Αρχική Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2026-2030Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2026-2030.Σχόλιο του χρήστη Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία | 13 Νοεμβρίου 2025, 15:19
  • Σχόλιο του χρήστη 'Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία' | 13 Νοεμβρίου 2025, 15:19

    Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) προτείνει τα ακόλουθα: 1. Ένταξη στο ΕΠΑ κριτηρίων επιλογής πράξεων, όπως η προσβασιμότητα και η αρχή της μη διάκρισης λόγω αναπηρίας, κατά τα πρότυπα του ΕΣΠΑ, ώστε όλες οι δράσεις που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο αυτού να είναι πλήρως προσβάσιμες στα άτομα με αναπηρία. Η προαναφερθείσα πρότασή μας βασίζεται στις προβλέψεις/κατευθύνσεις: α) της παρ. 6 του Άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας, σύμφωνα με την οποία «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας», β) της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, την οποία η χώρα μας κύρωσε με το πρώτο άρθρο του ν.4074/2012 καθιστώντας την μέρος του εθνικού θεσμικού της πλαισίου, γ) της παρ. 1 του άρθρου 62 του ν.4488/2017 (με τον οποίο θεσπίστηκαν οι «κατευθυντήριες-οργανωτικές διατάξεις υλοποίησης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες»), σύμφωνα με την οποία τα διοικητικά όργανα και οι αρχές οφείλουν να εντάσσουν τη διάσταση της αναπηρίας σε κάθε δημόσια πολιτική, διοικητική διαδικασία, δράση, μέτρο και πρόγραμμα της αρμοδιότητάς τους με στόχο την εξάλειψη, αποκατάσταση και αποτροπή ανισοτήτων μεταξύ ατόμων με και χωρίς αναπηρίες, δ) της παρ. 5 του άρθρου 4 του ν. 4399/2016 (Αναπτυξιακός Νόμος), η οποία αφορά στην εφαρμογή του «Κανόνα μη διάκρισης και της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία», σύμφωνα με την οποία: «Τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στα καθεστώτα ενίσχυσης του παρόντος οφείλουν να διασφαλίζουν τις απαραίτητες συνθήκες, ώστε να μη δημιουργούνται διακρίσεις σε βάρος ευπαθών ομάδων, ιδίως ως προς την προσβασιμότητα σε υποδομές, υπηρεσίες και αγαθά», ε) της «Ατζέντας 2030» για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη -που υιοθετήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015 από τα 193 κράτη-μέλη του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, στην οποία περιλαμβάνονται σημαντικές άμεσες και έμμεσες αναφορές στα άτομα με αναπηρία. 2. Θέσπιση και εφαρμογή Εθνικού Προγράμματος «Εγγύηση για την Απασχόληση και τις Δεξιότητες των Ατόμων με Αναπηρία και Χρόνιες Παθήσεις». Στην Εθνική Στρατηγική για τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης έχουν τεθεί οι ακόλουθοι στόχοι: α) το ποσοστό απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία ηλικίας 20–64 ετών να ανέλθει στο 40% έως το 2025 και στο 60% έως το 2030, κα β) το χάσμα απασχόλησης μεταξύ ατόμων με και χωρίς αναπηρία να μειωθεί στο 22% έως το 2025 και στο 16% έως το 2030. Ωστόσο, εάν συγκρίνουμε τους ανωτέρω στόχους με τα ευρήματα του 14ου Δελτίου του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ. (18.09.2023) (διαθέσιμο στο: https://paratiritirioanapirias.gr/el/results/publications/93/14o-deltio-toy-parathrhthrioy-ths-esmea-stoixeia-sok-gia-thn-apasxolhsh-twn-atomwn-me-anaphria-ektos-ergatikoy-dynamikoy-h-syntriptikh-pleionothta), διαπιστώνεται ότι η απόσταση από την επίτευξή τους παραμένει σημαντική: το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία ηλικίας 20–64 ετών που μετέχουν στο εργατικό δυναμικό ανέρχεται μόλις στο 23,7%, το ποσοστό των απασχολούμενων ατόμων με σοβαρή αναπηρία φθάνει μόλις στο 18,4%, ενώ το χάσμα απασχόλησης μεταξύ ατόμων με και χωρίς αναπηρία ανέρχεται στις 50 ποσοστιαίες μονάδες. Για τον λόγο αυτό προτείνουμε να συμπεριληφθεί στον Στρατηγικό Στόχο «Κοινωνική Συνοχή» (ενότητα 4.2.1) πρόβλεψη για θέσπιση και εφαρμογή Εθνικού Προγράμματος «Εγγύηση για την Απασχόληση και τις Δεξιότητες των Ατόμων με Αναπηρία και Χρόνιες Παθήσεις». Πρόκειται για πρόταση την οποία είχαμε υποβάλλει και στον Πρωθυπουργό με την υπ. αριθ. πρωτ. 790/02.09.2024 επιστολή μας (διαθέσιμη στο: https://www.esamea.gr/el/article/ypomnhma-ston-prwthypoyrgo-ths-xwras-kyriako-mhtsotakh-gia-thn-arsh-twn-yfistamenwn-empodiwn-kai-efarmogh-thetikwn-metrwn-drashs-me-stoxo-thn-ayxhsh-ths-symmetoxhs-twn-atomwn-me ). Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (άρθρο 4, παρ. 3), η Ε.Σ.Α.μεΑ, πρέπει να συμμετέχει ενεργά στην κατάρτιση, υλοποίηση και αξιολόγηση του Προγράμματος. 3. Θέσπιση και εφαρμογή Εθνικού Προγράμματος Κοινωνικής και Προσβάσιμης Στέγασης για Άτομα με Αναπηρία, Χρόνιες ή/και Σπάνιες Παθήσεις Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat (Διαθέσιμα στο https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/HLTH_DHC060/default/table?lang=en&category=hlth.hlth_dsb.hlth_dsb_hcon), η Ελλάδα είναι πρώτη στην ΕΕ στην επιβάρυνση των ατόμων με αναπηρία από το κόστος στέγασης, με το 33% των ατόμων με αναπηρία να επωμίζονται κόστος στέγασης, το οποίο ανέρχεται σε περισσότερο από το 40% του συνολικού διαθέσιμου εισοδήματός τους. Στα στοιχεία της Eurostat, επισημαίνεται ότι τα άτομα με αναπηρία ζουν συχνότερα σε υποβαθμισμένες συνθήκες στέγασης και αντιμετωπίζουν προβλήματα που σχετίζονται με την ποιότητα της κατοικίας και του περιβάλλοντος όπου ζουν, σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Οι κατοικίες που πληρούν προδιαγραφές προσβασιμότητας είναι περιορισμένες και κυρίως εντοπίζονται στις πιο ακριβές περιοχές, αναγκάζοντας τα άτομα με αναπηρία να διαθέτουν σημαντικό μέρος του εισοδήματός τους για την ενοικίαση ή αγορά μιας προσβάσιμης οικίας. Η έλλειψη προσιτής και προσβάσιμης κατοικίας συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ θέτει εμπόδια στην ανεξάρτητη διαβίωση και την παραμονή των ατόμων με αναπηρία στην κοινότητα. Ως εκ τούτου προτείνουμε να περιληφθεί στο ΕΠΑ, και δη στον Στρατηγικό Στόχο «Κοινωνική Συνοχή» (ενότητα 4.2.1), πρόβλεψη για θέσπιση και εφαρμογή Εθνικού Προγράμματος Κοινωνικής και Προσβάσιμης Στέγασης για Άτομα με Αναπηρία, Χρόνιες ή/και Σπάνιες Παθήσεις. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (άρθρο 4, παρ. 3), η Ε.Σ.Α.μεΑ, πρέπει να συμμετέχει ενεργά στην κατάρτιση, υλοποίηση και αξιολόγηση του Προγράμματος. 4. Συνέχιση της υλοποίησης του Έργου που αφορά στην καταγραφή και αξιολόγηση της προσβασιμότητας των κτηρίων του δημοσίου και των ΟΤΑ μέσω του ΕΠΑ Το Έργο που αφορούσε την καταγραφή της προσβασιμότητας των κτηρίων του Δημοσίου και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) ολοκληρώθηκε στις 10 Μαΐου 2023. Στον σχεδιασμό του Έργου συμμετείχε ενεργά η Ε.Σ.Α.μεΑ., σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ). Το εν λόγω Έργο αποτέλεσε εμβληματική δράση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2020-2023. Για πρώτη φορά η Πολιτεία προχώρησε σε πλήρη απογραφή των κτηρίων που στεγάζουν υπηρεσίες του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα οι οποίες εξυπηρετούν το κοινό, καθώς και σε αξιολόγηση του επιπέδου προσβασιμότητάς τους, εντοπισμό των απαιτούμενων παρεμβάσεων βελτίωσης και προεκτίμηση του κόστους αυτών, με στόχο τη διερεύνηση των κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων για την υλοποίησή τους. Μετά την ολοκλήρωση της καταγραφής και τη δημιουργία του Μητρώου Ελεγκτών Προσβασιμότητας, ξεκίνησε η διαδικασία ελέγχου και αξιολόγησης των καταγεγραμμένων κτηρίων από ελεγκτές προσβασιμότητας. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή διεκόπη λόγω της ολοκλήρωσης της χρηματοδότησης του εν λόγω Έργου από το ΕΣΠΑ 2014-2020. Λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Εθνική Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024–2030 έχει ενταχθεί η Δράση 8: «Υλοποίηση παρεμβάσεων διασφάλισης της φυσικής προσβασιμότητας σε όλα τα δημόσια κτήρια», με χρονοδιάγραμμα υλοποίησης έως τον Δεκέμβριο του 2030 και με πρώτο ορόσημο την ολοκλήρωση παρεμβάσεων προσβασιμότητας σε πιλοτικό επίπεδο σε 100 κτήρια έως τον Δεκέμβριο του 2025, προτείνεται στον Στρατηγικό Στόχο «Ανάπτυξη Υποδομών και Μεταφορών» (Ενότητα 4.2.2) να περιληφθεί ρητή αναφορά στη συνέχιση της υλοποίησης του εν λόγω, ιδιαίτερα σημαντικού, Έργου μέσω του ΕΠΑ. Ελπίζοντας στη θετική ανταπόκρισή σας στις εύλογες προτάσεις μας.