Αρχική Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης με τίτλο «Δίκαιη Εργασία για Όλους: Απλοποίηση της Νομοθεσίας - Στήριξη στον Εργαζόμενο - Προστασία στην Πράξη»ΜΕΡΟΣ ΣΤ΄ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ   ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ (άρθρα 65-82)Σχόλιο του χρήστη ΤΑΥΦΕ ΝΠΙΔ | 16 Σεπτεμβρίου 2025, 19:32
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΤΑΥΦΕ ΝΠΙΔ' | 16 Σεπτεμβρίου 2025, 19:32

    Οι Παρατηρήσεις του Ταμείου Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων Φαρμακευτικών Εργασιών επί του άρθρου 80 του Σχεδίου Νόμου 1. Το Ταμείο Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων Φαρμακευτικών Εργασιών (εφεξής ΤΑΥΦΕ) χαιρετίζει την πολύ κρίσιμη νομοθετική πρωτοβουλία της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για τον λειτουργικό εκσυγχρονισμό ενός βασικού άξονα της υποχρεωτικής επικουρικής κοινωνικής ασφάλισης (εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικά Ταμεία της παρ. 20 του άρθρου 6 του Ν. 3029/2002) μέσω του άρθρου 80 του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου με τίτλο «Δίκαιη Εργασία για Όλους: Απλοποίηση της Νομοθεσίας - Στήριξη στον Εργαζόμενο - Προστασία στην Πράξη». Το ΤΑΥΦΕ αποτελεί σήμερα το σημαντικότερο εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικό Ταμείο της χώρας (με όρους αριθμού ασφαλισμένων και ύψους αποθεματικών). Λειτουργεί εδώ και ογδόντα τουλάχιστον χρόνια ως οργανισμός του πρώτου πυλώνα συνταξιοδοτικής προστασίας (δημόσια υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση), ασκώντας σύμφωνα με την θεμελιώδη ρήτρα της παρ. 5 του άρθρου 22 του Συντάγματος αρμοδιότητες εξασφάλισης επικουρικής κοινωνικής προστασίας με την μορφή εφάπαξ χρηματικού βοηθήματος λόγω συνταξιοδότησης στους εργαζόμενους του ιδιαίτερα σημαντικού για την εθνική οικονομία κλάδου του φαρμάκου. 2. Το άρθρο 80 του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου φέρει τον τίτλο «Λήψη μέτρων εξυγίανσης, λύσης και εκκαθάρισης εκ μετατροπής αλληλοβοηθητικών ταμείων - Προσθήκη άρθρου 99Α στο ν. 5078/2023» και εντάσσεται από νομοτεχνική άποψη στο Κεφάλαιο Ε «Ρυθμίσεις ζητημάτων εκ μετατροπής αλληλοβοηθητικών ταμείων» του Μέρους ΣΤ’ «Διατάξεις αρμοδιότητας Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων». Ο μακροπρόθεσμος στόχος του εν λόγω Μέρους ΣΤ’ σύμφωνα με το αναρτημένο στον ιστότοπο της διαβούλευσης Έγγραφο με τίτλο «Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης» (εφεξής Έγγραφο Ανάλυσης) είναι η «βιωσιμότητα του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος της Χώρας» (βλ. σελίδα 10 του Εγγράφου Ανάλυσης), ενώ οι στόχοι του άρθρου 80 είναι η «θεσμοθέτηση ενός συνεκτικού πλαισίου για την εξυγίανση, εκκαθάριση και λύση των εκ μετατροπής αλληλοβοηθητικών ταμείων» (βλ. σελίδα 62 του Εγγράφου Ανάλυσης). Καθίσταται, επομένως, προφανές ότι το αρμόδιο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης αντιμετωπίζει ορθά - υπό το πρίσμα της θεσμικής εγγύησης της παρ. 5 του άρθρου 22 του Συντάγματος - με την διάταξη του άρθρου 80 του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου τα ερμηνευτικά προβλήματα που ανέκυψαν από το άρθρο 98 του Ν. 5078/2023 «Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, σύστημα διορισμού και προσλήψεων των εκπαιδευτικών της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και λοιπές διατάξεις» (εφεξής Ν. 5078/2023), οριοθετώντας ρητώς τα εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικά Ταμεία ως οργανισμούς του πρώτου πυλώνα συνταξιοδοτικής προστασίας (υποχρεωτική επικουρική κοινωνική ασφάλιση) σύμφωνα με τη σχετική νομολογία των εθνικών δικαστηρίων για το θεσμικό πλαίσιο των εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικών Ταμείων της παρ. 20 του άρθρου 6 του Ν. 3029/2002 (βλ. ενδεικτικά ΣτΕ 2197/2010, ΣτΕ 2287/2015, ΣτΕ 960/2017, ΣτΕ 2429/2018 και ΣτΕ 2482/2020) και τα πορίσματα αντίστοιχων Γνωμοδοτήσεων του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (βλ. ενδεικτικά την υπ. αρ. 138/2023 Γνωμοδότηση του ΣΤ’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους σε Ερώτημα του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης). Όμως, η νομοτεχνική επίλυση των ως άνω προβλημάτων επιβάλλει σύμφωνα με τις αρχές της καλής νομοθέτησης (άρθρο 58 του Ν. 4622/2019 «Επιτελικό Κράτος: οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης»: α) την κατάργηση της παρ. 1 του άρθρου 98 του Ν. 5078/2023 (ώστε να διασφαλισθεί η υποχρεωτική υπαγωγή των εργαζομένων των οικείων κλάδων στην ασφάλιση των εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικών Ταμείων με στόχο την ενίσχυση της βιωσιμότητας του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος της χώρας υπό το πρίσμα των προκλήσεων της δημογραφικής κρίσης) β) την κατάργηση του άρθρου 100 του Ν. 5078/2023 (ώστε να διασφαλισθεί απόλυτα ο γνήσιος κοινωνικοασφαλιστικός χαρακτήρας των εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικών Ταμείων) γ) την κατάργηση των διατάξεων των άρθρων 105-108 του Ν. 5078/2023 που τροποποιούν το σύστημα φορολόγησης των εισφορών και παροχών των εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικών Ταμείων (ώστε να διασφαλισθεί απόλυτα ο γνήσιος κοινωνικοασφαλιστικός χαρακτήρας των εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικών Ταμείων). 3. Το ΤΑΥΦΕ αποτελεί, παράλληλα, οργανισμό κοινωνικής ασφάλισης σύμφωνα με τις σχετικές ρήτρες του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς διέπεται - ως προς τη ρύθμιση ζητημάτων κοινωνικής ασφάλισης των διακινουμένων εργαζομένων εντός της ΕΕ και των μελών των οικογενειών τους - από τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΚ) 883/2004 της 29ης Απριλίου 2004 για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας. Ειδικότερα, το ΤΑΥΦΕ αντιστοιχεί σύμφωνα με τον σαφή ορισμό του εδαφίου ιζ) του άρθρου 1 του Κανονισμού σε «αρμόδιο φορέα» εκ του νόμου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, ενώ οι χορηγούμενες παροχές του σε πολίτες της ΕΕ αντιστοιχούν σε παροχές κοινωνικής ασφάλισης (εφάπαξ χρηματικό βοήθημα λόγω συνταξιοδότησης) που εμπίπτουν στην κατηγορία των συντάξεων για την κάλυψη του ασφαλιστικού κινδύνου του γήρατος. Η υπαγωγή του ΤΑΥΦΕ ΝΠΙΔ στον πρώτο πυλώνα συνταξιοδοτικής προστασίας (δημόσια υποχρεωτική επικουρική κοινωνική ασφάλιση) σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΚ) 883/2004 αποκλείει την ένταξή του στον δεύτερο πυλώνα συνταξιοδοτικής προστασίας που ρυθμίζεται από συγκεκριμένους δεσμευτικούς μηχανισμούς του παράγωγου δικαίου της ΕΕ: α) η Οδηγία 2014/50 σχετικά με τη δυνατότητα μεταφοράς των δικαιωμάτων συμπληρωματικής συνταξιοδότησης β) η Οδηγία 2016/2341 σχετικά με τα ιδρύματα επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών («ΙΕΣΠ II») γ) ο Κανονισμός 2019/1238 σχετικά με τη θέσπιση πανευρωπαϊκού ατομικού συνταξιοδοτικού προϊόντος. 4. Υπό το πρίσμα αυτό, η πρόβλεψη περί άμεσης ή έμμεσης εφαρμογής στη λειτουργία του ΤΑΥΦΕ διατάξεων της Οδηγίας 2016/2341 που εντοπίζεται στις παρ. 2 και 5 του άρθρου 80 του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου δημιουργεί ζητήματα ορθής μεταφοράς της εν λόγω Οδηγίας στην Ελληνική έννομη τάξη, καθώς το ΤΑΥΦΕ δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των εθνικών μέτρων μεταφοράς της Οδηγίας 2016/2341 στην Ελληνική έννομη τάξη μέσω των άρθρων 1-91 του Ν. 5078/2023 για δύο λόγους: α) Το ΤΑΥΦΕ είναι ίδρυμα που διαχειρίζεται καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης β) Το ΤΑΥΦΕ έχει επιλέξει να εφαρμόσει σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 98 του Ν. 5078/2023 το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση (NDC), εμπίπτοντας επομένως στην σχετική εξαίρεση της παρ. 2γ του άρθρου 2 της Οδηγίας 2016/2341. 5. Επισημαίνεται, μάλιστα, ότι η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής έχει αναδείξει στην Έκθεσή της κατά την διάρκεια της διαβούλευσης του Σχεδίου Νόμου του 5078/2023 τα νομικά προβλήματα εφαρμογής της Οδηγίας 2016/2341 σε οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης που παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά του ΤΑΥΦΕ. 6. Η επίλυση των ζητημάτων συμβατότητας με το δίκαιο της ΕΕ που δημιουργούν οι παρ. 2 και 5 του άρθρου 80 του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου επιβάλλει την απόσυρσή τους. Ούτως ή άλλως, η ρύθμιση των απαραίτητων μέτρων εξυγίανσης, λύσης και εκκαθάρισης των εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικών Ταμείων πρέπει - λόγω του τεχνικού χαρακτήρα τους - να ενταχθεί στο πλαίσιο ενός νέου δυναμικού μοντέλου ρύθμισης του θεσμού των εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικών Ταμείων που θα στηρίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα (οικονομοτεχνικές και αναλογιστικές μελέτες) και θα προσαρμόζεται απόλυτα στο κεκτημένο της ΕΕ. 7. Για όλους τους ως άνω λόγους, το ΤΑΥΦΕ προτείνει την απάλειψη του άρθρου 80 του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου και την προσθήκη της ακόλουθης διάταξης ως νέο άρθρο 80. Άρθρο 80 Ρύθμιση ζητημάτων λειτουργίας των εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικών Ταμείων της παρ. 20 του άρθρου 6 του Ν. 3029/2002 “1. Καταργείται η παρ. 1 του άρθρου 98 του ν. 5078/2023 (Α’ 211). 2. Η παρ. 6 του άρθρου 98 του ν. 5078/2023 (Α’ 211) αντικαθίσταται ως εξής: Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, ρυθμίζονται τα ζητήματα που αφορούν (α) στη λειτουργία, τη διακυβέρνηση και την διαχείριση των επενδύσεων των εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικών Ταμείων, ιδίως ως προς την εξωτερική ανάθεση δραστηριοτήτων, τον ορισμό θεματοφύλακα, την φύλαξη των στοιχείων ενεργητικού και την ευθύνη του θεματοφύλακα, τις γενικές απαιτήσεις διακυβέρνησης, τις απαιτήσεις καταλληλότητας και αξιοπιστίας, την πολιτική αποδοχών, την διαχείριση καταγγελιών, την σύγκρουση συμφερόντων και την πολιτική σύγκρουσης συμφερόντων, τους ετήσιους λογαριασμούς και τις ετήσιες εκθέσεις, τις υποχρεώσεις των εξωτερικών εμπειρογνωμόνων, των προσώπων που είναι επιφορτισμένοι με τον νόμιμο έλεγχο των ετήσιων και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, τα καθήκοντα ελεγκτών, τις δηλώσεις των αρχών επενδυτικής πολιτικής, (β) στην εξυγίανση, λύση και εκκαθάριση των εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικών Ταμείων (γ) κάθε άλλο ειδικότερο θέμα. Μέχρι την έκδοση και έναρξη ισχύος του εν λόγω προεδρικού διατάγματος εξακολουθούν να εφαρμόζονται για τα θέματα αυτά οι διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας περί των εκ μετατροπής Αλληλοβοηθητικών Ταμείων”. 3. Καταργείται το άρθρο 100 του ν. 5078/2023 (Α’ 211). 4. Από την παρ. 1 του άρθρου 105 του ν. 5078/2023 (Α’ 211) διαγράφονται οι λέξεις «και των ταμείων του άρθρου 98». 5. Από το άρθρο 106 του ν. 5078/2023 (Α’ 211) διαγράφονται οι λέξεις «και υπέρ των ταμείων της παρ. 20 του άρθρου 6 του ν. 3029/2002 (Α’ 160)». 6. Από την παρ. 1 του άρθρου 107 του ν. 5078/2023 (Α’ 211) διαγράφονται οι λέξεις «και τα ταμεία της παρ. 20 του άρθρου 6 του ν. 3029/2002 (Α’ 160) και «σε ταμείο της παρ. 20 του άρθρου 6 του ν. 3029/2002». 7. Καταργείται η παρ. 2 του άρθρου 107 του ν. 5078/2023 (Α’ 211). 8. Από την παρ. 3 του άρθρου 107 του ν. 5078/2023 (Α’ 211) διαγράφονται οι λέξεις «και τα ταμεία της παρ. 20 του άρθρου 6 του ν. 3029/2002». 9. Από το άρθρο 108 του ν. 5078/2023 (Α’ 211) διαγράφονται οι λέξεις «ή τα ταμεία της παρ. 20 του άρθρου 6 του ν. 3029/2002 (Α’ 160)». 10. Από το άρθρο 109 του ν. 5078/2023 (Α’ 211) διαγράφονται οι λέξεις «και τα ταμεία της παρ. 20 του άρθρου 6 του ν. 3029/2002» και «ή σε ταμείο της παρ. 20 του άρθρου 6 του ν. 3029/2002». 11. Από το άρθρο 111 του ν. 5078/2023 (Α’ 211) διαγράφονται οι λέξεις «α. Η παρ. 20 του άρθρου 6 του ν. 3029/2002 (Α’ 160), περί της μετατροπής αυτοτελών κλάδων ή Τομέων Πρόνοιας που χορηγούν εφάπαξ βοηθήματα σε Ν.Π.Ι.Δ., εκτός από το έκτο έως το όγδοο εδάφιο»”. Για το ΤΑΥΦΕ ΝΠΙΔ Σπυρίδων Κουκάκης Χρήστος Λάζαρης Πρόεδρος ΔΣ Γενικός Γραμματέας ΔΣ