Αρχική Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης με τίτλο «Δίκαιη Εργασία για Όλους: Απλοποίηση της Νομοθεσίας - Στήριξη στον Εργαζόμενο - Προστασία στην Πράξη»ΜΕΡΟΣ Α΄ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ   ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ (άρθρα 1-22)Σχόλιο του χρήστη Φώτιος Μπάτζιος | 25 Αυγούστου 2025, 19:31
  • Σχόλιο του χρήστη 'Φώτιος Μπάτζιος' | 25 Αυγούστου 2025, 19:31

    ΕΠΙΣΗΜΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ Στόχος του σχολίου μου είναι να επισημανθούν πτυχές του σχεδίου νόμου που ενδέχεται να δημιουργούν προβλήματα συμβατότητας με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ (ΔΕΕ), καθώς και να αναδειχθούν οι κίνδυνοι που προκύπτουν για τα δικαιώματα των εργαζομένων. Γενικές παρατηρήσεις Το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω της Οδηγίας 2003/88/ΕΚ για τον χρόνο εργασίας και της Οδηγίας 89/391/ΕΟΚ για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, κατοχυρώνει θεμελιώδη δικαιώματα ανάπαυσης και προστασίας της υγείας. Το ΔΕΕ έχει επανειλημμένα κρίνει (ενδεικτικά: C-55/18, CCOO v Deutsche Bank· C-585/19, Academia de Studii Economice) ότι τα όρια εργασίας και ανάπαυσης αφορούν τον εργαζόμενο ως πρόσωπο και πρέπει να τηρούνται με τρόπο ουσιαστικό και όχι μόνο τυπικό. §1. Ευέλικτο ωράριο και διευθέτηση χρόνου εργασίας Η δυνατότητα ετήσιας ή πολυμηνιαίας διευθέτησης χρόνου εργασίας ενέχει τον κίνδυνο συστηματικών υπερβάσεων του εβδομαδιαίου ορίου των 48 ωρών που θέτει η Οδηγία 2003/88/ΕΚ. Η απουσία συλλογικών μηχανισμών ελέγχου (π.χ. συμφωνία με συνδικάτα) αποδυναμώνει την προστασία του εργαζομένου και αφήνει την «συναίνεση» έρμαιο στην εργοδοτική πίεση. §2. Τετραήμερη εργασία Παρότι θετική ως δυνατότητα, η ρύθμιση δεν συνοδεύεται από διασφάλιση ότι το ωράριο δεν θα επεκτείνεται δυσανάλογα (π.χ. 10-13 ώρες ημερησίως). Η νομολογία του ΔΕΕ (C-151/02, Jaeger) έχει υπογραμμίσει ότι μεγάλης διάρκειας βάρδιες χωρίς επαρκή ανάπαυση συνιστούν παραβίαση της Οδηγίας 2003/88/ΕΚ. §3. Υπερωρίες και απαλλαγή εισφορών Η απαλλαγή εισφορών στις προσαυξήσεις μπορεί να υπονομεύσει τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος,αντίθετα με την αρχή της κοινωνικής προστασίας που απορρέει από το άρθρο 151 ΣΛΕΕ και το άρθρο 31 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (δικαίωμα σε δίκαιες και ασφαλείς συνθήκες εργασίας). §4. Προσλήψεις “express” και απολύσεις Η ηλεκτρονική ταχύρρυθμη διαδικασία μπορεί να λειτουργήσει εις βάρος της σταθερότητας των συμβάσεων. Η απουσία ισχυρών δικλείδων αυξάνει τον κίνδυνο καταχρηστικών απολύσεων, αντίθετα με την αρχή της προστασίας έναντι αυθαίρετης απόλυσης, όπως έχει αναγνωριστεί από το ΔΕΕ (C-596/12, Alemo-Herron). §5. Ψηφιακή καταγραφή ωραρίου Η απόφαση C-55/18 (CCOO v Deutsche Bank) επιβάλλει την ύπαρξη αξιόπιστου και αντικειμενικού συστήματος καταγραφής του πραγματικού χρόνου εργασίας. Το νομοσχέδιο φαίνεται να χαλαρώνει τις υποχρεώσεις ελέγχου, δημιουργώντας κενό συμμόρφωσης με το ενωσιακό δίκαιο. §6. Υγεία και ασφάλεια στην εργασία Η Οδηγία 89/391/ΕΟΚ θέτει το πλαίσιο υποχρεώσεων του εργοδότη για την προστασία της υγείας και ασφάλειας. Η αύξηση του ημερήσιου χρόνου εργασίας σε 13 ώρες δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους κόπωσης, ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών, αντίθετους προς το πνεύμα της Οδηγίας και τη νομολογία του ΔΕΕ (C-84/19, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας). §7. Ημερήσια απασχόληση έως 13 ώρες στον ίδιο εργοδότη Η επέκταση σε 13 ώρες ημερησίως, έστω και με υπερωριακή αμοιβή, προσκρούει στην αρχή της 11ωρης συνεχούς ανάπαυσης (Οδηγία 2003/88/ΕΚ, άρθρο 3). Η απόφαση C-585/19 (Academia de Studii Economice) έκρινε ότι τα όρια ανάπαυσης αθροίζονται ανεξαρτήτως αριθμού συμβάσεων. Επομένως, το εθνικό πλαίσιο κινδυνεύει να καταλήξει σε παραβίαση του 48ώρου και σε προσχηματική τήρηση της ανάπαυσης. §8. Συνολική εικόνα: Το νομοσχέδιο μετατοπίζει το βάρος από τη συλλογική προστασία στη μεμονωμένη «συναίνεση» του εργαζόμενου. Αυτό αντιβαίνει στη νομολογία του ΔΕΕ που αναγνωρίζει την ανισότητα διαπραγματευτικής δύναμης (π.χ. C-341/05, Laval). Η έλλειψη συλλογικών εγγυήσεων καθιστά πολλές ρυθμίσεις προβληματικές από άποψη συμβατότητας με το ενωσιακό δίκαιο. Συμπέρασμα Το νομοσχέδιο περιέχει διατάξεις που, ελλείψει ουσιαστικών ασφαλιστικών δικλίδων, δύνανται να οδηγήσουν σε παραβίαση θεμελιωδών κανόνων του ευρωπαϊκού εργατικού δικαίου. Η εναρμόνιση με την Οδηγία 2003/88/ΕΚ, την Οδηγία 89/391/ΕΟΚ και τη νομολογία του ΔΕΕ είναι αναγκαία ώστε να προστατευθεί πραγματικά η υγεία, η ασφάλεια και τα δικαιώματα των εργαζομένων στην Ελλάδα.