• Σχόλιο του χρήστη 'Διαβάζω για τους Άλλους' | 9 Φεβρουαρίου 2019, 10:05

    Αξιότιμη κα Υπουργέ, Ονομάζομαι Σπυριδάκη Αργυρώ και είμαι Πρόεδρος του Οργανισμού Διαβάζω για τους Άλλους, ο οποίος κύριο στόχο έχει την ηχογράφηση των βιβλίων σε ακουστικά τεκμήρια για να έχουν πρόσβαση σε αυτά τυφλά και έντυπο-ανάπηρα άτομα. Κατ’ αρχήν θα ήθελα να καλωσορίσω το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου που προέκυψε με αφορμή την ανάγκη ενσωμάτωσης της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2017/1564 και που στόχο έχει να τροποποιήσει την έως σήμερα ελληνική οδηγία 2001/29/ΕΚ σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την Συνθήκη του Μαρακές αλλά φυσικά και σύμφωνα με την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας και τις ανάγκες αυτής. Για τον λόγο αυτό λαμβάνω το θάρρος να συνταυτιστώ με τη θέση του Γενικού Συμβουλίου Βιβλιοθηκών, της Πολυτροπικής Ηλεκτρονικής Βιβλιοθήκης Amelib, την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, την Ένωση Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων & Επιστημόνων Πληροφόρησης αλλά και με τον Σύνδεσμο Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Επιπρόσθετα το Διαβάζω για τους Άλλους στέκεται πάγια κοντά στη θέση του Πανελλήνιου Συνδέσμου Τυφλών αλλά και του Φάρου Τυφλών Ελλάδος καθώς αμιγώς δικούς του επωφελούμενους ενισχύει με τη δράση και δραστηριότητά του. Ωστόσο κα Υπουργέ σας καλώ να δείτε τη διαβούλευση αυτή από μια διαφορετική σκοπιά και σαν ευκαιρία να γίνουν νομικά οι διορθωτικές αυτές κινήσεις που είναι απαραίτητες ώστε να αποκτήσουν στην Ελλάδα του 21ου αιώνα οι άνθρωποι που είναι τυφλοί και έντυπο-ανάπηροι ισότιμη πρόσβαση στη γνώση και στη μάθηση, ισότιμη πρόσβαση στο βιβλίο. Σήμερα τα διαθέσιμα ακουστικά βιβλία για τους τυφλούς δεν υπερβαίνουν τα 10.000 περίπου αντίτυπα, παραγόμενα από όλες τις συλλογικότητες που είναι πιστοποιημένοι φορείς για την παραγωγή ακουστικών βιβλίων από τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ). Η θέση μας είναι ότι αυτό πρέπει να αλλάξει. Σε μια κοινωνία στην οποία περιγράφεται στο Σύνταγμα η ισότητα των πολιτών της όσον αφορά τα δικαιώματα (Άρθρο 4, Παρ.2), θα πρέπει τουλάχιστον να προβληματιστούμε ως προς το γιατί υπάρχουν πολίτες που προβλέπεται να είναι ίσοι αλλά δεν έχουν ισότιμη πρόσβαση στα βιβλία, δηλαδή στη γνώση και κατ’ επέκταση και στη μόρφωση. Σε μια σύγχρονη κοινωνία θα έπρεπε κάθε βιβλίο που παράγεται σε έντυπη μορφή με τη συμβολή της πολιτείας ή/και με υποχρέωση του εκδότη να κατατίθενται τουλάχιστον προς παραγωγή σε ακουστική μορφή σε έναν από τους οχτώ φορείς (https://www.opi.gr/genikes-plirofories-pi1/anaparagogi-gia-tyfloys) που αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι πιστοποιημένοι για να το μετατρέψουν σε ακουστικό τεκμήριο, εφόσον η πολιτεία ή ο εκδότης δε δύναται να το παράξει αυτό για τους τυφλούς και έντυπο-ανάπηρους πολίτες της ελληνικής κοινωνίας. Σε μια ιδανική κοινωνία και σχέση μεταξύ πολιτείας – εκδοτών - φορέων, οι εκδότες θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον ευγνώμονες που αποτελούν ένα σημαντικό κρίκο στη διαδικασία αυτή, η πολιτεία θα έπρεπε να υποστηρίζει και να επιχορηγεί έστω και συμβολικά την παραγωγή των ακουστικών βιβλίων από τους εν λόγω φορείς (εφ’ όσον πληρούνται οι ευρωπαϊκές προδιαγραφές ηχογράφησης των βιβλίων) εφ’ όσον φυσικά αυτά κατατίθενται σε έναν ενιαίο φορέα που μπορεί να εξυπηρετεί όλη την κοινότητα των τυφλών και των έντυπο-ανάπηρων στην Ελλάδα, όπως είναι η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Εάν το παραπάνω ακούγεται ουτοπικό, αν η ισοτιμία στη γνώση για όλους ακούγεται ουτοπική αξίωση για το σύγχρονο ελληνικό κράτος, θα πρότεινα τουλάχιστον να σκεφτούμε τα παρακάτω σημεία πριν το τελικό νομοθέτημα. Σημεία που έχουν προκύψει στο Διαβάζω για τους Άλλους κατά τη διαδικασία ηχογράφησης ακουστικών βιβλίων μέσα από τους χιλιάδες εθελοντές αναγνώστες που έρχονται στον Οργανισμό μας, προκειμένου να εκπαιδευτούν κι έπειτα να μπουν ώρες πολλές σε ένα στούντιο για να ηχογραφήσουν και με τον τρόπο αυτό, οι ίδιοι οι πολίτες, να γίνουν η μερική λύση στο πρόβλημα της μη ισότιμης πρόσβασης στη γνώση και στη μάθηση για τους τυφλούς συμπολίτες μας: 1. Το σχέδιο νόμου δεν παρέχει κυρώσεις για τους εκδότες που δεν τηρούν την υποχρέωση τους να παρέχουν τα έργα τους προς ακουστική μετεγγραφή. Έως σήμερα ίσχυε ότι οι εκδότες όφειλαν να συμμορφωθούν με το αίτημα και την Οδηγία 2001/29/ΕΚ εντός τριάντα ημερών, κάτι που ήταν ήδη πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα για τις ανάγκες δημιουργίας ακουστικών βιβλίων για έντυπο-ανάπηρους φοιτητές. Αυτό συμβαίνει διότι οι τυφλοί φοιτητές ουσιαστικά «παραγγέλνουν» τα ακουστικά συγγράμματα που χρειάζονται για την εξεταστική τους κάθε φορά και όταν έχουν λάβει την εξεταστέα γι αυτούς ύλη, καθώς δεν υπάρχουν παρά ελάχιστα ήδη ηχογραφημένα συγγράμματα στην Βιβλιοθήκη για Εντυποανάπηρους Χρήστες της Amelib. Πολλές φορές αν χρειαστεί να αναμένουμε τριάντα μέρες για να δώσει ο εκδότης το σύγγραμμα είτε έχει χαθεί η εξεταστική είτε το Διαβάζω για τους Άλλους δεν έχει επαρκές χρόνο για να παράξει το ακουστικό αρχείο για τη συγκεκριμένη εξεταστική περίοδο έγκαιρα. 2. Το σχέδιο νόμου προβλέπει καταβολή αποζημίωσης εύλογης αμοιβής στους δικαιούχους των έργων. Ειδικά για τους εκδότες πανεπιστημιακών συγγραμμάτων νομίζουμε ότι αυτή η αμοιβή έχει καταβληθεί έμμεσα κιόλας κατά την επιδότηση κάθε επιστημονικού συγγράμματος που έχουν παράξει και θα ήταν προς όφελος της ίδιας της πανεπιστημιακής και φοιτητικής κοινότητας να μπορούν οι φοιτητές να σπουδάζουν αυτόνομα μέσα από προσβάσιμα ακουστικά τεκμήρια. Όσον αφορά τα λογοτεχνικά βιβλία, η θέση μας είναι ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει διαχωρισμός καθώς η γνώση δεν προέρχεται μόνο από τα επιστημονικά τεκμήρια αλλά από παντός είδους σύγγραμμα. Μάλιστα θα ήταν ευκαιρία το Σχέδιο Νόμου να προβλέπει μια αυτοματοποιημένη διαδικασία κατάθεσης προς ακουστική παραγωγή κάθε έντυπου τεκμηρίου (και όχι μόνο του 10% της ετήσια εκδοτικής παραγωγής) προκειμένου και οι τυφλοί και έντυπο –ανάπηροι λάτρεις της λογοτεχνίας να μπορούν και χρονικά να συμβαδίζουν με τους βλέποντες αναγνώστες. 3. Το να προβλέπεται κόστος που θα επιβαρύνει τον επωφελούμενο για τη δημιουργία αντιγράφου σε προσβάσιμο μορφότυπο, είναι κάτι που από τη μια απαγορεύει η Οδηγία και από την άλλη σίγουρα δεν δύναται να επωμισθούν φορείς όπως οι Βιβλιοθήκες ή το Διαβάζω για τους Άλλους που ήδη έχουν επωμισθεί το κόστος μετεγγραφής των βιβλίων σε προσβάσιμο μορφότυπο, στην περίπτωση του Διαβάζω για τους Άλλους σε ακουστικά αρχεία. Κα Υπουργέ, η δυνατότητα ισότιμης πρόσβασης στη γνώση και στη μάθηση για όλους – έντυπο-ανάπηρους και μη – δεν είναι δυνατόν να αποτελεί δικαίωμα για λίγους ή πολυτέλεια γι αυτούς που μπορούν οικονομικά να το υποστηρίξουν αυτό. Αυτό το Σχέδιο Νόμου είναι μια ευκαιρία να δοθούν πραγματικά ισότιμες ευκαιρίες στη γνώση και στη μάθηση, όπως προβλέπει και η Συνθήκη του Μαρακές. Στη διάθεσή σας Με εκτίμηση Σπυριδάκη Αργυρώ Πρόεδρος Οργανισμού Διαβάζω για τους Άλλους