Αρχική Βιώσιμη ανάπτυξη, παραγωγικός μετασχηματισμός της ελληνικής οικονομίας – Τροποποίηση διατάξεων του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022 Αναπτυξιακός Νόμος – Ελλάδα Ισχυρή Ανάπτυξη- και λοιπές διατάξειςΜΕΡΟΣ Α’ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Α’ ΜΕΡΟΥΣ Α’ Ν. 4887/2022 (άρθρα 3-6)Σχόλιο του χρήστη ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΡΟΔΟΠΗΣ | 2 Μαΐου 2025, 08:02
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΡΟΔΟΠΗΣ ΘΕΟΔ.ΣΑΒΒΑΚΗ & ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΡΟΔΟΠΗΣ ΝΙΚ.ΑΓΓΕΛΙΔΗ Προτεινόμενες Τροποποιήσεις στον Νέο Αναπτυξιακό Νόμο για την Ανάπτυξης της Θράκης. 1. Πλαίσιο και Σκοπός του Υπομνήματος Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και ειδικότερα ο Νομός Ροδόπης αντιμετωπίζουν διαχρονικά σοβαρές προκλήσεις οικονομικής και κοινωνικής φύσης, οι οποίες διαφοροποιούν τη δυναμική ανάπτυξής τους σε σχέση με τον εθνικό μέσο όρο. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), η ανεργία στη Θράκη ανέρχεται σε ποσοστά άνω του 17%, έναντι εθνικού μέσου 10,8%. Το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Περιφέρειας ανέρχεται μόλις στο 65% του εθνικού μέσου όρου. Ταυτόχρονα, η περιοχή βιώνει οξεία δημογραφική αποδυνάμωση, με υψηλά ποσοστά νεανικής μετανάστευσης. Η Θράκη διαθέτει ιδιαίτερο πολυπολιτισμικό χαρακτήρα, γεγονός που δημιουργεί ειδικές κοινωνικές και αναπτυξιακές ανάγκες, απαιτώντας στοχευμένες παρεμβάσεις. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, το παρόν υπόμνημα προτείνει συγκεκριμένες τροποποιήσεις στον Νέο Αναπτυξιακό Νόμο (Ν. 4887/2022, όπως ισχύει), με στόχο: - την ενίσχυση των επενδύσεων, - την τόνωση της απασχόλησης, - τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής, - και την άμβλυνση των υφιστάμενων ανισοτήτων. 2. Γενικές Αρχές Προτεινόμενων Τροποποιήσεων Η λογική που διέπει τις προτεινόμενες τροποποιήσεις βασίζεται στις εξής γενικές αρχές: • Θετική Διάκριση: Χορήγηση πρόσθετων επενδυτικών κινήτρων σε παραμεθόριες και μειονεκτούσες περιοχές, κατά τα πρότυπα του άρθρου 174 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), που προβλέπει ειδική μέριμνα για περιοχές με διαρθρωτικά μειονεκτήματα. • Απλοποίηση και Επιτάχυνση Διαδικασιών: Προτεραιοποίηση της ταχείας αδειοδότησης σε περιοχές ειδικής ενίσχυσης, προς αποφυγή απώλειας επενδυτικού ενδιαφέροντος. • Στήριξη Μικρομεσαίας Επιχειρηματικότητας: Δεδομένου ότι το 96% των επιχειρήσεων της Θράκης είναι μικρές και πολύ μικρές, κρίνεται αναγκαία η ενίσχυση τους ως βασικού μοχλού τοπικής ανάπτυξης. • Ενίσχυση της Κοινωνικής Συνοχής και της Βιωσιμότητας: Μέσω επενδύσεων σε ανθρώπινο δυναμικό, τοπική παραγωγή και πράσινες τεχνολογίες. 3. Αναλυτικές Προτάσεις 3.1. Ειδική Προσαύξηση Ποσοστού Ενίσχυσης για τη Θράκη Προτεινόμενη Τροποποίηση: Στο Άρθρο 10 του Νέου Αναπτυξιακού Νόμου να προστεθεί ειδική διάταξη που να προβλέπει: • Προσαύξηση της έντασης ενίσχυσης κατά +10 έως +15 ποσοστιαίες μονάδες για επενδυτικά σχέδια στους Νομούς Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου αναδιατυπώνοντας τη σχετική παράγραφο να έχει ως εξής: «α. Οι μέγιστες εντάσεις ενισχύσεων για τις επενδύσεις περιφερειακού χαρακτήρα (εγκεκριμένα ανώτατα όρια περιφερειακών ενισχύσεων) καθορίζονται από τον Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων (Χ.Π.Ε.) και αφορούν στις μεγάλες επιχειρήσεις. Οι εν λόγω εντάσεις προσαυξάνονται κατά δέκα τοις εκατό (10%) για μεσαίες επιχειρήσεις και κατά είκοσι τοις εκατό (20%) για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Ειδικά για τα επενδυτικά σχέδια που πραγματοποιούνται στην περιοχή της Θράκης τα ποσοστά της προηγούμενης παραγράφου προσαυξάνονται κατά 10 και 15 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα». Αιτιολόγηση: • Η περιοχή πληροί τα κριτήρια «περιοχής Α' Ζώνης» βάσει του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων της ΕΕ 2022-2027. • Το άρθρο 14 του Γενικού Κανονισμού Απαλλαγής κατά Κατηγορία (ΓΑΚ 651/2014) επιτρέπει αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης σε περιοχές με σοβαρά μειονεκτήματα. Στοχευόμενοι Κλάδοι: • Γεωργία και Αγροδιατροφή (π.χ. παραγωγή και μεταποίηση βιολογικών προϊόντων, παραδοσιακά προϊόντα). • Αγροτουρισμός και Πολιτιστική Κληρονομιά. • Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μέσω τοπικών κοινοτήτων. 3.2. Θεσμοθέτηση Μηχανισμού Ταχείας Αδειοδότησης Προτεινόμενη Τροποποίηση: - Στο Άρθρο 9 να προστεθεί στην παράγραφο 1 περίπτωση στ: • στ: «επιδότηση ή μείωση του μη μισθολογικού κόστους κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες στις επιχειρήσεις που θα πραγματοποιήσουν νέες επενδύσεις ή θα μετεγκατασταθούν στην περιοχή της Θράκης». • Μείωση της προθεσμίας αδειοδότησης από 60 σε 30 ημέρες για επενδύσεις στις περιοχές Ειδικής Ενίσχυσης. • Ίδρυση Τοπικού Γραφείου Ταχείας Αδειοδότησης στη έδρα της Περιφέρειας ΑΜΘ, ως παράρτημα της Γενικής Διεύθυνσης Αναπτυξιακών Νόμων του Υπουργείου Ανάπτυξης. Αιτιολόγηση: • Η αργοπορία στην αδειοδότηση οδηγεί σε αναβλητικότητα ή ματαίωση επενδυτικών σχεδίων. • Η δημιουργία τοπικού γραφείου θα μειώσει τη γραφειοκρατία και θα αυξήσει την ελκυστικότητα της περιοχής. • Η παροχή επιδότησης ή η μείωση του μη μισθολογικού κόστους κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες θα ενισχύσει περαιτέρω την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων στη Θράκη, προσελκύοντας νέες επενδύσεις και ενισχύοντας τη δημιουργία θέσεων εργασίας. 3.3. Ενίσχυση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και Παραδοσιακής Χειροτεχνίας Προτεινόμενη Τροποποίηση: • Αύξηση του ανώτατου ποσού ενίσχυσης για συλλογικά επενδυτικά σχέδια (clusters) από 20 σε 30 εκατ. ευρώ για τη Θράκη. • Χορήγηση πρόσθετου ποσοστού ενίσχυσης +5% για επενδύσεις σε παραδοσιακές τέχνες και χειροτεχνία (π.χ. υφαντουργία, κεραμική, ξυλογλυπτική). Αιτιολόγηση: • Οι μικρές επιχειρήσεις αποτελούν το 90% των επιχειρηματικών μονάδων στην περιοχή και χρειάζονται ενίσχυση για να παραμείνουν βιώσιμες. • Η προώθηση της παραδοσιακής τέχνης ενισχύει την πολιτιστική ταυτότητα και δημιουργεί εξαγώγιμα προϊόντα. 3.4. Δημιουργία Εθνικού Ταμείου Εγγυοδοσίας για Επιχειρηματικό Κίνδυνο Προτεινόμενη Τροποποίηση: • Θέσπιση μηχανισμού εγγυοδοσίας έως 90% για δάνεια μικρών επιχειρήσεων που επενδύουν σε πράσινες και καινοτόμες τεχνολογίες. • Επιδότηση επιτοκίου έως 2%. Αιτιολόγηση: • Το υψηλό κόστος χρηματοδότησης αποτελεί σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα νέων επενδύσεων στην περιοχή. • Η μείωση του κινδύνου θα τονώσει το επιχειρηματικό ενδιαφέρον και θα ενισχύσει την καινοτομία. 3.5. Πρόγραμμα Κατάρτισης «Ανασυγκρότηση Θράκης» Προτεινόμενη Τροποποίηση: • Δημιουργία ειδικού καθεστώτος στο Μέρος Β’ του Νόμου, για την ενίσχυση κατάρτισης και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας στους εξής τομείς: - Αγροτουρισμός, - Ψηφιακές Δεξιότητες, - Περιβαλλοντική Διαχείριση. Σε συνεργασία με: - Το Επαγγελματικό και Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Ροδόπης, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Ροδόπης, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και λοιπούς τοπικούς φορείς. Αιτιολόγηση: • Η ανάπτυξη δεξιοτήτων αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την προσαρμογή των τοπικών οικονομιών σε νέες συνθήκες. • Η Θράκη υστερεί σε ποσοστά εξειδικευμένου προσωπικού, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ελκυστικότητα για επενδύσεις. 3.6. Αξιοποίηση του ΕΦΕΠΕΑ Προτεινόμενη Τροποποίηση: • Τροποποίηση του άρθρου 17, παράγραφο 3, με την προσθήκη του Ενδιάμεσου Φορέα Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Ανταγωνιστικότητας και Επιχειρηματικότητας (ΕΦΕΠΑΕ) ως φορέα υποβολής αιτήσεων για την υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων Αιτιολόγηση: • Ο ΕΦΕΠΑΕ διαθέτει τη σχετική τεχνογνωσία και οργανωτική υποδομή για τη διαχείριση, αξιολόγηση και παρακολούθηση επενδυτικών σχεδίων στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενων δράσεων • Η τοπική του παρουσία στην περιοχή της Θράκης και ειδικότερα στη Ροδόπη διευκολύνει την άμεση εξυπηρέτηση των επενδυτών της περιοχής, συμβάλλοντας στην ταχύτερη και αποτελεσματικότερη αξιολόγηση αιτήσεων και στην καλύτερη κατανόηση των τοπικών αναπτυξιακών αναγκών. 3.7. Μείωση της προθεσμίας ολοκλήρωσης των αξιολογήσεων Προτεινόμενη Τροποποίηση: • Στο άρθρο 19 παρ. 2 του σχεδίου νόμου, η προθεσμία ολοκλήρωσης της αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων προτείνεται να μειωθεί από εκατό (100) ημέρες σε εξήντα (60) ημέρες. Αιτιολόγηση: • Η μείωση της προθεσμίας αξιολόγησης από εκατό (100) σε εξήντα (60) ημέρες αποσκοπεί στην ταχύτερη ενεργοποίηση επενδυτικών σχεδίων στη Θράκη και τη Ροδόπη, συμβάλλοντας άμεσα στην ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης και της απασχόλησης. Η επίσπευση των διαδικασιών κρίνεται αναγκαία για την υποστήριξη περιοχών με ιδιαίτερες αναπτυξιακές ανάγκες. 3.8. Ισότητα στα Ποσοστά Περιφερειακής Ενίσχυσης μεταξύ Θράκης και Κρήτης Σύμφωνα με τον χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων για την περίοδο 2024-2027, οι επιχειρήσεις της Θράκης έχουν τα ακόλουθα ποσοστά: • ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ: 50% • ΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ: 60% • ΜΙΚΡΕΣ & ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ: 70% Αντίστοιχα, τα ποσοστά στην Κρήτη και στην Δυτική Μακεδονία είναι: • ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ: 60% • ΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ: 70% • ΜΙΚΡΕΣ & ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ: 80% Προτεινόμενη Τροποποίηση: • Αλλαγή των ποσοστών ενίσχυσης για την περιοχή της Θράκης, ώστε να είναι τουλάχιστον τα ίδια με αυτά της Κρήτης και της Δυτικής Μακεδονίας. Αιτιολόγηση: • Η ανισότητα στα ποσοστά ενίσχυσης μεταξύ Θράκης της Κρήτης και της Δυτικής Μακεδονίας, παρά τις σημαντικές ανάγκες ανάπτυξης και ενίσχυσης των επενδύσεων στη Θράκη, δημιουργεί μια αθέμιτη διαφοροποίηση. Η εξομοίωση των ποσοστών της Θράκης με εκείνα της Κρήτης και της Δυτικής Μακεδονίας θα ενισχύσει την περιοχή, προσφέροντας ίσες ευκαιρίες ανάπτυξης και ενίσχυσης σε όλη τη χώρα και ειδικότερα . 3.9. Καθορισμός Χρονοδιαγράμματος Αξιολόγησης και Πιστοποίησης Επενδυτικών Σχεδίων Προτεινόμενη Τροποποίηση: • Καθορισμός σαφούς και δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος για την αξιολόγηση και πιστοποίηση των επενδυτικών σχεδίων, ώστε να μειωθούν οι σοβαρές καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην αξιολόγηση (πάνω από ένα χρόνο) και στις πιστοποιήσεις (ενδιάμεσες και τελικές), οι οποίες ενδέχεται να διαρκέσουν έως και δύο έτη. Αιτιολόγηση: • Οι καθυστερήσεις στην αξιολόγηση και πιστοποίηση των επενδυτικών σχεδίων δημιουργούν σημαντικά εμπόδια στην πρόοδο και υλοποίηση των επενδύσεων. Η καθιέρωση ενός σαφούς χρονοδιαγράμματος θα συμβάλει στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και στην έγκαιρη ολοκλήρωση των διαδικασιών, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών και επιταχύνοντας την ανάπτυξη των σχεδίων. 3.10. Απλοποίηση Διαδικασίας Πιστοποίησης Επενδυτικών Σχεδίων Άνω των 700.000 Ευρώ Προτεινόμενη Τροποποίηση: • Πρόβλεψη, για επενδυτικά σχέδια άνω των 700.000 ευρώ, η διαδικασία πιστοποίησης ολοκληρώνεται αποκλειστικά με την έκθεση του ορκωτού ελεγκτή, χωρίς περαιτέρω εξέταση από την αρμόδια Υπηρεσία. Αιτιολόγηση: • Με τον τρόπο αυτό μειώνεται σημαντικά ο χρόνος ολοκλήρωσης της διαδικασίας πιστοποίησης και επιταχύνεται η εκταμίευση των ενισχύσεων, γεγονός κρίσιμο για τη ρευστότητα και την υλοποίηση των επενδύσεων. 4. Πρακτικές Εφαρμογές των Προτεινόμενων Τροποποιήσεων Τομέας Παράδειγμα Εφαρμογής Αγροτουρισμός Δημιουργία θεματικών ξενώνων σε παραδοσιακούς οικισμούς της Θράκης Χειροτεχνία και Τοπικά Προϊόντα Ίδρυση συνεταιριστικής ψηφιακής πλατφόρμας πώλησης τοπικών προϊόντων Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και μικρών αιολικών συστημάτων από αγροτικούς συνεταιρισμούς Εκπαίδευση και Κατάρτιση Προγράμματα πιστοποίησης ψηφιακών δεξιοτήτων και ενίσχυσης επιχειρηματικών ικανοτήτων για νέους ανέργους Βιομηχανία και Μεταποίηση Επενδύσεις σε νέες γραμμές παραγωγής τοπικών αγροτικών προϊόντων με απλοποιημένες διαδικασίες αδειοδότησης Τεχνολογία και Καινοτομία Δημιουργία hubs καινοτομίας σε συνεργασία με Πανεπιστήμια και Τεχνολογικά Ιδρύματα της Θράκης Υπηρεσίες Ταχείας Αδειοδότησης Ίδρυση Τοπικού Γραφείου Ταχείας Αδειοδότησης στη Ροδόπη για άμεση υποστήριξη των επενδυτών Επιχειρηματικά Κίνητρα Παροχή ενισχυμένης επιδότησης ή μείωσης του μη μισθολογικού κόστους για την προσέλκυση νέων επιχειρήσεων 5. Συμπεράσματα Η αποδοχή και ενσωμάτωση των ανωτέρω προτάσεων στον Νέο Αναπτυξιακό Νόμο δύναται να αποτελέσει καταλύτη για: - Δραστική μείωση της ανεργίας στην περιοχή. - Ανάσχεση της πληθυσμιακής συρρίκνωσης. - Ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας. - Προσέλκυση νέων επενδύσεων. - Αναβάθμιση της τοπικής παραγωγής. - Ταχύτερη υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων. - Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της περιοχής. - Διαμόρφωση βιώσιμου και ανθεκτικού επενδυτικού περιβάλλοντος. - Εξασφάλιση ίσων αναπτυξιακών ευκαιριών σε σχέση με άλλες περιφέρειες. Η Θράκη και ειδικότερα η Ροδόπη δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως περιοχές «προβλήματος», αλλά ως περιοχές ευκαιρίας, με τη σωστή θεσμική και αναπτυξιακή υποστήριξη.