Αρχική Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2026-2030Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2026-2030.Σχόλιο του χρήστη Βρεττός Μουλός | 13 Νοεμβρίου 2025, 13:33
  • Σχόλιο του χρήστη 'Βρεττός Μουλός' | 13 Νοεμβρίου 2025, 13:33

    Στο κεφάλαιο 2.1.4 γίνεται αναφορά για βελτίωση εμπειρίας των χρηστών μέσα από ανάπτυξη νέων ψηφιακών υπηρεσιών, η προσπάθεια αυτή προϋποθέτει ψηφιακή εμπιστοσύνη (προστασία δεδομένων, διαφανείς και ξεκάθαρες διαδικασίες αντιμετώπισης κινδύνων και ρίσκων) όπως αναφέρουν ο κανονισμός NIS2 (ΕΕ 2022/2555) η Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας 2023–2030 της ΕΕ αλλά και η Εθνική Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας 2026-2030. Μπορεί στη σελίδα 32 έμμεσα να γίνεται αναφορά μέσα από τις κατηγορίες “Ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων” , “Διασφάλιση της ψηφιακής ένταξης όλων των πολιτών “ και “Προστασία δεδομένων και κυβερνοασφάλεια.“ αλλά κρίνεται σημαντικό να είναι ευδιάκριτο μιας και έχει πολλαπλασιαστικό παράγοντα στην ευρεία αποδοχή των υπηρεσιών και χρήσης τους αλλά και για το όλο και μεγαλύτερο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει η κοινωνία στο διάστημα αυτό με τα deep fakes. Στο κεφάλαιο 2.1.5 η «Πολιτική Προστασία» καλύπτει κυρίως φυσικές καταστροφές, αλλά όχι ανθεκτικότητα κρίσιμων υποδομών, όπως ύδρευσης υγείας τηλεπικοινωνίες. Συστήνεται να προστεθεί η κατηγορία αυτή έχοντας βάση τον Κανονισμό (ΕΕ) 2022/2557 – CER Directive όπως τονίζοντας ακόμα τη κατηγορία της Ασφάλειας της εφοδιαστικής αλυσίδας κατηγορία που μετά το COVID-19 αλλά και των προβλημάτων με τη προμήθεια electronic chips αποδείχτηκε νευραλγική. Στο κεφάλαιο 4.2.5. Ψηφιακός Μετασχηματισμό δεν γίνεται ειδική αναφορά σε στρατηγική ΤΝ, ηθική και διαφάνεια, παρότι σχετίζεται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Μπορεί να προστεθεί υποενότητα ή παράγραφος σύμφωνα με τον Κανονισμό AI Act (ΕΕ 2024/1689) αλλά και την Εθνική Στρατηγική για το AI τονίζοντας τον άνθρωπο-κεντρικό χαρακτήρα των υλοποιήσεων αλλά ίσως και την αρχή του «Μην Βλάπτεις» όπως έκανε πρόσφατα η Ινδία για το AI Governance μοντέλο της. Στο κεφάλαιο 4.2.4 αν και αναφέρεται η καινοτομία, λείπει η σύνδεση με: ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια, clusters, Centres of Excellence (CoEs), καθώς και προγράμματα εκπαίδευσης – επανακατάρτισης (reskilling/upskilling), ιδίως σε STEM και πράσινες δεξιότητες. Στο 2.2.3 – Πολιτιστική Κληρονομιά – δεν υπάρχει αναφορά στη σύγχρονη πολιτιστική οικονομία (κινηματογράφος, gaming, XR, ψηφιακός πολιτισμός) όπου είναι σημαντική πηγή ανάπτυξης. Στη σελίδα 27 στο σημείο για την υγεία δεν υπάρχει σαφής αναφορά για σύγχρονα συστήματα υγείας, βιοϊατρική και τεχνολογίες φροντίδας, παρότι αποτελούν προτεραιότητα ΕΕ 2026–2030 (EU4Health). Στη σελίδα 54 αν και προβλέπονται “επιδιωκόμενα αποτελέσματα”, δεν φαίνεται επαρκής συσχέτιση με δείκτες βιώσιμης ανάπτυξης (SDGs) ή με EU DESI / Digital Decade Targets 2030. Μια κατηγορία που δεν έχει αναφερθεί είναι η προώθηση των ανοικτών δεδομένων και η δημιουργία ενοποιημένων αποθετηρίων γνώσης όπου συνιστούν κρίσιμες προϋποθέσεις για τη διαφάνεια, την καινοτομία και τη συμμετοχική διακυβέρνηση. Η Ελλάδα μέσα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων οφείλει να ενισχύσει την εθνική της στρατηγική για τη διαχείριση και αξιοποίηση δημόσιων δεδομένων, σύμφωνα με την Οδηγία (ΕΕ) 2019/1024 για τα ανοιχτά δεδομένα και την επαναχρησιμοποίηση πληροφοριών του δημόσιου τομέα, καθώς και με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2022/868 (Data Governance Act). Η ανάγκη αυτή είναι θα φανεί άμεσα μιας και η χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης προϋποθέτει πολλά δεδομένα για την εκπαίδευση αλλά και τη απόδοση των μοντέλων. Οι δημόσιες βιβλιοθήκες, τα πανεπιστημιακά αποθετήρια και οι ερευνητικές υποδομές (όπως ΕΚΤ, Ακαδημία Αθηνών, HEAL-Link) διαδραματίζουν ρόλο-κλειδί ως κόμβοι διάχυσης και διασύνδεσης της εθνικής ψηφιακής γνώσης. Δράσεις όπως η ενοποίηση των δημόσιων αποθετηρίων (ερευνητικά, πολιτιστικά, εκπαίδευσης) σε εθνική μετα-πλατφόρμα (τύπου National Data Space), η υιοθέτηση FAIR αρχών (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable) για όλα τα δημόσια δεδομένα, η ψηφιοποίηση και AI-based επισημείωση/μεταδεδομένα για υλικό βιβλιοθηκών και αρχείων αλλά και η εκπαίδευση για σωστή χρήση αυτών (AI/Data literacy) είναι παράγοντες που απαντούν σε πολλές από τις κατευθύνσεις που έχουν οριστεί από τη στρατηγική του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων 2026-2030. Το πρόγραμμα συγκεκριμένα θα πρέπει να προβλέπει τη δημιουργία ενιαίου οικοσυστήματος δεδομένων για την ακαδημαϊκή, ερευνητική και δημόσια διοίκηση, περιλαμβάνοντας: ανάπτυξη Εθνικού Καταλόγου Ανοιχτών Συνόλων Δεδομένων, διασύνδεση με Ευρωπαϊκούς Χώρους Δεδομένων (European Data Spaces), ανάπτυξη Αποθετηρίου Δημοσίων Πολιτικών (policy repository) με μηχανισμούς διαλειτουργικότητας και RAG (Retrieval-Augmented Generation) για πολίτες και ερευνητές (EU Data Strategy (COM(2020) 66 final), Data Governance Act (EU 2022/868), Open Data Directive (EU 2019/1024), European Open Science Cloud (EOSC), Digital Decade Targets 2030, UNESCO Recommendation on Open Science (2021)).