Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Χρήστος Τρυφωνόπουλος' | 12 Νοεμβρίου 2025, 19:46

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Καταρχάς, μπράβο σε όλους για την προσπάθεια. Η 1η ΠΠ ανέδειξε σημαντικά ζητήματα διαχείρισης και προσαρμογής στα νέα δεδομένα, καθώς και ένα δύσκολο εγχείρημα: τη δημιουργία ενός νέου, ρυθμισμένου πλέον περιβάλλοντος για την αξιοποίηση των εθνικών πόρων σε σχέση με το παρελθόν. Οι όποιες προβλέψεις, ωστόσο, για να μπορέσουν να υλοποιηθούν, πρέπει να συνοδεύονται πάντα από προηγούμενη χαρτογράφηση της κατάστασης — όχι μόνο στους τομείς της οικονομίας και της πολιτικής, αλλά και των φορέων που υλοποιούν το ΕΠΑ, δηλαδή των δικαιούχων, των υπηρεσιών διαχείρισης και της υπηρεσίας συντονισμού. Θα πρέπει, δηλαδή, να ελέγχεται αν οι στόχοι που τίθενται είναι S.M.A.R.T., αν μπορούν να επιτευχθούν με όρους αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας, περιορίζοντας τις γραφειοκρατικές διαδικασίες, αποκεντρώνοντας επιχειρησιακά αντικείμενα και, παράλληλα, προβλέποντας ενίσχυση των ανθρωπίνων πόρων πίσω από το ΕΠΑ. Σε ό,τι αφορά το κομμάτι «Αποκέντρωση διαδικασιών και ενδυνάμωση των φορέων χάραξης πολιτικής και των Υπηρεσιών Διαχείρισης», θα πρέπει να προβλεφθούν για τις υπηρεσίες οι αρμοδιότητες που πρέπει να έχουν, η δομή τους, το απαιτούμενο προσωπικό, ανάλογα και με τον όγκο των έργων και των διαδικασιών κ.λπ. Αναλογιζόμενοι την ευθύνη που φέρουν οι Υπηρεσίες Διαχείρισης και η Υπηρεσία Συντονισμού, τον ρόλο που επιτελούν και τον όγκο εργασίας που διεκπεραιώνουν, σε συνδυασμό με το αναπτυξιακό αποτέλεσμα και τον αντίκτυπο στην κοινωνία, η πολιτεία θα πρέπει να βρει τρόπο να επιβραβεύσει το προσωπικό αυτό, όπως άλλωστε γίνεται σε όλες τις υπηρεσίες των άλλων προγραμμάτων (ΕΣΠΑ, ΤΑΑ κ.λπ.), και όπως έγινε πρόσφατα και σε στελέχη της Κυβερνοασφάλειας. Προφανώς, αυτό θα πρέπει να συνδέεται και με αντίστοιχη καταβολή επιδόματος (και ας μη το δαιμονοποιούμε), με πόρους από τα ίδια τα προγράμματα, που δε θα επιβαρύνουν επιπλέον τον κρατικό π/υ. Η λογική της σπατάλης πόρων σε υπηρεσίες συμβούλων του ιδιωτικού τομέα για υποστήριξη, εξάλλου, μάλλον δεν είναι τόσο καλή προσέγγιση. Αντίθετα, δημιουργεί στο μόνιμο προσωπικό αποστροφή ή και αφοπλισμό, καθώς και μια προβληματική εξάρτηση, ενώ η δαπάνη είναι μάλλον σημαντικά μεγαλύτερη. Απαιτείται μια ουσιαστική επένδυση στο προσωπικό — εξάλλου, όλοι οι επικεφαλής των φορέων, στο τέλος, στο μόνιμο προσωπικό στηρίζονται και δείχνουν το έργο τους. Αυτό θα αποτελέσει και κίνητρο για την προσέλκυση στελεχών στις υπηρεσίες που συνολικά πάσχουν. Αντίστοιχα, έχει αποδειχθεί από την 1η ΠΠ η ανάγκη άμεσης στήριξης των ΥΔ, αφενός ως προς διάφορα ζητήματα συντονισμού και άρα η επιτακτική ανάγκη ενδυνάμωσης της Υπηρεσίας Συντονισμού, αφετέρου σε θέματα κεντρικής θεσμικής/νομικής υποστήριξης. Σε ό,τι αφορά τους Αναπτυξιακούς Στόχους, δεν υπάρχει πουθενά αναφορά στις παρεμβάσεις που όλα τα Υπουργεία και οι Περιφέρειες υλοποιούν συχνά χωρίς θεσμικό αντίκρισμα στο ΕΠΑ, για υποδομές, κτήρια, εξοπλισμό κ.λπ. αρμοδιότητάς τους (όπως έργα σε κτήρια που χρησιμοποιούν οι υπηρεσίες των Υπουργείων και όχι δαπάνες υποστήριξης προγραμμάτων που προβλέπονται) και οι οποίες δεν σχετίζονται άμεσα με τους Α.Σ. και τις ενδεικτικές Προτεραιότητες. Ο στόχος «Υποστήριξη προγραμμάτων» δεν έχει καμία συσχέτιση με αυτό, ούτε στο σχέδιο του ΕΠΑ ούτε σε κάποιον άλλο Α.Σ. Σε ό,τι αφορά τους π/υ των προγραμμάτων αλλά και τις προγραμματικές περιόδους, έχει γίνει μια σημαντική προσπάθεια ομαλής μετάβασης μεταξύ των ΠΠ. Ωστόσο, θα πρέπει να δοθούν και άλλα εργαλεία μετάβασης/διασύνδεσης από ΠΠ σε ΠΠ, για την κάλυψη περιπτώσεων έργων με μακρό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης (π.χ. να εφαρμοστεί η διαδικασία τμηματοποίησης και αντίστοιχης δέσμευσης του π/υ ανά περίοδο), ώστε να περιοριστούν φαινόμενα προεντάξεων, αυξήσεων π/υ κ.λπ. Αυτό είναι αναγκαίο, καθώς το ΕΠΑ δεν αποτελεί μια χρονικά περιορισμένη παρέμβαση, αλλά κάτι που έχει έρθει να ρυθμίσει τους εθνικούς πόρους θεωρητικά στο διηνεκές. Σε ό,τι αφορά τα Ειδικά Προγράμματα, τα έργα ΣΔΙΤ θα πρέπει να διαχειρίζονται κεντρικά από μία ΥΔ, π.χ. τη Μονάδα ΣΔΙΤ, λόγω της ειδικής φύσεώς τους και των ιδιαιτεροτήτων που σχετίζονται με την υλοποίηση και την παρακολούθησή τους, και όχι μέσω εκχωρήσεων σε καθ’ ύλην αρμόδιους φορείς. Σε ό,τι αφορά τους δείκτες, θα πρέπει να θεσμοθετηθεί ένα μοντέλο εύκολα διαχειρίσιμο και αποτελεσματικό για τον σκοπό που καλούνται να επιτελέσουν, καθώς στην 1η ΠΠ δεν έτυχαν αξιοποίησης. Σε ό,τι αφορά την παρακολούθηση και τον έλεγχο, πρέπει να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες και διαδικασίες, εφόσον προηγηθεί συστηματική εκπαίδευση των στελεχών των ΥΔ, με γνώμονα και τον περιορισμό των άσκοπων διαδικασιών, για την ελάφρυνση των δικαιούχων που πρέπει να είναι αφοσιωμένοι στην υλοποίηση έργων. Ένα πρόγραμμα σαν το ΕΠΑ πρέπει να φέρει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένα πρόγραμμα και να εφαρμόζεται με τέτοιους όρους. Ενδεικτικά: όραμα, σκοπό και στόχους, στρατηγική, πόρους, διαχείριση, αξιολόγηση–ανατροφοδότηση, παρακολούθηση και έλεγχο, στοιχεία μέτρησης αποτελεσμάτων, κατάλληλο και καταρτισμένο προσωπικό κ.λπ. Πολλά από αυτά υπάρχουν ήδη, αλλά θα πρέπει να ενισχυθούν ή και να ενεργοποιηθούν, καθώς από την 1η ΠΠ προφανώς δε θα μπορούσαν όλα να μπουν σε εφαρμογή, αφού απαιτούσαν από όλο το οικοδόμημα προσαρμογή, εξοικείωση και διαμόρφωση κουλτούρας. Μακάρι το νέο ΕΠΑ να βελτιωθεί και να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο.