Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'μαν' | 27 Αυγούστου 2025, 10:55

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Παρέμβαση στη δημόσια διαβούλευση: Κατά της θεσμοθέτησης 13ωρης ημερήσιας εργασίας Σύνοψη Η πρόβλεψη για δυνατότητα εργασίας έως 13 ώρες την ημέρα —ακόμη και με «ασφαλιστικές δικλίδες»— μετατρέπει σε «κανονικότητα» το απόλυτο όριο αντοχής του ανθρώπινου οργανισμού και του ευρωπαϊκού εργατικού δικαίου. Συγκρούεται με τον σκοπό του δικαίου της ΕΕ (υγεία/ασφάλεια, αξιοπρέπεια), υπονομεύει την παραγωγικότητα, επιβαρύνει δυσανάλογα ευάλωτες ομάδες και αυξάνει τον κίνδυνο ατυχημάτων και νοσηρότητας. Ζητώ ρητά την απόσυρση της ρύθμισης και την ενίσχυση κανόνων που προστατεύουν τον ημερήσιο χρόνο ανάπαυσης, τη δημόσια υγεία και τη δίκαιη εργασία. EUR-Lex 1) Το ισχύον ευρωπαϊκό πλαίσιο προστασίας δεν προορίζεται να «ξεχειλώνει» Η Οδηγία 2003/88/ΕΚ θέτει ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας: κατ’ ελάχιστον 11 συνεχόμενες ώρες ημερήσιας ανάπαυσης και ανώτατο εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας 48 ώρες κατά μέσο όρο. Το να ορίζεται 13ωρη ημερήσια απασχόληση (24–11=13) ως επιτρεπτή πρακτικά εξαντλεί το απόλυτο όριο αντοχής που η Οδηγία επιτρέπει μόνο ως εξαίρεση και όχι ως «νέο κανονικό». Η Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (άρθρο 31) προστατεύει ρητά την υγεία, ασφάλεια και αξιοπρέπεια του εργαζομένου, και το δικαίωμα στον περιορισμό των ωρών εργασίας και στην ημερήσια/εβδομαδιαία ανάπαυση. Η θεσμοθέτηση 13ωρων βαρδιών αντιστρατεύεται τον σκοπό αυτών των κανόνων. EUR-Lex +1 Επιπλέον, το ΔΕΕ (υπόθεση C-55/18, CCOO κατά Deutsche Bank) επέβαλε στους εργοδότες υποχρεωτικά «αντικειμενικά, αξιόπιστα και προσβάσιμα» συστήματα καταγραφής χρόνου εργασίας ώστε να διασφαλίζεται ο πραγματικός σεβασμός της ανάπαυσης. Σε περιβάλλον 13ωρων βαρδιών, ο κίνδυνος καταστρατήγησης και «ελαστικοποίησης» των ορίων πολλαπλασιάζεται, αν δεν τεκμηριώνεται ακριβώς κάθε λεπτό. Σημειώνω ότι η ελληνική διοίκηση ήδη αναγνωρίζει την υποχρέωση 11 ωρών ημερήσιας ανάπαυσης. Η νομοθέτηση 13 ωρών ως αποδεκτού «ταβανιού» εντός του ίδιου εργοδότη (ή/και ευρύτερα) νομιμοποιεί συστηματικά την εξαίρεση και αποδυναμώνει τον σκοπό της προστασίας. 2) Δημόσια υγεία και ασφάλεια: τεκμηριωμένοι κίνδυνοι μετά τις 10–12 ώρες Η μεγαλύτερη διεθνής συγκεντρωτική μελέτη (WHO/ILO, 2021) αποδίδει την εργασία >55 ώρες/εβδομάδα σε σημαντικά αυξημένο κίνδυνο ισχαιμικής καρδιοπάθειας και εγκεφαλικού. Οι μακρές βάρδιες και η ανεπαρκής ανάπαυση επιβαρύνουν καρδιαγγειακά, ψυχική υγεία και ύπνο. Περαιτέρω, ερευνητική βιβλιογραφία για 12ωρες+ βάρδιες καταδεικνύει αυξημένη κόπωση, πτώση εγρήγορσης και μεγαλύτερο κίνδυνο ατυχημάτων (στην εργασία αλλά και στις μετακινήσεις προς/από αυτή). Τα ευρήματα αυτά αφορούν ιδίως κλάδους κρίσιμης ασφάλειας (μεταφορές, βιομηχανία, υγεία). Η θεσμοθέτηση 13ωρων βαρδιών αυξάνει συστημικά τους κινδύνους, άρα και το κοινωνικό/ασφαλιστικό κόστος. ttl.fi BioMed Central 3) Παραγωγικότητα: περισσότερες ώρες ≠ περισσότερη αξία Η διεθνής εμπειρία και τα στοιχεία του ΟΟΣΑ δείχνουν ότι περισσότερες ώρες δεν συνεπάγονται υψηλότερη παραγωγικότητα ανά ώρα. Χώρες με πιο λογικά ωράρια έχουν υψηλότερη παραγωγικότητα. Η Ελλάδα ήδη εμφανίζει υψηλές ετήσιες ώρες εργασίας σε σχέση με άλλες χώρες του ΟΟΣΑ, χωρίς αντίστοιχη υπεροχή στην παραγωγικότητα ανά ώρα. Η θεσμοθέτηση 13ωρων βαρδιών κινείται αντίθετα στις σύγχρονες πολιτικές που στοχεύουν σε αποδοτικότερη, όχι μακρύτερη, εργασία. 4) Κοινωνική συνοχή, δημογραφία και ισότητα Η παρατεταμένη ημερήσια απασχόληση υπονομεύει την οικογενειακή/κοινωνική ζωή, την ανατροφή παιδιών και τη φροντίδα εξαρτωμένων μελών. Η Οδηγία (ΕΕ) 2019/1158 για την ισορροπία επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής θεσπίζει δικαιώματα (γονικές άδειες, ευέλικτες ρυθμίσεις) ακριβώς για να μειώνεται η σύγκρουση εργασίας–ζωής. Η «13ωρη εργασία» πάει αντίθετα στο πνεύμα αυτό και πλήττει δυσανάλογα τις γυναίκες, τους μονογονείς, τους φροντιστές και τα άτομα με αναπηρία. EUR-Lex 5) Νομική/θεσμική διάσταση στην Ελλάδα Το Άρθρο 22 του Συντάγματος αναγνωρίζει το δικαίωμα στην εργασία και προβλέπει κρατική μέριμνα για βελτίωση των όρων της. Η κανονικοποίηση 13ωρων βαρδιών δυσχεραίνει τη συνταγματική στόχευση για «βελτίωση» και προσβάλλει την αξιοπρέπεια του εργαζομένου ως προσώπου, ιδίως όταν η διαπραγμάτευση είναι άνιση. Επιπλέον, οι ILO Συμβάσεις για τις ώρες εργασίας (Νο 1/1919 & Νο 30/1930) κατοχυρώνουν την αρχή του 8ώρου/48ώρου ως βάση πολιτισμένου εργασιακού καθεστώτος. Η Ελλάδα έχει δεσμεύσεις στο πλαίσιο του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας. Η θεσμική νομιμοποίηση 13ωρων ημερήσιων περιόδων (έστω με εβδομαδιαία «εκτόνωση») παραβιάζει το πνεύμα αυτών των προτύπων. International Labour Organization normlex.ilo.org +1 6) Πρακτικότητα & επιβολή: «χαρτί» έναντι πραγματικότητας Ακόμη και με ρήτρες για 11ωρη ανάπαυση και 48ωρο κατά μέσο όρο, στην πράξη: οι αλυσίδες υπεργολαβίας/«δανεισμού» προσωπικού θολώνουν τον πραγματικό χρόνο εργασίας, οι πιέσεις σε ωράρια «έκτακτης ανάγκης» γίνονται συστηματικές, οι υπερβάσεις αποκρύπτονται αν δεν υπάρχει αυστηρή ψηφιακή καταγραφή και αποτελεσματικός έλεγχος. Το ΔΕΕ έχει ήδη απαιτήσει από τα κράτη μέλη συστήματα πλήρους και αντικειμενικής καταγραφής· χωρίς υποχρεωτική εφαρμογή και ουσιαστικό ελεγκτικό μηχανισμό, κάθε «δικλίδα» μένει γράμμα κενό. 7) Γιατί η προτεινόμενη ρύθμιση προσβάλλει κάθε άνθρωπο Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια δεν συμβιβάζεται με οριακά ωράρια ως «νέα κανονικότητα». Ο ύπνος, ο προσωπικός χρόνος, η οικογένεια και η συμμετοχή στην κοινωνική ζωή δεν είναι «πολυτέλειες» μετά από 13 ώρες δουλειάς. Η ΕΕ ρητά προστατεύει το δικαίωμα σε περιορισμό των ωρών εργασίας, ανάπαυση και άδεια ακριβώς επειδή η υπερβολική εργασία βλάπτει την υγεία, μειώνει την ελευθερία και οδηγεί σε εκμετάλλευση. EUR-Lex 8) Αντί προώθησης 13ωρων: τι θα έπρεπε να κάνει το Υπουργείο Ρητή απαγόρευση ημερήσιας απασχόλησης πέραν των 10 ωρών συνολικά (συμπεριλαμβανομένων υπερωριών), με ελάχιστη 11ωρη συνεχόμενη ανάπαυση και πραγματικό σεβασμό του εβδομαδιαίου 48ώρου μέγιστου κατά μέσο όρο. Υποχρεωτικό, αξιόπιστο ψηφιακό ωρολόγιο για όλους τους εργοδότες (αντικειμενικό/προσβάσιμο), όπως επιτάσσει το ΔΕΕ, με real-time πρόσβαση της Επιθεώρησης Εργασίας. Ισχυρά αντικίνητρα υπερεργασίας: προσαύξηση αμοιβής υπερωρίας κλιμακωτά μετά τις 2 ώρες/ημέρα κι αυστηρά διοικητικά πρόστιμα για συστηματικές υπερβάσεις. Ευέλικτη οργάνωση χωρίς επιμήκυνση: βελτίωση βαρδιών, κυλιόμενα ρεπό, τηλεργασία όπου εφικτό, «συμπιεσμένα» εβδομαδιαία ωράρια μόνο με ρητή συναίνεση και χωρίς υπέρβαση συνολικών ορίων. Σύνδεση με τη φιλοσοφία της Οδηγίας 2019/1158 για συμφιλίωση εργασίας–ζωής. EUR-Lex Στοχευμένες εξαιρέσεις μικρής διάρκειας μόνο για αποδεδειγμένα γεγονότα ανωτέρας βίας, με άμεση αντισταθμιστική ανάπαυση εντός 24–48 ωρών και υποχρεωτική ηλεκτρονική γνωστοποίηση. normlex.ilo.org Ενίσχυση Επιθεώρησης Εργασίας (στελέχωση/τεχνολογία) για ουσιαστικούς ελέγχους σε κλάδους υψηλού κινδύνου. Εθνικό σχέδιο παραγωγικότητας που επενδύει σε δεξιότητες, τεχνολογία, οργάνωση της εργασίας και όχι σε περισσότερες ώρες. Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ δείχνουν ότι η αύξηση ωρών χωρίς ποιότητα/οργάνωση δεν ανεβάζει την αξία ανά ώρα. 9) Συμπέρασμα – Αίτημα Η θεσμοθέτηση 13ωρης ημερήσιας εργασίας δεν είναι «ευελιξία»· είναι θεσμοποίηση της εξαίρεσης και υποχώρηση από τον πυρήνα της προστασίας της υγείας, της ασφάλειας και της αξιοπρέπειας στην εργασία. Αντί να προσεγγίζει σύγχρονες, παραγωγικές και δίκαιες ρυθμίσεις, η πρόταση μάς επιστρέφει σε ένα μοντέλο εξάντλησης ανθρώπων. Ζητώ: την πλήρη απόσυρση της ρύθμισης για 13ωρη ημερήσια εργασία, την ενίσχυση των κανόνων ημερήσιας ανάπαυσης/48ώρου, υποχρεωτική ψηφιακή καταγραφή και ουσιαστική επιβολή, πολιτικές παραγωγικότητας που στηρίζονται στην οργάνωση, την τεχνολογία και την ανθρώπινη ευημερία. EUR-Lex Ενδεικτικές πηγές τεκμηρίωσης (μη εξαντλητικός κατάλογος) Υπουργείο Εργασίας: παρουσίαση και FAQ για το προτεινόμενο πλαίσιο (ημερήσια ανάπαυση 11 ωρών, 48ωρο/εβδομάδα). Οδηγία 2003/88/ΕΚ – Οργάνωση του χρόνου εργασίας (ημερήσια ανάπαυση, ανώτατο εβδομαδιαίο όριο). EUR-Lex Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, άρθρο 31 (υγεία, ασφάλεια, αξιοπρέπεια, όρια χρόνου εργασίας). EUR-Lex ΔΕΕ C-55/18 (CCOO): υποχρέωση αξιόπιστης καταγραφής χρόνου εργασίας. WHO/ILO Joint Estimates (2021): μακρές ώρες και κίνδυνος καρδιοαγγειακής νόσου/εγκεφαλικού. Τεκμηρίωση για κινδύνους 12ωρων βαρδιών σε ασφάλεια/εγρήγορση. ttl.fi ΟΟΣΑ: ώρες εργασίας & παραγωγικότητα (συγκριτικά στοιχεία). Οδηγία (ΕΕ) 2019/1158 για ισορροπία επαγγελματικής–οικογενειακής ζωής. EUR-Lex ILO Συμβάσεις για ώρες εργασίας (Νο 1 & Νο 3