• Σχόλιο του χρήστη 'ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ' | 5 Φεβρουαρίου 2020, 10:19

    ΘΕΜΑ: Άρθρο 20 του ν. 4387/2016: «Προβλήματα και συνέπειες εφαρμογής του ως άνω άρθρου σε συνταξιούχους δημοσίους υπαλλήλους, πνευματικούς δημιουργούς, παράλληλα δε και αυτοεκδότες». Αξιότιμε κ. Υπουργέ. Με αφορμή την ανάληψη νομοθετικής πρωτοβουλίας τροποποίησης διατάξεων του ν. 4387/2016 που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, προς το σκοπό αφενός συμμόρφωσης προς τις πρόσφατες αποφάσεις του Σ.τ.Ε, αλλά και βελτίωσης του ασφαλιστικού συστήματος, παρακαλούμε να μας επιτρέψετε να αναπτύξουμε ορισμένες συναφείς σκέψεις, παρατηρήσεις και προτάσεις, βασισμένες στις εμπειρίες μας, ως ανώτατων επιτελικών Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας. Α. ΙΣΤΟΡΙΚΟ 1. Καταταγήκαμε στην Ελληνική Αστυνομία (τότε Ελληνική Χωροφυλακή) το 1984 και 1983, αντίστοιχα. 2. Όπως είναι γνωστό, οι συγγραφείς αυτοεκδότες είναι απαλλαγμένοι από την τήρηση βιβλίων και στοιχείων [σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (περ. γ, παρ. 1, άρθρο 39 του ν. 4308/2014). Επρόκειτο δηλαδή για δημόσιους ή ιδιωτικούς υπάλληλους ή συνταξιούχους, που είναι συγγραφείς και δεν ασκούσαν άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα. Ως εκ τούτου δεν υπόκειντο στις ρυθμίσεις του παραπάνω νόμου, όσον αφορά στην τήρηση αρχείων (λογιστικά βιβλία) και δεν εξέδιδαν στοιχεία]. Συγγράφουν εξ ιδίων γνώσεων ένα βιβλίο (επιστημονικό έργο, που είναι κατάλληλο για την εκπαίδευση φοιτητών, σπουδαστών, κ.λπ.), το οποίο τυπώνουν με ίδια έξοδα και κατόπιν το εκδίδουν και το διαθέτουν, χωρίς να έχουν παραχωρήσει την εκμετάλλευσή του σε κάποιον εκδοτικό οίκο. 3. Τα έτη 2018 και 2019, αντίστοιχα, κατόπιν Προεδρικών Διαταγμάτων, που εκδόθηκαν μετά από τις τακτικές κρίσεις του Σώματος της Ελληνικής Αστυνομίας, διαγραφήκαμε από τη δύναμή της, τεθέντες σε αυτεπάγγελτη αποστρατεία, ως ευδοκίμως τερματίσαντες τη σταδιοδρομία μας, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 43 παρ. 1, 46 και 47 του π.δ. 24/1997, με το βαθμό Αντιστράτηγου Γενικών Καθηκόντων της Ελληνικής Αστυνομίας, χωρίς βεβαίως αυτό να επηρεάσει το ενδιαφέρον μας για τις εξελίξεις που συνδέονται με το ζήτημα αυτό, για τους λόγους που θα παραθέσουμε αναλυτικά στη συνέχεια. 4. Ήδη εκκρεμεί η έκδοση πράξεων για τον κανονισμό της σύνταξής μας. Β. ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Β1. ν. 2121/1993 «Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα» (Α΄ 25), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ιδίως δε άρθρα 1, 3, 4 και 29. Β2. ν. 4387/2016 «Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας - Μεταρρύθμιση ασφαλιστικού - συνταξιοδοτικού συστήματος - Ρυθμίσεις φορολογίας εισοδήματος και τυχερών παιγνίων και άλλες διατάξεις» (Α΄ 85), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ιδίως δε άρθρο 20 παρ. 1. «1. Στους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους του Δημοσίου, καθώς και όλων των φορέων, ταμείων, κλάδων ή λογαριασμών που εντάσσονται στον Ε.Φ.Κ.Α., οι οποίοι αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., οι ακαθάριστες συντάξεις κύριες και επικουρικές καταβάλλονται μειωμένες σε ποσοστό 60% για όσο χρόνο απασχολούνται ή διατηρούν την ιδιότητα ή την δραστηριότητα. Για το διάστημα αυτό καταβάλλονται οι ασφαλιστικές εισφορές για τον απασχολούμενο συνταξιούχο, κατά τα ειδικότερα προβλεπόμενα στις οικείες διατάξεις του παρόντος νόμου.» Β3. ν. 4509/2017 «Μέτρα θεραπείας ατόμων που απαλλάσσονται από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής και άλλες διατάξεις» (Α΄ 201), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ιδίως δε άρθρο 55 «Καταβολή ασφαλιστικών εισφορών στον ΕΦΚΑ αμειβόμενων με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (τίτλος κτήσης - πρώην απόδειξη επαγγελματικής δαπάνης)». «1. Για τα πρόσωπα που αμείβονται με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (τίτλος κτήσης - πρώην απόδειξη επαγγελματικής δαπάνης) καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές υπέρ ΕΦΚΑ για κύρια σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη (παροχές σε είδος και σε χρήμα), σύμφωνα με τα ποσοστά εισφορών άνω πενταετίας των άρθρων 39 παρ. 1[Αρχή Τροποποίησης] «περίπτωση α΄» - ΔΙΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΟΙ ΩΣ ΑΝΩ ΜΕΣΑ ΣΕ “” ΛΕΞΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘ. 21 ΤΟΥ Ν. 4578/18, ΦΕΚ-200 Α/3-12-18 [Τέλος Τροποποίησης] και 41 παρ. 2 του ν. 4387/2016 (Α΄ 85). 2. Οι ασφαλιστικές εισφορές των προσώπων της παραγράφου 1 υπολογίζονται επί της καθαρής αξίας του παραστατικού, όπως αυτή προκύπτει μετά την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου και άλλων επιβαρύνσεων, μη εφαρμοζομένων των ρυθμίσεων του άρθρου 39 περί κατώτατου ορίου μηνιαίου ασφαλιστέου εισοδήματος. Οι ασφαλιστικές εισφορές παρακρατούνται από τον εκδότη του παραστατικού κατά την έκδοσή του και αποδίδονται στον ΕΦΚΑ μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου της έκδοσης του παραστατικού μήνα. 3. Ο χρόνος ασφάλισης υπολογίζεται ως εξής: α) Στις περιπτώσεις που από τη σύμβαση προκύπτει καθορισμένος αριθμός ημέρας/ημερών απασχόλησης και μέχρι έναν (1) πλήρη μήνα, ως χρόνος ασφάλισης λαμβάνεται η ημέρα/ημέρες, που καθορίζονται στη σύμβαση, ανεξαρτήτως της διάρκειας της ημερήσιας απασχόλησης. β) Στις λοιπές περιπτώσεις, ως χρόνος ασφάλισης λαμβάνεται το πηλίκο της καθαρής αξίας του παραστατικού, όπως ορίζεται στην παράγραφο 2, δια του ποσού που αντιστοιχεί στον κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών. Ο χρόνος ασφάλισης του παρόντος λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ και σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το χρόνο ασφάλισης που αντιστοιχεί στη διάρκεια της σύμβασης. 4. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζεται η διαδικασία απόδοσης των ασφαλιστικών εισφορών, ο χρόνος και ο τρόπος δήλωσης των στοιχείων του παραστατικού και της σύμβασης από τον εκδότη στον ΕΦΚΑ και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. 5. Οι ρυθμίσεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται για παραστατικά που αφορούν σε συμβάσεις που καταρτίζονται από τη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης της παραγράφου 4 και εφεξής. Για παραστατικά που εκδίδονται και αφορούν σε συμβάσεις που έχουν καταρτισθεί πριν από τη δημοσίευση της ανωτέρω υπουργικής απόφασης εφαρμόζεται το προϊσχύον καθεστώς.». Β4. Δ.15/Γ΄/67695/1825/18 υ.α. Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Καταβολή ασφαλιστικών εισφορών στον ΕΦΚΑ προσώπων που αμείβονται με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (τίτλος κτήσης – πρώην απόδειξη επαγγελματικής δαπάνης)» (Β΄6182/31-12-2018). Β5. ν. 4308/2014 «Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, συναφείς ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις» (Α΄ 251), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ιδίως δε άρθρο 39 παρ. 1 «Ρυθμίσεις λοιπών θεμάτων». «1. Δεν υπόκεινται στις ρυθμίσεις αυτού του νόμου τα παρακάτω φυσικά πρόσωπα που εμπίπτουν στην παράγραφο 2γ του άρθρου 1. α) Οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α. του ν. 2859/2000, βάσει ύψους ακαθάριστων εσόδων τους από την πώληση αγροτικών προ1όντων παραγωγής τους και την παροχή αγροτικών υπηρεσιών ή του ποσού των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης που λαμβάνουν, ανά φορολογικό έτος. Τα ποσοτικά όρια της παραγράφου αυτής ορίζονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων. β) Τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία, ευκαιριακά και ως παρεπόμενη απασχόληση, πωλούν προϊόντα ή παρέχουν υπηρεσίες, εφόσον οι συναλλαγές αυτές στο σύνολό τους δεν υπερβαίνουν το ποσό των 10.000 ευρώ ετησίως. γ) Δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι ή συνταξιούχοι που είναι συγγραφείς ή εισηγητές εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων, εφόσον δεν ασκούν άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα.» Γ. ΕΓΚΥΚΛΙΟΙ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΣΑΣ Γ1. Φ.80000/οικ.10568/222 από 16-2-2018 «Παροχή οδηγιών σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 σε συνταξιούχους που είναι παράλληλα και δικαιούχοι πνευματικών δικαιωμάτων». Με την υπ’ αριθ. Φ.80000/οικ.10568/222 από 16-2-2018 εγκύκλιο του κ. Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, προς τον Ε.Φ.Κ.Α. (ΑΔΑ: 75Υ1465Θ1Ω-ΜΠ1), με θέμα «Παροχή οδηγιών σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 σε συνταξιούχους που είναι παράλληλα και δικαιούχοι πνευματικών δικαιωμάτων», σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 σε συνταξιούχους που κατέχουν πνευματικά δικαιώματα, γνωστοποιήθηκαν τα ακόλουθα: «1. Σύμφωνα με το ν. 2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, οι πνευματικοί δημιουργοί, με τη δημιουργία του έργου, αποκτούν πάνω σ' αυτό πνευματική ιδιοκτησία, που περιλαμβάνει, ως αποκλειστικά και απόλυτα δικαιώματα, το δικαίωμα της εκμετάλλευσης του έργου (περιουσιακό δικαίωμα) και το δικαίωμα της προστασίας του προσωπικού τους δεσμού προς αυτό (ηθικό δικαίωμα). Επίσης, το άρθρο 29 του ίδιου ως άνω νόμου, προβλέπει ότι, η πνευματική ιδιοκτησία διαρκεί όσο η ζωή του δημιουργού και εβδομήντα (70) χρόνια μετά το θάνατό του, που υπολογίζονται από την 1η Ιανουαρίου του έτους το οποίο έπεται του θανάτου του δημιουργού. 2. Όπως είναι γνωστό, με το άρθρο 20 παρ. 1 του ν. 4387/2016 προβλέπεται ότι, στους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους του Δημοσίου και όλων των φορέων, ταμείων, κλάδων ή λογαριασμών που εντάσσονται στον Ε.Φ.Κ.Α., οι οποίοι αναλαμβάνουν δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., οι ακαθάριστες συντάξεις, κύριες και επικουρικές, καταβάλλονται μειωμένες σε ποσοστό 60% για όσο χρόνο διατηρούν τη δραστηριότητα. 3. Οι πνευματικοί δημιουργοί αποκτούν το δικαίωμα της εκμετάλλευσης του έργου τους με τη δημιουργία αυτού και το δικαίωμα αυτό διατηρείται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, με αποτέλεσμα να έχουν τη δυνατότητα να αποκομίζουν έσοδα από την εκμετάλλευση του έργου τους για πολλά έτη μετά τη δημιουργία του. H λήψη εσόδων από πνευματικά δικαιώματα δεν συνιστά ανάληψη δραστηριότητας μετά τη συνταξιοδότηση που αποτελεί και προϋπόθεση για την εφαρμογή των διατάξεων περί απασχόλησης συνταξιούχων σύμφωνα με το άρθρο 20 του ν. 4387/2016. Συνεπώς στις ανωτέρω περιπτώσεις συνταξιούχων οι οποίοι κατέχουν είτε πνευματικά δικαιώματα είτε συγγενικά δικαιώματα, από τα οποία αποκομίζουν έσοδα, δεν εφαρμόζεται το άρθρο 20 του ν. 4387/2016 και ως εκ τούτου δεν προκαλούνται μειώσεις στο ποσό της χορηγούμενης σύνταξης.». Γ2. Φ. 80000/οικ.12151/274 από 19-3-2018 «Οδηγίες για την εφαρμογή του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 για την απασχόληση συνταξιούχων λόγω γήρατος». Με την υπ’ αριθ. Φ. 80000/οικ. 12151/274 από 19-3-2018 εγκύκλιο του κ. Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, προς τον Ε.Φ.Κ.Α. (ΑΔΑ: ΩΦΦΒ465Θ1Ω-ΛΥΡ), με θέμα «Οδηγίες για την εφαρμογή του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 για την απασχόληση συνταξιούχων λόγω γήρατος», γνωστοποιήθηκαν μεταξύ άλλων τα ακόλουθα (σελ. 1-2): …. Α. Πεδίο Εφαρμογής – Έναρξη εφαρμογής Ι. Παράγραφος 1 του άρθρου 20 «Οι διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 εφαρμόζονται σε συνταξιούχους λόγω γήρατος που λαμβάνουν σύνταξη από τους πρώην φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, και οι οποίοι βάσει του άρθρου 53 του ν. 4387/2016 εντάχθηκαν από 1.1.2017 στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), καθώς και στα πρόσωπα που λαμβάνουν χορηγία ή βουλευτική σύνταξη από το Δημόσιο. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο για την απασχόληση συνταξιούχων εφαρμόζεται στους συνταξιούχους λόγω γήρατος που θα αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχόληση μετά την ισχύ του ν. 4387/2016, δηλαδή από 13.5.2016, εφόσον προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τις σχετικές γενικές ή ειδικές ή καταστατικές διατάξεις που ίσχυαν μέχρι 31.12.2016 στους εντασσόμενους στον ΕΦΚΑ φορείς ασφάλισης ή το Δημόσιο. Συνεπώς, σε περίπτωση που αναληφθεί δραστηριότητα για την οποία δεν προκύπτει βάσει γενικών, ειδικών ή καταστατικών διατάξεων υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, δεν έχει εφαρμογή η κοινοποιούμενη ρύθμιση περί απασχόλησης συνταξιούχων, ακόμη και εάν από την ασκούμενη επαγγελματική δραστηριότητα προκύπτει εισόδημα. Αντίστοιχα, οι συνταξιούχοι που αναλαμβάνουν εργασία ή δραστηριότητα για την οποία είτε λαμβάνουν αμοιβές (π.χ. έξοδα κίνησης) που δεν υπόκεινται βάσει νόμου σε ασφαλιστικές εισφορές κλάδου κύριας σύνταξης ή λαμβάνουν αποδοχές για τις οποίες από την ισχύουσα νομοθεσία υφίσταται δυνατότητα παραίτησης και παραιτούνται του δικαιώματος είσπραξής τους, δεν εμπίπτουν στις ρυθμίσεις του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 περί αναστολής ή περικοπής της σύνταξής τους (κύριας και επικουρικής). Επισημαίνεται ότι, με σχετική εγκύκλιο θα οριοθετηθούν με λεπτομέρεια οι μη υποκείμενες σε ασφαλιστικές εισφορές κατηγορίες αμοιβών. Στο πεδίο εφαρμογής των ρυθμίσεων του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 δεν εμπίπτουν επίσης οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν αμοιβές από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ή άλλα συγγενικά δικαιώματα σύμφωνα με την Α.Π. Φ 80000/οικ.10568/222/16.2.2018 εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Σημειώνουμε ότι, η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 αφορά στη χρονική περίοδο που παρέχεται η αναληφθείσα επαγγελματική δραστηριότητα, για την οποία προκύπτει η υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, και όχι στη χρονική περίοδο καταβολής των σχετικών αμοιβών για την αναληφθείσα δραστηριότητα. Για παράδειγμα, εάν ο συνταξιούχος απασχολήθηκε για το σύνολο του έτους 2017 και στη συνέχεια διέκοψε την απασχόλησή του, όμως η σχετική αμοιβή για την παρασχεθείσα κατά το έτος 2017 εργασία καταβληθεί το έτος 2018, θα θεωρηθεί ότι απασχολήθηκε το έτος 2017 και συνεπώς η σύνταξη αναστέλλεται ή περικόπτεται για το έτος 2017, ενώ για το έτος 2018 η σύνταξη καταβάλλεται χωρίς περιορισμό δεδομένου ότι έχει διακοπεί η αναληφθείσα δραστηριότητα. Το νέο καθεστώς απασχόλησης συνταξιούχων αφορά πρόσωπα που συνταξιοδοτούνται από 13/5/2016 και μετά, ανεξάρτητα εάν η ασκούμενη δραστηριότητα αναλήφθηκε πριν ή μετά την συνταξιοδότησή τους (σχετική η αριθ. 531/2008 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους), καθώς και πρόσωπα που έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία με βάση το προγενέστερο του ν. 4387/2016 νομοθετικό πλαίσιο και αναλαμβάνουν την ασκούμενη δραστηριότητα μετά την ανωτέρω ημερομηνία.» Γ3. Δ.15/Γ΄/οικ.4624/106 από 5-2-2019 «Παροχή διευκρινήσεων για την εφαρμογή του άρθρου 55 του ν.4509/2017 (Α΄ 201) και της υπ᾽ αριθ. Δ.15/Γ΄/67695/1825/28/28-12-2018 Υπουργικής Απόφασης (Β΄ 6182) - Καταβολή ασφαλιστικών εισφορών στον Ε.Φ.Κ.Α. αμειβόμενων με παραστατικά παρεχόμενων υπηρεσιών (τίτλος κτήσης – πρώην απόδειξη επαγγελματικής δαπάνης)». Με την υπ’ αριθ. Δ.15/Γ΄/οικ.4624/106 από 5-2-2019 εγκύκλιο του κ. Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, προς τον Ε.Φ.Κ.Α. (ΑΔΑ: 6ΚΗΗ465Θ1Ω-ΛΚΟ), με θέμα «Παροχή διευκρινήσεων για την εφαρμογή του άρθρου 55 του ν.4509/2017 (Α΄ 201) και της υπ᾽ αριθ. Δ.15/Γ΄/67695/1825/28/28-12-2018 Υπουργικής Απόφασης (Β΄ 6182) - Καταβολή ασφαλιστικών εισφορών στον Ε.Φ.Κ.Α. αμειβόμενων με παραστατικά παρεχόμενων υπηρεσιών (τίτλος κτήσης – πρώην απόδειξη επαγγελματικής δαπάνης)», γνωστοποιήθηκαν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα (σελ. 9): «…. Τέλος επισημαίνεται ότι όσον αφορά στις περιπτώσεις συνταξιούχων, οι οποίοι αμείβονται με παραστατικά παρεχόμενων υπηρεσιών, έχουν εφαρμογή οι ρυθμίσεις του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 και οι ειδικότερες οδηγίες που έχουν ήδη δοθεί με το υπ᾽αριθ.Φ.80000/οικ.12151/274/19-3-2018 έγγραφο της Υπηρεσίας μας (ΑΔΑ:ΩΦΦΒ465Θ1Ω-ΛΥΡ). Συνακόλουθα, ανάλογα με τον χρόνο ασφάλισης, όπως αυτός υπολογίζεται κατά τα εκτεθέντα, επέρχεται αναλογική περικοπή της σύνταξης των ανωτέρω προσώπων.» Γ4. Δ.ΑΣΦ./56/382818 από 27-3-2019 ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 14/Ε.Φ.Κ.Α. «Ασφάλιση στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.) των προσώπων που αμείβονται με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (τίτλο κτήσης – πρώην απόδειξη επαγγελματικής δαπάνης)». Με την υπ’ αριθ. .ΑΣΦ./56/382818 από 27-3-2019 ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 14/ΕΦΚΑ εγκύκλιο του Διοικητή Ε.Φ.Κ.Α. (ΑΔΑ: 6ΥΒ4465ΧΠΙ-ΜΜ5), με θέμα «Ασφάλιση στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.) των προσώπων που αμείβονται με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (τίτλο κτήσης – πρώην απόδειξη επαγγελματικής δαπάνης)», γνωστοποιήθηκαν οι σχετικές διατάξεις και παρασχέθηκαν οδηγίες για την εφαρμογή των οικείων διατάξεων. Γ5. Φ. 80000/οικ.41811/1472 από 7-10-2019 «Παρέχονται οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 σε περιπτώσεις ευκαιριακής απασχόλησης». Με την υπ’ αριθ. Φ. 80000/οικ.41811/1472 από 7-10-2019 εγκύκλιο του κ. Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, προς τον Ε.Φ.Κ.Α. (ΑΔΑ: Ω29Π465Θ1Ω-3Λ8), με θέμα «Παρέχονται οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 σε περιπτώσεις ευκαιριακής απασχόλησης», γνωστοποιήθηκαν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα (σελ. 1-2): «1. Όπως είναι γνωστό, οι διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 περί απασχόλησης συνταξιούχου εφαρμόζονται σε συνταξιούχους λόγω γήρατος που λαμβάνουν σύνταξη από τον ΕΦΚΑ (πρώην φορείς κύριας ασφάλισης-ενταχθέντες σήμερα στον ΕΦΚΑ ή το Δημόσιο) και οι οποίοι αναλαμβάνουν, μετά την ισχύ του ν.4387/2016 δηλαδή μετά τις 13.5.2016, εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., σύμφωνα με τις σχετικές γενικές ή ειδικές ή καταστατικές διατάξεις που ίσχυαν μέχρι 31.12.2016. Από τη γραμματική ερμηνεία της ανωτέρω διάταξης καθίσταται σαφές ότι κρίσιμο στοιχείο προκειμένου για την υπαγωγή ή μη του απασχολούμενου συνταξιούχου στις προβλέψεις του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 αποτελεί η υποχρέωση ή μη υπαγωγής του στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ με βάση την αναληφθείσα εργασία/ιδιότητα/δραστηριότητα και σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις. Συνηγορούν δε προς τούτο, οι προβλέψεις της παρ. 6 του ίδιου άρθρου που εφαρμόζονται ακόμη και στις εξαιρέσεις των προσώπων της παρ. 3 του άρθρου 4 του ίδιου νόμου. Σύμφωνα με τις γενικές αρχές του ασφαλιστικού δικαίου η ασφάλιση πηγάζει ως υποχρέωση από την απασχόληση, χωρίς να υφίσταται διάκριση μεταξύ πλήρους και ευκαιριακής απασχόλησης. Έτσι, τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν εργασία/ιδιότητα/δραστηριότητα υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΦΚΑ με βάση τα πραγματικά στοιχεία της απασχόλησης (ωράριο, αποδοχές, κ.λ.π.), ενώ είναι δυνατή η εξαίρεσή τους από την υπαγωγή στην ασφάλιση μόνο εφόσον τούτο ρητά προβλέπεται από σαφή διάταξη νόμου. 2. Όσον αφορά τους συνταξιούχους του ΕΦΚΑ-πρώην ΝΑΤ, οι οποίοι απασχολούνται ως εκπαιδευτικοί στις Δημόσιες Σχολές του Εμπορικού Ναυτικού προκειμένου να καλύψουν έκτακτες εκπαιδευτικές ανάγκες της Δημόσιας Ναυτικής Εκπαίδευσης, εφόσον υφίσταται υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ για την δραστηριότητά τους αυτή, καταλαμβάνονται από τις προβλέψεις του άρθρου 20 του ν. 4387/2016, ανεξάρτητα από το είδος της απασχόλησης, δηλαδή μερική, εκ περιτροπής, ευκαιριακή, κ.λ.π. Επισημαίνεται πάντως ότι, όπως έχει εξειδικευτεί με την Α.Π. Φ.80000/οικ.12151/274/19-03-2018 (ΑΔΑ: ΩΦΦΒ465Θ1Ω-ΛΥΡ) εγκύκλιο της Υπηρεσίας μας, η περικοπή ή η αναστολή της σύνταξης συναρτάται από τις ημέρες ασφάλισης που πραγματοποιούνται ανά μήνα με βάση τα πραγματικά στοιχεία της απασχόλησης. 3. …» Γ6. Σ78/33/1340042 από 8-11-2019 «Συμπληρωματικές οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 σε περιπτώσεις ευκαιριακής απασχόλησης συνταξιούχων». Με το υπ’ αριθ. Σ78/33/1340042 από 8-11-2019 απαντητικό έγγραφο της Προϊσταμένης της Γενικής Διεύθυνσης Συντάξεων/Ε.Φ.Κ.Α. με θέμα «Συμπληρωματικές οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 σε περιπτώσεις ευκαιριακής απασχόλησης συνταξιούχων», γνωστοποιήθηκαν τα ακόλουθα: «1. Όπως είναι γνωστό, οι διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 εφαρμόζονται σε συνταξιούχους λόγω γήρατος που λαμβάνουν σύνταξη από τον ΕΦΚΑ και αναλαμβάνουν, μετά την ισχύ του ν. 4387/2016, δηλαδή από 13.05.2016, εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ. Από τη γραμματική ερμηνεία της ανωτέρω διάταξης καθίσταται σαφές ότι κρίσιμο στοιχείο για την υπαγωγή ή μη του απασχολούμενου συνταξιούχου στις προβλέψεις του άρθρου 20 του ν.4387/2016, αποτελεί η υποχρέωση ή μη υπαγωγής του στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ με βάση την αναληφθείσα εργασία/ιδιότητα/ δραστηριότητα και σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις. 2. Σύμφωνα με τις γενικές αρχές του ασφαλιστικού δικαίου, η ασφάλιση πηγάζει ως υποχρέωση από την απασχόληση, χωρίς να υφίσταται διάκριση μεταξύ πλήρους και ευκαιριακής απασχόλησης. Έτσι, τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν εργασία/ ιδιότητα/δραστηριότητα υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΦΚΑ με βάση τα πραγματικά στοιχεία της απασχόλησης (ωράριο, αποδοχές κλπ), ενώ είναι δυνατή η εξαίρεσή τους από την υπαγωγή στην ασφάλιση μόνο εφόσον τούτο ρητά προβλέπεται από σαφή διάταξη νόμου. 3. Συνεπώς, στις περιπτώσεις συνταξιούχων του ΕΦΚΑ, οι οποίοι αποκτούν δραστηριότητα για την οποία υφίσταται υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, καταλαμβάνονται από τις προβλέψεις του άρθρου 20 του ν.4387/2016, ανεξάρτητα από το είδος της απασχόλησης, δηλαδή μερική, εκ περιτροπής, ευκαιριακή κλπ. (όπως, για παράδειγμα, οι συνταξιούχοι που απασχολούνται ως εκπαιδευτικοί στις Δημόσιες Σχολές του Εμπορικού Ναυτικού προκειμένου να καλύψουν έκτακτες εκπαιδευτικές ανάγκες της Δημόσιας Ναυτικής Εκπαίδευσης ή οι συνταξιούχοι που απασχολούνται ως ωρομίσθιοι καθηγητές στις σχολές της Αστυνομικής Ακαδημίας). Επισημαίνεται πάντως ότι, σύμφωνα και με το με ΑΡ. ΠΡΩΤ. Φ.80000/οικ.12151/274/2018 έγγραφο του ΥΠ.Ε.Κ.Α.Α. (σχετ. το με Α.Π. Σ78/31/1257777/2018 Γ.Ε. ΕΦΚΑ), η περικοπή ή η αναστολή της σύνταξης συναρτάται και με τις ημέρες ασφάλισης που πραγματοποιούνται κάθε μήνα, με βάση τα πραγματικά στοιχεία της απασχόλησης.». Δ. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ / ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: 1. Από τη συνδυαστική μελέτη των προαναφερόμενων ρυθμίσεων, δημιουργούνται συγχίσεις, εύλογοι προβληματισμοί και απορίες για το συνταξιοδοτικό μέλλον των συγγραφέων-αυτοεκδοτών συνταξιούχων δημοσίων υπαλλήλων, κ.λπ., στην περίπτωση που συνεχίσουν, μετά την αποστρατεία τους, να εκδίδουν και να διαθέτουν στους ενδιαφερόμενους δοκίμους αστυνομικούς, μέσω των οικείων επαγγελματικών σχολών, έναντι καθορισμένου αντιτίμου, το βιβλίο που συνέγραψαν, δεδομένης της εν τοις πράγμασι ανάγκης επικαιροποίησής του, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, λόγω των τροποποιήσεων του εκάστοτε νομικού πλαισίου, το οποίο αναλύεται και εξειδικεύεται σε κάθε βιβλίο, που απευθύνεται σε σπουδαστές νομικών επαγγελμάτων. 2. Επειδή, η συγγραφή βιβλίων, τα οποία είναι όχι μόνο χρήσιμα, αλλά και αναγκαία, ιδίως για την επαγγελματική επιμόρφωση των στελεχών της Αστυνομίας, εντάσσεται εξ αντικειμένου αποκλειστικά στον κύκλο των γνώσεων των συγγραφέων, που αποτυπώνουν τη χρόνια εμπειρία και γνώση τους σε πολύ εξειδικευμένα ζητήματα, τα οποία διαχειρίστηκαν επί πολλά έτη στην ενεργό υπηρεσία του Σώματος και δεν μπορούν να αντικατασταθούν ή να αποτυπωθούν από άλλα πρόσωπα, τα οποία είτε δεν έχουν τις γνώσεις, είτε το ταλέντο στη συγγραφή, είτε το χρόνο που απαιτεί ένα τέτοιο έργο, και ως εκ τούτου οι πολύτιμες γνώσεις των προαναφερόμενων συγγραφέων, η εμπειρία τους, η μετάδοσή τους στους νεότερους, η ανανέωσή τους όταν απαιτείται και η ζωντανή διατήρησή τους επί πολλά έτη, θα χαθούν οριστικά, δεδομένου ότι ελάχιστοι είναι αυτοί που εν ενεργεία όντες, διαθέτουν το χρόνο τους για συγγραφή βιβλίων συνεχίζοντας έτσι τη «διάχυση» τεκμηριωμένης επιστημονικής γνώσης και εμπειρίας σε κάθε γνωστικό αντικείμενο που είναι απαραίτητο για τη μετάδοση των γνωστικών αντικειμένων στους δόκιμους Αστυφύλακες και Αξιωματικούς, δεδομένου ότι και η, σε ανύποπτο χρόνο, προσπάθεια του Αρχηγείου για συγγραφή πονημάτων από υπηρεσιακούς παράγοντες, προς ελαχιστοποίηση του κόστους προμήθειάς τους, δεν είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα. 3. Επειδή, τα επιστημονικά έργα, εν γένει, δεν αποτελούν απλή συρραφή αποφάσεων ή αντιγραφή διατάξεων σε κινητά φύλλα ή απλή ενημέρωση/κατατόπιση αναγνωστών, αλλά συνιστούν, χωρίς περιθώριο αμφισβήτησης, πραγματική, λίαν χρονοβόρα, προσεκτική και κοπιαστική πνευματική δημιουργία, προσωπικής πολυδιάστατης πνευματικής ενάργειας και μελέτης, με χαρακτηριστικό γνώρισμα τη διατύπωση νομικών επιχειρημάτων, σκέψεων και απόψεων που δίνουν πρακτικές, νόμιμες καθ’ όλα και εφαρμόσιμες λύσεις τόσο σε ό,τι αφορά τα ισχύοντα από το κανονιστικό πλαίσιο, όσο και σε νέα ζητήματα που ανακύπτουν καθημερινά με σημαντικά στοιχεία πρωτοτυπίας, επιπλέον δε τίθενται στη συνεχή κρίση της Ηγεσίας, των υπηρεσιακών παραγόντων και της επιστημονικής κοινότητας, όσον αφορά την ορθή νομική προσέγγιση και ανάλυση των διατάξεων που πραγματεύονται, απαιτούν δε και τακτική ανανέωση σε εύλογα χρονικά διαστήματα, καθόσον η νομική επιστήμη εξελίσσεται συνεχώς, την οποία (ανανέωση) μόνο ο αρχικός δημιουργός είναι ικανός να ολοκληρώσει. 4. Επειδή, η ελευθερία συγγραφής ενός νομικού συγγράμματος δεν συνάδει με την εμπορευματοποίηση που επιχειρείται από τους εκδοτικούς οίκους, περαιτέρω η πνευματική δημιουργική αυτοαπασχόληση, η οποία μάλιστα δεν αποστερεί θέσεις εργασίας από άλλους, ιδίως ανέργους, ούτε βεβαίως δημιουργεί προϋποθέσεις πρόσθετων συνταξιοδοτικών αξιώσεων από τους ήδη συνταξιούχους, δεν μπορεί να οδηγείται η εν λόγω απασχόληση, εμμέσως πλην σαφώς, σε ουσιαστική απαγόρευση, από διατάξεις που περιορίζουν άλογα, άσκοπα, ανώφελα και υπερβολικά όχι μόνο το συνταξιοδοτικό δικαίωμα, αλλά και το δικαίωμα της πνευματικής δημιουργίας και ιδιοκτησίας. 5. Επειδή, δεν συνάδει με τη λογική, ο οποιοσδήποτε αποκλεισμός μετάδοσης της γνώσης και της εμπειρίας που κατέχουν ικανά στελέχη της επιστημονικής κοινότητας, μέσω ρυθμίσεων που λειτουργούν ισοπεδωτικά και αντιοικονομικά, στερώντας τη δυνατότητα συγγραφής βιβλίων από άτομα με όραμα και ιδεαλισμό. 6. Επειδή, δεν είναι θεμιτό να συγκεντρώνεται σωρευτικά η εκδοτική προσπάθεια στους εκδοτικούς οίκους, οι οποίοι μέσω της διαδικασίας προμηθειών, υπερχρεώνουν τα δημόσια ταμεία με τη διαδικασία της υπερκοστολόγησης, ως μονοπώλια, και, αφού οι προαναφερόμενοι συγγραφείς και αυτοεκδότες, εάν θελήσουν τη συνέχιση έκδοσης του βιβλίου τους, πρέπει να επιλέξουν το μονόδρομο της συνεργασίας ή να διαθέσουν, με ελάχιστο αντάλλαγμα, την πνευματική τους ιδιοκτησία στους επιχειρηματίες του χώρου αυτού, οι οποίοι στη συνέχεια δεν δεσμεύονται για την τιμή διάθεσης του βιβλίου. 7. Για την πλήρη κατανόηση του προβλήματος που έχουν δημιουργήσει συνδυαστικά οι ανωτέρω διατάξεις, παρατίθεται το ακόλουθο παράδειγμα: α) Έστω ότι διατίθενται ετησίως και από κοινού από δύο συγγραφείς διακόσια (200) αντίτυπα ενός συγγράμματος στις παραγωγικές Σχολές της Ελληνικής Αστυνομίας, με τιμή προσφοράς για κάθε αντίτυπο τα σαράντα (40,00) ευρώ, συμπεριλαμβανομένων όλων των εισφορών, φόρων, κ.λπ. β) Οι αρμόδιες οικονομικές Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις θα εκδώσουν τις αποδείξεις επαγγελματικής δαπάνης (τίτλους κτήσης) ισοπόσως, κατά 50%, ήτοι 200Χ40,00 ευρώ=8.000ευρώ/2=4.000,00 ευρώ, για τον καθένα. γ) Σύμφωνα, με τις διατάξεις του άρθρου 55 του ν. 4509/2014 και της κατ’ εξουσιοδότηση εκδοθείσας Δ.15/Γ΄/67695/1825/18 υπουργικής απόφασης, οι ασφαλιστικές εισφορές υπέρ Ε.Φ.Κ.Α (13,33% κλάδου σύνταξης και 6,95% κλάδου περίθαλψης=20,28%) υπολογίζονται επί της καθαρής αξίας του παραστατικού, μετά την αφαίρεση του φόρου (20%) και λοιπών επιβαρύνσεων (χαρτόσημο και κρατήσεις για δαπάνες της Ελληνικής Αστυνομίας, υπολογίζονται περίπου στο 12%). δ) Συνεπώς καθαρή αξία παραστατικού των 4.000 ευρώ αντιστοιχεί σε 4000,00 ευρώ-1280,00 ευρώ (-20%+12%=32%)=2.720,00 ευρώ -551,62 ευρώ (20,28% υπέρ ΕΦΚΑ) = 2.168,39 ευρώ (τελικώς εισπρακτέο ποσό, το οποίο θα φορολογηθεί επιπροσθέτως επί 2% για το κλιμάκιο εισοδήματος έως 20.000 ευρώ, χωρίς να αφαιρεθούν τα έξοδα εκτύπωσης). ε) Χρόνος Ασφάλισης = Καθαρή αξία παρατατικού (2.168,39 ευρώ)/κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού (650,00 ευρώ) = 3,34 (χρόνος ασφάλισης 3 μήνες και 7 ημέρες). στ) Περικοπή κύριας μόνο σύνταξης (η επικουρική δεν είναι επί του παρόντος γνωστή, ως προς το ύψος της, λόγω μη καταβολής εισέτι, ώστε να υπολογιστεί και για αυτήν η ανάλογη περικοπή): επί ακαθάριστης κύριας σήμερα προκαταβολής σύνταξης 1.384,00 ευρώ Χ 3 μήνες και 7/25 ημέρεςΧ60%=4.152,00ευρώ+387,52ευρώ=4.539,52-60%=2.723,71 ευρώ. ζ) Η απόλυτη παραδοξότητα. Για καθαρή πληρωτέα αξία 2.968,39 (καθαρή αξία παραστατικού, μη συμπεριλαμβανομένου του κόστους εκτύπωσης+800 ευρώ φόρο), περικοπή σύνταξης =2.723,71 ευρώ, ήτοι πραγματική περικοπή σχεδόν τριών (3) μηνιαίων συντάξεων. η) Συμπέρασμα: Αυτό δεν συνιστά μόνο εν τοις πράγμασι απαγόρευση της πνευματικής δημιουργίας και της ελευθερίας συγγραφής ενός νομικού συγγράμματος, αλλά ουσιαστική ‘’δήμευση’’ αυτών, καθώς και του δικαιώματος της εκμετάλλευσης του έργου καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής των συγγραφέων, με αποτέλεσμα: (1) να ΑΠΟΣΤΕΡΟΥΝΤΑΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ της δυνατότητας να αποκομίζουν έσοδα από την εκμετάλλευση του έργου τους για πολλά έτη μετά τη δημιουργία του, (2) να παύσει ο κρατικός προϋπολογισμός να εισπράττει τους φόρους που εισέπραττε, όταν οι συγγραφείς ήταν εν ενεργεία υπάλληλοι του κράτους, αφού εξ αντικειμένου θα διακόψουν την έκδοση και διάθεση του βιβλίου, (3) να μεταφερθεί το ανάλογο οικονομικό ισοδύναμο στους εκδοτικούς οίκους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού, και (4) να αποστερηθούν οι νέοι επαγγελματίες αστυνομικοί τις γνώσεις και την εμπειρία συναδέλφων τους, που θα τους είναι χρήσιμη στην εξελικτική τους πορεία στο Σώμα. Ε. ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ: 1. Κατόπιν των ανωτέρω, τίθεται προ εσάς ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΑ το ζήτημα επίλυσης της ‘’απελευθέρωσης’’ του δικαιώματος συγγραφής και ουσιαστικής ανάκλησης της ισχύουσας απαγόρευσης της πνευματικής δημιουργίας και του δικαιώματος εκμετάλλευσης του έργου, απαγορεύσεις που δεν μπορεί να έχουν οιαδήποτε σχέση με την πραγματική βούληση του νομοθέτη (άρθρου 20 παρ. 1 ν. 4387/2016) και να τελούν σε αντίθεση με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 «Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα», που προκαλείται ως αποτέλεσμα ανάλυσης των προαναφερόμενων παράδοξων και ιδιαιτέρως στρεβλών διατάξεων, οι οποίες διαφαίνεται, για κάθε καλοπροαίρετο παρατηρητή, να κινούνται προς την κατεύθυνση πλήρους ‘’απορρόφησης’’ των αυτοεκδοτών τουλάχιστον από τους εκδοτικούς οίκους, δεδομένου ότι με βάση την ερμηνευτική προσέγγιση της Φ. 80000/οικ.10568/222 από 16-2-2018 ισχύουσας εγκυκλίου, εξαιρούνται από τους ως άνω περιγραφόμενους κινδύνους μόνο οι δημιουργοί που έχουν παραχωρήσει τα πνευματικά τους δικαιώματα. 2. Πλέον των ανωτέρω, για τους συγγραφείς-αυτοεκδότες/ αποστράτους της ΕΛ.ΑΣ. και συνταξιούχους δημοσίου, με συγγραφικό έργο από το 2008 ή και πριν, σε ανύποπτο πάντως χρόνο, θα πρέπει σαφώς να λάβει θέση το Υπουργείο σας, για την αποφυγή τυχόν περικοπών συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, εάν δηλαδή αυτοί εμπίπτουν ή όχι στο ρυθμιστικό πεδίο των διατάξεων του άρθρου 20 παρ. 1 του ν. 4387/2016 και ειδικότερα εάν είναι επιτρεπτή ή όχι η συνέχιση του προαναφερόμενου έργου και μετά την αποστρατεία και συνταξιοδότησή τους, ως αυτοεκδοτών/συνταξιούχων πρώην δημοσίων λειτουργών, χωρίς να εφαρμόζεται το άρθρο 20 του ν. 4387/2016 και χωρίς να προκαλούνται μειώσεις στο ποσό της χορηγούμενης σύνταξης, ΕΝΟΨΕΙ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΟΒΑΡΗΣ ΑΝΤΙΦΑΣΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΑΙ / ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΤΑΙ στην υπ’ αριθ. Φ. 80000/οικ. 12151/274 από 19-3-2018 εγκύκλιο του κ. Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με την οποία γνωστοποιήθηκαν μεταξύ άλλων τα ακόλουθα (σελ. 1-2): …… Α. Πεδίο Εφαρμογής – Έναρξη εφαρμογής Ι. Παράγραφος 1 του άρθρου 20 «Οι διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 εφαρμόζονται σε συνταξιούχους λόγω γήρατος που λαμβάνουν σύνταξη από τους πρώην φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, και οι οποίοι βάσει του άρθρου 53 του ν. 4387/2016 εντάχθηκαν από 1.1.2017 στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), καθώς και στα πρόσωπα που λαμβάνουν χορηγία ή βουλευτική σύνταξη από το Δημόσιο. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο για την απασχόληση συνταξιούχων εφαρμόζεται στους συνταξιούχους λόγω γήρατος που θα αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχόληση μετά την ισχύ του ν. 4387/2016, δηλαδή από 13.5.2016, εφόσον προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τις σχετικές γενικές ή ειδικές ή καταστατικές διατάξεις που ίσχυαν μέχρι 31.12.2016 στους εντασσόμενους στον ΕΦΚΑ φορείς ασφάλισης ή το Δημόσιο. …………. Το νέο καθεστώς απασχόλησης συνταξιούχων αφορά πρόσωπα που συνταξιοδοτούνται από 13/5/2016 και μετά, ανεξάρτητα εάν η ασκούμενη δραστηριότητα αναλήφθηκε πριν ή μετά την συνταξιοδότησή τους (σχετική η αριθ. 531/2008 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους), καθώς και πρόσωπα που έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία με βάση το προγενέστερο του ν. 4387/2016 νομοθετικό πλαίσιο και αναλαμβάνουν την ασκούμενη δραστηριότητα μετά την ανωτέρω ημερομηνία.» Άποψή μας, που ερείδεται στα προαναφερόμενα (διατάξεις, εγκύκλιοι), αλλά και στα πραγματικώς ισχύοντα, είναι πως είναι επιτρεπτή η συνέχιση του έργου, χωρίς να προκύπτουν μειώσεις στο ποσό της χορηγούμενης σύνταξης (δηλαδή χωρίς την εφαρμογή του άρθρου 20 του ν. 4387/2016), και για τους αυτοεκδότες/συγγραφείς συνταξιούχους δημόσιους λειτουργούς, ως πνευματικών δημιουργών, επειδή στην εξεταζόμενη περίπτωση δεν υφίσταται ανάληψη δραστηριότητας μετά τη συνταξιοδότηση (δηλαδή δεν γράφεται ένα βιβλίο μετά τη συνταξιοδότηση του συγγραφέα/αυτοεκδότη, αλλά αυτό συνέβη σε ανύποπτο χρόνο, σε κάθε δε περίπτωση καθ’ ον χρόνο αυτός ήταν ακόμη ενεργός δημόσιος υπάλληλος ή αστυνομικός), ήτοι γεγονός που αποτελεί αναμφισβήτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή των διατάξεων περί απασχόλησης συνταξιούχων, σύμφωνα με το άρθρο 20 του ν. 4387/2016, επιπροσθέτως και για λόγους ισότητας και ίσης μεταχείρισης με τους πνευματικούς δημιουργούς που λαμβάνουν έσοδα από πνευματικά δικαιώματα. Διαφορετικά οι πρώτοι εξ αυτών (πνευματικοί δημιουργοί/αυτοεκδότες) δεν μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα της εκμετάλλευσης του έργου (περιουσιακό δικαίωμα), εξαναγκαζόμενοι ουσιαστικά στη διακοπή του έργου τους προκειμένου να μην αποστερηθούν, έστω και με τη μορφή μείωσης, τη δικαιούμενη σύνταξη. Προφανώς, για ένα κράτος δικαίου, δεν πρέπει να είναι στις προθέσεις του ο εξαναγκασμός των ενεργών πολιτών σε απραξία, πολύ δε περισσότερο να στρέφονται εναντίον του δικαστικά τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο και στο ευρωπαϊκό όμοιο, για την αποκατάσταση του αισθήματος δικαίου και της ισότιμης μεταχείρισης. Επισημαίνεται ότι, εκτός από τη ρύθμιση του θέματος των αυτοεκδοτών με ρητή διάταξη στο υπό προώθηση σχέδιο νόμου, το οποίο και προτείνεται, στην πρόβλεψη της Φ. 80000/οικ. 12151/274 από 19-3-2018 εγκυκλίου του κ. Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, προς τον Ε.Φ.Κ.Α. (σελ. 2), περί έκδοσης άλλης όμοιας με την οποία «θα οριοθετηθούν με λεπτομέρεια οι μη υποκείμενες σε ασφαλιστικές εισφορές κατηγορίες αμοιβών», προτείνεται όπως συμπεριληφθούν ρητά οι αυτοεκδότες συγγραφείς, δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι ή συνταξιούχοι, για τις αμοιβές τους, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 39 του ν. 4308/2014, ώστε να μην υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές. Με την αλλαγή των δυσμενών διατάξεων του νόμου Κατρούγκαλου, για τους συνταξιούχους που παραμένουν στην αγορά εργασίας, καθώς σήμερα προβλέπεται 60% περικοπή στη σύνταξή τους, και την εκ νέου οριοθέτηση του ποσοστού αυτού στο 30%, δεν δίνει πλήρη λύση στο πρόβλημα ή σε άλλα παρόμοια. Περαιτέρω επιδείνωση του προβλήματος πιστεύουμε ότι θα επιφέρει η εξεταζόμενη παρέμβαση στις αποδείξεις επαγγελματικής δαπάνης (τίτλοι κτήσης), του άρθρου 39 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4308/2014, με το μετριασμό του ύψους αυτής από 10.000,00 ευρώ σε 3.000,00 ευρώ (αυστηρό σενάριο) ή 5.000,00 ευρώ (ευνοϊκό σενάριο), σύμφωνα με φερόμενες δηλώσεις του Υπουργού κ. Ιωάννη ΒΡΟΥΤΣΗ [https://www.sofokleousin.gr/asfalistiko-nomosxedio-apallagi-eisforon-gia-osous-plironontai-me]. Τα όρια αυτά του άρθρου 39 ν. 4308/2014 θεωρούμε ότι δεν πρέπει να θιγούν, αλλά σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να υπερβαίνουν τα όρια απαλλαγής εισοδήματος από άσκηση αγροτικής δραστηριότητας (4.923,12 ευρώ) [σελ. 7 Φ. 80000/οικ. 12151/274 από 19-3-2018 εγκυκλίου]. Τελούντες εν αναμονή θετικής ρύθμισης προς επίλυση των προβλημάτων και συνακόλουθης άμεσης τροποποίησης των εγκυκλίων, αλλά και απαντήσεως, έχοντας διακόψει μέχρι τότε κάθε σχετική δραστηριότητα, στερώντας για τη χρονιά αυτή τους δόκιμους Αξιωματικούς από ένα λίαν χρήσιμο για την πορεία τους βιβλίο. Με εκτίμηση Σωτήριος Πανούσης Γεώργιος Τηλελής