Αρχική Διαβουλεύσεις Προδιαγραφών - ΓΓΠΣΤεχνική διαβούλευση σχετικά με την ηλεκτρονική υποβολή αποδείξεωνΣχόλιο του χρήστη Παν Ζαφειρόπουλος | 22 Μαΐου 2010, 17:45
  • Σχόλιο του χρήστη 'Παν Ζαφειρόπουλος' | 22 Μαΐου 2010, 17:45

    Ψυχραιμία.... καταλαβαίνω είναι δύσκολο, αλλά είναι απαραίτητο... Παρακάτω ο αναγνώστης της Διαβούλευσης αυτής (που αντέχει κι έχει την υπομονή να διαβάσει όλο το κείμενο που ακολουθεί) θα βρει μερικά χρήσιμα στοιχεία για το θεσμικό αλλά και τεχνικό πλαίσιο των ταμειακών μηχανών που θα πρέπει οπωσδήποτε –κατά την άποψη του γράφοντος– να ληφθούν υπ’ όψη σε όποια προσέγγιση εφαρμοστεί. Ψυχραιμία....λοιπόν (το ίδιο προσπαθώ και για τον εαυτό μου). Το πιο βασικό απ΄ όλα είναι ότι πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει να εκμεταλλευτούμε όλοι το κλίμα που δημιουργείται με «το κίνημα των Αποδείξεων». Αυτό που φαίνεται να αλλάζει λίγο τη νοοτροπία μας και τη συμπεριφορά μας απέναντι σε όλους όσους για χρόνια δεν δηλώνουν τα πραγματικά τους έσοδα και δεν πληρώνουν τους φόρους που θα έπρεπε. Τη στάση μας που φαίνεται νάχει διάθεση ν’αλλάξει απέναντι στον «ωχαδελφισμό» και την αδιαφορία, απέναντι στην αντίληψη ότι όλα πρέπει να τα κάνει ο κρατικός μηχανισμός. Που μάλλον θα συμφωνήσουμε όλοι ότι πρόκειται για ένα αναποτελεσματικό κρατικό μηχανισμό (και γιατί όχι; έναν διεφθαρμένο σε μεγάλο μέρος κρατικό μηχανισμό). Όλοι (άντε, σχεδόν όλοι) έχουμε την ευθύνη για το γεγονός αυτό. ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ? Φαίνεται λοιπόν να συνειδητοποιούμε ότι πρέπει κάποιοι που χρόνια τώρα δεν συμμετέχουν στους φόρους καιρός είναι να οδηγηθούν να το κάνουν. Σε μια οργανωμένη κοινωνία είναι άλλο πράγμα να ζητάς να πληρώνεις λιγότερους φόρους αν τους θεωρείς άδικους και άλλο να φοροδιαφεύγεις. Η φοροδιαφυγή είναι η αρχή της εξαθλίωσης του κοινωνικού ιστού και καταφύγιο της παραοικονομίας, του οργανωμένου οικονομικού εγκλήματος και της μαφίας. Οι συναλλαγές λιανικής είναι ένας τομέας (και όχι ο μόνος) που για καιρό τώρα –και για διάφορους λόγους– δεν έχει τύχει της απαραίτητης προσοχής (ή σχεδόν καθόλου της προσοχής) των υπηρεσιακών και πολιτικών ηγεσιών του Υπουργείου Οικονομίας, παρ’ όλο που αφορά εκατομμύρια καθημερινές συναλλαγές πολλών εκατοντάδων χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων (που λειτουργούν κυρίως σε ατομική ή οικογενειακή βάση). Ποια λοιπόν είναι η στόχευση; ποιος είναι ο σκοπός του «κινήματος των αποδείξεων»; Να μαζεύουμε απλά αποδείξεις για να έχουμε όφελος με την επιστροφή φόρου; Όχι, μόνο. Το «κίνημα των αποδείξεων» είναι να καταγράφονται οι συναλλαγές, να καταγράφονται όλες οι συναλλαγές των πωλήσεων και οι έμποροι, επιχειρηματίες, καταστηματάρχες, ελεύθεροι επαγγελματίες, κλπ να φορολογούνται και με βάση όλες τις πωλήσεις που έκαναν. Και αποδεικτικό καταγραφής της συναλλαγής για τον πολίτη – καταναλωτή (αλλά και τον φορολογικό ελεγκτή) σημαίνει ΑΠΟΔΕΙΞΗ, σημαίνει ότι πρέπει να εκδίδεται Απόδειξη, και για να εκδίδεται πρέπει να οι πολίτες να ζητούν ΑΠΟΔΕΙΞΗ. (και μάλιστα όχι οποιαδήποτε απόδειξη, χαρτάκι λογαριασμού, κλπ, αλλά να ζητούν ΝΟΜΙΜΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ). Σχεδόν όλες οι συναλλαγές λιανικής πραγματοποιούνται με τη χρήση ταμειακών μηχανών και αργότερα και υπολογιστών. Οι ταμειακές μηχανές δεν είναι εφεύρεση του υπουργείου ούτε οι φορολογικές ταμειακές μηχανές εφεύρεση της Ελλάδας. Οι ταμειακές μηχανές από τα τέλη του προ-προηγούμενου αιώνα που άρχισαν να παράγοντα μαζικά, διευκολύνουν πρώτα τους επιχειρηματίες στις συναλλαγές τους και ΄τους πολίτες – καταναλωτές να εξυπηρετούνται ταχύτατα. Κυρίως όμως η έκδοση της απόδειξης διευκολύνει τον καταναλωτή ώστε να μπορεί να αποδείξει την αγορά ενός προϊόντος από κάποιον συγκεκριμένο επιτηδευματία. Για σκεφθείτε λίγο τη δύναμη της απόδειξης... Αποτελεί «τίτλο ιδιοκτησίας», και αποδεικτικό κατοχής, ιδιοκτησίας ενός προϊόντος. Μπορείτε να πάτε να αλλάξετε ένα ελαττωματικό προϊόν και να πάρετε πίσω τα χρήματά σας χωρίς την απόδειξη; Μάλλον δύσκολο. Οι αποδείξεις φαίνεται να ξεπερνούν την όποια φορολογική χρήση τους. Όμως υπάρχει και αυτή η διάσταση – η φορολογική. Στη λιανική σχεδόν αποκλειστικά αφορά τον εκδότη – επιχειρηματία. Αφού λοιπόν όλοι θα πρέπει να φορολογούνται, να πληρώνουν φόρους, με βάση το ύψος των εισοδημάτων τους και οι επιχειρηματική δραστηριότητα με βάση τα έξοδα – έσοδα, τότε δεν μπορεί παρά ο καθένας να σκεφτεί ότι οι φορολογικές υπηρεσίες θα πρέπει να μπορεί να επαληθεύουν τις καταγεγραμμένες συναλλαγές σε μια ταμειακή μηχανή, αρκεί η ταμειακή αυτή μηχανή να έχει κάποιες ελάχιστες τεχνικές απαιτήσεις ασφάλειας. Να μην παρέχεται δηλ. η τεχνική δυνατότητα στον επιχειρηματία-χρήστη της, να μπορεί κατά βούληση να παραποιεί ή να διαγράφει τα καταγεγραμμένα δεδομένα των πωλήσεων-συναλλαγών, ή καλύτερα η οποιαδήποτε παραποίηση να μπορεί εύκολα να γίνεται αντιληπτή από τον φορολογικό ή τον ειδικό ελεγκτή. ΜΙΚΡΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ στην ΕΛΛΑΔΑ Όπως πιθανόν γνωρίζουν οι περισσότεροι, ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας που επιβάλλεται σε όλες τις συναλλαγές (και επιβαρύνει βέβαια τον τελικό καταναλωτή) είναι ένας φόρος ιδιαίτερης σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, -ποσοστό δε του συνολικά εισπραττόμενου ετήσια ΦΠΑ από κάθε κράτος – μέλος, με πληθυσμιακά κριτήρια, αποδίδεται στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την όποια «ανακατανεμική» πολιτική της. Σημαντικό λοιπόν μέλημα εκτός της πιστοποίησης των εισπράξεων – πωλήσεων για τον φόρο εισοδήματος αποτελεί και η πιστοποίηση του αναλογούντος ΦΠΑ στις πωλήσεις λιανικής. Μετά την θέσπιση του ΦΠΑ το 1986 η χώρα μας ακολουθώντας ανάλογες προσεγγίσεις της Ιταλίας, υιοθέτησε ένα θεσμικό πλαίσιο (ν.1809/88) και αντίστοιχες τεχνικές προδιαγραφές ασφαλείας για τα ταμειακά συστήματα που χρησιμοποιούνται στην καταγραφή των συναλλαγών λιανικής. Οι ταμειακές αυτές μηχανές λόγω των τεχνικών απαιτήσεων ασφαλείας που ορίσθηκαν από τις φορολογικές υπηρεσίες καθιερώθηκε να ονομάζονται «φορολογικές ταμειακές μηχανές». Η αδειοδότηση και έγκριση τους, καθώς και η εποπτεία τους, για λόγους διαφάνειας –και είναι σωστό αυτό– έχει ανατεθεί σε Διακομματική Επιτροπή, τα μέλη της οποίας ορίζονται από Υπουργική Απόφαση μετά από υπόδειξη εκπροσώπων από τα κόμματα της Βουλής. Οι αποφάσεις έγκρισης στηρίζονται κυρίως σε εκθέσεις αποτελεσμάτων εργαστηριακών ελέγχων συμμόρφωσης προς τις εκάστοτε υφιστάμενες τεχνικές προδιαγραφές που πραγματοποιούνται σε εξειδικευμένα εργαστήρια του ΕΜΠ. Ποτέ μέχρι σήμερα δεν υπήρξαν αποκλεισμοί ή promotions σε κανένα που θα ήθελε να διαθέσει ένα μοντέλο ταμειακής μηχανής στην Ελλάδα, εφ’ όσον αυτό ανταποκρίνονταν στις απαιτήσεις των τεχνικών προδιαγραφών. Από το 1988, μέχρι σήμερα παρακολουθούνται οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι τεχνικές προδιαγραφές και απαιτήσεις των φορολογικών μηχανών έχουν προσαρμοστεί 2 φορές και..... εκκρεμεί από το 2007 η 3η. Μέχρι το 1998 δεν υπήρχε εξειδικευμένη οργανική μονάδα στο Υπουργείο για την υποστήριξη των εμπλεκομένων (εισαγωγείς, επιτηδευματίες/χρήστες, ΔΟΥ, πολίτες, κλπ. Μετά το 1998 που συστήθηκε το Γ’ τμήμα φορολογικών ταμειακών μηχανών και συστημάτων στην 15η Δ/νση ΚΒΣ (Τμήμα Τεχνολογιών Πληροφορικής και Διασφάλισης των Ηλεκτρονικών Συναλλαγών, σήμερα), υπήρξε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού και αποτελεσματικότερης εποπτείας του χώρου. Το 1998/99 και το 2002/03 μετά από υιοθέτηση αντίστοιχων πορισμάτων επιστημονικών επιτροπών με συμμετοχή πανεπιστημιακών και εμπειρογνωμόνων υπήρξε αναθεώρηση των τεχνικών προδιαγραφών των φορολογικών συστημάτων με γνώμονα κυρίως την υιοθέτηση τεχνολογικών εξελίξεων, την βελτίωση, τον εκσυγχρονισμό, την ευελιξία και τη διευκόλυνση των ελέγχων. Πρέπει να υπογραμμισθεί ότι το κριτήριο πάντοτε, για την εφαρμογή φορολογικών ταμειακών συστημάτων νεότερου (και ασφαλέστερου) τύπου, ήταν η ομαλή –η σταδιακή- προσαρμογή της αγοράς και όχι η άμεση αναγκαστική υποχρέωση των επιτηδευματιών να αλλάξουν τα συστήματά τους. Αντίστοιχες βελτιωτικές παρεμβάσεις έγιναν και στο θεσμικό πλαίσιο με τις αναγκαίες προσαρμογές της νομοθεσίας. Επιπρόσθετα πρέπει να αναφερθεί ότι παρόμοιο θεσμικό πλαίσιο υφίσταται σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες όπως Ιταλία, Πολωνία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Σουηδία, ενώ το Βέλγιο έχει σχεδόν έτοιμη αντίστοιχη νομοθεσία και η Γερμανία έχει παρόμοιες προσεγγίσεις για τη σήμανση των αποδείξεων. Στην Ελλάδα χονδρικά πρέπει να αναφέρουμε ότι υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες Φορολογικών Μηχανισμών. Αυτοί που στη («φορολογική») τους μνήμη αποθηκεύουν χρηματικά ποσά (Απλές ΦΤΜ, ΦΤΜ Αυξημένων Δυνατοτήτων, Φορητές ΦΤΜ, Φορολογικοί εκτυπωτές-ΑΔΗΜΕ, ΦΤΜ/ΑΔΗΜΕ με ηλεκτρονικό ημερολόγιο-δηλ. χωρίς 2ο ρολό χαρτοταινίας, κλπ ) και οι φορολογικοί μηχανισμοί σήμανσης (ΕΑΦΔΣΣ) που στη φορολογική τους μνήμη αποθηκεύουν ηλεκτρονικές σημάνσεις (SHA-1 hash values). Όλα αυτά ορίζονται στην σχετική Υπουργική Απόφαση ΑΥΟΟ 1100772/1474/ 0015/ΠΟΛ 1135/26-10-2005 (ΦΕΚ 1592Β’/17-11-2005) – που έχει κοινοποιηθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τη διαδικασία που προβλέπεται στην κοινοτική οδηγία 98/34/ΕΚ και μπορεί ο οποιοσδήποτε θα ήθελε να ανατρέξει σε επιμέρους λεπτομέρειες. Κατά την άποψη του γράφοντος τις εξελίξεις στις τεχνικές προδιαγραφές δεν τις ακολούθησαν μέχρι τώρα οι αντίστοιχες υποδομές των φορολογικών – ελεγκτικών μηχανισμών. Στον τομέα αυτό υπάρχουν ΣΟΒΑΡΟΤΑΤΕΣ και χρόνιες ελλείψεις. Αυτονόητο είναι ότι οποιαδήποτε τεχνολογική προσέγγιση ή θεσμικό πλαίσιο δεν μπορεί να τύχει ορθής εφαρμογής χωρίς τον απαραίτητο έλεγχο από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Δυστυχώς μέχρι τώρα το πρόβλημα παραμένει. Για να το αντιληφθούμε αρκεί να μπορούσαμε να πάρουμε απάντηση στα εξής εύλογα και απλά ερωτήματα : -Πόσοι εφοριακοί ξέρουν να εκδίδουν Ζ και πόσοι ξέρουν να διαβάζουν μια περιοδική αναφορά δεδομένων από μια μηχανή? -Πόσοι φορολογικοί ελεγκτές ξέρουν να ελέγχουν τα αρχεία των ΕΑΦΔΣΣ? -Ποιο λογισμικό ελέγχου αρχείων σήμανσης ή αρχείων ηλεκτρονικών ημερολογίων ΦΤΜ χρησιμοποιείται από τις ελεγκτικές υπηρεσίες? -Πόσοι τέτοιοι έλεγχοι έχουν γίνει από τότε που εφαρμόστηκε το μέτρο της σήμανσης των παραστατικών (εδώ και 7 χρόνια)? -Πόσους υπαλλήλους με ειδικότητα πληροφορικής έχει το ΣΔΟΕ? Αν σε αυτά προσθέσουμε και το σημαντικό έλλειμμα εμπιστοσύνης στον ελεγκτικό μηχανισμό, καταλαβαίνουμε γιατί κανένα μα κανένα απολύτως μέτρο δεν πρόκειται να αποδώσει αν δεν ενισχυθούν οι υποδομές και οι υπηρεσίες του φορολογικού ελεγκτικού μηχανισμού με κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό και αντίστοιχες οργανωτικές προσαρμογές. Δυστυχώς αυτά είναι συσσωρευμένα χρόνια προβλήματα και ίσως δεν είναι εύκολη η άμεση επίλυσή τους. Άμεσα όμως χρειάζεται να συνεισφέρουν στα φορολογικά έσοδα όλοι, όσοι δεν καταγράφουν τις συναλλαγές με το να μην εκδίδουν απόδειξη. Κι εδώ ερχόμαστε εμείς όλοι οι «άλλοι», οι καταναλωτές, κι εκεί που μπορούμε ας βάλουμε ένα χεράκι ας ζητάμε δηλ ΝΟΜΙΜΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ. Σ’ αυτή λοιπόν την κατεύθυνση στοχεύει το μέτρο της φοροαπαλλαγής με τη συλλογή των αποδείξεων. Να υπενθυμίσουμε ότι και παλαιότερα ίσχυσαν παρόμοια μέτρα για συλλογή αποδείξεων από συγκεκριμένες, «υψηλού ρίσκου», επαγγελματικές δραστηριότητες. Όμως εξασθένησαν και εγκαταλείφθηκαν κυρίως εξαιτίας της έλλειψης ελέγχου αλλά και της στοχευμένης ενίσχυσης των ελεγκτικών υπηρεσιών στους τομείς που προανέφερα στα παραπάνω ερωτήματα. Το αποτέλεσμα ήταν τελείως -μα τελείως- να χαθεί το ενδιαφέρον των καταναλωτών να ζητούν και να λαμβάνουν αποδείξεις. Τώρα λοιπόν που υπάρχει μια γενικευμένη τάση αναστροφής, θα πρέπει αντίστοιχα να υπάρξουν συντονισμένες δράσεις. Άμεσες και μακροπρόθεσμες. Διαδικαστικές και Τεχνολογικές. ΜΕΡΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ (ενδεικτικά αλλά και αυτονόητα) για οποιαδήποτε προσέγγιση Ελάχιστη δυνατή επιβάρυνση των πολιτών – καταναλωτών Ανάπτυξη της φορολογικής συνείδησης Ελάχιστη δυνατό κόστος επιτηδευματιών Περιορισμένη επιβάρυνση υπηρεσιών ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Ο γράφων θα ήθελε να προτείνει : Άμεσα -Να προχωρήσει η οργανωτική ενίσχυση κι η εκπαίδευση του ελεγκτικού μηχανισμού -Να αυξηθούν οι προληπτικού έλεγχοι έκδοσης αποδείξεων και καταγραφής συναλλαγών -Να αναρτηθούν στο διαδίκτυο όλα τα μοντέλα των ΦΤΜ/ΦΗΜ/ΕΑΦΔΣΣ με τους αριθμούς έγκρισής τους, την κατηγορία που ανήκουν και τις φωτογραφίες τους. -Να δημιουργηθεί WEB based εφαρμογή όπου ο κάθε πολίτης-καταναλωτής θα ελέγχει την αντιστοίχιση του αρ. μητρώου της ταμειακής μηχανής (που υπάρχει στο κάτω μέρος κάθε ΝΟΜΙΜΗΣ ΑΠΟΔΕΙΞΗΣ και στο τέλος κάθε συμβολοσειράς σήμανσης) σε σχέση με το ΑΦΜ του ιδιοκτήτη της -Να αναρτηθούν σε διαδικτυακό τόπο σκαναρισμένα ΔΕΙΓΜΑΤΑ αποδείξεων από όλες τις ταμειακές μηχανές και φορολογικούς μηχανισμούς με οδηγίες και επεξηγήσεις για την αναγνώριση των ΝΟΜΙΜΩΝ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ και σημεία που χρήζουν μεγαλύτερης προσοχής για την αποφυγή συλλογής αποδείξεων «μαϊμού». Δημιουργία αντίστοιχου blog ώστε να μπορούν οι πολίτες – καταναλωτές να καταθέτουν τις εμπειρίες τους από τις συναλλαγές και τις εκδιδόμενες αποδείξεις. Σημ. Αν όλες αυτέ οι διαδικτυακές εφαρμογές και δράσεις δεν είναι υλοποιήσιμες και μάλιστα σε εύλογο χρονικό διάστημα, τότε γεννιόνται σοβαρά ερωτηματικά για το εφικτό της όποιας διασταύρωσης εκατοντάδων εκατομμυρίων ή δισεκατομμυρίων αποδείξεων. Για τις φορολογικές δηλώσεις της επόμενης χρονιάς Οι πολίτες να συγκεντρώνουν και να καταθέτουν τις αποδείξεις όπως παλαιότερα. Extra bonus σε όσους τις υποβάλλουν τις αποδείξεις συνοδευόμενες από ενυπόγραφες καταστάσεις χρονικά τακτοποιημένες ή με άλλη σειρά. Ακόμη ένα extra bonus σε όσους τις υποβάλλουν συνοδευόμενες από καταστάσεις σε δομημένη ηλεκτρονική μορφή που θα διατίθεται δωρεάν (πχ Excel). Το extra bonus να εξετασθεί αν μπορεί να δωθεί και σε όλους τους χαμηλοσυνταξιούχους που προσκομίζουν αποδείξεις, ανεξάρτητα με το αν συνυποβάλλουν καταστάσεις οποιασδήποτε μορφής. Ο έλεγχος θα έχει δειγματοληπτική διάσταση και η καταστροφή των αποδείξεων θα γίνεται άμεσα και να υπάρξει εκτίμηση αν αυτό μπορεί να γίνεται κατά την στιγμή της παραλαβής τους. Να εξετασθεί το ενδεχόμενο οι διαδικασίες παραλαβής των αποδείξεων να γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις στην παραλαβή των φορολογικών δηλώσεων. Με κάθε παραλαβή –με κατώφλι ελάχιστου ποσού και πάνω– να δίδεται βεβαίωση στο φορολογούμενο παραλαβής αποδείξεων που θα την υποβάλλει αντί των αποδείξεων στη φορολογική του δήλωση. Εφ’ όσον υιοθετηθούν πολυπλοκότερες τεχνολογικές λύσεις, οι προηγούμενες διαδικασίες να εξακολουθούν να υφίστανται με αναπροσδιορισμό των extra bonus. Μεσο – μακροπρόθεσμα Να δημιουργηθεί WEB service παροχής σήμανσης που εθελοντικά θα μπορεί να αντικαθιστά τις ΕΑΦΔΣΣ. Οι επιτηδευματίες που επιθυμούν μετά από πιστοποίησή τους θα μπορούν να εκδίδουν τα παραστατικά τους με σήμανση που θα λαμβάνεται από το ανωτέρω WEB service. Όπως είναι γνωστό όλοι όσοι έχουν ΕΑΦΔΣΣ έχουν και υπολογιστές οι οποίοι είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για τη διασύνδεση σε διαδικτυακές εφαρμογές, αντίστοιχες με αυτές των τραπεζών. Όσοι επιθυμούν – εθελοντικά- θα μπορούν να αντικαθιστούν την off-line σήμανση από σήμανση on-line. Πιο μακροπρόθεσμα είναι δυνατόν το service αυτό να μετεξελιχθεί σε WEB based εφαρμογή για την καταχώρηση δεδομένων και έκδοση παραστατικών (αποδείξεων, τιμολογίων, κλπ) όπου εθελοντικά θα μπορούν να πιστοποιούνται και να εντάσσονται όσοι από τους επιτηδευματίες επιθυμούν. Είναι δυνατόν να θεσπιστούν κίνητρα προς την κατεύθυνση αυτή. Από την παραπάνω πρόταση είναι προφανής η σημαντικότατη μείωση του συνολικού κόστους κατοχής και χρήσης φορολογικών μηχανισμών που υφίστανται σήμερα οι επιχειρήσεις, αλλά και η σημαντικότατη ελάφρυνση των ΔΟΥ από τις δηλώσεις, ενάρξεων, παύσεων, κλπ . Παράλληλα επιτυγχάνεται απόλυτα η μεταφορά δεδομένων φορολογικού ενδιαφέροντος σε κεντρικές υποδομές. Επίσης: Σχεδιασμός και υλοποίηση δράσεων για την ενίσχυση της φορολογικής συνείδησης των πολιτών (διαφημιστικά, ανάρτηση αφισών ή πινακίδων σε supermarkets και πολυκαταστήματα - malls, διαλέξεις (ή κεφάλαια σε σχολικά βιβλία) σε σχολεία, ΚΑΠΗ, κλπ). Αν προσπαθήσουμε μπορούμε να σκεφθούμε πάρα πολλούς και έξυπνους τρόπους. ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ Υπό το πρίσμα της υλοποίησης των ανωτέρω προτάσεων να εξετασθεί σοβαρά η σκοπιμότητα εφαρμογής οποιασδήποτε τεχνικής προσέγγισης που θα συνεπάγεται «βίαιη» αλλαγή / αντικατάσταση των σήμερα χρησιμοποιούμενων φορολογικών μηχανισμών, ταμειακών, κλπ Η οποιαδήποτε τεχνολογική προσέγγιση θα πρέπει να στοχεύει στην όσο το δυνατόν μικρότερη επιβάρυνση των επιτηδευματιών. Προσεγγίσεις και προτάσεις που βασίζονται σε πληρωμή για «πατέντες» ή «ευρεσιτεχνίες» και συνεπάγονται προσθήκες ή αλλαγές στον υφιστάμενο εξοπλισμό του επιτηδευματία, απαιτούν εγκρίσεις, δηλώσεις στη ΔΟΥ, κλπ, χρειάζονται κάμποσα SMS για 1 «on-line» αποστολή ενός παραστατικού και που υπόσχονται «λύση ακόμη και για τις χειρόγραφες αποδείξεις» θα πρέπει τουλάχιστον να αξιολογούνται με κάθε δέουσα σοβαρότητα και προσοχή. Ας σημειωθεί ότι δεν είναι ότι καλύτερο η υιοθέτηση μιας τεχνολογικής προσέγγισης να γίνει με την πίεση και το άγχος του χρόνου. Η πληροφορική μπορεί να απλοποιεί τη ζωή μας σε πολλούς τομείς αλλά είναι από μόνη της αρκετά πολύπλοκη και παρουσιάζει αυξημένες δυνατότητες καταστρατήγησης της προσωπικής μας ζωής (που φυσικά και δεν οφείλονται στην ίδια την πληροφορική). Για τον γραμμωτό κώδικα στις αποδείξεις και την ακολουθούμενη διαδικασία Για την συγκεκριμένη πρόταση της παρούσας διαβούλευσης θα πρέπει να σημειώσουμε ειδικότερα ότι επί της αρχής, δεν είναι λάθος η προσέγγιση της χρήσης γραμμωτού κώδικα 2 διαστάσεων στα εκδιδόμενα δελτία αποδείξεων. Εξ’ άλλου από το 2002 υπήρχε πρόβλεψη για την αποτύπωση της σήμανσης των παραστατικών και με γραμμωτό κώδικα για λόγους διευκόλυνσης του ελέγχου, αλλά τελευταία στιγμή κρίθηκε ως too much για τους τότε dot matrix εκτυπωτές. (Μπορείτε να ανατρέξει κανείς και να το διαπιστώσει στην απόφαση των υφισταμένων τεχνικών προδιαγραφών ΠΟΛ 1135/26-10-2005). Αποτυπώνεται έτσι ψηφιακή πληροφορία σε χάρτινο φορέα, με άμεση δυνατότητα μεταφοράς της σε ηλεκτρονικά αρχεία και τον έλεγχο επαλήθευσής της κατ’ αρχάς. Όλοι κατανοούμε ότι μόνον από τη στιγμή που τα δεδομένα είναι σε ηλεκτρονική – ψηφιακή μορφή μπορεί να γίνει εύκολα και ταχύτατα η αξιοποίησή τους. Το timing όμως είναι μάλλον κακό (βιαστικό) και η οποιαδήποτε προσπάθεια απότομης / άμεσης επιβολής της προσέγγισης της Διαβούλευσης, ιδιαίτερα στους πολίτες - καταναλωτές. (Ένας επίσης προβληματισμός έχει να κάνει και με την ποιότητα του χαρτιού και μάλιστα του θερμικού που σχεδόν αποκλειστικά χρησιμοποιείται στις ταμειακές μηχανές). Η οποιαδήποτε ψηφιακή (οπτική) κωδικοποίηση με γραμμωτό κώδικα μιας ή δύο διαστάσεων θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο περισσότερο διεξοδικής συζήτησης και τα χαρακτηριστικά και οι ιδιότητες του προτύπου του γραμμωτού κώδικα που μπορεί να επιλεγεί θα πρέπει να αποτελεί τεχνική λεπτομέρεια σε ενδεχόμενη βούληση αυτών που λαμβάνουν αποφάσεις, για υιοθέτηση μιας τέτοιας προσέγγισης –αφού τεκμηριωθεί επαρκώς ως αναγκαιότητα. Προφανώς και θα πρέπει να μπουν κριτήρια όπως ικανή χωρητικότητα, δωρεάν χρήση, αποφυγή θρησκευτικών παρερμηνειών, κλπ Πρέπει να εκφραστεί όμως κάποιος προβληματισμός σχετικά με την παρουσίαση της προσέγγισης αυτής. Αποκομίζει κανείς την αίσθηση ότι πρόκειται για είδη ληφθείσα απόφαση. Ο γράφων θεωρεί τουλάχιστον ατυχή παράλειψη από την παρούσα διαδικασία της διαφαινόμενης μεθόδευσης για την αλλαγή των τεχνικών χαρακτηριστικών των Φορολογικών Μηχανισμών αλλά και την αδικαιολόγητη παράκαμψη των υφιστάμενων αρμοδιοτήτων και διαδικασιών με την υιοθέτηση συγκεκριμένης τεχνικής προσέγγισης. Εάν η προσέγγιση της Διαβούλευσης έχει ήδη ετοιμασθεί από κάποιον κατασκευαστή ή εισαγωγέα ταμειακών μηχανών (ο οποίος ίσως να παρέδωσε και τα δείγματα αποδείξεων με γραμμωτό κώδικα 2διαστάσεων και τα λεκτικά τα οποία υπάρχουν στο κείμενο της διαβούλευσης), τότε μάλλον η τεχνική προσέγγιση όχι μόνο κινείται στα όρια του αθέμιτου ανταγωνισμού αλλά δημιουργεί και μείζονος σημασίας αναστάτωση στην αγορά, μη δημοσιεύοντας καν κάποια προσέγγιση ή πρόταση χρονοδιαγράμματος υλοποίησης. Για τη διαβούλευση αυτή ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει επίσης και στην ύπαρξη πορίσματος ειδικής Επιτροπής με συμμετοχή πανεπιστημιακών που συστήθηκε με την ΑΥΟΟ 1000359/1093/0006A/2-1-2007/ΦΕΚ 2 ΥΟΔΔ’/9-1-2007 και το οποίο είχε υποβληθεί στα τέλη Μαρτίου 2007(!) και υποβλήθηκε ξανά πρόσφατα τον περασμένο Απρίλιο προς την ηγεσία του υπουργείου με σκοπό την περαιτέρω συζήτηση και επικαιροποίηση. Ενδεικτικά παρατίθενται τα εξής θέματα - προτάσεις που αναφέρονται μεταξύ άλλων στο ανωτέρω πόρισμα : -Αξιοποίηση Δεδομένων - Αποστολή σε Κεντρικές Υποδομές -Κατάλληλη συχνότητα αποστολής (ανά μήνα; ανά ημέρα;) -Περιοδική αποστολή δεδομένων συναλλαγών μέσω φορολογικών ταμειακών μηχανών (ΦΤΜ, ΦΤΜ-Α/Δ, ΑΔΗΜΕ, κλπ απομονωμένες ή σε δίκτυο) και μηχανισμών σήμανσης (ΕΑΦΔΣΣ) -Μηνιαία ενημέρωση του συνοδευτικού σε κάθε ΦΗΜ Βιβλιαρίου Συντήρησης και Επισκευών (ΒΣΕ) με συγκεντρωτικά (μηνιαία) δεδομένα -Επισημάνσεις στη χρήση θερμικού χαρτιού στους εκτυπωτικούς μηχανισμούς των ΦΗΜ -Προ-τυποποίηση του ηλεκτρονικού αρχείου δεδομένων όλων των παραστατικών (fixed length line sequential text files) με προφανές το όφελος που θα προκύψει για την ηλεκτρονική – άυλη τιμολόγηση - Αντικατάσταση της σειριακής Θύρας Ανάγνωσης Φορολογικών Δεδομένων από θύρα standard θύρα ETHERNET και ενσωμάτωση WEB based user interface -Μηχανισμοί Σήμανσης (ΕΑΦΔΣΣ) χωρίς ενσωματωμένο εκτυπωτή -Αποδέσμευση Διαδικασιών Σήμανσης (Ηλεκτρονικού «Κλειδώματος») από την Εκτύπωση -Σήμανση (ηλεκτρονικό κλείδωμα) των ηλεκτρονικά τηρούμενων βιβλίων του ΚΒΣ κλπ. Ο καθένας λοιπόν μπορεί να συμπεράνει ότι εάν οι ηγεσίες του υπουργείου είχαν ενδιαφερθεί εδώ και 3 χρόνια, και είχαν προχωρήσει στην σταδιακή υλοποίηση των περισσοτέρων από τις προτάσεις του ανωτέρω πορίσματος, με αντίστοιχη προσαρμογή των τεχνικών προδιαγραφών, τότε θα μπορούσε σήμερα να έχει ήδη αρχίσει να υλοποιείται σταδιακά και ομαλά η όποια απαίτηση της όποιας πολιτικής ηγεσίας για την αξιοποίηση των ηλεκτρονικών δεδομένων από τους φορολογικούς μηχανισμούς, με σαφώς λιγότερο κόστος και αναστάτωση. Για την οποιαδήποτε αλλαγή των τεχνικών προδιαγραφών θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψη ότι εκτιμάται πως θα απαιτηθούν τουλάχιστον από 6 έως 8 μήνες μετά την υιοθέτησή τους προκειμένου να τύχει εφαρμογής η οδηγία 98/34/ΕΚ. Επιπλέον, η όποια αλλαγή των τεχνικών χαρακτηριστικών των μηχανών είτε θα απαιτήσει κόστος αναβάθμισης του firmware των φορολογικών ταμειακών μηχανών, είτε την αντικατάστασή τους. Κάποιες ενδεικτικές προσεγγίσεις για μια προσαρμογή στις υπάρχουσες ταμειακές μηχανές είναι οι εξής : Μέσο ελάχιστο κόστος αλλαγής / update ~ 100€ ανά μηχανή Περίπου 200.000 ταμειακές μηχανές θα χρειαστούν αναβάθμιση 200.000 x 100€ = 20.000.000€ Σημ. κίνδυνος αλλοίωσης λειτουργικών χαρακτηριστικών 300.000 ταμειακές μηχανές θα χρειαστεί να αντικατασταθούν Μέσο ελάχιστο κόστος 600€ 300.000 x 600€ = 180.000.000€ Συνολικό κόστος τουλάχιστον 200.000.000€ !!! Χρήση «κάρτας με γραμμωτό κώδικα συναλλασσομένου» Είναι φθηνή λύση και σχετικά άμεσα υλοποιήσιμη. Είναι προφανές ότι αυτό κρίνεται απαραίτητο για την ταυτοποίηση της συναλλαγής με τον καταναλωτή – πολίτη με βάση την «ήδη ληφθείσα;» απόφαση. Δεν φαίνεται όμως να συναντά ευρεία αποδοχή κυρίως λόγω μειωμένου βαθμού εμπιστευτικότητας. Στην προσέγγιση που έχει γίνει καλώς δεν συμμετέχει ο ήδη υπάρχον ΑΦΜ, γιατί έτσι θα ήταν τελείως απαράδεκτο λόγω της ολοκληρωτικής άρσης του ιδιωτικού απορρήτου. Πέρα από τα τεχνικά προβλήματα προσαρμογής των φορολογικών μηχανισμών, υπάρχει αρκετός σκεπτικισμός για την αναγραφή στην απόδειξη συναλλαγής τέτοιων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Γενικά θα πρέπει να επανεξετασθεί η σκοπιμότητα αυτής της προσέγγισης. Γενικά θα πρέπει να υπάρξει ένας σοβαρός προβληματισμός για την μελλοντική και συνεχή αναγκαιότητα ψηφιακής υποβολής των δεδομένων των αποδείξεων από τους καταναλωτές. Ίσως θα έπρεπε να σκεφθούμε περισσότερο -και ίσως λίγο πιο μακροπρόθεσμα και «πιλοτικά» στην αρχή»- στο ενδεχόμενο χρήσης ανώνυμων smart cards με ικανή αποθηκευτική ικανότητα οι οποίες κανένα στοιχείο δεν θα δίνουν στον επιτηδευματία. Θα μπορούν να τις προμηθεύονται εθελοντικά οι καταναλωτές και σ’ αυτές να αναγράφονται συγκεντρωτικά ποσά και δεδομένα των συναλλαγών, της ταυτότητας του επιτηδευματία και του ταμειακού του συστήματος. Σε περίπτωση προβλημάτων χωρητικότητας θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα «αδειάσματός» τους σε κατάλληλα σημεία των υπηρεσιών κατ’ αντιστοιχία της προσκόμισης αποδείξεων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους που αναφέρθηκε προηγουμένως, πράγμα που μπορεί να γίνει και με ταυτόχρονη ηλεκτρονική ενημέρωση του λογαριασμού του πολίτη – φορολογούμενου από κατάλληλο service. Επισημαίνεται επίσης ότι θα πρέπει να εξετασθεί στην περίπτωση υλοποίησης των smart cards, η φορολογική ελάφρυνση ή απόσβεση της δαπάνης του standard εξοπλισμού των επιτηδευματιών που θα απαιτηθεί για την προσαρμογή του μη φορολογικού εξοπλισμού τους. Οι άλλοι τρόποι συλλογής αποδείξεων και υποβολής καταστάσεων θα πρέπει να συνεχίσουν να υπάρχουν. Η χρήση smart cards μπορεί επίσης να εξετασθεί και να «επιδοτηθεί» με extra bonus. Δεν θα ήθελα να συνεχίσω άλλο, τουλάχιστον όχι για τώρα. Όπως ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί, το θέμα απαιτεί μεγάλη συζήτηση και δεν είναι δυνατόν να εξαντληθεί στα πλαίσια αυτής της διαβούλευσης. Από τα παραπάνω θα πρέπει να κρατήσουμε σίγουρα ότι καλό είναι να ζητάμε όλοι ΝΟΜΙΜΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ και να μην αφήσουμε το «κίνημα των αποδείξεων» να σβήσει. Επίσης ας κρατήσουμε τουλάχιστον σαν θετικό από τη διαβούλευση αυτή ότι όποια συναλλαγή φορολογικού ενδιαφέροντος καταγράφεται σε ταμειακές ή υπολογιστές θα πρέπει να «κλειδώνεται» ηλεκτρονικά και να συνοδεύεται αυτόματα από την έκδοση του νόμιμου παραστατικού, που θα πρέπει να φέρει επάνω του μια ελάχιστη ένδειξη γνησιότητας, ώστε να μπορεί σχετικά εύκολα να επαληθευτεί. Ενδέχεται να επανέλθω. Με σεβασμό στην υπομονή σας Παν. Ζαφειρόπουλος Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής