• Σχόλιο του χρήστη 'Δημητριος Ανεστος' | 27 Αυγούστου 2025, 01:28

    ΥΠΟΜΝΗΜΑ Ανάλυση Συνταγματικότητας και Συμβατότητας με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο – Σχέδιο Νόμου (άρθρα 65–79) Ι. Εισαγωγή Με το παρόν εξετάζονται οι διατάξεις των άρθρων 65–79 του υπό ψήφιση νομοσχεδίου, υπό το πρίσμα: α) του Ελληνικού Συντάγματος, β) της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), γ) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), δ) του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΧΘΔΕΕ) και του ενωσιακού δικαίου. ΙΙ. Ανάλυση κατά άρθρο Άρθρο 67 – Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) Η παρατεινόμενη παρακράτηση συνιστά μόνιμη περικοπή των συντάξεων. Παραβιάζει άρθρα 4 §1, 4 §5 και 22 §5 Σ.· η επιβάρυνση αφορά μόνον τους συνταξιούχους, δημιουργώντας άνιση κατανομή βαρών¹. Η αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 §1 Σ.) απαιτεί αναλογιστική τεκμηρίωση, η οποία απουσιάζει. Η Ολομέλεια ΣτΕ έκρινε ότι τέτοιες ρυθμίσεις είναι ανεκτές μόνο αν διασφαλίζουν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης². Το ΕΔΔΑ έχει δεχθεί ότι μειώσεις συντάξεων εμπίπτουν στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου (προστασία περιουσίας)³. Συμπέρασμα: Αντισυνταγματικότητα λόγω έλλειψης αιτιολόγησης και δυσανάλογης επιβάρυνσης. Άρθρο 68 – Εξαίρεση υπερωριών/νυχτερινών από ασφαλιστέες αποδοχές Η διάταξη μειώνει την ανταποδοτικότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Αντίκειται στο άρθρο 22 §5 Σ. (δικαίωμα κοινωνικής ασφάλισης), αφού δεν αναγνωρίζει πραγματικές αποδοχές. Αντίκειται στην αρχή ισότητας (άρθρο 4 Σ.) μεταξύ εργαζομένων με ίδια συνολικά εισοδήματα αλλά διαφορετική διάρθρωση (τακτικά/υπερωρίες). Το ΣτΕ έχει τονίσει ότι η ασφαλιστική ύλη πρέπει να ανταποκρίνεται στις πραγματικές αποδοχές⁴. Το ΔΕΕ έχει αναδείξει τη σημασία ίσης και δίκαιης μεταχείρισης στην κοινωνική ασφάλιση⁵. Συμπέρασμα: Ενέχει σοβαρό κίνδυνο αντισυνταγματικότητας. Άρθρα 69–70 – Διαδοχική ασφάλιση & Επιδόματα μητρότητας Συμβατά με το άρθρο 22 §5 Σ. (κοινωνική ασφάλιση) και το άρθρο 21 Σ. (προστασία μητρότητας). Ευθυγραμμίζονται με τα άρθρα 33–34 ΧΘΔΕΕ. Συμπέρασμα: Θετικές ρυθμίσεις, χωρίς συνταγματικά προβλήματα. Άρθρο 71 – Βρεφονηπιακοί σταθμοί ΕΦΚΑ χωρίς διάκριση φύλου Εναρμονίζεται με το άρθρο 4 §2 Σ. (ισότητα φύλων) και το άρθρο 23 ΧΘΔΕΕ. Συμπέρασμα: Θετική και συνταγματικά αναγκαία παρέμβαση. Άρθρο 72 – Αποζημίωση συλλογικών οργάνων ΕΦΚΑ (αναδρομική ισχύς) Η αναδρομική καταβολή αποζημιώσεων εγείρει ζήτημα χαριστικής διάταξης αντίθετης με την αρχή ισότητας (άρθρο 4 §1 Σ.) και το άρθρο 103 Σ.. Το ΣτΕ έχει ακυρώσει αντίστοιχες αναδρομικές παροχές⁶. Συμπέρασμα: Προδήλως αντισυνταγματική ρύθμιση. Άρθρο 73 – Ψηφιακός ΔΑΥΚ χωρίς φυσικά παραστατικά Παραβίαση του άρθρου 20 Σ. (δικαίωμα δικαστικής προστασίας)· αποκλείεται η προσφυγή με φυσικά αποδεικτικά στοιχεία. Παραβίαση της αρχής της ασφάλειας δικαίου. Άρθρο 41 ΧΘΔΕΕ: δικαίωμα σε καλή διοίκηση, που περιλαμβάνει πρόσβαση σε όλα τα σχετικά έγγραφα⁷. Συμπέρασμα: Αντισυνταγματική και αντίθετη στο δίκαιο ΕΕ. Άρθρα 74 & 79 – Επιλογή προϊσταμένων ΕΦΚΑ και Διεύθυνσης Επενδύσεων ΤΕΚΑ Η υπέρμετρη πολιτική διακριτική ευχέρεια παραβιάζει το άρθρο 103 Σ. και την αρχή αντικειμενικότητας. Το ΣτΕ απαιτεί αντικειμενικά κριτήρια στις υπηρεσιακές μεταβολές⁸. Το ΔΕΕ έχει καταδικάσει κράτη-μέλη για έλλειψη ανεξαρτησίας ρυθμιστικών οργάνων⁹. Συμπέρασμα: Σοβαρός κίνδυνος αντισυνταγματικότητας. Άρθρο 76 – Μονάδα Εσωτερικών Ερευνών ΕΦΚΑ Η υπαγωγή στον Υπουργό αναιρεί την ανεξαρτησία, αντίθετα με το άρθρο 26 Σ. (διάκριση λειτουργιών). Παραβιάζει το άρθρο 6 ΕΣΔΑ και το άρθρο 47 ΧΘΔΕΕ (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη/αμερόληπτο όργανο). Συμπέρασμα: Διάταξη προβληματική και αντίθετη με Σύνταγμα/ΕΣΔΑ. Άρθρα 77–78 – Μετατάξεις/Αποσπάσεις υπαλλήλων στο ΤΕΚΑ Η εξαίρεση από τον ν. 4440/2016 αντίκειται στο άρθρο 4 Σ. (ισότητα) και στο άρθρο 103 Σ.. Το ΣτΕ έχει κρίνει ότι οι εξαιρέσεις από το ενιαίο καθεστώς υπηρεσίας πρέπει να αιτιολογούνται αντικειμενικά¹⁰. Συμπέρασμα: Υψηλός κίνδυνος αντισυνταγματικότητας. ΙΙΙ. Συνολικά Συμπεράσματα Το σχέδιο νόμου περιέχει: Συνταγματικά ανεκτές ή θετικές διατάξεις: άρθρα 69–71 (μητρότητα, ισότητα φύλων). Αμφισβητούμενες / προβληματικές διατάξεις: άρθρα 67, 68, 72, 73, 74, 76, 77–79. Η νομοθετική τους ισχύς θα κριθεί με βεβαιότητα ενώπιον του ΣτΕ, καθώς αντιβαίνουν σε πάγιες αρχές ισότητας, αναλογικότητας, κοινωνικής ασφάλισης και δικαστικής προστασίας. Υποσημειώσεις – Παραπομπές Σύνταγμα, άρθρα 4 §§1,5 και 22 §5. ΣτΕ Ολομ. 244/2017, 1439/2020. ΕΔΔΑ, Koufaki και ΑΔΕΔΥ κατά Ελλάδος (2013). ΣτΕ 1889/2019. ΔΕΕ, Stec v. UK (ΕΔΔΑ, 2006), καθώς και νομολογία περί ίσης μεταχείρισης στην κοινωνική ασφάλιση. ΣτΕ Ολομ. 2192/2014, 2112/2015. ΔΕΕ, Y.S. and Others v. Minister voor Immigratie (C-141/12). ΣτΕ 2399/2016. ΔΕΕ, Commission v. Hungary (C-288/12). ΣτΕ 2399/2016.