανάλωση αλκοολούχων προϊόντων τα οποία παράγονται, εισάγονται, παραλαμβάνονται από άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε. ή διακινούνται στο εσωτερικό της χώρας. Υπόχρεα για την ενημέρωση του συστήματος ταυτοποίησης είναι τα πρόσωπα, τα οποία, στο πλαίσιο της επαγγελματικής τους δραστηριότητας, διενεργούν πράξεις του προηγούμενου εδαφίου και τα οποία οφείλουν να έχουν λάβει τον μοναδικό Αριθμό Επιτηδευματία Αλκοολούχων Ποτών του άρθρου 93.» Στην δε παράγραφο 44 του άρθρου 196 του εν λόγω νομοσχεδίου ορίζεται ότι: «Με κοινή απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. καθορίζονται οι συναλλαγές της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι επιμέρους κατηγορίες έτοιμων προς κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και τα ειδικότερα στοιχεία που καταχωρούνται υποχρεωτικά στο ηλεκτρονικό μητρώο, ο χρόνος καταχώρησης, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του άρθρου 94. Με όμοια απόφαση είναι δυνατόν να προβλεφθεί η ταυτοποίηση μέσω ηλεκτρονικού μητρώου και σε άλλα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας έτοιμων προς κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.» Με τις εν λόγω προτεινόμενες διατάξεις, σε αντίθεση με όσα προέκυψαν στη διάρκεια των συνεδριάσεων της ανωτέρω ομάδας εργασίας, και τα οποία συνηγορούσαν όχι στη διατήρηση αλλά στην κατάργηση της σχετικής διάταξης περί αυτοματοποιημένης καταχώρησης, παραμένει σε ισχύ μία διάταξη, η αδυναμία της εφαρμογής της οποίας είχε ήδη επιβεβαιωθεί. Η εν λόγω απαίτηση, δεδομένου ότι δεν υπάρχει και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο που να καθιστά εφικτή τη διαβίβαση της σχετικής πληροφορίας, πολλώ δε μάλλον με ηλεκτρονικό τρόπο, αν και εφόσον παραμείνει δεν μπορεί να εφαρμοσθεί τεχνικά, πολλώ δε μάλλον αυτοματοποιημένα. Μάλιστα, όπως διευκρινίσθηκε και κατά τις συναντήσεις της ομάδας εργασίας πουθενά στην Ευρώπη δεν υπάρχει ένα τέτοιο σύστημα ιχνηλασιμότητας και ως εκ τούτου εκλείπει και η πρωτογενής πηγή πληροφόρησης σε κάποια βάση δεδομένων, έτσι ώστε να χρησιμοποιηθεί ως βάση ανάκτησης της σχετικής πληροφορίας. Προς ενημέρωση σας, επικαλούμαστε, εκ νέου, το σύνολο των σχετικών δυσκολιών και προβλημάτων που ανακύπτουν σε περίπτωση ψήφισης και εφαρμογής της σχετικής διάταξης και καθιστούν αναγκαία την επανεξέταση των διατάξεων για την εφαρμογή της νομοθεσίας περί ταυτοποίησης των αλκοολούχων ποτών. Τα σημαντικότερα θέματα που προκύπτουν και καθιστούν αδύνατη την εφαρμογή της εν λόγω διάταξης στο σύνολό της και αφορούν τόσο τους οικονομικούς φορείς που δραστηριοποιούνται τόσο στο πρώτο στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας (πρόσωπα που θέτουν σε κυκλοφορία για πρώτη φορά στο εσωτερικό της Χώρας τα αλκοολούχα ποτά έτοιμα προς κατανάλωση: εισαγωγείς, παραγωγοί, παραλήπτες από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ), όσο και στο δεύτερο στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας (χονδρεμπόριο), αφορούν τα εξής: • ο αριθμός παρτίδας lot είναι σε ορισμένες περιπτώσεις δυσανάγνωστος και αποτυπωμένος στη φιάλη σε μη εμφανές σημείο, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα λάθους καταχώρισης, • τα κιβώτια δεν αναγράφουν εξωτερικά πάντοτε τον αριθμό παρτίδας, καθώς η υποχρέωση υφίσταται για την αναγραφή επί της μικρότερης μονάδας που διατίθεται το προϊόν, ήτοι την φιάλη. (η υποχρέωση υφίσταται και για την αναγραφή επί της προσυσκευασίας του αλκοολούχου ποτού ή επί ετικέτας που είναι συνδεδεμένη με αυτή. Τα κιβώτια μεταφοράς και αποθήκευσης δεν θεωρούνται προσυσκευασία. Μία χάρτινη συσκευασία που περιέχει φιάλη και απευθύνεται στον τελικό καταναλωτή, μπορεί να θεωρηθεί προσυσκευασία εφόσον είναι σφραγισμένη. Σε αυτή την περίπτωση η υποχρέωση αναγραφής της ένδειξης παρτίδας εξακολουθεί να υφίσταται επί αυτής της προσυσκευασίας). Πολλοί οίκοι του εξωτερικού που εμφιαλώνουν οινοπνευματώδη σαν λογική LOT number χρησιμοποιούν έναν κωδικό για το κιβώτιο. Στις φιάλες όμως χρησιμοποιούν το lot number κιβωτίου προσθέτοντας επιπλέον ψηφία τα οποία αντιστοιχούν σε ξεχωριστή αρίθμηση φιάλης. Ως εκ τούτου στην περίπτωση καταχώρισης εξερχομένου δεν θα γνωρίζουν τον τελικό αριθμό LOT που πρέπει να καταχωρηθεί. • οι παραδιδομένες ποσότητες ενός αλκοολούχου προϊόντος, περιλαμβάνουν σε ορισμένες περιπτώσεις, περισσότερα από ένα lot, • πολλά προϊόντα έχουν σφραγισμένες συσκευασίες και το lot βρίσκεται επί της φιάλης, • πολλά προϊόντα διατίθενται σε ποσότητες μικρότερες του κιβωτίου π.χ. 3 φιάλες. • σε επίπεδο μεγάλων χονδρεμπόρων, μεγάλο τμήμα αυτών χρησιμοποιεί την λύση 3pl (3rd party logistics), γεγονός το οποίο αφενός θέτει θέμα ετοιμότητας και των εταιρειών logistics, • αναμένεται να αυξηθεί ο αναγκαίος χρόνος παραλαβής των εμπορευμάτων με αρνητική συνέπεια ως προς την ταχύτητα ανταπόκρισης των επιχειρήσεων στον όγκο των παραγγελιών – παραδόσεων. Επιπλέον, άλλο πρόσωπο θα προβαίνει στην παραλαβή των προϊόντων και άλλο (συνήθως λογιστήριο) στην καταχώριση των στοιχείων στο ηλ. Σύστημα Ταυτοποίησης, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα λανθασμένων καταχωρίσεων. • δεν υπάρχει υποχρέωση βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας να αναγράφεται το Lot number πάνω στο τιμολόγιο ή στο δελτίο αποστολής, με αποτέλεσμα, να αναγράφονται σε ορισμένες περιπτώσεις, • δεν υπάρχει ενιαίος ηλεκτρονικός τρόπος αποστολής των LOT numbers από τους προμηθευτές, • προκειμένου να μειώσουν τον φόρτο εργασίας αλλά και την πιθανότητα λαθών εκτιμάται ότι, πολλοί επιτηδευματίες θα μειώσουν τούς κωδικούς πού διακινούν – εμπορεύονται, αποκλείοντας τα περισσότερα Ελληνικά προϊόντα μικρών Ελλήνων παραγωγών, τα οποία είναι περισσότερο αργοκίνητα και μικρής εμπορευσιμότητας. Αυτό θα είναι σοβαρό πλήγμα για την Ελληνική παραγωγή. • αδυναμία αξιόπιστης εύρεσης μέσω πιθανής αυτοματοποιημένης λύσης τού ΚΑΔ 56 των πελατών κατά την στιγμή τής τιμολόγησης. • Ειδικότερα στο επίπεδο των Σούπερ Μάρκετ (SM): - δεδομένου ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των αλκοολούχων ποτών είναι «αργοκίνητοι» και εποχιακοί κωδικοί, η μονάδα μέτρησης στην παραγγελία / παραλαβή από την εκάστοτε αλυσίδα SM, είναι διαφορετική από την μονάδα μέτρησης πώλησης στο κατάστημα (π.χ. η μονάδα παραγγελίας / παραλαβής στα κέντρα διανομής στους πιο δημοφιλείς κωδικούς όπως το ουίσκι, μπορεί να είναι ολόκληρη παλέτα αλλά στους πιο «αργοκίνητους» κωδικούς το κιβώτιο), - δεδομένου ότι δεν υπάρχει υποχρέωση από τον προμηθευτή, ακόμα και στους πιο δημοφιλείς κωδικούς, για τους οποίους η μονάδα παραγγελίας / παραλαβής είναι η παλέτα, το σύνολο των κιβωτιών να έχουν το ίδιο LOT. Συνεπώς και στις παραγγελίες που πραγματοποιούνται σε επίπεδο παλέτας, θα πρέπει το κέντρο διανομής να ελέγξει και να καταγράψει το LOT του εκάστοτε κωδικού σε επίπεδο τεμαχίου, - λόγω της μεγάλης αξίας αποθεμάτων αλλά και του υψηλού ρίσκου κλοπής, τα καταστήματα παραγγέλνουν από τα Κέντρα Διανομής, σε επίπεδο τεμαχίου σε πάνω από το 80% των σχετικών αλκοολούχων κωδικών. - σε ένα κανονικό ράφι καταστήματος, ένα κωδικός μπορεί να έχει απόθεμα, κατά μέσο όρο, από 6 έως 12 φιάλες. Εφόσον τα καταστήματα παραγγέλνουν σε επίπεδο τεμαχίου, τότε είναι σίγουρο ότι θα υπάρχει πολύ παραπάνω από ένα LOT για τις 6 έως 12 φιάλες. - η καταγραφή του LOT προκαλεί σημαντικές δυσχέρειες κατά την τιμολόγηση στο ταμείο για τις χονδρικές πωλήσεις, στην περίπτωση που δεν θα υπάρχει η δυνατότητα λήψης αυτού με μηχανικά μέσα (σκανάρισμα των φιαλών). Με το χέρι στο ταμειακό σύστημα της εταιρείας, κατά τη διαδικασία έκδοσης του τιμολογίου χονδρικής πώλησης θα προκαλούνται σημαντικές καθυστερήσεις για τις καταχωρίσεις, ενώ η χειροκίνητη καταγραφή από μόνη της, αυξάνει το ρίσκο της λανθασμένης καταχώρισης. - Το ίδιο ακριβώς ως άνω πρόβλημα δημιουργείται και στις πωλήσεις EX VAN, ακρίβεια κατά την ανάγνωση – ορθή καταγραφή – σημαντικές καθυστερήσεις. Συνοψίζοντας τα ανωτέρω, προκύπτει ότι : • δεν υφίσταται δυνατότητα βάσει της εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας, συγκεκριμένης κωδικοποίησης της ένδειξης παρτίδας των αλκοολούχων ποτών, • η ένδειξη παρτίδας δεν είναι στην πλειονότητα των περιπτώσεων διαθέσιμη στην εφοδιαστική αλυσίδα επί των παραστατικών διακίνησης, • δεν υφίσταται δυνατότητα η ένδειξη παρτίδας να λαμβάνεται ηλεκτρονικά, με μηχανικά μέσα (λήψη μέσω σκαναρίσματος της φιάλης), και εν γένει προκαλούνται: α) σημαντικές δυσχέρειες και κίνδυνοι ως προς την ορθή καταχώριση των στοιχείων στο Σύστημα Ταυτοποίησης Αλκοολούχων Ποτών και β) υψηλό διαχειριστικό κόστος για τις επιχειρήσεις (πρόσθετο προσωπικό για καταγραφή και διαχείριση-παρακολούθηση των προϊόντων ανά ένδειξη παρτίδας κατά την αποθήκευση, την ανασυσκευασία και την τιμολόγησή τους) καθώς και σημαντικές καθυστερήσεις των συναλλαγών. Όπως εκφράσθηκε στις συναντήσεις της Ομάδας Εργασίας και επαναφέρουμε και με το παρόν, δεδομένων των τεχνικών ελλείψεων, της μη ύπαρξης υποχρέωσης εκ μέρους της της εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας συγκεκριμένης κωδικοποίησης της ένδειξης παρτίδας των αλκοολούχων ποτών, της μη ύπαρξης δυνατότητας η ένδειξη παρτίδας να λαμβάνεται ηλεκτρονικά, με μηχανικά μέσα (λήψη μέσω σκαναρίσματος της φιάλης), δεν μπορούμε, παρά το γεγονός ότι επιθυμούμε σφόδρα, να ανταποκριθούμε στο σύνολό τους στις ανωτέρω απαιτήσεις, οιαδήποτε δε εφαρμογή μη τεχνικών λύσεων (χειροκίνητης καταχώρισης) ενέχει κινδύνους δήλωσης εσφαλμένων στοιχείων, γεγονός το οποίο θα επάγεται αφενός μεν δυσχέρειες στο ελεγκτικό έργο των ελεγκτικών αρχών σας, αφετέρου δε θα δημιουργεί, για απλά σφάλματα καταχώρισης, κινδύνους ενδεχομένως αποδιδόμενης κατηγορίας περί λαθρεμπορίας στους εκπροσώπους των μελών μας. Και μάλιστα λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι λόγω της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης και της έναρξης υποχρεωτικής εφαρμογής του ψηφιακού δελτίου αποστολής, οι ελεγκτικές αρχές αλλά και η Φορολογική Διοίκηση είναι ήδη ενήμερες, σε πραγματικό χρόνο, για το σύνολο των διακινήσεων εμπορεύσιμων αγαθών που πραγματοποιούνται εντός της Επικράτειας και μάλιστα πριν την έναρξη της φυσικής μετακίνησης, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι δια μίας απλής επεξεργασίας των διαβιβασθέντων δεδομένων μπορεί ανά πάσα στιγμή οιαδήποτε Ελεγκτική Αρχή να γνωρίζει ποσότητες και κωδικούς που πουλήθηκαν ή διακινήθηκαν. Και τούτο διότι στο επίπεδο του παρόχου ηλεκτρονικής τιμολόγησης το σύνολο των πληροφοριών της συναλλαγής είναι άμεσα διαθέσιμο σε επίπεδο κωδικού και όχι απλώς συναλλασσόμενου. Για λόγους, που αποτελούν κοινή συνισταμένη των τεχνικών δυσχερειών και αδυναμιών που εντοπίσθηκαν κατά τις πλείστες συζητήσεις, προτείνουμε, την απόσυρση της εν λόγω διάταξης. Σε κάθε δε περίπτωση, αν παρά την αντικειμενική ανωτέρω αδυναμία υλοποίησης, δεν κριθεί ως ορθή επιλογή η απόσυρση της εν λόγω διάταξης, προτείνουμε, μέχρι να βρεθεί μία απολύτως τεχνική και αυτοματοποιημένη λύση, να ρυθμισθούν νομοθετικά διά της τροποποίησης των σχετικών διατάξεων του νομοσχεδίου, τα εξής: Α) να ανασταλεί οιαδήποτε υποχρέωση υποβολής στοιχείων μέχρι να υλοποιηθεί μία κοινή λύση εντός της Ε.Ε, και τούτο δεδομένου ότι κατά πληροφορίες από την SPEU, έχει αρχίσει συζήτηση στους φορείς της Ε.Ε. για την δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού συστήματος παρακολούθησης των αλκοολούχων ποτών σε επίπεδο Ε.Ε. των 27, οπότε κάποια στιγμή θα χρειασθεί να καταργήσουμε το προτεινόμενο τώρα σύστημα και να το αντικαταστήσουμε με το πανευρωπαϊκό δημιουργώντας διπλά κόστη και διπλή ταλαιπωρία. Β) για τις εξερχόμενες κινήσεις να δηλώνεται το σύνολο των σχετικών πληροφοριών που αναγράφονται στις ανωτέρω αποφάσεις εκτός του αριθμού παρτίδας. Για την εξεύρεση του αριθμού παρτίδας, είμαστε στη διάθεση του Υπουργείου να συνδράμουμε με κάθε μέσο στο έργο σας σε περίπτωση τελωνειακού ή και φορολογικού ελέγχου. Γ) να απαλειφθεί από το σύνολο των σχετικών διατάξεων αλλά και των υπουργικών αποφάσεων που θα εκδοθούν, οιαδήποτε αναφορά σε επαπειλούμενη λαθρεμπορία, η δε παράβαση των σχετικών διατάξεων, δεδομένων και των όσων αναφέρθηκαν, να περιορισθεί στο επίπεδο της απλής τελωνειακής παράβασης. Δηλώνοντας για μία ακόμη φορά ότι είμαστε στην διάθεσή σας με κάθε μέσο, ευελπιστούμε ότι οι ανωτέρω ρεαλιστικές μας προτάσεις θα γίνουν δεκτές.